Nehemia en Ezra herstellen de eredienst. Als het volk de wet krijgt voorgelezen, realiseren ze wat ze al die tijd gemist hebben: Gods verordeningen. Bijbellezen en gebed zijn belangrijk om dichtbij de Heere te leven, dat geldt ook voor jongeren die bijbellezen moeilijk vinden of dreigen af te haken.

Geliefde gemeente, in bijzonder jullie jongeren. Ouders en peetouders – dat zijn we allemaal. Luister met aandacht, met je hart. Het is Bijbelzondag. En Catechisatiezondag. En jeugdzondag. Die enquête kwam goed uit. Enquête over Bijbellezen. Het heeft geholpen hoe jullie dat hebben ingevuld. Ongeveer 80 catechisanten hebben we hier wekelijks. Ik heb het niet de hele tijd over de enquête. Daar kan het over hebben. Dat gaat over hoe wij het ervaren. Maar wat staat er in de Bijbel?

Vandaar dat wat we lazen. Wat God vindt? Het eerste wat ik wil zeggen: handen uit de mouwen. Ezra en Nehemia, die komen achter elkaar. In het bijbelgedeelte gaat vooraf aan Ezra. Nog voor Nehemia in Israël bij Jeruzalem aankomt, komen vele ballingen terug. Van Kores mogen ze terug, om de herbouw van de tempel. En de eredienst op gang helpen. Ezra mag ermee aan de slag. De tempel wordt herbouwd. De eredienst wordt hersteld. Ook de feesten. Handen uit de mouwen. Aan de slag. Door God verzorgd, dan komt alles goed?

Maar er gebeurt meer. De priester Ezra komt in beeld. In hoofdstuk 7. Na deze gebeurtenissen, na de herbouw, tijdens de heerschappij van Artasastra, kwam Ezra ook uit ballingschap. Ezra had zijn hart erop gezet om de wet van de Heere te onderzoeken en de verordeningen en bepalingen van God te onderwijzen. Dat was wat Ezra deed. Hij schrok toen hij aan kwam. Er was zeker veel in eer hersteld. Maar de manier van leven, past daar iets bij? Dat was helemaal mis.

Ezra ontdekt hoe dat komt. Ze wisten niet goed meer wat de Heere wilde. Ze lazen niet meer. Was de Bijbel dicht geslagen? Stond de Bijbel onder het stof? Daar moet wat aan gebeuren. Het gaat niet goed op deze manier. Ezra scheurt zijn klederen van verdriet. Hij schaamt zich ten opzichte van God. God gaf de vrijheid om terug te keren, Hij geeft ruimte en mogelijkheden om tempel te herbouwen. Maar het volk weet niet wat God wil. Ze deden wat ze zelf wilden. Dat noemen we zonde. Ezra schaamt zich.

Er gebeurt dan iets in het volk. God gaat aan het werk. Het volk komt tot inzicht. Het gemis van Ezra… We zitten ernaast. Hij heeft gelijk! Ook zij worden geraakt. Ze zijn in tranen. Wel de handen uit de mouwen, we gaan ervoor, maar ze waren Gods woord vergeten …

We schuiven op, niet veel in de tijd, we komen bij Nehemia. Nehemia gaat meer over de herbouw van de stad. Daar komt het volk ook bij elkaar. Er ontbrak iets, dat is het tweede dat ik wil bespreken.

Ze zijn bij elkaar en vragen of Ezra het boek wil brengen met Gods verordeningen. Iedereen die maar enigszins kon verstaan waar het over ging, kwam eraan. Ze staan daar. Zouden wij dat kunnen, zo lang, geconcentreerd? De oren van het volk waren gericht op het wetboek. Oren. En de ogen gericht op het wetboek. Daar staan ze. Toen Ezra het boek opende, ging het volk staan. Dat doen wij niet hè.

Heel het volk antwoordde. Hoe dan? Door het opheffen van de handen. Ze knielden en bogen zich neer. Wanneer deden ze dat? Toen ze de woorden van de wet hoorden! Dat is nog eens concentratie. De kans dat wij door een mobieltje worden afgeleid, is groot. Zij hadden geen wifibereik. Het volk hoorde nu wat er ontbrak.

Ik ben de God die u bevrijd heeft… God heeft alles gegeven. God doet geen ruilhandel. God eerst: Hij bevrijdde hen. Volg Mij, dan zal het je goed gaan. Ze hadden de wet niet meer. Ondankbaarheid was er. Stel je voor dat je in een moeilijke situatie zit. Iemand helpt je, die misschien geen tijd, maar heeft er veel voor over om jou te helpen. Dan ben je blij natuurlijk. Simpel is om dankjewel te zeggen. Doe je dat echt en op welke manier? Diegene houdt misschien niet van bloemen, dan geef je geen bloemen. Heere, dit is Uw woord, wat kan ik uit dankbaarheid voor U doen? Wat zal Hij zeggen? Ik heb een aantal regels bedacht voor het leven, als je nou die volgt..  dan krijg je zegen voor nu en later. Bidden tot de Heere. Wilt U mij duidelijk maken wat ik moet doen uit dankbaarheid?

Wat gebeurt er dan? Je ziet al die mensen staan. We lazen dat ze naar huis gaan. Om te feesten. De dankbaarheid wordt gevierd. De Levieten lazen het boek voor en gaven uitleg en verklaarden de betekenis. Zodat men de voorlezing begreep. De leeftijd houd je in de gaten. En dan geef je onderwijs op leeftijdsniveau. De catecheten gingen net zo ver tot het begrepen was.

Als het gaat over uitleg krijgen en verklaren, dan gaat het over actie en reactie. Ik zou het jammer vinden als je een vraag hebt en je die niet stelt. Als je een vraag hebt, heus, de planning wordt omgegooid.

Er ontbrak iets. Ze hebben het Woord van God gehoord. En er gebeurde iets.

Wat is het verband met de enquête? Ik vertaal Nehemia 8 naar 4 tips.

  1. Er is veel moeite om Bijbelwoorden te begrijpen. Dat ligt niet altijd aan de vertaling. De helft van jullie geeft aan het moeilijk te vinden. Degenen die een dagboek gebruiken, is wel meer tevreden. Die woorden van uitleg helpen. Ik maak het praktisch. Ik ging naar een christelijke boekwinkel. En kocht dagboeken. De een meer voor een doener, de ander meer voor een denker. Jullie verschillen van elkaar. Als we naar elkaar luisteren: leer van elkaar. Ga eens een dagboek gebruiken. Dat hoeft niet ouderwets te zijn.
  2. Moeite om te concentreren. En er te weinig tijd voor maken. Tussen de 5 en 10 minuten. Ik zie jongeren zo maar afhaken. Ik las dat de meesten wel een rustige plek hebben. Ik ga ervan uit dat dat je kamer is. Hoe houd je je aandacht erbij? Die mobiel is prachtig. Er zit een digitale bijbel op die van mij. Maar dat schermpje dat opplopt. Hoe laat ben je thuis? Ik moet een manier vinden dat je ‘m op ‘niet storen’ kunt zetten. Het gaat ook om de manier waarop je de telefoon gebruikt. Misschien kan je op catechese of club daar met elkaar over spreken. Ik moet muziek luisteren, zegt iemand. Het kan dat zelfs muziek je afleidt. Doe dan andere muziek of zet het uit. Wil daar toch eens goed over nadenken. Maak je geen zorgen dat je niet bereikbaar ben. FOMO? Wat zou God ervan vinden? Laat je niet meenemen?
  3. Bidden. De enquête werd in 2015 door de HGJB ook gedaan. De helft ging toen bidden en bijbellezen, dat dat bij elkaar hoort. Nog maar een op de vijf bidt voor het stukje dat je leest. Specifiek bidden voor wat je leest? God heeft een hulp: Zijn heilige Geest. Die wil helpen. Je krijgt ook catecheten en leiding. Ik maak me wel zorgen als je niet bidt. Bid er daarom voor! Ouders, doe dat ook voor. Thuis, aan tafel, voor het eten. Het gaat niet om gelikte gebeden. Het Onze Vader is mooi. Maar praat met Hem. Vraag het om te helpen bij het lezen. In onze traditie gaan we eerst bidden voor we lezen. Doe dat vanaf nu altijd!
  4. Persoonlijk, in een ruimte, waar je rust hebt en ruimte: bijbellezen. Dat is goed. Er is een willen, maar ook een gehinderd worden. Samen dat te doen. Het verlangen moet je warmhouden en koesteren. Ik gebruik het beeld van de kooltjes. Wat dicht bij elkaar is, blijft gloeien. Haal er een uit en de gloed gaat eruit, het dooft. Daarom: ook samen lezen. Ezra heeft mensen om hem heen. Die gaan in groepjes uit elkaar. Ze gaan door tot ze het begrijpen. Heb je nog een vraag? Begrijp je het? De leiding wil je leren kennen zo. Je kunt naar elkaar luisteren. Dan kom je langzaam een stapje verder. Persoonlijk lezen, de stoorzenders uit, in de samenheid met catechisatie en club.

Ik ga naar een afsluiting. Ik heb al veel van jullie aandacht gevraagd. Het volk sloot ook af. Hoe deden ze dat? Eten en drinken en grote vreugde bedrijven. Is dat niet een mooie uitkomst voor de zondag? Of na catechisatie? De Heere neemt je mee. Wees dankbaar. Ja mag blij zijn. Je hoeft niet in de somberheid te blijven zitten. Dat we Zijn Woord kregen, daar mag je dankbaar voor zijn. De vier tips gaf ik je. Laat het niet liggen. Er zijn een aantal van jullie die het willen laten vallen, doe het niet. Houd elkaar er in vast en elkaar er bij. Ouders, gemeenteleden, peetouders: ondersteun ze. Geef wat ze nodig hebben. Bemoedig hen. Bid voor ze. Jongeren, weet je gedragen door het gebed van de mensen om je heen.  Weet dat er een plek is waar je je vragen mag stellen. Er komt een avond over geloofsopvoeding. Goed om samen te komen en samen gemeente te zijn. Ik wil jullie de zegen van God toewensen. Een blijde, zegenrijke avond.

Amen.

Hervormde Gemeente Reeuwijk, zondag 22 januari 2023, 17 uur. Schriftlezing: Nehemia 8:1-13.