Het gebed om vergeving gaat in het gebed des Heeren (Onze Vader) gepaard met het gebed om ook aan anderen, die ons iets schuldig zijn, te vergeven. Wij kunnen onze schuld ten opzichte van God nooit voldoen. Het is genade dat Hij in gunst naar ons om wil zien; Hij gaf Zijn Zoon. Hij leed veel schade: het koste Hem Zijn leven. Vanuit die vergeving worden we opgeroepen ons mild en vergevingsgezind op te stellen naar de naaste.

 “Leven uit en tot vergeving”

– Besef van zonde en genade
– Kostprijs van vergeving
– Leven uit vergeving tot vergeving

Het gedeelte wat we lazen gaat over vergeven. We hebben een aantal diensten gehad over het gebed aan de hand van de catechismus. Vanmorgen komt zondag 51 komt ook aan de orde vanmorgen. Ik las een column. Coronatijd achter de rug; maar wat heet? Er worden allerlei polarisatie gezien. Mensen die tegenover elkaar komen te staan. Op het werk, in families en gezinnen. Ook in de kerk. Dat raakte me wel. Het hele coronagebeuren, we moesten andere manieren van omgang vinden. Minder contact is niet goed. Maar erg om te lezen dat er polarisatie is. Daar komt bij het conflict in Oekraïne. Oorlog. Invasie. Doffe ellende. Over polarisatie gesproken. Zo kan het ook gaan. Twee volkeren die in een clash terechtkomen. Hoe kan het goed komen?

Dan kom ik bij vergeving. En verzoening. Daar kunnen we de komende dagen over nadenken. Ik beperk me vanmorgen tot vergeving. God leert ons bidden: Vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren. Vergeving is een belangrijk aspect. We komen samen om elkaar te zien. Voor vergeving heb je elkaar nodig. Het vindt plaats tussen mensen. Maar vergeving komt bij de Heere vandaan. Hoe doet een mens dat? Dat is niet gemakkelijk. Misschien wel het moeilijkste in een mensenleven. Echt liefhebben en loslaten. Vergeven: waar een ander geen recht op heeft. Dat je niets verliest door vergeving maar eigenlijk alles wint. In een wereld waar weinig vergeven wordt. Er is een hardnekkige neiging om te vergeven. Er is ook een niet willen maar wel kunnen. Echt vergeven vindt plaats in relatiesfeer. Er zijn twee partijen voor nodig. Een moeilijk onderwerp. Mag er voor Gods aangezicht tenminste de intentie zijn om erin te stappen?

In het gebed des Heeren proef je wel: je kunt het niet naast je neer leggen. Wat doen we daarmee? Welke ervaring heb je daarmee? Kan moeilijk zijn. Of mooi. Je kunt ook merken dat het goed kan komen.

We maken de stap naar het Bijbelgedeelte. Petrus komt met een vraag. Hij gaat verder dan de Rabbijnse regel van 3x vergeven. Petrus is ruim: 3+4. 7 keer. Jezus zegt: tot zeventigmaal zevenmaal. Indrukwekkend. Jezus bedoelt te zeggen: ontelbaar vaak moet je elkaar vergeven. Niet tellen en zeggen: tot hier. Maar doorgaand bereid te zijn te vergeven. Vergeving komt in de plaats van de wraak. Oog om oog, tand om tand. Gisteren ging het hierover in het GZB-dagboekje. Vergeving komt in de plaats van wraak.

Hoe kan je dat doen? Wij zijn toch mensen. Er zijn drie aspecten. Jezus gebruikt dit gedeelte, ten eerste, om ons te doen beseffen welke schuld ook wij dragen. En dat daar tegenover staat, genade. Een geschenk. Het tweede is: het kost wel wat. Iemand moet betalen. Er is schade. Het derde: als je beseft dat je mag leven van vergeving dan maakt je dat ruim richting andere. Via God komt er een ander perspectief op vergeving.

Het aspect van zonde en genade. Jezus zet het op een bepaalde manier neer. Het Koninkrijk der hemelen kan daarom vergeleken worden met… Het gaat over Gods nieuwe wereld. Vanuit Gods denken. Vanuit Zijn relatie met mensen. Een koning. Iemand was hem een groot bedrag schuldig. Die beste man zou dat nooit kunnen betalen. Jezus laat zien: onze schuld ligt buiten onze mogelijkheden om terug te betalen. Mensen beschadigden de relatie met God. We kunnen dat zelf niet repareren. We redden onszelf niet. We zien daar die koning. Die besluit om beslag te leggen op zijn hebben en houwen. Verkoop hem, zijn hele gezin! Wat een maatregel. Dan gebeurt er iets. Er gebeurt iets met die dienaar. We zien niet precies wat er in zijn hart gebeurt. Maar hij knielt. En smeekt om genade. Die koning raakt met ontferming bewogen. Ontferming! Hij streept de schuld door. In de prullenbak. Die koning laat een grootste kwaliteit zien. Hij komt als het ware van de troon, kijkt hem in de ogen en zegt: ik scheld het je kwijt. Hij bekijkt vanuit perspectief van de ander. Wat er ook tussen mensen kan zitten. Bekijk het eens vanuit het perspectief van de ander. Waar zit die ander? Die heeft misschien een gezin? Heeft die ander berouw? De koning liet hem gaan. De schuld weg. Die schade en schuld is er eigenlijk nog. Dat is economie. Maar nu draait de koning er zelf voor op. Hij neemt de schade op zijn schouders. Dat is genade. Tegenover zonden. Jezus gebruikt dit gedeelte om ons te laten zien waar wij zitten. Heb oog voor ons tekort en de schuld.

Het tweede, de schade. Die blijft. Er is een kostprijs. Die koning krijgt het nooit meer terug. Volkomen afschrijving van onze zonden, denk ik dan. Wij mensen zitten andere in elkaar. Wij eisen ons recht op. We zijn eerder veeleisend. We leven toe naar Pasen en Golgotha. Het lijden is in het hoofdstuk hiervoor aangekondigd. U kunt lezen over wie zijn leven zal willen behouden. Wat win je als je schade lijdt aan je ziel? Jezus laat weten hoe de discipelen om moeten gaan met de straf. Hij is gekomen om de minste te zijn. Om schade te lijden. Jezus de Zoon van God die van de troon komt. Er spelen grote belangen. Vergeving was niet goedkoop voor Hem. Het levert vrede voor je ziel op. Schade aan Zijn ziel. Zijn lijdensweg werd bepaald door ontferming en medelijden. Wij komen met lege handen. Vuile handen. Vergeving. Kostprijs. Door Hem betaald.

Dan gaan we naar het derde aspect. Je ziet twee delen in de gelijkenis. De geschiedenis gaat verder. De dienaar gaat naar buiten. Nu kijkt Jezus al meer naar de discipelen en naar ons. Die man had dankbaar moeten zijn. Hij ontmoette een mededienaar. Die was hem iets schuldig. Laat maar zitten. Blij dat we het goed hebben?! Nee! Hij wurgde hem. Die viel op zijn knieën en smeekte. Met dezelfde woorden. Die man wilde van heen geduld weten. Gooide die andere man in de gevangenis. Schandalig gedrag. De dienaren gaan naar de koning. Kom eens terug! Had u ook geen medelijden moeten hebben? De koning werd boos. Diep verontwaardigd. Gekwetst. Nu oordeelde de koning. Leverde hem over aan marteling en gevangenis. Wat de koning had gehoopt is niet gebeurd. In het smeken van die dienaar zat geen echt berouw. En nadien, geen berouw? Heere, dank U dat ik dit heb gekregen. Geen verplaatsen in de ander. Geen dankbaarheid. Nee. Hardvochtig. De koning hoopte dat hij zou gaan delen in het grote wat hij weggaf.

Jezus. Gods Zoon. Hij die leeft voor ons. Hij leert hoe het moet gaan in het Koninkrijk. ‘Leer ons, o Heer, Uw lijden recht betrachten.’

Waar gaat het nou werkelijk om? Het gaat Jezus om het hart hoe mensen met elkaar omgaan. Ga je tellen? En houdt het dan op? Jezus werd naar de aarde gestuurd om de straf te dragen. Bij Hem wel medelijden en geduld. Zijn teller is nog niet gestopt. Hij heeft recht om op te eisen maar doet dat nog niet. Hoe leef je zelf als je mag leven uit Gods genade? Naar mensen om je heen. Door te vergeven? Doe je het van harte? Wat is er in jouw hart opgekomen? In je werk, school, kerk, thuis, familie? Wat kan er veel spelen waarin vergeving aan de orde is. Jezus stelt het wel aan de kaak. Hij stelt het scherp.

Ik kom op die woorden die Jezus zelf meegaf. Vergeef ons onze schulden zoals wij vergeven die ons iets schuldig zijn. Het begint met zondebesef in de catechismus. Wij zijn arme zondaren. Wilt U ons vanwege Uw bloed onze zonden en zondige aard niet toerekenen. Ja wij zijn zondig. Zo graag anderen vergeven omdat dat een bewijs is van Uw handen. Graag anderen vergeven. Hoort u dat? Graag. Van harte. Zoals Jezus van harte en met liefde wil vergeven.

Vergeven is niet gemakkelijk. Soms verschrikkelijk moeilijk. Daar kan je vanmorgen op uit komen. Dat je zegt: het kan niet. Het is te ingewikkeld. Mag er de intentie zijn voor Gods aangezicht? Er is zoveel wat het blokkeert? Jezus bevraagt op onze intenties. Er speelt soms zo veel. Sta je ervoor open? Wat doe je? Bidden om de hulp van de Geest. Hij die inzicht geeft. Inzicht is nodig in wat er speelt. Daders en slachtoffers allebei. Bidden om Gods Geest. Verwacht van Hem dat Hij het doet. De verhouding met Jezus zelf daarbij te bedenken. Wat heeft de Heere voor u en mij gedaan, gedragen? Dat geeft ander zicht op de naaste. Dan mag je de belofte horen. Vers 35. Zo zal ook Mijn Hemelse Vader met u doen als u niet vergeeft. Mattheüs 6:14, als u de mensen hun overtredingen vergeeft, zal de Hemelse Vader ook u vergeven. Dat is geweldig. Dan mag je meebidden. En meezingen met Psalm 32. Gezegend wiens zonden vergeven zijn. Ik sluit af. Vergeef ons onze schulden. Naast de dagelijkse noden ook bidden om genade. Vanuit Zijn genade ook anderen vergeven. Jezus roept ons op. Het vraagt om bekering. Waar sta je? Vervolgens naar elkaar de bereidheid en intentie te hebben. Als een gezonde basishouding in je leven. Van harte, graag. Met vergeving verlies je niets. Maar win je alles. Dank U Heere. Neem ons bij de hand. Maak ons bereidwillig de ander te vergeven.

Amen.

Welzalig hij, wiens zonden zijn vergeven;
Die van de straf voor eeuwig is ontheven;
Wiens wanbedrijf, waardoor hij was bevlekt,
Voor ’t heilig oog des HEEREN is bedekt.
Welzalig is de mens, wien ’t mag gebeuren,
Dat God naar recht hem niet wil schuldig keuren,
En die in’t vroom en ongeveinsd gemoed,
Geen snood bedrog, maar blank’ oprechtheid voedt.

Wil toch niet stug, gelijk een paard, weerstreven,
Of als een muil, door domheid voortgedreven;
Gebit en toom, door ’s mensen hand bestierd,
Beteug’len ’t woest en redeloos gediert’;
Laat zulk een dwang voor u niet nodig wezen;
Wie God verlaat, heeft smart op smart te vrezen;
Maar wie op Hem vertrouwt, op Hem alleen,
Ziet zich omringd met Zijn weldadigheên.

– Psalm 32 vers 1 en 5 (berijming 1773)

Hervormde Gemeente Reeuwijk, Dorpskerk, zondag 6 maart 2022, 9.30 uur. Schriftlezing Mattheus 18: 21-35.