Het is Christus, de eeuwige Zoon van God, die gezalfd is door de Heilige Geest. Christus is de Gezalfde. In de kracht van de Geest heeft Hij zijn werk gedaan: als Koning, Profeet, Priester, Leraar. Hij is de Koning van bedelaars en zet mensen dankzij de genade in het licht.

Christus, door de Geest gezalfd

Geliefde gemeente, we hebben Pinksteren mogen vieren. We hebben de Geest in alle facetten gezien. Elke zondag gaat het over de Drie-Eenheid. Vanuit ons denken is dat niet altijd te vatten. Dat onderscheid, is moeilijk. We proberen er toch een stukje verder in te komen. Voor deze dienst koos ik voor een bijzonder aspect van Christus: de Gezalfde. Gezalfd door de Heilige Geest. Vanuit zondag 12. Mensen werd het in het Latijn verteld, maar dit boekje wil daarin tegemoet komen.

Waarom wordt Hij gezalfde genoemd? Als ik dat aan onze catechisatiejongeren zou vragen, of aan u, dan mogen we elkaar daarin helpen. We hebben het over Christus, Messias, Gezalfde.

Eerst Christus. Dat woord kennen we. Dat wordt doorgaans gebruikt in het Nieuwe Testament om ons te wijzen naar Messias. Het wordt gebruikt voor het Hebreeuwse woord Gezalfde. Waar vinden we dat in het Oude Testament? Bij priesters en koningen. Gezalfd tot de Heilige Geest. Geroepen tot een bepaalde taak in Gods Koninkrijk. Deze Jezus Christus is met de Heilige Geest gezalfd. Tot Hogepriester, Profeet, Leraar. In sommige bijbeltjes zie je de tekst verwijzingen. Wij kozen een verwijzing uit Jesaja. Daar komt niet alles in terug.

We lazen Lukas 4, er staat een gedeelte voor. Dan hebben we te maken met de verzoeking in de woestijn. Jezus wordt verzocht door de duivel. Je kunt je afvragen, kritisch naar onszelf. Onze Redder, hoe zouden wij Hem ontvangen? Hier een onveilige sfeer. In Lukas 4 staat: Jezus, vol van de Heilige Geest. Zo begint hoofdstuk 4. De Gezalfde, vol van de Geest. Als mens zwak en moe. Dan die verzoeking. Op het einde staat (vers 13), de duivel verliet Hem tot een bepaalde tijd (ik heb dat wel eens de vierde verzoeking genoemd). Jezus komt in de kracht van de Heilige Geest. Dat maakt alle verschil. Dat maakt mogelijk om de boze te kunnen weerstaan. De boze aan de ene kant met verzoekingen, Jezus als autoriteit in de kracht van de Geest.

Jezus ging naar de synagoge. Twee Griekse woorden: syn en agogie. Twee. En onderwijs. Een plek van onderwijs. Niet zomaar. Naar Zijn gewoonte. Mooi hè. Hij gaat ons daarin voor. Hij komt uit die periode van verzoeking.

Waar staat de zalving voor? Jezus vinden we hier temidden van verwarring en polarisatie. Zijn Vader grijpt in in deze wereld. Dat is geen noodplan of pleistertje. Nee, Zijn weg in de wereld is voorspeld. De Geest van de Heere is op Mij. In de volgende verzen beschrijft Jezus Zijn Messiaanse ambt. In duidelijke woorden. Autoriteit. Wat verwachten de mensen? Een politiek of militair georiënteerde verlosser? Ja, een die hen verlost van het juk van de Romeinen? Dat verwachten ze misschien wel.

Het is een geestelijke strijd. Niet in fysieke wensdenken van de mensen om Hem heen. Geestelijke strijd vraagt om een geestelijk middel. Een geestelijke autoriteit. Jezus Christus is de Gezalfde. Gods Zoon. Van God Zelf. Bij het doen van dat werk vestigt Jezus zijn aandacht op een zestal aspecten. Ik wil ze graag alle zes doornemen. Je zult horen dat Hij Profeet, Leraar en Hogepriester en Koning is.

Waartoe dient dan de zalving? De Geest heeft Mij gezonden om:

  1. … aan armen het evangelie te verkondigen. Armen en bedelaars werden verwaarloosd. Maar door deze Koning en Leraar werden ze niet buitengesloten. Deze verwijzing is niet bedoeld voor fysieke armoede als zodanig. Dit is een ongekende genade. Hij is de Koning van bedelaars. Wat een troost.
  2. … te genezen wie gebroken van hart zijn. Om hen te verbinden. Om tranen te drogen. Om pijn te genezen. Hij werd geraakt voor zwakheid. Je hoort iets van het priesterschap. Hij weet van het lijden van mensen. Hij is de grote Geneesheer. Hij is de enige uitkomst voor wie gebroken van hart zijn. Inbegrepen in de troost en genezing is er meer, dan komen we bij de derde.
  3. … gevangenen vrijheid te prediken. Waar kan je aan vast zitten? Verslaafd aan zonden, mensen. De Verlosser kan bevrijden van die boeien. Ook hier: prediken. Het woord wijst de weg. Dat wordt verkondigd. Hij wil het doen en doet het ook. Vrijlating, de prijs die betaald moet worden, dat brengt Hij aan het kruis. Als die ene buur dat door heeft. Die gevangene wordt losgekocht. Jezus werd eerst een slachtoffer. Deze priester werd een offer. Hij brengt een leven dat bevrijd is van zonden.
  4. … aan blinden het gezichtsvermogen te prediken. Ook hier: prediken. Je ziet Hem in Zijn rondgang. Hij bevestigt het met de daad. Hij haalt oogkleppen weg. We zongen over het aanschouwen. In het donker wordt het licht. Je krijgt echt zicht. Uit de duisternis van de gevangenis. Zien weer, waar het werkelijk om gaat. Paulus schrijft over de god van de eeuw die de gedachten heeft verblind. Christus predikt dit. Hij trekt mensen in de lichtcirkel. Hij is Woord en Geest. Hij is dit. Hij brengt mensen naar het licht. Dan zie je dat ambt van Leraar. Aanschouwelijk onderwijs. Luistert u zo? Hij is hier in, Hij laat zich kennen. Hoort u Zijn liefde hier in te voorschijn komen? Hij doet nu voorbede. Om mensen van uit die verblindheid het zicht op Hem te geven.
  5. …. verslagenen weg te zenden in vrijheid. In Jezus zijn mensen echt vrij. Als de Zoon u vrijgemaakt heeft, zult u werkelijk vrij zijn. Weggezonden in vrijheid. Wegzenden in het Grieks: apostello. Apostelen hoor je. Waar het hart vol van is, daar vloeit de mond van over. Weggezonden als apostel de wereld in. Dat is ook het werk van de Gezalfde.
  6. … een jaar van welbehagen (welwillendheid) te verkondigen. Een jaar van welbehagen. Dat doet denken aan het jubeljaar. De schulden werden kwijtgescholden. Slaven kregen vrijheid. De vorige vijf komen hier in een climax. Een majestueuze finale. Hier komt het op uit. Zijn zalving voor bedelaars. Zicht en licht. Vrijheid voor wie onder druk staat.

Die bediening vindt nog steeds plaats. Allen die die taak op zich nemen. Toen door de discipelen, nu door anderen. Het is toen begonnen.

Jezus las maar een bepaald gedeelte, uit Jesaja 61. Daar staat ook: de dag van de wraak van onze God. Is Hij dat vergeten? Menselijk toch? Het past niet om zo te denken. Waarom dan? Hier niet de plek om dat te willen doen. Hier de aandacht op de genade. Jezus wijst ook het verzoek van de discipelen om vuur uit de hemel te zenden, af, als Hij door Samaria gaat.

Toen Hij het boek dichtgedaan had, ging Hij zitten. De ogen waren op Hem gevestigd. Pauze. Hij gaat zitten. Wat zal er gebeuren? Jesaja klonk net. Heden is deze Schrift in vervulling gegaan, zegt Jezus. Er is voldoende gespreksstof. De luisteraar is wel relaxed. Maar Jezus gaat verder: maar. Dan moet je uitkijken. Wat gaat er gebeuren?

Zonder dat Jezus dat stukje meeneemt over die wraak, met andere woorden laat Hij iets terug komen. Het gaat schuren. Jezus laat zien hoe het met het volk is gesteld met Elia en Elisa. Je ziet Naaman aankomen. De wraaktekst klinkt niet. Het zijn best scherpe verzen.

Nu naar een afronding. Jezus kwam vanuit de verzoeking. Vol van en in de kracht van de Geest. We komen hier ook de tegenstander tegen. De zalving zit de bezoekers in de weg. Ze dreven Hem de stad uit. Ze wilden Hem van de steilte afwerpen..

Hij kwam voor de verdrukten. Hen die vast zitten. Ze verwonderen zich over Zijn woorden; maar na die waarschuwing, kunnen wij dat beamen? Er waren er die het toen niet konden aannemen. Het kruishout werd als het ware al uitgezocht. Als wij gevangen zijn: Hij kwam ervoor. Het kostte Hem alles. Ben je daarvan bewust? Wie ben ik ben die zes? Leg je leven er eens naast. Wie mag ik zijn? Hebt u in de Gezalfde uw redder gevonden? Ga de wereld in. Zing ervan. Psalm 146 vers 4 en 6.

Amen.

Hervormde Gemeente Reeuwijk, Dorpskerk, zondag 18 juni 2023, 18.45 uur. Schriftlezing Lukas 4:16-33 en Jesaja 61:1-3.