Het huwelijk is een geschenk van God. Adam kreeg Eva, als gelijke, als hulp tegenover. In het huwelijk is de geestelijke eenheid het belangrijkste en de lichamelijke eenheid is daar een beeld van. De kerk is tegen samenwonen omdat het huwelijk een verbond is en je de zegen van God zo hard nodig hebt om elkaar liefde en trouw te bewijzen!
Gemeente van Christus,
Als we willen leren over het huwelijk vanmiddag, en dat willen we, en als we in willen gaan op allerlei vragen daarover, is het goed om eerst te letten op hoe Jezus erover sprak.
We lazen Mattheus 19. De Heiland kreeg een vraag van de Farizeeën. Vraag over het huwelijk, echtscheiding. Is het toegestaan dat een man zijn vrouw mag verstoten? Joodse stroming: mocht nooit. Andere stroming: snel, als er maar iets was, mocht het al. Stelden vraag aan Jezus. Als strikvraag. Om Jezus in bepaald kamp te trekken. We kennen dat soort vragen. Ook als het over het huwelijk gaat. Wat mag wel en wat niet. Haarkloverij. Precies zeggen wat mag en niet mag.
Jezus gaat niet die kant op. Ontleedt niet het zevende gebod. Gaat terug naar situatie in Paradijs. Is belangrijk en leerzaam om dat te zien. Je kunt je soms laten verleiden om geboden heel precies te ontleden. Maar zinvol om verder terug te gaan. Wat weten we van de Schepping? Daar zie je hoe God het bedoeld heeft. Goed, zeer goed.
Wanneer wij het hebben over het huwelijk, willen we de Heiland volgen. En teruggaan naar Schepping, tijd voor de zondeval. Vanmiddag niet alles over huwelijk aan de orde, komen nog twee diensten.
Schepping. Valt op: mens geschapen wordt, God als het ware eerst bij Zichzelf te rade gaat. Genesis 1:26. Schepping van de mens was bijzonder. Kroon op de schepping. Hoe schiep God die mens? Vers 27 van Genesis 1 zegt: mannelijk en vrouwelijk. Beelddrager van Hem. In twee gedaanten. Staat hier als bijvoeglijk naamwoord. Wil meteen zeggen: niet alleen de man is beelddrager van God, de méns is beelddrager.
Ondertussen goed opletten, er is dus tweeheid onder de mens. Zo heeft God het gemaakt. Pogingen ondernomen onderscheid teniet te doen. Weg te werken. Op het moment een hele sterke beweging naar genderneutrale denken. Is bekend, oorsprong ligt van de spijkerbroek. Uniseksbroek. Om verschil weg te werken. Mannelijk en vrouwelijk, zo schiep God het. Hoe God de wereld zien wil: verschil tussen man en vrouw niet opheffen. Ook uiterlijk. Dragen mannen en vrouwen in verschillende culturen verschillende kleding. Hoe kan God zien het verschil? Mogen we dus ook mannen anders zijn dan vrouwen en andersom. Tegelijk oppassen voor maar een uitgesproken type man of vrouw. Doe je unieke mens geen recht. Mannen mogen anders zijn dan mannen en andersom. Vullen elkaar aan als het goed is.
Opvallend is, aan die tweeërlei mens, een opdracht geeft. Vruchtbaar, talrijk worden. Onderwerp de aarde. Heers. Dat laatste dus ook tegen de vrouw gezegd. Hier ook begin van het huwelijk. Opdracht tot vermenigvuldiging samen worden volbracht. Bij opdracht zie je geen verschil in waardering als zijnde de man belangrijker. Beide krijgen dezelfde taak.
Ook Genesis 2 gelezen. Man en vrouw in het paradijs. Je kunt zeggen: die schepping wordt eruit gelicht. Vergroot. Aangegeven hoe het precies ging. Eerst was de man er. In Paradijs waar alles goed was, was niet af. Adam kon niet iemand in de ogen kijken. Niet een tegenover. Een hulp tegenover ook. En toen schiep God, zo indrukwekkend, uit Adam een gelijke. Eva. En je hoort als je het leest de verwondering en vreugde bij Adam. Deze is een mens als ik! Een hulp als tegenover hem heeft hij gekregen.
En we moeten wel weten, het woord voor hulp hier komt meest voor bij de hulp van God aan mensen. Niet denigrerend bedoeld. Hulpje? Nee. Is een eretitel. Hulp van God van boven, ook hulp naast zich. Een gelijke.
Vervolgens zien we preciezer het begin van het huwelijk. Man zal vader en moeder verlaten (vers 24). Ouderlijk huis achter zich laten. Ouders zullen hun kinderen een nieuw begin gunnen en geven. Nieuwe start maken. Een heel punt. Dat ouders hun kinderen in goede zin loslaten. En dat stellen die trouwen werkelijk een nieuwe start maken. Zit veel aan vast. Man zal het huis van zijn ouders verlaten, aan zijn vrouw hechten, helemaal bij elkaar horen, leven, tot een vlees (lichaam) zijn.
Nog even over dat alleen zijn van Adam. Toen Adam alleen was, was hij niet af. Eenzaam was hij, al was hij in het paradijs. Adam zag dat zelf. God zag dat ook, staat er. Hij bracht man en vrouw samen. Om samen een te zijn. Proef je zo dat mooie. En bijzondere van het huwelijk, twee worden een. Wat een geschenk van God! Wat mooi en bijzonder. Dank er God voor als je het genieten mag! Pak het uit, leef het zoals God het bedoeld heeft.
En hier zien we vanmiddag ook, hoe vreemd, onbijbels, LAT-relaties zijn. Gedeeltelijk samenwonen, elk eigen huishouden. Bijbel leert: twee worden aan. Nauw aan huis. Zo horen man en vrouw bij elkaar. Tot een lichaam. In onze samenleving, denk ik, bij dat een zijn, gedacht aan lichamelijke eenheid, geslachtsgemeenschap. God bedoelt en geeft een veel grotere eenheid. Waarvan die lichamelijke eenheid onderdeel is. Je kunt het zo zeggen: waarvan die lichamelijke eenheid een beeld is. Een soort bekroning van die eenheid die er is. God bedoelt het huwelijk als twee worden een. Ook geestelijke eenheid. Zodat er in het huwelijk geen eenzaamheid zal zijn. Dat twee mensen elkaar helpen en aanvullen. Man kan niet zonder de vrouw en omgekeerd. Ontzettend belangrijk om op te merken. huwelijk betekent dus geestelijke eenheid. Voor elkaar opkomen, delen, steunen, samen geloven, samen bidden, elkaar bemoedigen, je aan elkaar hechten.
Dan valt meteen ook wel op, hoe kan die geestelijke eenheid er echt zijn, als je niet samen het geloof deelt? Geloof geeft bij alles wat het biedt, ook levensbeschouwing. Geloof is en geeft visie op hoe je het leven invult, merk je rond deze dingen. Hoe wil je dat samen doen en kunnen doen als je het geloof niet deelt? Geloof is omgang met God. Je mist wat, je mist veel als je in een huwelijk daarin niet een kunt zijn, niet samen kunt bidden, samen kunt danken voor het mooie van het huwelijk. Of als er zorg en moeite is. Als men niet een is in het geloof, mag het een wonder zijn dat de visie op tijd en leven niet verschilt. Geestelijke eenheid ontstaat sinds zondeval niet vanzelf. Wil dat ontstaan, vraagt tijd, toegroeien naar elkaar. Samen dingen leren delen. Samen bidden om groei naar eenheid. Je ziet bij alles wat je vandaag in de samenleving tegenkomt, de tijd om naar elkaar toe te groeien, niet bewust nemen. Mensen trekken snel bij elkaar in. Samenwonen maakt dat makkelijk. Worden fusies in bedrijven voorbereid, vragen tijd. Zou dat geestelijk een worden, delen van het leven van twee mensen, geen of weinig tijd vragen?
Daarbij, het zevende gebod verbiedt overspel en echtscheiding. Echtscheiding komt voor omdat de voorbereiding op het huwelijk niet goed was. Niet samen praten. Niet samen leerden praten. Niet werkten aan relatie van geestelijke eenheid. Misschien was er al snel heel veel aandacht voor de lichamelijke eenheid. Maar het huwelijk is zoveel meer! Op een gegeven moment kan het zijn dat men dat bewust wordt. Ook geestelijk leven niet met elkaar gedeeld?! Trouwens, hoe zul je als die geestelijke eenheid er niet is, samen kinderen opvoeden? Misschien schrikt iemand vanmiddag en denkt, wat is mijn huwelijk ver weg van dat ideaal? Ga ermee naar God, de schepper van het huwelijk. Geloof in Gods weg van vernieuwing en bekering. Geloof in de kracht van de Geest. Opstandingskracht. Als je bijvoorbeeld zeggen moet, wij zijn wel een, maar of we geestelijk een zijn?! Probeer er met elkaar over te praten of te gaan praten. Samen bijbel lezen, bidden, samen naar de kerk, over te praten wat je geleerd en ontvangen hebt. Of zoek hulp om met elkaar in gesprek te komen. Zijn ook goede conferenties. Plekken die helpen om te leren praten en je samen te bezinnen. Al speelt ook, als het om die geestelijke eenheid gaat, verschil tussen man en vrouw. Merkbaar. Mag er zijn. Nog al eens praten vrouwen makkelijker dan mannen. Verschil dat aanwezig mag zijn en blijven. Belangrijk dat je erover praat. Communicatie is zo belangrijk! Anders kans op eenzaamheid zo groot. Kerk hier iets kan en moet betekenen, wordt vandaag de dag gezien. Mensen die het meegemaakt hebben, weten dat het aan de orde komt in trouwgesprek en catechese. Vorig seizoen was er huwelijkscatechese. Kan er weer komen.
Ik las zo mooi, ik mag zeggen: herkenbaar. Waar communicatie/geestelijke eenheid groeit, wordt het niet saai. Man en vrouw ontwikkelen zich. Boeiend om elkaar te volgen. Samen de levensweg gaan. Samen de dingen die naar je toekomen te beleven, verwerken. Daarvoor moet het huwelijk tijd krijgen. Ook voor onderlingen uitwisseling. Huwelijk mag en moet onderhouden worden.
Des te duidelijker is meteen, als we het mooie zien, hoe zwaar het is, als je samen bent opgelopen, als een van de twee overlijdt. Weduwnaren en weduwen ervaren: een deel van henzelf sterft. Leven wordt niet meer zoals het was. Heel nadrukkelijk weduwnaren en weduwen niet vergeten.
Behoefte aan tegenover. Geeft aan dat je mag verlangen naar een partner. Geeft aan dat veel alleenstaanden terecht moeilijk kunnen vinden dat ze alleen zijn. Huwelijk niet overschatten. Er is meer aan contacten tussen mensen. Vriendschappen kunnen ook hecht zijn. Contacten tussen broeders en zusters. Als je getrouwd bent, heb oog en oor voor alleenstaanden.
Bijbel leert meer over huwelijkse eenheid. Eenheid van liefde en trouw. Het is een verbond. Je kunt dan denken aan wat de Bijbel leert in Efeze 5. Ook in OT. Het huwelijk een trouwverbond. Het huwelijk mag en wil beeld zijn van eenheid van God met zijn gemeente. Gemeente is de bruid, Christus zelf de bruidegom. Wat leert dat verbond van God met Zijn gemeente veel over liefde en trouw! In OT kom je tegen dat God zijn omgang met Zijn volk weergeeft met een huwelijk. Israël ontrouw. Maar God geduldig in liefde en trouw. De eeuwen door, door dik en dun. Wat geeft Hij veel voor Zijn bruidsgemeente. Christus gaf er zelfs Zijn leven voor. Een christelijk huwelijk mag zo beeld zijn van die omgang tussen Christus en Zijn gemeente. Leer mij en geef mij van die liefde en trouw. Die twee sporen van de rails. Dat is er bij U! Precies is er dat ook wat een echtpaar aan het begin van een huwelijk vraagt. Op trouwdag naar de kerk. Om God te danken voor grote geschenk. Een mens krijgen! Op dat moment, trouw beloven, God om die liefde en trouw te vragen. Waar zul je het anders vragen?! Hem vragen om Zijn zegen. Wij zondaren, durven anders de toekomst niet tegemoet.
Raakt het punt. In volksmond: kerk is tegen samenwonen. Waarom? Verschillende redenen. Hoe wil je als mens, zondig mens, elkaar liefde en trouw beloven als je die niet eerst samen gebeden en ontvangen hebt? Van God ontvangt waar Hij woont! Waar Zijn gemeente samen is. In het midden van Gods gemeente. Het is daarom belangrijk dat het in de gemeente gebeurt. En dat dan zoveel mogelijk gemeenteleden erbij zijn. Stellen die kiezen voor het huwelijk (als ik soms hoor welke vragen ze krijgen, als de kaart bij het bedrijf ophangt) om ze te steunen. Niet-christenen een dienst meemaken maar daar niets of weinig zien van de gemeente als gemeenschap? Blij zijn met elkaar en om elkaar heen staan. Graag beveel ik het aan: meeleven, ook in trouwdiensten.
Waarom is de kerk tegen samenwonen? Omdat het huwelijk een verbond is. Belofte over en weer van liefde en trouw voor het leven. Afspiegeling van Gods liefde voor Zijn volk. Ik weet wel, samenwonen verschillend wordt beleefd. De een gaat samenwonen zonder veel nadenken, gewoon om graag bij die ander te zijn. Trekt bij elkaar in. Een fusie zonder voorbereiding?! Feit al voordat men het zich bewust is. Is bedenkelijke kant van samenwonen. Je kunt maar zo bij elkaar intrekken. Trouwdag regelen is wel bewust een drempel overgaan. Een ander, samenwonen om te ervaren of het wat gaat worden. In teken van voorlopigheid. Dat is geen verbond van liefde en trouw. Anderen hun samenwonen beleven als hun huwelijk. Belofte aan elkaar gegeven voor het leven. Maar… wil je dat krijgen van elkaar, wil je dat dan niet vieren? God niet voor danken? Heb je die zegen van God er niet bij nodig? Kaders om huwelijk te beschermen, heb je die niet nodig? Die zijn nodig! Kaders, dijken, dammen. Want anders wordt het leven wel makkelijk een chaos. Wat zien we dat in Nederland vandaag. Bescherm zoveel als mogelijk is het huwelijk. Dijken zijn nodig! Wees blij waar die er nog zijn.
In de Bijbel was het huwelijk geen privéaangelegenheid. Huwelijken werden in de poort gesloten. Anderen moesten ervan weten. Zodat die anderen van de getrouwden, van de relatie af zouden blijven. Niet flirten met getrouwde. Huwelijk van de ander niet verstoren of verbreken. Anderen moesten er van weten om het huwelijk mee te beschermen, als het toch door een crisis zou gaan. Ja, dat kan met een verbond gebeuren. Kan door een crisis gaan. Dat leert dat verbond van God met Israël wel. Bij tijden een crisis. Had God niet gedacht aan Zijn verbond, dan was het tot zeker een eind gekomen! Je hebt God nodig in die trouw.
God geeft instanties als overheid en kerk. Als het door de crisis gaat, te helpen, door het officieel gegeven ja-woord, huwelijk, te beschermen. Kan gebeuren en nodig zijn, ter bescherming van een van de twee. Ter bescherming toch van kinderen, die in dit alles zo kwetsbaar zijn .
Wat triest en geestelijk arm als voor samenwonen gekozen wordt, vooral alleen om de financiële redenen. Omdat huis en trouwdag zo op en top en zo duur mogelijk moeten zijn?! Alsof dat het geluk geeft?
Waarom is de kerk tegen samenwonen? Waar lichamelijke eenheid plaatsvindt, daar is het huwelijk een feit. Lichamelijke eenheid is beeld, het sacrament van de geestelijke eenheid die het huwelijk heeft te zijn. Ik gebruik het toch maar het beeld. Je kunt het vergelijken met het avondmaal. Avondmaal viert, komt het samen. Lijfelijk. Brood en wijn. Huwelijk als eenheid voor 24 uur, 24 maal 7. In de lichamelijke eenheid komt het samen. In liefde merkbaar en tastbaar. Waar lichamelijke eenheid plaats heeft, is voor God dat huwelijk gesloten. Dus die uitdrukking van ‘geslachtsgemeenschap voor het huwelijk’ is een onmogelijke uitdrukking, daar is het huwelijk mede gesloten. Ieder die daarna, als de relatie met diegene niet officieel is verbroken, met een ander zo’n huwelijk trouwt, is schuldig aan zevende gebod, pleegt overspel en doet echtbreuk.
We begonnen de preek met de vraag van de Farizeeën. Wanneer mag echtscheiding? Jezus heeft zich er wel over uit gelaten. Als iemand verlaten wordt. Als de ander overspel pleegt. Al is er bij het hertrouwen goed en wijs om tijd te nemen. Wonden moeten wat geheeld. Tijd voor een ander, nieuwe relatie. Toe te groeien naar nieuw huwelijk, heeft ook fundament nodig.
Paulus heeft nog een reden voor echtscheiding. Als ongelovige de gelovige verlaten wil, mag de gelovige zich vrij voelen. In Exodus 21:10-11 wordt genoemd dat het ook mag bij verwaarlozing. Jezus heeft dat niet weersproken.
Over twee weken willen we meer leren. We begonnen met het paradijs. Op dit terrein veel van het paradijs overgebleven. Calvijn: overgebleven parel uit het paradijs. Dank God als je die parel kent. Dank er samen God voor. Misschien kunt u er God zelfs voor danken al kwam er door het sterven aan het huwelijk een einde. Bid God om kracht in liefde en trouw als je die zo nodig hebt. Als het door de crisis gaat. Als het door een crisis kapot ging. Gevolgen van ziet. Laat wie in het huwelijk te strijden heeft, niet te lang of te veel alleen strijden. Er zijn hulpinstanties. Schakel die niet te laat in! Als u of jij het moeilijk vindt om alleen te zijn, bid God om kracht en mogelijk om geschenk van het huwelijk. Het is echt een geschenk. Ja, je moet het dus krijgen. Vraag er maar om. Amen.
Zondag 18 februari 2018, Ichthuskerk Reeuwijk, 17 uur. Schriftlezing: Gen. 1:26-31, Gen. 2:18-25 en Matth. 19:1-11. Vanuit het seizoensthema (On)voltooid leven preekt ds. Tekelenburg driemaal over het zevende gebod, over het huwelijk.