Een bede aan het einde van het jaar om te leren tellen
Op de grens tussen het oude jaar 2018 en het nieuwe jaar 2019 klinkt in Psalm 90 de bede van Mozes, de man Gods, om onze dagen te leren tellen. Wie is de Heere voor u geweest in het afgelopen jaar? Hoeveel zegeningen heeft u niet ontvangen: de welmenende nodiging in de prediking om u met God te laten verzoenen. Onze dagen leren tellen gaat om optellen en aftellen. Denken we aan ons sterven, de weg van alle vlees? Voor wie reeds gestorven is, in Christus is, is de dood een doorgang naar het eeuwige leven. Uitziend verlangen: wanneer komt die dag, Heere, dat ik eeuwig bij u wezen mag? Het is Gods lieve Zoon die het alles volbracht heeft, bij Hem is vergeving. Hij is een Toevlucht, hét leven is alleen te vinden in Hem. Daarom leert de Heere ons onze dagen tellen opdat wij een wijs hart bekomen.
Psalm 90 vers 12: ‘Leer ons alzo onze dagen tellen, opdat wij een wijs hart bekomen‘.
Een bede aan het einde van het jaar om te leren tellen
1. Leren tellen;
2. Leren om af te tellen;
3. Leren om op te tellen.
1. Leren tellen
Gemeente, wij hebben op de één of andere manier grenzen nodig. En het is fijn om die grenzen op te zoeken. Het is ook fijn om ze te hebben. Markeringspunten. Zo zijn we gekomen aan het einde van 2018 en hopen we dat we elkaar morgenochtend weer mogen ontmoeten in het jaar 2019. Een markeringspunt, mijlpaal, ook gedwongen worden om terug te kijken en voorzichtig vooruit te kijken. Mozes doet hetzelfde. Gebed van Mozes, de man Gods. Twee gedeelten. Eerste meditatief van aard. Reflectie. Tweede een smeekbede. Het begint met die overdenking. Er zijn commentatoren die twijfelen of het van Mozes geweest is. Ik denk dat het gepast is. Mozes geroepen om dat ontrouwe volk uit te leiden, door de woestijn te brengen naar het beloofde land. Van alles gebeurd. Om zo nog eens in gedachten te halen, te overdenken. Wie de Heere is geweest. U bent ons geweest een Toevlucht. U bent dat geweest en gebleven ondanks de ontrouw van mensen. Van geslacht tot geslacht. Mozes is daar zeer van onder de indruk. Dat de Heere zo geduldig en lankmoedig is geweest. De Heere is groot. Eer de bergen geboren waren, ja van eeuwigheid tot eeuwigheid bent U God.
Als het gaat over de grootheid van God, dan komt dat tot uitdrukking in de schepping. Denk maar aan het heelal. Geen einde. Kunstig onderhouden. Het werk van Gods hand. Eer de bergen, eer de schepping. Hij was er al eerder. Hij is van eeuwigheid en tot in eeuwigheid. Daar tegenover zet Mozes de mens. U doet hem wederkeren tot verbrijzeling. Het kan niet anders of het moet ook gebeuren. Mozes zet tegenover die eeuwigheid van God, de grootheid van God, de nietigheid van de mens. Krachtig beeld van het gras. In de ochtend groen. Zon erop en het verdord. In de avond afgesneden. Dat is de mens. Niet om sentimenteel te doen. Mozes zegt het niet om u bang te maken. De Heere wil u eerlijk behandelen. Het gaat over in een smeekbede. Psalm 90 vers 12 is de overgang. Verblijd ons in alle dagen. Laat Uw werk aan Uw knechten gezien worden. En de lieflijkheid van onze God zij over ons. Terwijl Mozes het weet, het volk heeft het zo verzondigd. Volk zich afgekeerd. Hij doet een innerlijke en hartelijke smeekbede voor het volk. Vers 11: wie kent de sterkte van Uw toorn en van Uw verbolgenheid. Wie is er nu van u die God kent in Zijn toorn? Als het gaat over Zijn toorn over de zonden. Zijn toorn over uw ontrouw en afgodendienst. Want die toorn, de kennis van die toorn, bepaalt ook de diepte van onze Godsvreze. Hoe meer wij van die toorn kennen, hoe meer ontzag krijgen wij voor de Heere. Stappen we daar niet gemakkelijk over heen? Dat God toornt over de zonden. Schrikkelijk. Als Hij u aan moest zien, rechtvaardig zijn als Hij niet meer naar u omkeek. Als u ziet wie u bent, welke puinhoop wij ervan gemaakt hebben. Wie kent de sterkte van Zijn toorn, Zijn heiligheid? Zijn vlekkeloze reinheid, Zijn volmaaktheid? Dat Hij daarom geen gemeenschap wil hebben met de zonden. Dat doet Mozes de bede bidden: leer ons alzo onze dagen tellen. Alzo. Hoe dan? Heeft dat betrekking op het voorgaande? Op die manier doen? Nee, het betekent dat u het op de juiste manier moet doen. Doe het zo. Leer ons zó. Doe het nu eens eerlijk. Niet overheen stappen, walsen. Het eerlijk onder ogen zien dat het leven maar een damp is.
Jongeren, vanavond proberen. Voor de spiegel staan. Uitademen. Waas uit. Trekt zo weg. Zo is het leven een damp dat voor een weinig tijds gezien wordt en daarna verdwijnt. Wie is er nu die eerlijk zijn dagen kan tellen? Want gemeente, Mozes zegt als wij sterk zijn zeventig jaar en zeer sterk zijn tachtig. Dus als wij sterk zijn halen we de zeventig jaren. Hoe velen halen het niet? Wij denken: geldt een ander, niet voor ons. Een ander, we lezen het dagelijks in de krant, hoe ook jonge mensen sterven. Hoe kunnen wij nu zó onze dagen tellen? Het kan alleen maar door de Heilige Geest. De kracht van de Geest maakt eerlijk. Dan moeten wij tellen. Tellen? Nu, jongeren, misschien zeg je wel dat kan ik wel. Honderd? Makkelijk! Duizend, tienduizend. Waarom nu juist mijn dagen leren tellen. Het woord in het Hebreeuws ziet om een tellen met het maken van een afweging. Opmaken van de balans. Alles in perspectief geplaatst. Werkelijkheid onder ogen ziet. Dat is ook de reden dat ik voor deze indeling heb gekozen. Een aftellen en optellen. Dan moeten wij onze dagen tellen. Niet naar een ander kijken maar het bij uzelf houden. Eerlijk voor Gods aangezicht onderzoeken. Waarom gebruikt Mozes hier dagen? Waarom niet jaren? Ik denk dat hij hiermee teruggrijpt op vers 10. Natuurlijk, wij hebben behoefte aan die grenzen. Fijn om verjaardag, jubileum te vieren. Maar het gaat over de dagen van onze jaren. Hoe snel het gaat. Hoe snel het voorbij gaat. Dan die dagen tellen zodat u ziet dat u al die dagen van God gekregen hebt. Dat Hij al die tijd u gespaard heeft. Niet dat u zelf kunt werken. Het is enkel genade. En het is de Heere die u dat geschonken heeft. Dan blijft er maar één gebed over. Leer ons alzo onze dagen tellen. Wie de Heere is geweest voor u in het afgelopen jaar. Wat Hij schonk. Niets vanzelfsprekend. Eten, drinken, kleding, dak boven ons hoofd, vrede in ons land – hoewel buitenlanders denken dat het nu oorlog is met die vuurwerkgekte. Aangrijpend gemeente. Wie is de Heere geweest. In het geven van Zijn Zoon, zo kort de Kerst achter ons hebben. Dat er vergeving is, verzoening. Vrede met de Heere kan worden. Dat we het gaan zien en erkennen dat het alles van de Heere is. Niet alleen zien wat de Heere is geweest voor u maar ook wie u bent geweest voor Hem. Bij alles Hem nodig gehad? Voelt u het gemeente, de noodzaak om orde op zaken te stellen. Als ons deze bede wordt aangeleerd. Leer ons alzo onze dagen tellen. Voelt u de noodzaak om zo onze dagen te leren tellen? Uitgedreven tot Christus. Hij uw leven worden, geen stap meer buiten Hem zetten.
2. Leren om af te tellen
Want gemeente, hoe snel is het jaar niet omgegaan? Hoe snel gaat een dag niet om? De weken, de maanden rijgen zich aaneen. Ouderen: het lijkt wel of alles steeds sneller gaat. Is niet zo. Maar voor de beleving gaat het steeds sneller. Zeggen jongeren ook. Hoe komt het? Dat alles zo onvoorstelbaar snel gaat? De oorzaak, denk is, dat wij alles intensief willen beleven en meemaken. Alles moeten we meemaken, het kan zo gek niet zijn. Maar ook wij als christenen, we vliegen overal achteraan, alles wat de wereld heeft, maken we het wat bijgespijkert, dat ook alles kan. Zo kunnen we het goedpraten: volkstraditie. Beetje drank mag, drugs erbij maakt het gezellig. Alles intensief beleven. Maar rekent u er ook mee dat u moet sterven? Rekent u ermee dat u misschien het nieuwe jaar niet eens in zult gaan? Mozes doet dit niet om ons bang te maken.
Wat is er gebeurd in 2018? Grenzen. Vele records als het gaat om het weer verbroken. Hoge temperaturen, perioden van droogte. Als u zo terugbladert over 2018. Ongeluk met die Stint. Vier kinderen in één ogenblik de eeuwigheid. Wie denkt er niet aan dat vreselijke ongeluk in Lekkerkerk? Twee mensen van 29 jaar omgekomen en één in coma. Zou de tijd een halfuur terug willen draaien. Maar het gebeurt. Eerlijk om onder ogen te zien. Leren om onze dagen te tellen. Hoeveel dagen er nu om zijn. Jongeren, misschien zeg je wel: lekker belangrijk, ik ben nog jong. Misschien ben je 10 jaar. 3650 dagen zijn er om. Waarom is het dan zo belangrijk om af te tellen? Omdat het zo belangrijk is om de Heere vroeg te leren kennen in je leven. Geen beter leven dan met de Heere. Want het leven is maar kort. Ik las één van een oude grijsaard, op zijn 100e nog tot bekering kwam, werd 116 jaar. Op zijn graf lieten optekenen dat hij maar 16 jaar geleefd had. Leer ons onze dagen af te tellen. Eerlijke vraag: kunt u sterven? Kunt u de dood in de ogen zien? Hebt u er weleens over nagedacht? Hebt u weleens over nagedacht wat het betekent als u de laatste adem moet gaan uitademen? Ik hoorde een verpleegster zeggen: het lijkt wel of mensen die nergens aan doen makkelijker sterven dan christenen. Als je denkt dat alles over is, dan is sterven misschien wel niet zo moeilijk. ‘Mooi’ leven achter de rug. Het is wel voltooid wat mij betreft. Het mag wel stoppen. Kunt u het wel indenken? Ja, maar er is ook een andere kant. Als we de dood recht in de ogen kunnen kijken, mogen kijken. De dood de laatste vijand die overwonnen is. En ook voor mij. Dat die angel, die prikkel van de dood, eruit is. De dood is geen betaling meer van de zonden maar een afsterving van de zonden. Doorgang van het eeuwige leven. Leer ons af te tellen. Leren leven bij de dood. Geen somber leven. Maar het geruste leven wat er is. Wanneer kunnen wij de dood in de ogen kijken? Wanneer zijn wij niet meer bang om te sterven? Als we hebben leren sterven voordat we zijn gestorven. Als u geleerd hebt om te sterven dan hoeft u niet meer te sterven als het sterven wordt. Doorgang tot het eeuwige leven. Als u reeds gestorven bent. Waaraan gestorven? Aan uzelf gestorven. Geleerd hebt dat u voor God niet kunt bestaan. Eeuwige oordeel eerlijk is. Alles geprobeerd hebt om uzelf op te knappen maar dat alles faalde. De Heere aan u kant proberen te krijgen. Maar niets overbleef dan dat een arme zondaar tot Christus kwam. Christus die alles overwonnen heeft. De sleutels over dood en graf. Mijn Borg en Middelaar. Dan kunnen we de dood in de ogen kijken. Leer ons onze dagen af te tellen. Uitzien en verlangen: wanneer komt die dag dat ik Hem ongestoord groot mag maken. Mag dienen, prijzen en loven? Misschien zegt u: als u zo heeft leren sterven, dan geen strijd meer? Was het maar waar! Oude mens. Oude hart. Vastzit aan deze wereld. Daarom is die bede zo nodig. Leer ons alzo onze dagen af te tellen.
3. Leren om op te tellen
Gemeente, misschien zegt u wel: al dat tellen. Wij zitten altijd te rekenen. Wat heeft het voor zin? God is niet voor en na te rekenen? Geen waarde ons tellen. Wie kan er door te tellen één centimeter aan zijn lengte toedoen? Eén uur toedoen. Mozes: onze dagen in Gods hand. Leren, zodat wij een wijs hart bekomen. Plat gezegd: beter van worden. Dingen krijgen waardoor wij geruster worden. Wijzer hart. Uitgangen van het leven. Drijfveren, motivatie. Uit het hart. Wat hebben wij een wijs hart nodig. Geen domme dingen doen, geen domme keuzes maken vanavond. Want het gaat op de eeuwigheid aan. De Heere wil ons binden. Want ik heb dat wijze hart zo nodig. Ik denk, en ik schat dat het met u niet veel anders is, wij denken dat wij hier het eeuwige leven hebben. We doen er alles aan om zo het leven te verlengen. Moet dat dan niet? Natuurlijk, middelen gebruiken maar er zitten grenzen aan. Het ligt alles in Gods hand. Kunt u dan ook kwijt?
Dan wordt het rijk. Dan wordt het optellen. Ons hele leven kunnen overgeven in Zijn hand. Wij denken dat we hier het eeuwige leven hebben. Of wij denken dat wij hier een hemel op aarde moeten creëren. Het is allemaal kommer en kwel. Veel gevraagd van ons. Druk vanuit de maatschappij. Het moet ook gezellig zijn. In de kerk. Overal. Maar gemeente, die hemel die komt hier niet op aarde. Dat moet u niet proberen. U moet het niet eens willen proberen. Dan maar een puinhoop van maken? Dat zeg ik niet. Waar is uw leven op gericht? Uw gebed? Uw verlangen? Zo te tellen dat we mogen optellen. We proberen een hemel op de aarde te hebben. Hemel afgeschaft op een of andere manier. Onbereikbaar, afstand. Hemel op aarde proberen we. Ook in de kerk. Maar hoe krijg ik een wijs hart? Mozes zegt: vraag, smeek de Heere om alzo onze dagen te tellen. Opdat u ziet dat er een einde is aan die dagen. Dan tellen we eerlijk. Dat we alles gekregen hebben van de Heere. Niet alleen in het tijdelijke, maatschappelijke, natuurlijke. Zeker die Hem mogen kennen, erkennen. Alle weldaden die Hij schonk. Wat hebt u mogen leren, meer mogen leren van Hem en gezien van Hem. Ook wat de Heere gegeven heeft. Misschien niet eens ontvangen heeft. Begrijpt u het? Dat de Heere genodigd en geroepen heeft maar dat u eraan voorbij geleefd heeft. Wat een geweldige roepstemmen zijn er geweest. Als u dan ziet, gemeente, dan wordt het optellen. Wie de Heere is. U bent ons geweest een Toevlucht. Van geslacht tot geslacht. Met alle nood, schuld, pijn, leegte, onbegrepenheid. De toevlucht genomen tot U. Met al mijn vragen. Al mijn getob. Maar U bent ons geweest een Toevlucht van geslacht tot geslacht.
Kunt u het ontkennen? Hij is toch gedachtig geweest aan Zijn genade. Het heil bij God. De heelheid. Alles bij Hem te vinden. Als wij zo de balans moeten opmaken. Gaan aftellen opdat wij mogen optellen. Niet meer gericht op het hier en nu. Maar gericht op wat komen gaat. Wat Christus verworven heeft. Om te zien dat hier het ene jaar na het andere jaar verdwijnt. Om te zien dat Hij van eeuwigheid is. God is zonder eind noch oorsprong. Alles ligt in Hem. Dan kunt u het jaar uit. We staan op de grens van het jaarovergang. U kunt niet het jaar uit zonder Hem. De zonden moeten vergeven worden. Daartoe roept Hij en nodigt Hij. Daartoe geeft Hij ons dit markeringspunt. 2018 is ten einde. Het nieuwe jaar staat voor de deur. Geeft Hij deze grens. Leert af te tellen, op te tellen. U redt het niet. Maar het is Gods lieve Zoon die het alles volbracht heeft. Opdat u het leven zou vinden in Hem. Daarom leert de Heere ons onze dagen tellen opdat wij een wijs hart bekomen. Tellen, aftellen en optellen. Amen.
Maandag 31 december 2018 [Oudjaarsdag] – Hersteld Hervormde Kerk Putten – ds. R. van de Kamp [Putten] – Psalm 90 vers 12