Jezus houdt ons de spiegel voor
De Heere Jezus sprak door gelijkenissen waarbij Hij een aards verhaal vertelde met een hemelse boodschap. In Lukas 15 wordt de liefde van de Vader in verschillende beelden beschreven. In de Herder die en schaap kwijt is. In een vrouw die een penning kwijt is. In de Vader die zijn beide zonen wil laten delen in Zijn liefde. God is ons, Zijn schepsel, kwijt. Wij behoren Hem toe. Weet u van die herstelde band van de liefde, gewerkt door Hem? Is er de bewogenheid met anderen? Er is Iemand die hen kwijtgeraakt is. Heel de heilsgeschiedenis die in de Bijbel staat is vol van het zoeken van God. Hij zoekt zondaren om ze te laten delen in Zijn liefde. Tot eeuwige glorie van Hem en zaligheid van zielen. Dan is er blijdschap in de hemel bij de engelen over één zondaar die zich bekeerd heeft.
Lukas 15 vers 1-3: ‘[1] En al de tollenaars en de zondaars naderden tot Hem, om Hem te horen. [2] En de Farizeeën en de Schriftgeleerden murmureerden, zeggende: Deze ontvangt de zondaars, en eet met hen. [3] En Hij sprak tot hen deze gelijkenis, zeggende‘.
Jezus houdt ons de spiegel voor
1. In welke situatie Hij die spiegel voorhoudt;
2. Wat Hij ons in die spiegel laat zien.
1. In welke situatie Jezus de spiegel voorhoudt
Gemeente van onze Heere Jezus Christus, Lukas 15 hoef ik niet te introduceren. Iedereen die kerkelijk is opgevoed heeft vast over deze gelijkenissen gehoord. Gelijkenis toch niet zomaar een verhaal? Vertelverhaaltje. Dat Jezus spreekt in gelijkenissen is om ons zondaar zijn. Zicht op Hem vertroebeld door ons zondaarsbestaan. Traag van verstand. Ook na ontvangen genade. Verklaring achteraf. De discpelen vragen: verklaar ons, Heere. De gelovigen hebben nodig dat de Heere bij hen komt zitten en uitlegt. Niet alleen de discipelen nodig maar ook mensen die helemaal niet willen weten van vrije genade. Vindt je veelal in de kerk zulke mensen. Hier wordt genade uitgedeeld die niets verdienen. Nog sterker: leven verzondigd. Als genade wordt uitgedeeld, dan wordt iemand die de genade wel wil verdienen, dan wordt hij daar niet blij van. Oudste zoon. Vertoornd. Iemand die uiterlijk netjes leeft, gedachte snel gaan koesteren, vaak niet uitgesproken, dat hij iets beter is dan een ander. Altijd ander iets zondiger. Juist tegen zulke mensen gesproken die nog niet zien.
Ontdekt. Iets zien wat je voorheen nog niet zag. Wie de Heere is. En ook zien hoe ontzettend moeilijk het is dat wij onwaardig zijn. Genade wekt iets op. Woede bij anderen. Borrelt iets op als je het niet hebt. Genade werkt iets uit, wat de Heere werkt. Zondaren en tollenaars naderen tot Jezus. We zijn zó gewend aan die termen. Schokkend wat Jezus hier zegt. Uitschot naderde tot Jezus. Zacheüs. Het volk vindt Bartimeüs maar een lastig mannetje. Mensen die hun leven hebben vergooid.
Woord naderen. In Grieks: steeds dichterbij komen. Al meer zondaren en tollenaars. Lukas geeft hier meer een algemene verschijning. Doet zich voor waar Jezus aan het werk is. Wat zoeken ze Hem? Hoofdreden: om Hem te horen. Er ontstaat gemeenschap. Farizeeërs boos: deze ontvangt hen. Overal in de maatschappij gaat de deur voor hen dicht maar bij Hem gemeenschap. Tussen Jezus en de zondaren. Hij is gekomen om te zoeken en zalig te maken dat verloren was. Jezus trekt ze tot zich. Juist dit werk hebben de Farizeeërs en Schriftgeleerden scherp voor ogen. Het volk houdt Jezus voor een profeet. Sommigen zelfs: de Zoon van David en Messias.
Dit kan niet langer zo doorgaan. Deze ontvangt zondaren en eet met hen. Dit kan de beloofde Messias niet zijn. Ook bij Simon de melaatse kwam het aan de orde. God die zondaren zo dicht laat naderen. God is toch een heilig God? Als je zo het plaatje voor je ziet, is het toch niet vreemd dat dit gebeurde. Laten we goed kijken naar Farizeeërs en Schriftgeleerden en onze eigen werken laten onderzoeken.
En Hij sprak tot hen deze gelijkenis. Tot hen. Deze gelijkenis. Een. Geen verspreking van hem. Vergelijk het met een spiegel in een hotelkamer. Spiegel drie kanten. Voor je en links en rechts zie je jezelf. Je kunt in deze spiegel niet wegkijken dan naar jezelf te zien. Spiegel voor ons. Spiegel is confronterend. Misschien moet je wel zeggen: ik ben net als die oudste zoon. God de Vader roept maar ik wil niet ingaan tot het feest der genade. Gelijkenis als een spiegel der wet. Kan je aanklagen. Jij bent die man. Waar de wet gepreekt wordt en het Evangelie, je mag komen tot het feest van Gods genade. Farizeeën en Schirftgeleerden ook uitgenodigd.
2. Wat Jezus ons in de spiegel laat zien
Hebben wij ook iets van de Farizeeën in ons? Vers 2. Deze ontvangt de zondaars. We gooien afgedankten op een grote hoop. Mensen buiten onze subcultuur zijn onkerkelijken, de heidenen. Zonder naam. Maar het gevaar is niet ondenkbeeldig dat het een containerbegrip wordt. Zij doen nergens aan maar wij wel ergens aan. Wij behoren tot de kern, zij niet. Hoort u wat er gebeurt? We scheppen afstand. Jezus koos niet voor de afstand maar toenadering. Jezus zoekt de enkele. Het ene schaap. Die ene penning. Hele huis omgekeerd voor een penning. Vader handelt voor twee zonen. Een voor een behandelen. Als we de enkeling niet meer zien en iedereen op een grote hoop gooien, dan creëren wij afstand.
Wat betekent het dat het schaap verloren was? Die penning zoek geraakt was? Die verloren zoon, die verloren zonen. Herder. Vrouw. Vader. Allemaal beelden van God. God is de mens kwijtgeraakt. God is Adem kwijt. Mens is de relatie verloren.
Ieder mens uniek daarom houdt Hij van jou. Dat schaap is een schaap als ieder ander. Penning zelfde ook. Jongste zoon ook niet bepaald een goed beeld eerst. Hoeveel verlies? 1 van de 100 schapen. Econoom zou zeggen: 1%, valt nog mee. Maar voor Jezus is dat verlies alles. 100%. Gezin niet compleet. Daar zit een diep gevoel van verlies achter. Wij denken vaak bij […].
Dan zijn we vergeten wat verloren zijn betekent. Erg voor die persoon. Bijbel leert anders. Theocentraal. Allereerst is God Zijn zoon kwijt. Al op het moment van de verdeling. De jongste zoon denkt dat het winst is voor hem. Hij gaat. Vader is hem al kwijt. En staat iedere dag op de uitkijk. God bevestigt Zijn liefde jegens ons toen wij nog zondaars waren. Onze naasten of uzelf. God is u kwijt. Mijn buurman. Mijn vriend, vriendin. Ik ken Iemand die jou kwijt is. Dat is Bijbels. Gelijk een schaap heb ik gedwaald in het rond. Hij zocht mij en trok mij. Gelijk een schaap heb ik gedwaald in het rond. Zoals de Vader Mij zond, zo zond Ik ulieden. Ze moeten gevonden worden.
Het verlorene afschrijven doen wij snel. Maar in de gelijkenis sterke realitie. Activiteit. Komt die sterke band aan het licht. Volhardend zoeken. Juist op het sterke zoeken van Jezus komt scherpe kritiek. Al afgeschreven het medeschaap. De oudste broer heeft zich misschien wel elke dag geërgerd aan vader die op de uitkijk stond. Oudste had zijn broer al afgeschreven. Die broer van mij is mijn broer niet meer. De verlorenheid van de naaste constateren en afschrijven en daar een punt zetten. Daar klinkt geen bewogenheid in door. Zoeken naar gelegenheid om te bereiken. Broer of zus zo graag terugbrengen. Gebed. Bijvoorbeeld in de tuin een praatje te maken. Ik weet van je dat je gedoopt bent. Joh, vertel eens je levensweg. Bewogenheid van Christus in ons leven. In het voetspoor van die herder, vrouw en vader gaat.
Delen in de vreugde. De grote aandacht is dat de Farizeeërs en Schriftgeleerden niet blij willen zijn. Blijdschap. Weest blij met mij. Uitgebreide beschrijving van het feest. Beste kleed. Ring aan hand. Schoen aan de voeten. Laat ons eten en vrolijk zijn. En zij begonnen vrolijk te zijn. Tollenaars en zondaren die tot Jezus naderen zijn als de jongste zoon. Steeds dichterbij de Vader. Beste positie. Opgenomen omdat de Vader bewogen is met zo’n zondaar. Feest van genade. Genade van de Vader wordt gevierd. Die oudste zoon kon dat niet uitstaan en begreep er helemaal niets van. Feest had er voor hem moeten zijn. Uitte klacht. Feest voor zichzelf verwacht. Maar nooit gekomen. Waarom niet? Dan zou gevierd worden dat die oudste zoon zich keurig heeft gedragen en niet genade. Wie van God genade leeft vindt in die genade vreugde.
Stel je hebt twee kinderen. Ene jongetje is altijd goed en braaf. Als mama vraagt om te eten dat staat hij er een paar minuten en eerder en vraagt of hij iets kan meehelpen. Andere kind. Weleens stout. Papa en mama. Ik ben stout geweest. Wilt u mij vergeven? Sorry wat ik gedaan heb. Ik houd van u. Wat liefde uit. Wat liefde geeft. Wat liefde ontvangt. God wordt niet blij van keurige moralisten. De oudste zoon is de liefde het probleem. De kind-ouder relatie. Het hart bij de jongste zoon gaat uit naar Zijn Vader. Hij staat op en gaat naar Zijn Vader. De oudste zoon heeft het niet over Zijn Vader. Die kind-vader relatie ontbreekt. Vanuit de Vader wel. Kind! Men behoorde dan vrolijk en blij te zijn. Genade en blijdschap horen bij elkaar. Om de genade die bewezen is aan je broer. De vader is niet blij met de eigengerechtigheid van de oudste zoon. Welk beeld vertoont u? Ergert u zich aan genade bij de ander? Tevreden met uzelf en neerkijkt op de ander.
Hij ontvangt de zondaars en eet met hen. De belijdenisdienst is dat een feest in de gemeente? Hoe vaak wordt het niet vaak voor verdacht gehouden? We willen liever een kerk vol met keurige mensen dan met zondaren en tollenaars. Getrokken door de Heere geeft vreugde. Wij kennen die vreugde van het gevonden worden door Christus. Heeft u dat zoekende hart van God al gevonden? Op de achtergrond staat die bewogenheid met zondaren. Hij is goedertieren en barmhartig. Daarom tekent Jezus Hem als zoekende Herder. Heel de heilsgeschiedenis staat vol van het zoeken van God. Hij zoekt Adam op, Kaïn op, Abraham op, David op nadat hij gezondigd heeft met Bathseba. U mag die lijst verder aanvullen. God zoekt die zondaar op waar die is. Waar het verlorene is kom je Hem tegen. Waar de verlorene is, hangt Hij aan het kruis van Golgotha. Wie het werk van genade voor zichzelf niet verstaat, zal het niet verstaan bij de ander. Werkt ergenis op. Ten diepste zichzelf niet willen erkennen in het verlorene. Eigenlijk vindt hij dat de Vader bij hem in de schuld staat.
Van drie kanten in de spiegel kijken. Niet wegkijken. Zingt u met hen mee allen die verloren waren en gevonden zijn? Psalm 65 vers 2. Zingt u met hen mee? Amen.
Zondag 28 juli 2019 – Hersteld Hervormde Kerk Putten – kand. D.H.J. Folkers – Lukas 15 vers 1-3