De Heere Jezus Christus is opgegroeid in Nazareth en als Hij daar Zijn bediening begint, dan gaat Hij daar naar de synagoge. Daar leest Hij voor uit de profetie van Jesaja en vertelt dan dat heden de Schrift in de oren van de hoorders is vervuld. Hij is de beloofde Messias en dat stuit op weerstand. Vervolgens werpen ze Hem uit de synagoge en proberen Hem van de steilte te werpen. Door een wonder gaat Hij door het midden van hen.
Lukas 4 vers 21: ‘En Hij begon tot hen te zeggen: heden is deze Schrift in uw oren vervuld‘.
Jezus’ prediking in de synagoge te Nazareth
- Deze dienst wordt met nieuwsgierigheid bezocht;
- Deze dienst wordt vol verbazing naar Hem geluisterd;
- Aan het einde van deze dienst wordt Hij vol nijd verworpen.
1. Deze dienst wordt met nieuwsgierigheid bezocht
Stel je voor jongen hier over jaren uit dit dorp, of moet ik stad zeggen, dominee geworden. Misschien wel met hem gespeeld. Die komt preken. Met een stukje nieuwsgierigheid naar de kerk. Ook hier bij Jezus in de synagoge. Heb je al gehoord de Zoon van Jozef en Maria komt hier. Graag geziene prediker, Hij doet wonderen. Dat wil je toch wel in je gemeente.
We weten dat Jezus geboren is in Bethlehem. Opgegroeid in Nazareth, in het Noorden Galilea. Hij was toch timmerman bij Zijn vader. Als het ware heel de familie zien opgroeien. Woont inmiddels in een stadje boven Nazareth in Kapernaüm.
Jezus is verzocht in de woestijn. De tweede Adam. Zo kan Hij Zijn bediening beginnen. Heilige Geest leidt Hem naar de synogage. Prediking indrukwekkend. Geest was in Hem en bij Hem. In het vorige hoofdstuk 3 lezen we dat. Door Johannes de Doper gedoopt. Heilige Geest daalde in de gedaante van een duif op Hem. De Geest des Heere is op Mij. Hij geeft onderwijs uit de Schriften. Legt hen de Schriften uit op een ongekende manier. Geeft er een diepe existentiële wijze de Schrift uit. Dominee wijst van zichzelf af naar Jezus Christus, nooit naar zichzelf. Maar bij Hem wel naar Zichzelf.
Hij doet tekenen en wonderen. Dat wil je toch meemaken. Omstanders vragen het zich af: waar heeft Hij die wijsheid en kracht vandaan? Zo zien we Hem in het noorden van Israël. Komt in Nazareth aan. Sabbat naar de synagoge. Naar gewoonte. Gewoonte waar de Heere Jezus bij opgegroeid is. Gaat er mee door en is er niet mee opgehouden.
Gewoonte daar op de sabbat en wij op de zondag de dag dat Jezus is opgestaan uit de doden. Aansporing voor ons om op zondag de onderlinge bijeenkomsten te bezoeken. Synagoge zijn ontstaan na de ballingschap. Ongeveer 550 jaar voor de geboorte van Christus. In de ballingschap om met elkaar te zingen en elkaar te bemoedigen. Zo zien we 500 jaar synagogen. De tempel verwoest. Door Ezra en Nehemia herbouwd. Synagogen niet afgeschaft maar als aanvulling. Jezus heeft synagogen en de tempel bezocht.
Schriften te lezen kern van de Synagogale eredienst. Wij kennen dominees die voorgaan. Heel af en toe een ouderling die een preek voorleest. Zij kenden dat niet. Iedereen mocht voorlezen en stukje uitleggen. Eerste uit de eerste vijf boeken van Mozes en tweede uit de profeten. Synagoge overste zag toe op netjes openen van de boekrollen.
Jezus in de synagoge mag iets voorlezen. De overste reikt de boekrol aan. Passage uit Jesaja. Gaat over Hem. Niet toevallig. Hij kent de Schriften. Leven wij uit de Schriften? Heel persoonlijk. Kunnen wij als christenen buiten de Bijbel? Dat kan toch niet. Zaligmaker staat erin. Neem en lees het is van fundamenteel levensbelang.
Jezus gaat lezen. Synagoge peilt uit. Misschien gaat Hij wel wonderen doen. Misschien wel een beetje trots. Vol verwachting zijn de ogen op Hem gericht. Deze jongen. Lukas zegt dat ook Hij groeide op vol van de kennis en genade.
2. Deze dienst wordt vol verbazing naar Hem geluisterd
Jesaja 61 vers 6 en Jesaja 42 vers 7. Jesaja 61 handelt over een jubeljaar. Een keer in de vijftig jaar. September/oktober. Ingeluid met de sjofar. Jaar van het welbehagen van de Heere. Zaken die verloren waren hersteld, slaven vrij.
Wat hebt gij niet dat gij hebt ontvangen, zegt Paulus. Oude Testament zegt dat. Wat zegt dat? Bezit dat ik er recht op heb. Hoe snel kunnen wij bezit verliezen? Voor armoede en slavernij geen plaats. Het jubeljaar. Helaas heeft Israël zich er niet aan gehouden.
De lijdende Knecht des Heere. Jesaja beseft het Hij is nog niet gekomen. Jesaja 53: door Zijn striemen ons genezing geworden. Hij is in de plaats van zondaars gaan staan. Natuurlijk hebben de luisteraars in de synagoge dit eerder gehoord. Helemaal niet bij stilgestaan.
En nu gaat de Heere Jezus het uitleggen. Wat zegt Hij dan? Heden is het in Uw oren vervuld. Natuurlijk verwachten de Joden de Messias. Maar niet zoals hier. De Messias die de Joden gaat verjagen. Deze Jezus toch geen strijder, geen generaal. De Romeinen verjagen.
Dat hebben ze nog nooit gehoord. De Geest des Heere is op Mij en daarom ben Ik gezalfd. Natuurlijk weten ze van koningen en priesters gezalfd met olie. Maar deze niet met olie maar met de Geest gezalfd. Teken van Zijn bediening. Ik ben die Gezalfde. Ik ben gezonden door Mijn Vader.
Armen het Evangelie verkondigen, genezing gebrokene van hart. Ik ben gekomen om het Evangelie te verkondigen. Lukas in het Grieks: ‘Kuraso’.
Als een heraut een boodschap te verkondigen. Blazen op de sjofar, op de bazuin. Hoe staat Jezus hier? In dienst van Zijn Vader. Evangelie word je hier verkondigd. Zoals een heraut van dorp naar dorp wat de koning te vertellen heeft.
Hij komt als de Christus, de Gezalfde tot hen. Evangelie van vrije genade. Hij maakt niet alleen de boodschap bekend, Hij is de boodschap. Predikers mogen in Zijn naam aansporen. Verder kunnen zij niet gaan, maar Jezus wijst op Zichzelf. Hij is het Lam, de Knecht van de Heere. Jubeljaar breekt aan. Evangelie van vrije genade.
Zevende maand tiende dag. Weet u welke dag dat is? Jom Kippoer. Verzoendag. Jezus zet de bazuin aan de mond om verzoening te verkondigen. Steekt gelijk naar de kern. Genezing van verbrokene van harten. Bevrijding voor hen die gebonden zijn. Voor wie is dan die boodschap?
Armen, geestelijk armen. Gebrokene. Gevangene. Verslagen. Mensen die in zonden en ellende liggen. En wie ligt dat nou niet, verloren in Adam. En daarvoor is Hij nou gekomen. Gebrokene van hart zulken zal God niet verachten. Hij is niet gekomen voor verhevene van harten, die het met zichzelf zo goed getroffen hebben.
Wie is nou niet blind voor eigen toestand? Aan allen wordt het jubeljaar aangekondigd. Het jaar van het welbehagen van de Heere. Wat een preek voor Zijn dorpgenoten. Spiegel toen en nu. Wie Hij is voor die verloren zondaren. Niemand hoeft in zijn geestelijke armoede om te komen. Hij is gekomen om te verlossen en te bevrijden. Jaar van het welbehagen van de Heere. Daar staat op de kansel van Nazareth de grote Hogepriester en blaast de sjofar.
Hoort u nu Zijn stem? Besef we leven nu in genadetijd, hoort naar Hem. Jesaja 61 spreekt over de dag van de aangename jaar des Heeren. En over de dag der wrake. Dat leest Hij niet aan Zijn dorpsgenoten. Het komt. Maar aan hen wil Hij het nog uitstellen. Pas als Ik terugkom komt de dag der wrake.
Met Zijn komst gaat het aangename jaar in vervulling en met de wederkomst de dag der wrake in vervulling. Nu nog niet, Ik ben nog niet voor de tweede keer gekomen. Als wij sterven Hem ontmoeten en geoordeeld worden. Maar als Hij terugkomt dan de dag der wrake, het grote oordeel waar Jesaja over gesproken heeft.
Aangename woorden. Genadevolle woorden zoals de Herziene heeft, persoonlijk vind ik dat mooier. Goede redenaar. Maar is Hij de vervulling van Jesaja? Hij is de Zoon van Jozef en Maria. Nee dat kan niet. Markus ook over deze geschiedenis: ergenis.
3. Aan het einde van deze dienst wordt Hij vol nijd verworpen
Wat kan de stemming snel omslaan. Hosanna gekomen is Hij in de Naam des Heeren en dan kruis Hem. Verbazing slaat om in nijd. Ze waren gekomen om wonderen en tekenen en die missen ze. Dat Hij de vervulling is, dat gaat ze een stap te ver. Jezus is niet gekomen om bewonderd te worden. Misschien wel met Hem pronken. He was jij er niet zondag, zaterdag de sabbat, heb je dat niet gezien? Maar deze eenvoudige woorden van de vervulling van de profetie dat wilden ze niet horen. Dat gaat er bij hen niet in.
En u? Gelooft u in Hem? Ik heb Hem niet nodig. Geef in uw hart daar eens antwoord op. Hij is bereidwillig. De Heere Jezus voelt het. Medicijnmeester, ik heb U niet nodig. Ze horen de boodschap van bevrijding uit Zijn mond maar keren zich van Hem af.
Hoe vaak is het Evangelie al tot u gekomen? Natuurlijk kunnen we de prediking niet meten op een objectieve manier. Maar wat heeft de prediking uitgewerkt? Geloven we Hem op Zijn Woord? Profeet wordt in Zijn eigen dorp niet geëerd.
Komt de Heere Jezus met twee voorbeelden. Profeten Elia en Elisa. Weduwe uit Sarfat en Naäman. Uit de heidenen. Laatste olie aan Elia geven, ik heb daarna niks meer. Vertrouwt de profeet op zijn woord en komt daarna geen eten tekort. Naäman de Syriër. Jordaan vieze rivier. Liever in eigen rivier veel schoner. Uiteindelijk gaat hij wel. Wordt genezen.
Geloof Zijn Woord. Als je in Mij gelooft, zal het wonder volgen. In de synagoge doet Hij geen wonder. Eerst zien dan geloven het motto. Eerst geloven in deze Zaligmaker. Dan het wonder. Krijg je het eeuwige leven. Vertrouw niet op je eigen hart.
De inwoners van Nazareth begrijpen het en worden boos, allemaal. Ze willen wonderen zien. Boodschap van Jezus let op, heidenen zullen voorgaan. En is gebeurd. Vele heidenen gekomen. Boodschap voor hen te radicaal. Boodschap van Evangelie is radicaal. Alleen geloof in Hem, niets van mij en dat is radicaal.
Jezus wil wel, maar zij willen niet. Bereidwillig om zondaren zalig te maken. Ongeloof, weg met Hem. Brengen ze in de praktijk ook. Drijven Hem de synagoge uit, stad uit. Op een berg, bergje tientallen meters ik ben daar weleens geweest. Jesaja 53 in vervulling. Veracht en niet geacht. Zijn tijd nog niet gekomen. Hoe gaat Hij weg? Door een wonder.
Hij loopt door hen midden. En niemand raakt Hem aan. Is dat geen wonder? Alle andere evangeliën hebben hierover geschreven. Ook Markus: de Heere Jezus verwondert zich over hun ongeloof. Zijn dorpsgenoten geloven het niet, hoe is het mogelijk dat de zaligheid aangeboden is maar door hen verworpen wordt. Hoe is dat bij ons? Moet Jezus straks verwonderd staan over ons ongeloof?
Amen.
Zondag 19 januari 2025 – Fonteinkerk Hersteld Hervormde Gemeente Katwijk-upon-Sea, Holland – ds. W. Schinkelshoek – Schriftlezing Lukas 4 vers 16-30