De geschiedenis van Jezus en Petrus op het water laat zien dat óók Petrus twijfels had. Er zijn verschillende soorten twijfels. Waar brengen de twijfels en vragen ons? Jezus maant ons om op Hem te blijven zien. Belangrijk is dat de vragen en twijfels aan de orde kunnen komen in de gemeente, juist ook om samen het Woord te openen en te zoeken naar Gods wil.
Geliefde gemeente, het gaat vanavond over twijfel. We hebben het er op belijdenis catechese over. Maar het gaat ons allemaal aan. Hebben we niet allemaal twijfel? Er kwam een rapport uit over kerkverlating. Ook veel jongeren verlaten de kerk. Ze vragen zich af, word ik wel serieus genomen? Mag ik die vragen stellen? Kunnen we samen zoeken? Samen.
Twijfel, mag dat eigenlijk wel? Er staan toch ook teksten over twijfel en kleingelovigheid. Het kan en mag, als het maar ergens ons brengt. Hier gaat het over Petrus. U kent ook de ongelovige Thomas. En Johannes de Doper, welke vragen had hij? En Gideon, wist die zo goed hoe het moest? En Mozes?
Twijfel: het gebeurt. Het overkomt ons allemaal. Er zijn verschillende soorten twijfelen. Dat gaan we niet in een middag behandelen. Nou, het bestaan van God. Of meerdere goden. De vraag of twijfel is, is dit Gods Woord? Of is het een weergave van mensen? Twijfel over geloofszekerheid: Is die genade voor mij? Zal ik met open armen worden ontvangen? Of, ik geloof zeker, maar heeft God deze wereld nog in de hand? Of is God alleen maar liefde en niet almachtig? Moet je eens om je heen kijken.
Je zou kunnen zeggen dat er drie soorten twijfel zijn. Een verstandstwijfel. En een gevoelstwijfel. En een wilstwijfel. En aan de hand van ons gedeelte komen we daar wel bij in de buurt. Ik houd ervan er dicht van bij de bijbel blijven. We gaan de teksten fileren. Even diep kijken wat er gebeurt. Dan de vraag naar ons toe, kennen wij die twijfel? Wat mogen we verwachten van Jezus? Ik rond af met vier praktische tips.
1. Bijbelstudie
Wij kennen Petrus toch wel? Eerst heette hij Simon. Hij kreeg een nieuwe naam. Rots. We lazen een gedeelte. Hij maakte de wonderbare spijziging mee. We lezen vanaf vers 13 dat Jezus genas. Ook dat heeft Petrus gezien. En zijn schoonmoeder was ziek. Dat komt heel dichtbij. Petrus, een enthousiast gelovige. Hij durft wel! Is hij er?
Het schip was midden op de zee. Het verkeerde in nood. Jezus komt naar hen toe. Lopend over de zee. De discipelen raakten in verwarring. Ze schreeuwden het uit van angst. Jezus is even weg, uit beeld, en ze zijn doodsbang. Als het tegenzit.
Wat horen ze? Hebt goede moed! Petrus heeft meestal maar een half woord nodig. Hij wil bij Jezus zijn. Verlangen in zijn hart. Er staat toch: Jezus komt naar hen toe. Nog een paar seconden. Petrus is misschien niet van het type stop-denk-doen. Hij stelt wel een vraag (vers 28). Even checken. Hij wil graag naar Jezus. Jezus komt naar je toe: maar Petrus wil ook naar Hem.
Hij zegt ook ‘Heere’. Dat is een geloofsgetuigenis. De Heere geeft een kort antwoord. Een woord. ‘Kom.’ Dat moet je laten bezinken.
Petrus stapt uit de boot. Hij gaat niet nadenken. Hij klom uit het schip. Liep op het water. Wij kunnen daar niet bij. Hij doet het wel. Geen twijfelaar toch?
Maar toen hij op de wind lette, werd hij bevreesd. Toen begon hij te zinken. Het kan zomaar zijn ondanks de ervaringen en je let op de tegenwind… Deze tegenwind die hem van zijn stuk brengt. De moed zinkt hem in de schoenen. Zijn vertrouwen loopt een deuk op. Niet de enige keer. Ook later ik het voorhof. Hij twijfelt aan zichzelf en laat de Heere in de steek.
Blijkbaar is dat rotsvaste geloof ook aangevochten en kan je zomaar tegenwind tegenkomen.
Hoe gaat Jezus daar mee om? Ik noem het een begeleide crash. Ik deed in mijn bedrijf een slipcursus. Dat is goed om te weten hoe dat gaat. Jezus laat het ook gebeuren. Het zijn Zijn leerlingen. Hij laat ze opleren. Hier is het pijnlijk. Aanschouwelijk onderwijs. Jezus had ook anders kunnen onderwijzen. Wind, wees stil! Toch niet.
Petrus zie ik in die golven wegzakken. Je ziet hoge golven op je afkomen. Wat er achter die golf zit, zie je niet meer. Hij ziet tegenwind en golven. Hij ziet Jezus niet meer. Petrus zit op trainingskamp. Hij moet ontdekken: opstaan en vallen. Hij krijgt het niet voor elkaar er zelfstandig naar toe te laten.
Wat doet Jezus dan? Petrus gaat roepen. Heere, red mij. Blup, blup, hij gaat onder. Een Petrusreflex. Heere, red mij. Petrus gaat niet stukken hout zoeken of leren zwemmen. Het gebed kan wel eens een angstschreeuw zijn, zei Ron van der Spoel.
Jezus hoort. Hij laat hem niet stikken. Jezus hoort, in die begeleide crash. Hij steekt zijn hand uit. Wanneer ge in nood gezeten. De Heere steekt Zijn hand uit op het juiste moment. Om geholpen te worden op het juiste tijdstip (Hebreeën). Zijn tijd is altijd op tijd. Aan ons om daar geduld voor op te brengen.
Hij wijst ook terecht. Hoe zit dat nou, kleingelovige? Rots op wie Ik zou bouwen. In het Grieks een woordje waar twee in zit: waarom hink je op twee gedachten?
Jezus kent Petrus. Hij neemt hem mee. De aanpak is specifiek voor Petrus. Hij ziet het verlengen van Petrus. En na de Petrusreflex pakt Hij hem vast. De les zou kunnen zijn: mensen die zou naar Hem verlangen, die twijfelen, stelt Hij niet teleur. Hij maakt zichtbaar waar het om gaat.
2. Wat mogen wij van Jezus verwachten?
Nu naar ons. Die twijfel. Kennen wij dit? Verstands-, gevoels- of wilstwijfel? Ik denk dat het hier om gevoelstwijfel. De diepgang ontbreekt bij Petrus. Dat je soms zomaar wegzakt. Ondanks dat je al jaren gelooft. Petrus verlangde naar de Heere.
De Heere noemt het: kleingelovige, waarom heb je getwijfeld? Dat andere is niks. Niet op ander gedachten hinken. Jezus zegt: dit soort twijfel is niet goed. Elia stond voor de Karmel. Het volk wist het niet meer. Je ziet ze hinken op twee gedachten. Het lijkt alsof Jezus waarschuwt: houd altijd zicht op Mij, altijd op Mij vertrouwen, al zie je Me niet. Jacobus kan zich ook sterk uitdrukken over twijfel. Hij gaat er hard tegenin. Immers wie twijfelt, lijkt op een golf van de zee. Twijfel mag niet, is fout. Een dubbelhartig man en onstandvastig. Je mag zeker je twijfel en vraag hebben, maar zorg dat je op die reflex uitkomt. Heere, red mij.
Wat mogen wij verwachten? Het geloof als een mosterdzaadje. Misschien zijn er door de jaren heen vragen erbij gekomen. Al is het geloof als een mosterdzaadje, we mogen geloven dat de Heere Zijn hand toesteekt. Gods Geest komt daarin mee.
We zullen ontdekken dat het ook met liefde te maken heeft. Petrus heeft zijn Heere lief. Dat heeft hij drie keer moeten zeggen (Johannes 14). Blaise Pascal, die van de kansberekening, op basis zegt: met mijn denken kom ik niet bij God. Als ik denk dat Hij niet bestaat, dan heb ik Hem gemist. Maar ik ga het wagen. Als Hij wel bestaat, zal ik het ondervinden en heb ik het niet verkeerd gedaan. Durf je het te wagen? Heere, kom me tegemoet in mijn twijfel.
In de Breevaart ligt iemand in het water. Van twee kanten een reddingsboei. De ene met een touw en de ander zonder. Welke pakt u? Een reddingsboei zonder touw drijft weg. Het kan dat je geen antwoord krijgt, maar zoek het bij Mij.
3. Praktische tips
Vier tips om af te sluiten.
- Kijk in de spiegel van je twijfel. Ga goed na: welk soort twijfel heb ik? Gevoel, kennis of wil; waar heeft het mee te maken. Of eet ik van twee walletjes? Jezus zegt: Ik ben de Weg, Waarheid en het Leven. Maak de goede keuze.
- Dit helpt daarbij: bid en durf. Waag het. Bid het uit. Schreeuw het uit. Heere, red! Geef me het inzicht. Geef me houvast. Bid of de Geest wil komen en dat Hij ons helpt niet de verkeerde reddingsboei pakken.
- Onderzoek, ga er mee aan de slag. Lees de Bijbel. Kort antwoord hè! Daar heeft het mee te maken. Petrus las de bijbel met de anderen in die trainingsschool. Jezus nam daar de tijd voor. Samen iets bestuderen. Bijbelapp zoals ‘Eerst dit’ bijvoorbeeld. Wees ermee bezig. In dat onderzoek je ervaringen ook delen met anderen. Je kunt wonderen hebben ervaren. Deel ook je twijfel. Waarom niet? Er is plek voor vragen.
- Samen. We zitten hier samen. Met lek en gebrek. Oud en jong. Veel groei en minder. Er willen mensen meedoen. Paulus heeft het tegen de gemeente in het meervoud. Alleen maar sterke gelovigen? Dan missen we iets. Ontferm u over sommigen, red anderen met twijfel (staat in Judas). Zie de tegenwind. Judas zegt: neem de twijfelaars erbij.
Wat levert dat dan op? Persoonlijke geloofsgroei. Mijn twijfel mag een plek hebben. Maar ook groei als gemeente. In de plek waar u werd gesteld. Dat ik mijn vragen kwijt kan. Niet zelfzekerheid, maar afhankelijk van de Heere. Dat mensen met vragen welkom zijn. Een getuigende gemeente. Er zullen vragen blijven. Geloof, hoop en liefde. Niet: begrijpen. We kennen ten dele. Paulus, een hoogleraar zegt, wij kennen ten dele. Tot op die dag. Laat ons verlangen uitgaan naar de Heere.
Wat de toekomst brengen moge,
Mij geleidt des Heeren hand;
moedig sla ik dus de oogen
naar het onbekende land.
Leer mij volgen zonder vragen;
Vader, wat Gij doet is goed!
Leer mij slechts het heden dragen
met een rustig kalmen moed!Heer, ik wil Uw liefde loven,
al begrijpt mijn ziel U niet.
Zalig hij, die durft gelooven,
ook wanneer het oog niet ziet.
Schijnen mij Uw wegen duister,
zie, ik vraag U niet: waarom?
Eenmaal zie ik al Uw luister,
als ik in Uw hemel kom!Laat mij niet mijn lot beslissen:
zoo ik mocht, ik durfde niet.
Ach, hoe zou ik mij vergissen,
Als Gij mij de keuze liet!
Wil mij als een kind behand’len,
dat alleen den weg niet vindt:
neem mijn hand in Uwe handen
en geleid mij als een kind.Waar de weg mij brengen moge,
aan des Vaders trouwe hand
loop ik met gesloten oogen
naar het onbekende land.
Amen.
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 17 november 2019, 17 uur. Schriftlezing Mattheus 14:13-33. Geloofsbelijdenis met 12 artikelen en Zondag 9 van de Heidelbergse Catechismus.