In Psalm 116 gaat het over Gods weldaden en over wat wij de Heere hiervoor kunnen vergelden. God schenkt ons vergeving en bevrijding, wij kunnen met onze stem en zang Hem dienen. God is naar ons op zoekt, Hij neigt Zijn oor, Hij redt ons. Juist bij de avondmaalstafel krijgt dit gestalte.
Wat zal ik de HEERE vergelden voor al Zijn weldaden, die Hij mij bewees?
Geliefde gemeente, Psalm 116 stellen we centraal, vanuit de bril van vers 12. Wanneer zingen we Psalm 116? Op zondag, rond het avondmaal. Wanneer voor het eerst? In de tempel. Laten we eens kijken. In de tegenwoordigheid van de Heere. Hier wordt de dienst aan de Heere gebracht. Mensen gaan op naar de tempel. De Heere laat zich zien. Dat is mysterieus. Tempeldienst. Individuen kunnen daar hun dank brengen. Er klinken woorden van getuigenis en lof. Deze psalm is voor dit soort momenten. Voor gemeente en koor. Wij zingen deze vaak bij avondmaalsdiensten. Goed om samen over na te denken, dacht ik. Mag ons opfrissen. Wat heeft de Heere gedaan? Mag deze zondag een compositie zijn van dankbaarheid jegens God.
Die tekst dan weer, vers 12. In deze tekst zitten twee onderstreepte woorden: vergelden en weldaden. Eerst die weldaden. Welke zijn dat? Welke komen we op het spoor? En het tweede: hoe kan ik de Heere iets terug doen? Vergelden!
1. Weldaden
Wat heeft de zangers bewogen? Wat hebben ze op het oog? In de psalm ontdekken we wel wat. Gods luisterend oor. Hij neigt Zijn oor. Beeld van een God die Zijn oor neigt. Zie je het voor je? Eerst die liefdesverklaring. Ik heb God lief. God hoort! Niet weggekeken. Een bezorgde vader. Hij buigt zich voor over. Hij luistert, leeft mee.
En wat gebeurt er dan? De Heere is genadig en rechtvaardig. Hij bewaart de eenvoudigen. Hij is goed geweest. Zorgzame betrokkenheid. Wat een rijkdom! Maar, zeg ik erbij, niet iedereen ervaart dat altijd. In het tumult van het bestaan kan dat ondersneeuwen. Gedenken. Het ritme erin houden! In herinnering brengen dat de Heere goed is. Hij is er. Hij zorgt! Ik vind het mooi dat aan het sacrament te zien. Hij is goed. Jullie moeten dat vieren, zei Jezus, in gedachtenis houden.
Ook donkere teksten in deze psalm. We lezen ook van nieuw leven. Banden van de dood. Angsten van het graf. Door de tranen heen: U hebt mijn ziel gered van de dood, mijn ogen van tranen, mijn voet van struikelen. Opstandingsbestaan. Je hoort de echo van het verleden. Nieuw leven; het avondmaal bevestigt dat. Doe dat, totdat Hij komt.
Bevrijding hangt daarmee samen. Ook een weldaad. Hij heeft mij verlost. U hebt mijn boeien losgemaakt. Je kan in de klem zitten. Geblinddoekt. Zwaar bestaan. Maar door bevrijding kan je helder zicht krijgen. Ik kan verlangen naar christenen die getuigen van die vrijheid. God komt boven de banden uit. God is te vertrouwen. Vanwege Jezus sterven en opstanding zijn de banden gelost. Geloof het. Helaas roert de boze zijn staart. We leven in een gebroken wereld. Het kan je aanvliegen. Blijf verlangen naar Zijn komst. Goed dat we avondmaal vieren om daaraan herinnerd te worden.
2. Vergelden
Wat is dat, vergelden? In het Hebreeuws heb je werkwoordsstammen. Zelfde woord als woord bekering. Bekering is omkeren. Je laat iets achter. Dat zit ook in dit woord. Bij wijze van bekering de Heere iets brengen. De psalm begint er mee. Ik heb de Heere lief. De eerste zin. Die bepaalt de inhoud. Is dat niet geweldig. Hoe kan het? Wij hebben Hem lief omdat Hij ons eerst heeft liefgehad. Een heilig mogen. Geen moeten. Zo de Heere lief hebben. Ik zal U de liefde van mijn hart schenken. Uw liefde was gelukkig altijd eerst. Bij het avondmaal mogen we dat proeven. Hem liefhebben dus.
Aanroepen, vers 13 en vers 17. Ik zal de Naam van de Heere aanroepen. God gaf ons een mond. Jacobus zegt, doe er voorzichtig mee. Gebruiken om de Heere te dienen. Met God in gesprek gaan. Met onze God gegeven stem. Ook het zingen. Kom met God in gesprek. Dat wil Hij al heel lang. Bij Adam en Eva al. God ging op zoek naar contact. Hoe kunnen wij Hem dienen? Door op Hem in te gaan. Kom maar tevoorschijn.
Rusten in God. Keer terug tot uw rust, mijn ziel. Een veilige plek rond de tafel. Hebben we nodig. Ook een rustdag. Apart zetten. Hebben we nodig. Actief gebeuren: keer terug tot uw rust. Ik denk ook aan woord evenwicht. Je kunt soms zo uit evenwicht zijn. De rust van Hem ingaan!
Wat mag je dan nog meer doen? Wandelen voor het aangezicht van de Heere. Ontspannen wandelen. Dat wordt hier bedoeld. Met Hem meegaan. Niet ons eigen tijdsdruk. Niet ons werk. Ons werk kan in de weg zitten. Kunnen we leren van Abraham. De Emmaüsgangers. Wie kwam er bij hen?
We hebben het een poosje geleden gehad over zegenen. Tot zegen zijn. Ik heb geloofd en daarom spreek ik, vers 10. Als je overtuigd bent geraakt, gebeurt er iets. Waar je hart vol van is, stroomt de mond ervan over. Spreken en zingen. Dat is ook getuigen. Door te delen met anderen. Goede woorden van en over God spreken.
Wij hebben een uitnodigingskaart. Rond de Bijbel. En dan vers 13. De beker van het heil heffen. God geeft de beker. Neem je ‘m aan of niet? We kunnen Hem vergelden door die beker aan te nemen. Een beker die tot overvloeiens toe is gevuld. Dat geloven. Dat is respect. Die beker aanvaarden. Met Hem gaan leven.
Een laatste, een dankzegging: mijn geloften aan de Heere nakomen. Een offer van dankzegging. Mijn geloften nakomen. Er zit nadruk op in de psalm. Een offer van dankzegging lijkt geen kostbare gave van onze kant. Wij gebruiken wel het woord voornemens. Hebben we voor de Heere welgevallige voornemens? Wat kan dat zijn? Er zijn kringen, vriendschappen, persoonlijk bidden en lezen. Misschien loop je ergens tegenaan. Heb je werken van dankbaarheid? Misschien brengt de Heere het in gedachten.
Naar een afsluiting toe. We horen over Gods daden en over wat we terug kunnen doen. Dat is geen verdienerij. Nee, het is uit dankbaarheid. Ik geef werk mee. Werk van dankbaarheid. De Heere is te vertrouwen. Mogen wij ook Hem dienen. Het goede gaan doen voor de Heere. Elkaar tot steun zijn. Wat een rijkdom. Wij hebben elkaar. Zullen we gaan zingen zo: ‘Ik heb geloofd en daarom zing ik.’
Amen.
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 21 november 2021, 17 uur. Schriftlezing Psalm 116. Voortzetting en dankzegging Heilig Avondmaal.