Vanuit Gods liefde worden we opgeroepen om de naaste lief te hebben als onszelf. Liefhebben is een zaak van het hart, niet gestoeld op onze ervaring maar op Gods fundament. Hij is gekomen om voor ons redding aan te brengen.

Geliefde gemeente van Christus, belijdenis catechisanten. Ik sluit aan bij vanmorgen: De HEERE is een. En Zijn Naam is wonderlijk. Ongebruikelijk, onnavolgbaar, onovertroffen. Niet onbereikbaar. In Jezus komt God dichtbij. Hij wil bij ons wonen. In de middagdienst staan we stil bij dat inwonen. En wat dat betekent tot de naaste. Vanmiddag het horizontale, de naaste. Dat is onafscheidelijk verbonden.

We lazen Markus 12. Een hangijzer wat we moeten hebben. Vanmiddag de vraag over de naaste lief hebben als u zelf. En dat er geen ander gebod is, groter dan deze.

Dat liefhebben, moeten we het daar niet even over hebben? Waar moet dat liefhebben aan voldoen? Wat zijn de kwaliteitscriteria?

Centraal staat dat liefhebben. En dat God ons als eerste heeft liefgehad.

De tijd waarin Jezus rond liep, Hij werd uitgedaagd. Stelden ze Hem vragen uit liefde, betrokkenheid? Of vragen over bevoegdheid, opstanding, belasting. Het leek wel een academische studie te worden. Een kwestie ga je uitzoeken. Theologisch geëxamineerd worden. Is het een val? Is er nog wel liefde? Waar gaat het nou om? Dat hebben we in de groepen aan de hand gehad. Je kunt breed gaan. Maar terug naar de kerk. We waren met hoofd en hart bezig. Vragen stellen is goed. Blijf er niet mee lopen. Ik houd van die sfeer. Kunnen we het erover hebben. Wel God op de eerste plaats zetten. Dat mist daar.

Maar die ene kwam met de vraag: wat is nou mijn houvast, waar kan ik het meedoen? In deze wereld van stemmen. Jezus gaf het twee-enige antwoord. We kennen de geboden uit de Thorah. Jezus haalt er iets bij uit Leviticus 19. Liefhebben in Deuteronomium 6! Mooi hè, ook liefhebben van de naaste. Dat haalt de Heere bij elkaar. Dat is nodig. Die liefde overstijgt de menselijke maat. Die liefde kunnen wij niet maken. Die liefde begon bij God. Deze liefde begint bij Hemzelf. Iedere keer weer.

We lazen 1 Johannes 4. Vers 19; omdat Hij ons eerst heeft liefgehad. Hij was eerst. Iedere keer weer. Die mensen laten het los. Laten het hangen. Hij komt. Advent. Als een mens, kwetsbaar. Coronatijd: geen plaats. Dan ik denk ik van ja, Zijn liefde. Jezus kwam in die smeltkroes van problemen. Een duistere tijd: het volk zal een groot licht zien. Schaduw van de dood, zo donker kan het zijn. Zijn licht zien. Hij was de eerste die ons heeft liefgehad.

Het was niet van mijn kant, die liefde. Hebben we het verdiend? Zijn we opgeklommen? Nee toch. Ik niet. Ik denk dat we meezingen in dat koor: liefde komt van Hem. Die gaat onze menselijke maat te boven. Hij komt naar ons toe.

Als mens zijn we afhankelijk van die liefde. Dat laat Jezus zien. Verlangen wij niet naar die liefde van de Heere. Dat is nodig. Liefhebben als jezelf. Wat is dat? Ik heb mezelf niet lief? Ik ben mezelf niet lief. Ik ken mijn zonden en karakter. Dat eerste liefhebben vraagt dat we een spiegel pakken. In die spiegel Gods beeld zien komen, naar ons toe. Op die manier naar jezelf kijken. Dan mag je komen tot een liefhebben van jezelf. Johannes 3:16. Wie gelooft, zal niet verloren gaan. Alleen genade, alleen geloof.

Je kunt zeggen dat Jezus die Schriftgeleerden aanwijst. Je kunt zomaar te goed van jezelf denken! Is dat niet een risico. Ik ben goed. De ander heeft hulp nodig. Hoe vindt God dat? Ligt hier niet hoogmoed op de loer? Ik heb jullie eerst liefgehad. Je bent niet beter dan een ander. Je moet levelen. God is de eerste. Wij als mensen op gelijke hoogte met elkaar. Niemand is beter dan de ander. We moeten allemaal leven van de genade. Moeten we dankbaar voor zijn.

Liefhebben, hoe gaat dat dan? Let dan nog even op die Schriftgeleerde. Hij vat het samen. U hebt het goed gezegd. De naaste lief te hebben is meer dan alle brandoffers en slachtoffers. Maar dat zei Jezus niet! Alsof deze mens nog een diepere waarde te pakken heeft. Meer dan alle brandoffers en slachtoffers? Zo de naaste lief hebben? Nodig voor de eigen zonden. Vergeving voor de zonden. Hoe makkelijk gaat dat niet fout. Nodig om vergeving te doen! Iedere keer weer. We moeten bij de Heere zijn.

Die Schriftgeleerde lijkt te zeggen: laten we ons niet verschuilen achter de tempeldienst en de vormen. Deze liefde gaat verder. Liefde die kostbaar is kwetsbaar is. Zijn wij niet beter dan de ander? Komen we op dezelfde hoogte? Zien de ander vanuit Gods perspectief. Liefhebben met heel de mens. Een hartszaak. De naaste mag daarin van ons profiteren. Wij mogen van die eerste liefde profiteren. God heeft ons als eerste liefgehad. We mogen onszelf leren liefhebben. Kostbaar en kwetsbaar. Over offers gesproken! Wat offeren wij op, als we naar de naaste kijken. Of dienen we met overvloed? Doen we het netjes, maar offer je ook wel eens wat? Diepe liefde! Ja, die kan je wat kosten… Willen we ons daarvoor inzetten? Met je verstand kun je de Heere dienen en de ander ook. Mooi als je daarin je talenten gebruikt. Nu zitten we in de vertaalslag. Hart, hoofd, kracht, verstand. Een diepe gedachte, dat we mogen beginnen bij Christus’ offer. Wat heeft Hij niet voor ons over gehad? Zijn offer was Zijn lichaam. Zijn grootste preek was Zijn eigen lichaam. Bij Avondmaal zie je dat.

Ja, langzaamaan naar de praktijk. Johannes geeft ons nog iets mee. Als God ons eerst lief had, moeten wij ook elkaar lief hebben. Gebod. Kunnen we lang en breed over nadenken.  De liefde uitstralen. Moet ik niet eerst wachten tot ik die liefde heb ervaren? Is dat afhankelijk van ervaring? Probeer het met verstand te pakken: de Heere is gekomen, Hij heeft ons liefgehad. Een fundament. Niet een ervaringskwestie. Niet wachten om goed te doen. Je zou God tekort doen. De God van de eerste liefde. Wacht niet. Heeft God op ons gewacht? Nee. Hij was eerst.

Dan dat gebod. Ook vers 21: wie God liefheeft, moet ook zijn broeder liefhebben. Daar horen de zusters ook bij. Een gebod. Om te volgen en te bewaren! In acht nemen (5:3). Zijn geboden zijn geen zware last.

Op veel plekken staat dit als een gebod. Het is een gave en opgave. Ik leg dat uit. Het is een roeping. Hier een stukje vertaalslag. Liefhebben is ook opgave. Het kan en moet omdat het kan. Ja, ik denk, moet ik met teksten strooien? De rijkdom van de Schrift is zo groot. Gelaten 6: laten we niet nalaten goed te doen. We hebben de gelegenheid! Hij heeft ons eerst liefgehad. Laten we goed doen aan allen, meest aan de huisgenoten van het geloof. Goed doen voor elkaar. Dat betekent toch groei voor de gemeente. We hebben een missionaire boodschap.

Ik moet proberen dat in een paar tips samen te vatten.

  • Begin goed: Hij eerst. Hij is begonnen.
  • Stel niet uit. Wacht niet. Begin wel uit God.
  • Kom op gelijke hoogte. Evenmenselijkheid (woord uit de psychologie).
  • Zintuigen, oren en ogen: kijk rond en luister. Zie de nood van de ander.
  • Wees beschikbaar. Zien en horen is een. Maar net noemde ik offervaardigheid: ben je beschikbaar? Zet een stap. Kan wel eens verkeerd zijn. Liever wel een stap, dan niet. Niet afwachten. Maar denk na, zeg niet zomaar nee. Ook als je in het ambt komt. Hij was eerst.
  • Galaten, Efeze, Kolossenzen, Thessalonicenzen. Lees het eens door. De gelijkenis van die verloren zoon. Wat deed die vader? Neem je bij bijbeltje. Proef dat de Heere eerst was.

Als we het dubbele gebod goed begrijpen, vertaald Zijn liefde richting de naaste. Advent. Hij kwam naar ons toe. In onze mensheid. Immanuel. Hij wil bij ons zijn. Hij heeft jullie gezocht. Je hebt gezegd: wilt U inwoning maken? Laten we dit volgen. Laat God met Zijn liefde niet in de kou staan. Beantwoord Zijn liefde. Voorkom dat je zelf straks in de kou komt te staan. Nu is er nog tijd. Geldt ook voor mijzelf. Zonder de liefde van God te erkennen in de komst van Jezus, is het einde zoek. Dan blijft het donker. Met Hem komen we tot leven. En dan gaan we groeien en bloeien tot eer van Zijn Naam. Laat uw licht dan zo schijnen voor de mensen en zo uw Vader verheerlijken. Is dat geen missionaire boodschap? Dat is het echte dienen. Hem komt de eer toe. Die twee geboden zijn een. Liefde richting God en de naaste.

Amen.

Uw woord is mij een lamp voor mijnen voet,
Mijn pad ten licht, om ’t donker op te klaren.
Ik zwoer, en zal dit met een blij gemoed
Bevestigen, in al mijn levensjaren,
Dat ik Uw wet, die heilig is en goed,
Door Uw genâ bestendig zal bewaren.

– Psalm 119 vers 53 (berijming 1773)

Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 13 december 2020 (Derde Adventszondag), 17.00 uur. Schriftlezing: Markus 12: 28-34 en 1 Johannes 4: 7-5:3. Dienst waarin een aantal jongeren belijdenis van het geloof doen.