Hoewel er barsten zijn gekomen in het schilderij van Gods schepping, zijn er goede dingen overgebleven zoals eten, drinken, werken, huwelijk. De Prediker staat daarbij stil. Hij merkt op dat, hoewel de schepping aan zinloosheid onderworpen is, we mogen genieten van Gods Scheppingsgaven. Christus heeft de vloek gedragen aan het kruishout. Dankzij Hem is er zicht op het eeuwige leven, daar zullen en mogen we eeuwig God bedoelen.

 

‘Ga uw weg, eet uw brood met blijdschap, drink uw wijn met een vrolijk hart, want God schept al behagen in uw werken. Laat uw kleding te allen tijde wit zijn en laat op uw hoofd geen olie ontbreken. Geniet van het leven met de vrouw die u liefhebt, al de dagen van uw vluchtige leven die Hij u gegeven heeft onder de zon, al uw vluchtige dagen. Want dit is uw deel in het leven en bij uw zwoegen waarmee u zwoegt onder de zon.’

Prediker 9:7-9

Gemeente te Reeuwijk, wat is de zin van het leven? Mensen denken al eeuwen lang na over deze vraag. Wat is de zin van het leven? Waarom worden we geboren? Waarom sterven wij?

Prediker denkt ook over dit soort vragen na. Wie is dat toch? Salomo. Zeker, delen uit Prediker gaan terug op Salomo. Na Jezus de meest wijze koning ooit. Toch zijn er meerdere mensen aan het woord. Prediker 1:1-11 is iemand aan het woord die Salomo introduceert. Vanaf 1:12 is niet Salomo aan het woord. Hij zegt, ik was koning. Salomo is als koning gestorven. Hij kon niet zeggen, ik was koning. Onder andere om deze reden kan deze Prediker Salomo niet zijn. In Hebreeuws woord voor Prediker staat er verzamelaar. Kennis verzamelen. Hij denkt veel na over de dagelijkse dingen. Over het leven zelf. Komt tot de conclusie dat het leven ijdel, leeg, zinloos is. In oude Statenvertaling: ijdelheid. HSV: vluchtigheid. In Hebreeuws: nevel, mist. Heeft een bepaalde leegheid in zich.

Wat is de zin van de dingen? Is het niet zinloos en leeg. De Prediker geeft voorbeelden. De afgelopen anderhalf jaar zaten we thuis. Waarvoor doen we ons werk? Wat is de zin van het bestaan? Dit soort vragen houden de Prediker bezig. Hij is sceptisch en kritisch. Zwaarmoedig, denkt iemand. Het kan zijn dat kinderen van God in zwaarmoedigheid terecht kunnen komen. Job, Elia, Jeremia. Alles kan zo duister lijken. Je vraagt je af waarom je nog werkt, waarom je nog zou genieten.

We komen zo bij Prediker 9. In vers 1-6; zelfs de vraag, wat is de zin van het dienen van God? Mensen die God dienen moeten soms van alles meemaken? Mensen die God niet dienen lijkt het voor de wind te gaan. Bij ons gaat het zo anders? Vers 1-6: het leven is onvoorspelbaar. Je weet nooit wat je zal overkomen. Wel dat je zal sterven. Een levende hond is beter dan een dode leeuw. Een hond was een onrein dier in het OT. Een leeuw een krachtig en machtig dier. Een levende hond is beter! De dood is afschuwelijk. Een vloek. Gekomen na de zondeval. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Hoe kunnen we leven met deze realiteit?

Dan vers 7. In het tijdelijke leven is er blijdschap – ook in tijdelijke dingen. Eerst beschouwelijk, nu een opdracht. Ga, eet, drink. Er zijn mensen die in heden en verleden die OT willen afschaffen. Vreselijk. Maar juist in OT lezen we over genieten van de aardse dingen. Door barsten heen is schilderij van Gods Schepping nog zichtbaar. Er zijn goede dingen overgebleven: brood, wijn, werk. Goede dingen. Mogen we God voor danken.

Natuurlijk moeten we binnen Gods wet blijven. Gods wet wil die mooie bloemen beschermen. Teveel brood en teveel wijn is niet goed. Gods wet is er om Gods Scheppingsgaven te beschermen. Niet overmatig eten, drinken en werken. We mogen er wel van genieten. Wij hebben misschien neiging de aardse dingen in te negatief daglicht te zetten. Dat is niet in lijn met OT en NT. God schept behagen in uw werken.

Laat uw kleding te alle tijde wit zijn. Wit staat voor vreugde. Denk maar aan Openbaring. De kleding van die menigte is gewassen door het bloed. Die kleding is wit. God zal de tranen afwissen.

Eet uw brood met vreugde. In aardse Scheppingsgaven is vreugde te vinden. Geen volmaakte blijdschap, wel vreugde. Laat op uw hoofd geen olie ontbreken. Olie ontbrak niet bij vreugdevolle bijeenkomst. Bijvoorbeeld bruiloft. Geniet van het leven met de vrouw die u liefhebt al de dagen van uw vluchtige leven. Ook van het huwelijk kan je genieten. Ook daarin is vreugde te vinden. Het huwelijk is een schaduw tussen Christus en Zijn gemeente. Het huwelijk is een Scheppingsgave. Te midden van alle vluchtigheid en zinloosheid, treedt God naar voren, Hij strekt Zijn vaderlijke hand uit. Brood, wijn, kleding, man, vrouw, kinderen. Hij geeft die dingen. Het was onlangs dankdag .

De Prediker legt een verbinding tussen ons leven en de goede dingen. Je vader of moeder werkt misschien hard. Maar eten of drinken komen bij God vandaan. God zorgt dat het graan groeit. Eten en drinken komen bij Hem vandaan. Hij zorgt voor je als Vader. Vertrouw op Hem. Als Vader zorgt Hij! Uit Zijn hand. Daarom mogen we ervan genieten. We kunnen de Heere er dankbaar voor zijn.

Er zijn teksten buiten de bijbel om die ook oproepen tot genieten. Maar daar staat niet in dat God het is die die dingen geeft. Misschien sterven we morgen, laten we maar het beste ervan maken. Veel mensen denken zo. Met God houden ze geen rekening. Alles is door toeval ontstaan. Mensen zien niet meer dat de dingen door Gods hand ons toekomen. Zo leuk mogelijk maken, veel plezier maken. Wie moet je dankbaar zijn? Veel mensen hebben geen besef van God. Dan worden die goede dingen, drank bijvoorbeeld, kunnen tot een afgod worden. Drank en seksualiteit. Ook zijn wij kerkelijke meelevend, als we niet verbonden zijn met Christus, ligt dit gevaar op de loer.

God leeft voor eeuwig. Hij geeft die goede dingen.  Prediker blijft niet steken in: morgen sterven wij dus laten we het beste ervan maken. In Prediker 12, Salomo is daar weer aan het woord: vrees God en houd Zijn geboden. In Prediker 9: geniet van uw vrouw al de vluchtige dagen van uw vluchtige leven.

Iemand vraagt, waarom zoveel zwaarmoedigheid, scepsis, somberheid? Waarom sterfelijkheid zo benadrukt? Alsof we hier maar een beetje kunnen genieten? Het is een troost dat dit is opgenomen in de Bijbel. Iemand die oprecht gelooft, kan somber zijn. De bijbel is realistisch over ons als mens en over de zondeval. Ijdelheid, zinloosheid. Maar is dat het enige? Nee. Het wonderlijke is dat Jezus de vloek van de zinloosheid op Zich genomen heeft.

We lazen Romeinen 8. De Schepping zal bevrijd worden van de slavernij van zinloosheid. Zinloosheid staat hier, in het Grieks. Hetzelfde wordt er bedoeld. Er is veel zinloosheid in de wereld. Wat is de zin van het leven? Wat een hopeloosheid. Leven op een vervloekte aardbodem. God heeft het niet zo geschapen. De mens koos er voor. Zicht en uitzicht op God is niet meer vanzelfsprekend. Vanuit onszelf gaan we niet meer naar God. Maar Jezus Christus hing aan het kruis. Aan dat vervloekte kruis. Tussen hemel en aarde. Een gesloten hemel. Om de vloek weg te dragen. Hij hing daar vanwege die zinloosheid, ijdelheid, leegheid. In Hem zijn wij daarvan bevrijd. In Hem en door Hem is er eeuwig leven. Dan zijn we op weg en onderweg naar de eeuwige heerlijkheid. In Hem vind je blijdschap en vreugde. Die gaat alle andere blijdschap te boven. Wat mijn blijdschap smaakt mijn ziel, wanneer ik voor U kniel!

Wat is de zin van het leven? Ons enige houvast in leven en sterven is het eigendom te zijn van Jezus Christus. Hij nam alle zinloosheid op zich. Waarom is er het coronavirus en andere ziekten? Paulus zegt: de schepping is aan zinloosheid onderworpen. Maar er is hoop. Als wij zeggen, ik hoop het, dan nog niet zo positief. In Bijbel is het: zeker, blij vooruitzicht, uitzicht! We mogen uitzien naar de wederkomst. Dan zal de schepping bevrijdt worden. Wat een heerlijkheid zal er dan overblijven voor de kinderen van God. Dat zijn hen die in de Naam van God geloven. Wie in Hem gelooft, diens leven heeft zin.

Of wilt u zoveel mogelijk plezier in het leven maken? Je moet het er allemaal uit halen? Maar als het daarbij blijft, dan is we straks alleen maar eeuwige pijn en ellende. Vreselijk. Wend u naar Mij toe! Hij is de Verlosser. In Hem hebben we het eeuwige leven. Straks nooit meer krampachtig nadenken over de zin ervan. Nooit meer somberheid, zinloosheid. Er is daar ook geen psychisch lijden. Kan heel zwaar zijn hier. Maar in Christus zijn we ervan bevrijd. Met verlangen uitzien naar het hemelse Jeruzalem! Hier hebben we de strijd van het geloof. Prediker heeft weinig zicht op het eeuwig leven – dat is in het OT minder dan in het NT. Toch komt er in de bijbel meer zicht op, door de bijbel heen. Als een telescoop. Steeds sterker zicht. In het NT staan die mensen voor de troon van God – in Openbaring. Dan kunnen we niet anders dan Hem loven en prijzen. Daarvoor is de mens geschapen. Dat geeft hier al vreugde en blijdschap. Wat is het voornaamste en hoogste doel van het leven van de mens? Dat is de vraag van de grote Westminster Catechismus. Het hoogste en voornaamste doel is God verheerlijken en zich in Hem voor eeuwig verheugen. God de eer geven die Hem toekomt. Straks blijft er dan het eeuwige leven over. Leven zonder te sterven.  Met God te zijn. Hem eeuwig de lof te bezingen. Dan de eeuwige blijdschap. Die God zij voor eeuwig lof, dank en eer.

Amen.

Ik zal met al mijn hart den HEER,
Blijmoedig geven lof en eer;
Mijn tong zal mijn gemoed verzellen,
En al Uw wonderen vertellen.

Ik zal in U, mijn God, van vreugd
Opspringen, in den geest verheugd;
Uw naam zal door mijn psalmgezangen,
O Allerhoogste, lof ontvangen.

Hij, die Uw naam in waarheid kent,
Zal, HEER, op U in zijn ellend’
Vertrouwen, wijl Gij nooit liet zuchten
Hen, die gelovig tot U vluchten.

– Psalm 9 vers 1, 2 en 10 (berijming 1773)

Hervormde Gemeente Reeuwijk, Dorpskerk, zondag 14 november 2021, 9.30 uur. Schriftlezing Prediker 9:1-10 (HSV)en Romeinen 8:17-22 (HSV).