Drie koningen van Israël trekken op eigen houtje op pad om Moab te verslaan. Ze komen echter in grote nood vanwege watertekort. Elisa geeft ze een absurde opdracht: graaf geulen in het dal. Als onze wegen doodlopen, wil God verrassend uitkomst geven – in de weg van geloofsgehoorzaamheid. Gods beloften zijn spaden die we dagelijks mogen gebruiken.

Op Gods bevel geulen graven. Daar gaat het over. Het is fijn dat er ook vanavond jongens en meisjes zijn. Verschillende zelfs. Jongens en meisjes, het gaat over een spannend verhaal. Ik ga daarover praten in grote mensentaal. Let op:

  1. de soldaten die in grote nood komen
  2. die soldaten krijgen een vreemde opdracht en
  3. er gebeurt een wonder waardoor die soldaten gered worden.

Dat is de grote lijn vanavond, gemeente van Jezus Christus. Er is een leger in grote nood. Weten niet meer waar ze het zoeken moeten. Ze vergaan van de dorst. Geschiedenis volk Israël. Achab regeerde over noordelijke deel. Samaria als hoofdstad. Hij krijgt te maken met opstand buurvolk Moab, overkant van de Jordaan. Moab was fazal van Israël. Stond onder controle. Belasting moest elk jaar betaald worden. Achab is overleden, maar dan wordt de onervaren Joram koning. Dan ziet die koning van Moab zijn kans. Komt in opstand.

Maar Joram maakt een groot leger gereed. Zoekt naar bondgenoten. Jeruzalem. Dat is het tweestammenrijk. Doe je mee, collega. Josafat zegt: ik doe mee. Ik ben als u. Wij zijn partners, bondgenoten. Wij vormen een coalitie. Koning van Edom komt ook mee. Was onderworpen aan Juda. 3 koningen trekken ten strijde.

Ze nemen niet de kortste weg. Maar ze maken een omtrekkende beweging. Om de dode zee heen. Strategisch goed uitgekiend. Trekken ten strijde.

Maar dan een probleem: geen water. Ze hadden verwacht dat er nog water zou zijn in de rivierbedding. Maar nee. Je kunt het nog zo goed berekenen, maar het gaat anders. Nu zonder water. In de woestijn. Dieren loeien om water. Soldaten liggen amechtig in woestijnzand.

Hoe moet daar uitkomst zijn? Onderneming is al mislukt voordat ze begonnen zijn. Terug kunnen ze niet meer. Vooruit ook niet, ze hebben geen kracht. Een hachelijke situatie. Nood.

Is herkenbaar! Veel situaties in de wereld waarin we leven. Nieuwsberichten. Ene noodsituatie na de andere. Sulawesi, zoveel doden en talloze ontheemden. Iedere keer weer nieuwe rampen. Geldt ook in persoonlijk leven. Ongeluk, ziekte, rouw vanwege het verlies, teleurstelling, pijn, moeite. Soms roepen mensen het zelf in. Vaak overkomt het je gewoon. Wereld lijkt op een woestijn die uitgedroogd is. Ja, God geeft ook oases. Maar het leven lijkt vaak op een woestijn zonder water. Dorst naar geluk wordt niet gelest.

Gebroken wereld. Geschonden schepping. Zo niet bedoeld. Er heeft een catastrofe plaatsgevonden in het begin van de geschiedenis. Maar God laat het er niet bij zitten. Hij schept een nieuwe hemel en aarde. Het kwaad wordt overwonnen. Kwaad is wel realiteit. Er zijn moeiten, nood, hachelijke situaties.

Wij horen in de tekst 2 reacties. Joram en daarna de reactie van Josafat. Leest u mee? Vers 10 (Joram) en vers 11 (Josafat): ‘Toen zei de koning van Israël (Joram): Ach, dat de HEERE nu toch deze drie koningen geroepen heeft om hen in de hand van Moab te geven! Josafat zei: Is hier geen profeet van de HEERE, door wie wij de HEERE kunnen raadplegen? Toen antwoordde een van de dienaren van de koning van Israël en zei: Hier is Elisa, de zoon van Safat, die water op de handen van Elia goot.’ Ze nemen allebei de naam van de Heere op de lippen. Vrome taal? Ze zeggen verschillende dingen. Joram is snel klaar met duiden. De Heere heeft ons hier opzettelijk gebracht. O ja? Maar hoor eens, hoe zit dit? Is dit niet hun eigen keus? Zelf de route gekozen? Heb je om Gods leiding en zegen gevraagd? Joram meent te weten wat Gods bedoeling is. Beschuldigende vinger ook. Is goedkoop! Als het fout gaat, heeft God het gedaan?!

Hoe vaak hoor je die reactie niet. Leed in de wereld of eigen leven. Als dat een God van liefde is, hoeft het van mij niet. God heeft mij nog veel uit te leggen…?! Is dat niet huiveringwekkend. Zondige mensen die zo durven te spreken!

Hoe anders is de reactie van de godvrezende koning Josafat. Hij vult niet zomaar even in. Stemt er niet mee in (met Joram). Kan God niet berekenen. Moet je voorzichtig mee zijn! Zal hierom of daarom wezen. Voorzichtig mee zijn. Zeker niet voor iemand anders. We moeten het de Heere vragen, zegt hij. Dat is nu wijsheid.

Met de nood, situatie, vragen, waaroms en onmogelijkheden bij de Heere komen. Jacobus 1: aan God om wijsheid vragen (als iemand daarin tekort schiet). In geloof om vragen. Daar niet aan twijfelen. Ben je vastgelopen? Zie je er geen gat meer in? Vraag toch de Heere. Maak mij Uw wegen bekend. Leer mij Uw paden! Er gebeurt iets wat ik niet kan begrijpen. U houdt alles in Uw hand. Wat wilt U dat ik zal doen?

Josafat vraagt om een profeet. Profeten en levieten gingen met het leger mee (heb ik het idee). Elisa is er. Zoon van Safat. Hij goot water op de handen van Elia. Dat betekent dat hij de dienaar van wijlen Elia was. Is hem opgevolgd. Er is geen water in de woestijn. Nu even een klein vingerwijzing hier. Bij God is water. In de dienst van God is geen gebrek.

Josafat is blij verrast. Dat is een echte profeet! Vers 12: ‘Josafat zei: Het woord van de HEERE is bij hem! Toen gingen de koning van Israël en Josafat en de koning van Edom naar hem toe.’ Drie koningen gaan naar Elisa. Hij is niet onder de indruk. Wil Joram niet te woord staan. Ga maar naar de valse profeten. Elisa windt zich op over de dubbelhartigheid. Je merkt: hij is ontstemd. Moet hij eerst weer tot rust komen. Is er een muzikant? Een Speelman, dat staat in de oude vertaling. De legerpredikant vraagt om een legermuzikant. Die komt dan en hij komt tot rust. Dan komt de Heere over. Zegen van goede muziek! Laten we er dankbaar voor zijn. Slechte muziek heeft een negatieve invloed. Verstrikt en verdwaasd. Maar Geest maakt gebruik van kerkmuziek, klassieke muziek, ook meer populaire muziek, jazeker. Ons ontvankelijk maken voor Gods stem. Kerk is eredienst. Liturgie. Spel. Organist, begeleiden tot eer van God. Gemeente die zingt. Stilte en muziek!

Zo ontvangt Elisa de boodschap. Wat een wonder dat de Heere aanwezig wil zijn. Wij hebben Hem de rug toegekeerd. Maar Hij is er toch weer! Is beschamend en verrassend. Josafat ging ook op eigen houtje. Maar de Heere zorgt voor een profeet en voor Zijn woord. Steeds weer is de Heere er. Moet je dat ook niet zeggen over je leven? Ik vroeg er niet naar. Hij was er bij.

Een zieke was jaren niet naar de kerk geweest. Jarenlang nergens aan gedaan. God zal me zien aankomen?! Nu ben ik ongeneeslijk ziek. Nu zit ik in de penarie. Beste man. God ziet je aankomen. Zoals de vader van de verloren zoon hem zag aankomen. Snelde hem tegemoet en omhelsde hem. Wie Hem aanroept in de nood, vindt Zijn gunst oneindig groot!

Vers 16 en 17: ‘Zo zegt de HEERE: Maak dit dal vol geulen. Want zo zegt de HEERE: U zult geen wind zien en u zult geen regen zien, maar toch zal dit dal vol water zijn, zodat u kunt drinken, u, uw vee en uw lastdieren.’ Maak dit dal vol geulen. Een absurde opdracht. Ga geulen graven. Greppels graven in het dorre land. Aan de slag. Misschien hadden ze geen schep. Ze moeten aan de slag. Het is droog en warm. Ze moeten graven. Komt er dan een wolk? Een vuist groot? Nee. Steekt de wind op? Ander weer? Nee. Geen aanwijzing dat er ander weer komt. Doodmoe vallen ze in slaap. Greppels leeg en hol. Een zinloze exercitie.

Toch doen, omdat God het zegt. Dat is geloven. Dan komt het goed. Zien we door de bijbel heen. Noach die een boot bouwt. Abraham die alle schepen achter zich verbrand en op weg gaat. Land dat God zou wijzen. Of rondjes lopen rondom Jericho. Juichen tot de muren instorten. Overal: doen wat God zegt. Soms duurt het lang voordat er uitkomst komt. We weten niet hoe en wanneer Hij werkt. In onze tijd ook niet. We hebben wel die roeping.

Maak dit dal vol geulen. Het komt aan op gehoorzaamheid, vertrouwen en verwachting. We hebben liever zelf de regie voeren. Planning, wetenschap, techniek. Maar we kunnen het leven niet voorspellen. Vandaag goed, morgen een hartinfarct. Als je luistert naar Gods stem, al lijkt het nog zo absurd, dan komt het goed. Met God is er altijd een weg. Zeker als onze wegen doodlopen. Omdat ik God ken, weet ik dat het uiteindelijk goed komt, zei iemand.

Geulen graven. Niet omdat je denkt dat je dan water aanhoort. Of het verdienen kan. We krijgen geen informatie hoe het precies gegaan is. Wij als ouderlingen en diakenen graven geulen. Geulen in het dorre dal. Als we met ons kinderen spreken. Jongvolwassenen. Beste voor jou, als je God zoekt. Wie heeft lust de Heer te vrezen, het allerhoogste en eeuwig goed. Zondagsschool. Opvoeding. Al lijkt het dat het bij je handen afbreekt. Bidden dat het kwaad overwonnen wordt, lauwheid verdreven, duister moet het afleggen tegen het licht. Uitreiken aan slachtoffers. Mensen in nood. Bewogen zijn met geestelijke nood van naasten, eenzaamheid van buurvrouw. Je zegt niet: wat een ellende en denkt dat er geen God is. Maar: ik ben blij dat er toch een God is. Wat hebben we God nodig. Juist nu.

Elisa wijst op de kracht van God. Geloof! Hij werkt boven bidden en danken. Een verrassende uitkomst, vers 20: ‘En het gebeurde de volgende morgen, omstreeks de tijd dat men het graanoffer brengt, zie, dat er water uit de richting van Edom kwam, en dat het land vol water liep.’ Nogmaals, hoe dat gegaan is, weet ik niet. Misschien een wolkbreuk. Staat er niet. Maar onverwachts. Er is volop water! Soldaten ze weten, wij hebben het niet aangeboord, maar ons wel op Gods bevel ingespannen. Een wonder van God. Als God overkomt is het altijd royaal. Hij is machtig. Van Hem mag onze verwachting zijn. Zegen op zending en kerkenwerk.

Nog een ding, toch wel belangrijk. Watervloed kwam op de tijd van het graanoffer. Het morgenoffer. Exodus 29: eenjarig lam werd geslacht. Een tijdsaanduiding? Of meer? Een vingerwijzing. Alle offers wezen naar Christus. Beloften worden vervuld om Christus wil. Dankzij Hem. We zien op Hem. Om Christus wil. In Hem zijn al Gods beloften ja en Amen. Er komen stromen van zegen. Hij is gestorven en opgestaan. Zijn koninkrijk breekt door. Graaf met goede moed geulen in het dorre dal, al word je aangevallen. Houd vol. Alle beloften zijn spaden om te graven. Laat ze niet liggen, daar krijg je eeuwig spijt van. Neem ze dagelijks ter hand en we vallen door Gods genade van de ene verbazing in de andere. Amen.

Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 21 oktober 2018, 17 uur. Schriftlezing 2 Koningen 3:1-20,  Jacobus 1:1-8.