De Heere Jezus heeft de gehele tijd van Zijn leven geleden – eigenlijk al vanaf de zondeval lijdt Hij aan de zonde en het kwaad. De climax van Zijn lijden was aan het kruis, toen Hij door Zijn Vader verlaten werd. Daar droeg Hij onze schuld en bracht Hij verzoening aan door voldoening. Dat deed Hij uit liefde. Hij liet deze wereld niet los.

Wat verstaat u onder het woordje ‘geleden’?

Geliefde gemeente van Christus, dat ene woordje, dat u elke week hoort. En zeker in de lijdenstijd. Lijden. De catechismusschrijvers hebben erover gedacht om daar over na te denken. We gaan er samen mee aan de slag. Een cruciaal antwoord. Goed om bij stil te staan. Begrijpen we dat goed? Kunnen we erbij? Geloven we erin of het wel? Ik denk dat dat voor veel mensen wel geldt. Dat Jezus geleden heeft. Dat het als een feit heeft plaatsgevonden. Maar dat is niet de vraag. Dan zou ik u een geschiedenisboekje mee kunnen geven. Het gaat erover, geloof je erin? Nadenken over wat, waarom en waartoe?

1. Wat is dat lijden?

De grote lezing uit Jesaja 53: lees die nog een rustig door. Een profetisch ankerpunt. Je ziet dat in de brieven terugkomen. De weg van de verlossing moet van de andere kant komen.

Wat is dat dan? De reikwijdte van dat lijden? Als we aan het lijden denken, hebben we het aan het lijden en sterven. Dan worden we getrokken naar dat laatste stuk. Het kruis. De weg naar het sterven. Dat is het onvoorstelbare wat daar gebeurt.

Ik sta stil bij een soort tijdlijn. Ik sta stil bij wat er gebeurt bij het kruis. Het verraad. Over lijden gesproken. Getsemane. De gevangenneming. Het verhoor door het Sanhedrin. De ervaring van Jezus om verloochend te worden. Door degene die Hij lief had. Verlaten te worden. Allemaal. Een voor een. Veroordeling zelf, bij de uitspraak. Hij die zonder zonden was. De kruisweg, letterlijk. De opgang. Het is een neergang voor ons. En dan de kruisiging zelf. Verlaten. Een climax. We zongen dat, psalm 22. Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten? De Vader heeft Zijn Zoon verlaten. We kennen de verhalen en getuigenissen. Climax. Volstrekt verlaten.

De catechismus neemt ons mee in de tijd, neemt ons mee de tijd terug. Heel Zijn leven op aarde. Het hele menselijke leven van God op aarde. Zat daar lijden in? We gaan terug naar het prilste begin. Het ongeboren kind. Was het de wens van Maria om naar Bethlehem te reizen? De ongeboren Jezus. Kort daarna op de vlucht. Waarom? Vanwege vijandschap. Herodes, de christenvervolger. Vijandschap tegen de Verbondsgod. Ze gaan op de vlucht, Jezus dus ook. De baby, Jezus, hoorde wat de profetie van Simeon meegaf. Tegenspraak heeft hij het over. Voor Maria een steek in haar hart. Het zal je maar gezegd worden. Lijden in het gezin.

Verder in de tijd. De verzoeking in de woestijn. Opgezocht door de boze. Hij leed aan lichaam en ziel. Honger, vermoeid. Jezus, de mens. Gods Geest geeft Hem kracht. Jesaja 61: De Geest is op Mij!

Werd Hij hartelijk ontvangen? In de synagoge. Hij riep agressie op. Naar de tempel, ziet wat daar gebeurd… Is dat eerbied voor het huis van Zijn Vader? Hij voelt Zich gekwetst. Hoe zal het zijn geweest voor Hem, tussen die menigte die juicht, naar Jeruzalem. Veel mensen, veel aandacht. De nieuwe Koning …! Ondanks die mensen was Hij alleen.

Dan komen we weer dichtbij het kruis. De kruisweg. De foltering. We vinden veel woorden over Zijn gevoel: boosheid, verdriet, bewogenheid. En steeds weer: bedreiging, miskenning. Een lijden aan lichaam en ziel. Je kunt ook denken aan martelaren in deze tijd. Maken zij dit mee?

Ik wil verder in die tijdslijn. We gaan verder in de tijd. Een verdiepingsstap. Waarom doe ik dat? God is de Drie-Enige. Jezus is de Medeschepper. Ik neem u mee naar de Schepping. Jezus was daarbij. Schepper van Adam en Eva. Jezus erbij. Bij de zondeval. Daar waar de eer van Zijn Vader wordt geschonden. Daar. Juist daar. Pijnlijk. Mooier kan het niet zijn. Pijnlijk. Daar vindt het bedrog plaats. Jezus wordt in het hart geraakt. Van die boom waar het mis ging, mogen we een lijn trekken naar de paal op Golgotha. Wat een vooruitzicht. God werd getergd.

Rond Noach. Wat trof God aan? Hij wilde een nieuwe start maken. De regenboog als teken van hoop. Ook van lijden. Het ging mis. Mensen hebben Hem losgelaten en gingen een eigen weg. Lijden. We zien iets van lijden als God het volk verlost en ze de opgang mogen maken naar het beloofde land. Met gejuich? Ja. Maar vaak ook niet. Ze maken een beeld. Een kalf. Ze beelden de god uit van hun verdrukker. Vernederend voor God. Voorbeelden te over. Een lang en diep lijden van God. Jezus leed aan lichaam en ziel. Vanaf de grondlegging van de wereld.

Ik ga Jesaja 53 niet helemaal erbij nemen. Maar Hij heeft onze ongerechtigheid op zich genomen. Zijn ziel tot een schuldoffer gesteld. De toorn van God over heel het menselijk geslacht gedragen, zegt de Catechismus. Indrukwekkend.

De wat-vraag; waar hebben we het over? Je kunt er niet stil genoeg van worden en niet over uitgesproken raken. Wat raakt het u?

2. Waarom?

Waarom dit bewuste, gekozen lijden? Het kon toch anders. Hij is toch God! Hoezo? Het heeft te maken met een visie op verzoening. Wij kennen de klassieke verzoeningsleer (Heidelbergse Catechismus, Zondag 4-6). Verzoening door voldoening. Plaatsvervangend lijden van Christus. Dat is nodig. Betaling is nodig. Er moet betaald worden. Er moet afgelost worden. Jesaja 53. De Godmens die de straf draagt. Er is geen ander mens die dat kan doen.

Jezus die we leren kennen als het Lam Gods. Hij neemt de zonden van de wereld weg. Het Lam, als geslacht, lezen we tot in Openbaring.

Er zijn christenen die hier niet mee uit komen? Een vloek geworden? Een struikelsteen!

Verzoening via lijden, niet via een bypass. Het lijden zit in het dna van deze zondige wereld. Schuld te maken. Ik noem nog een keer die regenboog. Ik ga naar een bijzonder antwoord. Ziet u die regenboog. Een teken van hoop. Er zit lijden onder. Nooit weer, wilde God zeggen. Er was pijn, verdriet, droefenis in het hart van God. Hij was door ontferming bewogen. Voor de wereld. Wat dreef Hem? Liefde! Liefde. Liefde voor Zijn Schepping. Hij was erin teleurgesteld. Liefde doet pijn. Hartzeer. God gaf niet op. Wat Hij niet deed: helemaal opnieuw beginnen. Opnieuw. Hij gaf niet helemaal op. Niet: die aardbol opzij, Ik begin een andere. Het kan alleen maar uit liefde. Volhouden met een wereld die Hem verlaten heeft. Pijn accepteren van verlatenheid.

Jesaja 53: liefde. Daarom las ik 1 Johannes 4. Hierin is de liefde, niet dat wij God liefgehad hebben. Nee. Niet wij naar Hem. Hij naar ons. Hij zond Zijn Zoon als verzoening voor onze zonden. Waarom doet Hij dat zo? Uit liefde.

U kent de tekst wel, Alzo lief had God de wereld… Dat Hij de regenboog gaf. Als Hij die zag, dacht Hij aan Zijn nieuwe verbond en begin. Je ziet de voetstappen komen. Het Lam dat geslacht zal worden. Dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gaf. Opdat al wie in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.

De lijdende God in Jezus Christus is het die deze belofte geeft. Ik kom er op alle manieren van denken terug dat het liefde was. Onrecht, dwaling, zonde: het gaat Hem aan het hart.

Had het anders gekund? Zonder lijden? Een miraculeuze oplossing? Denk even mee. Zou er een passende manier te vinden zijn? Hoe het ook is. Hij kan het natuurlijk, in Zijn almacht. Wat voor nut heeft dat voor mensen als wij, als er geen lijden is, als je de pijn en schuld niet ziet? Als je niet inziet dat de pijn aan Hem door onze persoonlijke schuld komt? Hebben we er geen baat bij dat onze zonden Hem pijn doen? Wij redden het zelf toch niet? Wij kunnen het niet rechtzetten.

Uit liefde kwam Jezus. Dat maakt indruk. Hij liet zien dat het Hem echt pijn deed. Hij gaf de wereld niet op. Jezus geeft u niet op. Hoort u dat? Kon Hij anders redden? Hij wilde het zo. Voor u, jou, mij. Hierin ligt het verstaan van betekenis van lijdenstijd. Het gevallen leven was aanleiding om schuldbesef te krijgen. Zijn weg is een weg van liefde. Hij wilde het zo.

Jesaja 53:10, het behaagde de HEERE Hem te verbrijzelen. God de Vader behaagde het zo te doen. Hij kan Zichzelf niet tegenspreken. Hij koos voor deze weg. Hij heeft deze wereld zo lief.

Ik schuif naar het derde punt. Waartoe?

3. Waartoe?

De vorige stappen heb je nodig anders begrijp je het waartoe niet. Er is een heilsplan. Om met Zijn lijden ons van het eeuwige oordeel te verlossen. En voor ons het eeuwige leven te verwerven.

Wat Hij voor ons deed, raakt ons tot tranen. Hij deed het tot volkomen verzoening van al onze zonden. Hij schenkt nieuw leven. Petrus schrijft: Hij heeft zelf onze zonden gedragen tot op het hout. Opdat we door Zijn gerechtigheid zouden leven. Door Zijn striemen bent u genezen. God heeft Hem ziek gemaakt. Wij genezen.

Waartoe? Om te leven. Opstanding gloort al. Ik laat het antwoord van de Catechismus staan. Ik wil nog twee gedachten meegeven en een besef.

  • Hoe ga je dat nieuwe leven dan invullen? Als je daaruit mag leven? Christus’ onnoemelijke lijden: hoe ga je je leven invullen? Wat is je antwoord. Vorige week ging het hier over Lukas 9. Als iemand achter Mij wil komen, moet hij zijn kruis op zich nemen en achter Mij komen en Mij volgen. Ben je bereid achter Hem te komen? Jezelf te verloochenen? Hem te volgen? Zijn liefdevolle lijden, brengt dat u in beweging. Ik noem 1 Johannes 4:10, Hij heeft ons liefgehad. Johannes zegt: laten we elkaar liefhebben. De liefde is uit God. Die heeft pijn als dingen niet goed gaan. Jezus’ lijden was liefde.
  • Het tweede wat ik wil noemen, heeft te maken met het kruisdragen. Als je besef krijgt van de diepte van het lijden, dan is dat troostvol. Hij kent het lijden. Van lichaam en ziel. Een troostvolle gedachte. Niet ver weg gaan kijken naar landen waar Open Doors actief is. Ook hier kan je er onder lijden. De maatschappij is niet zo tolerant. Krijg je klappen? Troostvol om te weten dat Jezus de diepste weg ging. Ben je bereid dat te dragen, het lijden? Christus weet ervan. Hij laat ons een voorbeeld na. Opdat wij Hem zouden navolgen.

De lijdende, liefdevolle Christus kan medelijden hebben. Hij leed om ons tot God te brengen. Nieuw leven te brengen. Vergeving. De opdracht is om elkaar lief te hebben.

Nu naar de afsluiting. Die wat vraag ging over het onnoemelijke lijden. De climax aan het kruis. Waarom? Uit liefde. Hij heeft de dood overwonnen. Hij weet van het lijden. Hoort u dat? Neem het ter harte wat Hij deed. Laat Hem niet opnieuw lijden. Laat Hem niet in de kou staan. Missionair op weg.

Er komt een moment dat Hij terug komt. Dan is er geen lijden meer. Dan zijn al Zijn kinderen bij Hem Thuis.

Amen.

Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 26 maart 2023, 17 uur. Schriftlezing Jesaja 53, 1 Johannes 4:7-10 en 1 Petrus 2:21-24.