In de gelijkenis van de talenten gaat het niet zozeer om de hoeveelheid, maar om de beschikbaarheid. De goede en trouwe dienstknechten bleken beschikbaar en dankbaar voor Gods gaven. God heeft in Christus Zichzelf gegeven; wat doen wij met die genadegave, ook in het aankomende winterseizoen? We zijn toch niet zoals die luie slaaf, die bang was en de talenten begroef in de grond. Dan blijf je passief aan de kant staan.

Geloven is ook doen

Startszondag vandaag. We hebben opening winterwerk. We sluiten aan bij het thema van de HGJB. We komen bij het onderdeel: geloven is ook doen. Geloven is doen? Dat voelt activistisch. Ik heb erbij gezet ‘ook’. De gelijkenis helpt erbij.

Je kunt die gelijkenis op verschillende manieren lezen. Vooruit lezen: wat hebben we dit seizoen nodig? Dat gaan we ook doen, bidden straks voor het seizoen. Maar ook: wat heb ik nu al gekregen? Hoe kan ik dienen? Ik zou daar een paar minuten voor willen geven. Wat voor bezittingen heeft de Heere ons gegeven? En hoe geeft Hij dat? Vanuit het gedeelte kan je daar zo over nadenken. Neem de psalmen en de wetslezing erbij. Straks zingen we Psalm 116, verschillende verzen. Heerlijk. Wat heeft de Heere al gegeven?

Nu het gedeelte van Mattheüs. Ik kijk naar de context. Hoofdstuk 24 en 25 gaat vooral over de wederkomst. Het wordt benoemd, je kunt zeggen, vanaf vers 36, daar gaat het om die vraag: hoe zullen we ons voorbereiden? Jezus helpt aan de hand van gelijkenis. Uit de ene gelijkenis blijft iets over wat in de andere terug komt. Waakzaamheid staat centraal. En doe wat. Wie is de trouwe en verstandige dienaar? Het gaat maar ook om de trouw. Bij mijn roeping speelde deze tekst een grote rol. Maar de tekst gaat ons allemaal aan. Tref je voorbereidingen? Heb je genoeg olie bij je?

En dan de gelijkenis van de talenten. Een verhaal van lang geleden? Geldt die ook voor ons. Ja natuurlijk. Anders zitten we hier niet. Gods Woord is zo actueel als maar zijn kan. De heer roept zijn dienaren bij zich en geeft zijn geld aan zijn dienaren. Ik dacht aan de Heilige Geest. Jezus ging weg en gaf Zijn Geest. We komen hier en straks ook weer als geroepen. Deze tekst mag een heel seizoen mee gaan. Het gaat ook ons aan. De Heere vertrouwt Zijn bezit aan ons toe. Hij heeft vertrouwen in ons door Zijn Geest. Wat gaan we er vervolgens mee doen?

Die hoofdstukken gaan over Zijn Koninkrijk en Zijn terugkeer. Laat ons bezit Hem dienen. Niet eigen gewin, portemonnee.

Wat is het voor bezit? In de gelijkenis gaat het over talenten. Wat is dat? Wij verstaan er kwaliteiten om. Hier gaat het om gewichtsmaat. Een talent: een miljoen of half miljoen? Het was veel. Een vette bankrekening. Een groot startkapitaal. De heer gaat daarna weg. Een groot bezit. Je mag met dat bezit aan de slag. Jezus bedoelt het geestelijk. Hij geeft wat we nodig hebben om Hem te dienen. Een gift van Hemzelf. Ik geef straks Mijn leven. Wat gaan jullie daarmee doen? Ik ga straks sterven.

Bezittingen van God. Dat zijn die talenten. Wat hebben we? Die vraag van net. De grootste dingen: God die uit liefde Zijn Zoon gaf. Wat een gift. Een algemene genade gift. God had dat over voor de wereld. Hij ging naar de hemel en gaf Zijn Geest. We hebben hier een Doopvont staan. God verbindt Zijn Naam aan jonge mensen die Hem nog niet kennen (op 3 oktober weer een Doopdienst). Denk aan het Avondmaal. De Heere gaf zich als een offer – geestelijk, dagelijks brood. In vrijheid kunnen we samenkomen. Op fietsafstand en loopafstand meerdere kerken! Dat we mogen nadenken, bidden, organiseren. Catechisatie, club, jeugdwerk. Proef dat even. Wat hebben wij al! Gebedstijd met elkaar. Om de troon van de genade te zoeken. Getuigen over Zijn komst. Christelijke scholen. Wat een rijkdom! Waar de Bijbel open gaat, waar je samen kan bidden. Dat geeft de Heere. Niet zomaar.

Hoe komt dat bezit bij ons? We lezen een belangrijk woord. Toevertrouwen en hij houdt rekening met bekwaamheid. Dunamis in het Grieks, dynamiek. De een is dynamischer dan de ander. We zijn verschillend. Stel je voor dat diegene die er 1 kreeg, er 5 had gekregen. Waar zaten die dan? In de grond. Hier het woord dienaren. Geen zzp’er. Of werknemer. Slaaf. In positieve zin. De heer vertrouwt het toe. Niet met argwaan. Maar positief.

Niet fixeren op die persoon met 5. Het gaat niet om hoeveelheid. Maar om beschikbaarheid. En om bekwaamheid. Hoe moet je het zien? Die heer gaf veel. God gaf ook veel.

We zien twee varianten. Van die trouwe zien we er 2. Van die luie maar 1. Die trouwe: die ging aan de slag. Goed gedaan. Ze gingen aan de slag. Over weinig bent u getrouw geweest. Ga in de vreugde van uw heer. Proef maar aan die woorden: goede en trouwe dienaren. Wat een liefdevolle woorden! God is een liefdevolle Vader. Er valt nog iets op. Goed gedaan. Dezelfde belofte aan die van 5 en 2 talenten. Dezelfde boodschap. Je proeft: het gaat niet om 5 of 2. Je kunt door het woord ‘afrekenen’ op het verkeerde spoor komen. Niet in negatieve zin. Niet, ik had nog meer moeten doen. Het gaat om beschikbaarheid. Was je er? God houdt rekening met je bekwaamheden. Die belofte die ze krijgen. Ze krijgen meer. Die vreugde. Mag ik nog meer doen? Ja dat mag. Over veel zal ik u aanstellen. In geestelijke zin kijk ik uit naar een productief jaar. Ouderen, jongeren, wie je ook bent: ben je beschikbaar? Ben je inzetbaar? Als je een vraag krijgt, zou je willen helpen? Ook verkiezingen ambtsdragers. Dienen!

Ik probeer me voor te stellen dat de Heere de gemeente met een glimlach aankijkt. Welkom. Fijn dat je er bent. Blij zijn dat we komen. We hebben al zo veel gekregen van Hem.

Dan is er nog die luie dienaar. Trouweloos. Hij heeft het vertrouwen niet geproefd. Bang. Hij ging weg. Groef een gat. Verborg het in de trots. Trots of schaamte? Er zijn mensen die de gaven van God in de grond begraven! God is goed, God is liefde?! Alles komt goed? Het gaat om de Heer van het leven dienen. Als reactie op wat Hij deed: het offer brengen. Wil je licht en zout zijn?

Deze slaaf werd veroordeeld. Hij had zijn kans verspeeld. De heer rekent niet af in hoeveelheid. Geen afrekening in hoeveelheid. Hij deed niets. Niet uitgedeeld. Niet op de bank gezet – al levert dat ook niet veel meer op. Een gevulde hand, maar hij laat het vallen.  Passief achterblijven. Hoe sta je ten opzichte van het evangelie? Een gebrek aan vertrouwen. Het niet kennen van de Heere. De wetslezing: O, dat zijn geboden en wat er niet mag. Maar beginnen bij de bevrijding! Jammer. Deze man. Hij kent de Heere niet. Daar komt een oproep uit. Mocht je daar achter komen in je leven: dat je iets in de grond stopt. Zeg het tegen de Heere. U gaf mij bekwaamheden. Ik heb de neiging te zeggen, laat maar. Mag ik U dienen? Doe mee! Dan mag je ontdekken waar het om gaat. Doe niet als deze bange slaaf.

Kies het juiste. Wat is het principe? Gebruik het gegevene. Of, verlies het. Use it or loose it. Ik herhaal, als je niet weet waar je staat: niet begraven, maar naar de Heere gaan. Hij zit niet te tellen met rode kruisjes en groene vinkjes. Nee. We kunnen elkaar erop aanspreken. Corona tijd heeft ook lastige kanten. Uit het oog, uit het hart? De Heere heeft er recht op. Hij is 100% aandeelhouder van ons. Laten we ons inzetten naar onze kwaliteiten.

Neem het talent van hem af, klinkt er. Werp hem uit in de buitenste duisternis. Wat heftig. Daar moet je niet zijn. Je moet zijn bij de vreugde van de Heer.

We gaan naar de afronding. De context van het geheel. Hoe zal Hij ons vinden? Wat deden we met Zijn genade? Delen we die uit? Ik hoop het. Ik hoop dat Hij trouwe dienaren zal aantreffen. In Reeuwijk. Mensen die over een roeping nadenken. Ver weg en dichtbij. Beschikbaar zijn, daar gaat het om. Er is veel te doen. Blijf niet passief achter. Samen Hem tegemoet. Hij komt terug! Dankbaar voor alles wat Hij geeft. Daarom gaan we nu Psalm 116 zingen.

Amen.

Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 19 september 2021, 9.30 uur. Opening winterwerk. Schriftlezing Mattheus 25:14-30.