In de gelijkenis van de wijze en dwaze bouwer ligt het accent op het fundament. Wat is jouw levensfundament? Eigenlijk is er maar één weg: die van Jezus. Veel mensen zoeken zekerheid in dingen die te zien zijn, maar zodra de regen van tegenslag en tegenspoed komt, stort hun levenshuis in. Maar wie Gods woorden hoort én doet, diens levenshuis blijft overeind omdat het op de rots, namelijk Christus, is gebouwd.
Van de week zei iemand stellig: het zal toch niet waar zijn dat brutale de halve wereld hebben. Het is waar dat schreeuwers veel meer hun zin krijgen dan mensen die wachten op hun beurt. Machthebbers doen er alles aan in het zadel te blijven. Kostte wat het kost. Het is gewoon waar dat alles wat je hoort de onvrede, klimaat, #Brexit, zorgen op je werk of in je gezin: het kwaad lijkt sterker dan het goede.
In onze samenleving is aan een ding overvloed: onzekerheid. En dat is waar. Iedereen zoekt vastigheid. Waarin zoeken je collega’s en vrienden vastigheid? Veel mensen zoeken het dichtbij huis. Als wij maar gezond en gelukkig zijn. Maar als gezondheid en geluk afbrokkelen.
Ik was deze week bij een oudere mevrouw. Ze deed alles voor haar kleinkinderen en deed boodschappen voor anderen. Maar haar kinderen leken haar te ontwijken. Ze hielden haar af. Maar dan doe je je best en dan stuit je hierop. Kinderen hadden een beeld van mijn moeder: ik moet van alles. Alsof ze claimde. Doordat beeld gingen ze haar uit de weg. Ik dacht, hoe vaak komt dat niet voor in de eigen omgeving. Hoe vaak heb je een bepaald beeld van je man, vader, kind? Dan luister je niet meer. Die ander bevestigt dan het beeld.
Toen ik erover doordacht, zag ik het. Hoeveel mensen hebben maar iets nodig en dan worden ze boos en ongelukkig? Alsof de druppel de emmer doet overlopen. Hoeveel mensen lopen er niet met een volle emmer? Er is maar een druppel nodig.
Wat is vastigheid in het leven van de mensen om ons heen? Hoe vaak zoek je het bij jezelf? Maar hoe moeilijk is het om dat vol te houden? Soms word je toch verschrikkelijk boos. Er hoeft maar iets te gebeuren… Die emmer moet leeg? Maar waar gooi je die emmer leeg? Wat spoelt er dan allemaal niet weg? Voor je het weet spoelt alles weg? Wat biedt er nou vastigheid? Waardoor zelfs als alles instort, ons leven toch blijft staan?
Op welk fundament bouw je?
In de kerk is dat niet zo’n vraag. Wie is er voor ons die er altijd is? De Heere God en de Heere Jezus. In de Bijbel is duidelijk dat Hij het echt is. Ook in de Bergrede.
Jezus heeft geleefd op aarde. Hij heeft ons gered. Hij heeft ons het hart van de Vader laten zien. Aan het kruis. Wat een wijsheid zit er in Zijn woorden! Ja, voor ons in de kerk is het toch niet zo’n vraag wie ons moet vasthouden als wij alles moeten loslaten? Jezus laat dat zien met het slot van de Bergrede.
Of je bouwt op zand of op de rots. Er is eigenlijk maar één mogelijkheid. Je kunt niet bouwen op zand. Hier in Nederland bouwen we wel op zand en veen. In het Plassengebied ook veel veengrond. Of in de uiterwaarden. Prachtige plek. Maar als het smeltwater komt, gaat je huis er aan. Niet: je kunt je huis bouwen op zand of op de rots. Nee.
Die huizen lijken misschien wel op elkaar. Misschien was het huis op het zand wel mooier. Van huizen zie je het fundament niet. Er zijn verschillende mensen. Je ziet hun fundament niet. Totdat het gaat beuken. Er is verschil. Bij het huis op zand kwam alleen de regen, dat was al genoeg. Je ziet van je collega’s het huis. De etalage. Maar niet hun fundament. Je kunt je erop blindstaren. Jezus zegt: wat is je fundament? Er is een enorm verschil. Levensgroot. Een kwestie van leven en dood.
Jezus sluit de Bergrede scherp af. Waar bouw je op? Wie ben je? Hoeveel preken heb je niet gehoord? Hoe vaak niet Pasen gevierd? Je bent een nieuwe schepping, zegt Paulus. Geldt dat voor jou en u? Een nieuw fundament gevonden. Zekerheid. In de moeilijkste omstandigheden. Geloof je dat? Weet je dat? Ken je God?
Jezus biedt een weg. Hij is de waarheid en het leven. Hij is het fundament. De ware wijnstok. En wij mogen rank zijn. Takjes. Wat kunnen wij? Maar door Hem dragen wij vrucht. De Heere wil ons inschakelen. Hij is het, het juiste fundament.
Het woord horen én doen
Het gaat verder. Jezus geeft niet een soort advies: je zou op een rots moeten bouwen. Nee veel scherper. Vers 24: de woorden horen en doen. Doet! Een ieder! U ook, jij ook. Hoeveel woorden heb je niet gehoord? Wat doet het in uw en jouw leven? Het gaat om horen en doen. Dat is niet een schriftelijke cursus. Dat is onzin. Word je krampachtig en onzeker van. Nee. Hoor het van Mij! En laat het Mij doen in je leven. Hoor Me, geloof Me. Het gaat om een uitnodiging. Waar ben je mee bezig? Wat heb je nodig? Wat laat je van die nood zien aan God? Hoe zeer wil je met Hem leven? Eigenlijk krijg je van die tekst een soort vraag mee: ben ik eigenlijk wel echt een discipel?
Jezus ging de Berg op. De mensen mochten discipel worden. Leerling. Ze gaan op weg. Niet dat ze alles wisten hoor. Maar concreet: heb ik de Heere nodig? Volg ik Hem? Dat is iets anders dan jezelf de maat te nemen: ben ik gegroeid? Nee. Is Hij groter geworden? En belangrijker? Je voelt aan in omstandigheden van je leven (het kan heel ingewikkeld zijn, je kunt mensen kwijtraken en vastigheden verliezen), heb je daar vertrouwen in, dat Hij zijn werk niet loslaat? Jezus heeft gewerkt en gegeven. Hij gaf alles. Dat proef je in de wijsheid van de woorden. Aan het kruis heeft Hij volbracht. Ook in jouw leven, of parkeer je dat voor zondag? Dan kun je prachtig in de kerk zitten en liederen zingen, maar merk je niets van. Uitkijken, het takje kan dood gaan. Laat Hem groeien in je leven.
Jezus zegt: twee wegen. Dat klinkt door de Bergrede heen. Een wijze weg en dwaze weg. Komt later terug in die gelijkenis over de meisjes. Dit kun je toepassen. Ben ik wijs of dwaas? Wijs betekent dat je eerlijk bent. Niet in je eigen beelden geloofd. Niet in eigen beeld van God gelooft. Maar je toevertrouwt, je bekeert. Dat is een verandering. Een andere manier van denken en doen. Ik denk met God erbij! Ik zie mijn leven, ik zie omstandigheden, maar wat zie je van God? Wat zoek je bij God? Bekering is toewijding. Jezelf geven! God heeft niet zo’n machtspositie zoals die machthebbers van de wereld. Nee, Hij komt naar je toe. Genade tijd. Hoog, heilig en dichtbij. Het kan donker in je leven worden, maar dit licht schijnt. Met Hem verder gaan. Niet jezelf voorop stellen. Brutale hebben de halve wereld, zei ik. Zachtmoedigen ontvangen de hele wereld, zegt de bergrede. Hem volgen en vertrouwen. Dan heb je een enorme toekomst. Een rijk leven. Niets en niemand kan dat van je afnemen. Amen.
Ik bouw op U
Mijn schild en mijn verlosser
Niet eenzaam ga ik op de vijand aan
sterk in uw kracht gerust in uw bescherming
Ik bouw op U en ga in Uwe naam.Gelovend gaik eigen zwakheid voelen
En telkens meer moet ik uw kracht verstaan
toch rijst in mij een lied van overwinning
Ik bouw op U en ga in Uwe naam.Ik bouw op uMijn schild en mijn verlosser
Gij voert de strijd, de huld’ is u gewijd
In ’t laatste uur zal ‘k zegevierend ingaan
In rust met u die mij hebt voortgeleid.
Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 24 februari 2019, 9:30 uur. Schriftlezing Mattheus 7:24-29