ds. R. van de Kamp – Psalm 69:8-13

Geleden onder degenen voor wie Hij leed

In de Psalmen wordt de lijdende Borg Jezus Christus ons voorgesteld. Jezus, de Zoon van God, kwam naar deze aarde om te betalen voor de zonden van degenen die in Hem geloven. Hij heeft om Uwentwil, om de wil van de Vader, de versmaadheden gedragen zoals reeds geprofeteerd is in Psalm 69. Hij is gesmaad, gelasterd, uitgelachen. Door wie? Zou u, als u daar stond, meegedaan hebben? En hoe ziet uw leven er nu uit? Is het niet ten diepste zelfhandhaving om Hem uit handen te blijven? Dat u uzelf wilt zijn en blijven. Hij heeft, voor u die in Hem gelooft, in uw plaats geleden. Hij is gekomen, gewillig gekomen om de wil van de Vader te doen en het verlossingsplan uit te voeren.

Psalm 69 vers 8-13: ‘[8] Want om Uwentwil draag ik versmaadheid; schande heeft mijn aangezicht bedekt. [9] Ik ben mijn broederen vreemd geworden, en onbekend aan mijner moeders kinderen. [10] Want de ijver van Uw huis heeft mij verteerd; en de smaadheden dergenen, die U smaden, zijn op mij gevallen. [11] En ik heb geweend in het vasten mijner ziel; maar het is mij geworden tot allerlei smaad. [12] En ik heb een zak tot mijn kleed aangedaan; maar ik ben hun tot een spreekwoord geworden. [13] Die in de poort zitten, klappen van mij; en ik ben een snarenspel dergenen, die sterken drank drinken‘.

Geleden onder degenen voor wie Hij leed

1. Zich gewillig gegeven;
2. In hun plaats gaan staan;
3. En smadelijk afgewezen.

1. Zich gewillig gegeven

Gemeente, als u dit zo hoort in Psalm 69 wie is er dan aan het woord? We hebben net Romeinen 15 gelezen, het zal straks wel duidelijk worden waarom. Paulus betrekt deze woorden op de Heere Jezus Christus. Hij sprak: want om uwentwil droeg ik smaadheden en schaamte heeft Mijn aangezicht bedekt. David heeft Psalm 69 geschreven. Discussie: van of voor David? Type van Christus. Psalm 16 en 22 ook. Als u niet ziet dat David een type van Christus is, zo las ik ergens, dan ligt blijkbaar dat deksel van Mozes nog op uw hart. David geprofeteerd en in het lijden zicht gehad op het lijden en sterven van Christus. Door de Heilige Geest gewerkt. Dat gepeild.

We weten niet onder welke omstandigheden David deze Psalm heeft gemaakt. Hij wijst op het lijden en sterven van Christus. Lijden. Stilstaan bij wat Christus geleden heeft. En dat is goed. Iets gaat zien van de diepten van Zijn lijden. Dat wordt ook vaak gezegd als wij zelf moeten lijden, dan gezegd het is in geen verhouding met wat Christus leed. Lichamelijke lijden van Christus gaat het dan voornamelijk over.

Vanmorgen stellen we de vraag: door wie heeft Hij geleden? Wie heeft dat lijden zo bitter gemaakt? Voor wie is Hij gekomen? Voor rechtvaardigen, die hun leven keurig op orde hebben. Die naar Hem zochten? Nee, Hij is gekomen voor zondaren. Te zoeken dat verloren was. Voor doelmissers. Voor mensen die er een puinhoop van hebben gemaakt. Voor mensen die verloren lagen, wat was de reactie op Zijn komst? Op Zijn lijden en sterven? Was het dan nodig dat Hij deze weg ging? Dat Hij zo moest lijden en sterven? Dat zo op Hem aangevallen is zoals David schrijft over zijn vijanden. Op Hem voorzien hadden. Antwoord op deze vraag moeten wij naar de eeuwigheid toe voor zover God het ons geopenbaard in Zijn Woord. Job 33. God verzoening aangebracht. Hoe komt God aan Zijn eer als het kroonjuweel het laat afweten, zich van Hem afkeert en eigen weg gaat? Hoe zou God dan aan Zijn eer komen?

Daar is dat gebeurd. Grote plan van de zaligheid. Daar heeft de Zoon gezegd: Ik zal komen om Uw wil te doen. Dat is onbegrijpelijk gemeente als u beseft dat Hij het is die met eer en heerlijkheid bij de Vader was. Genoot daar. Was daar als spelende voor Zijn aangezicht. Alles volmaakt, heerlijk, compleet. Daar zegt Hij: Ik zal gaan. Ik zal naar de aarde gaan. De menselijke natuur aannemen. Hij wist precies wat nodig was. Hij wist wat Hem te wachten stond. Hij is gegaan. Gewillig gegaan. Uit liefde gegaan. Waarom toch? Uit liefde! Onbegrijpelijke zondaarsliefde. Daar Hij Zijn schepsel ziet lijden en de eeuwige dood tegemoet gaan. Zijn schepsel er niet voor over.

Jongeren, erover nadenken. Kan weleens zijn dat je ergens graag heen wilt. Net zo lang gezeurd totdat je er eindelijk bent. En dan daar valt het tegen. Had ik maar niet zo gezeurd. Liefst de tijd terugdraaien. Maar de Heere Jezus wist hoe het zou tegenvallen. Hoe moeilijk de weg zou zijn. Hij is gegaan. Hij heeft de diepten gepeild. Dat Hij de menselijke natuur aangenomen heeft. Neergelegd in die kribbe, gewikkeld in die doeken. Niemand die op Hem zat te wachten. Die Hem nodig had. Sterker nog: ze hebben Hem bespot, uitgelachen. Vanwege de weg die Hij wilde gaan: Zichzelf wilde vernietigen. Gewillig de gestalte van een dienstknecht aangenomen. Hij is gewillig gegaan. Voor? Voor Zijn schepping, Zijn schepsel. Waardoor Hij alle eer en lof zou ontvangen. Die schepping die zo verwoest is door de zonden. Alles zucht nu als in barensnood. Hij heeft het gezien. Hij heeft Zichzelf gegeven. Hij is tot de Zijnen gekomen. Dat volk waarmee Hij een verbond gesloten heeft. Aan hen bekendgemaakt. Hier ben Ik. Ik ben de Heere uw God en u zult Mij tot een volk zijn. Hij is tot de Zijnen gekomen en de Zijnen hebben Hem niet aangenomen. Om een kerk te kopen. Om terug te geven aan de Vader. Om zo de eer en heerlijkheid van de Vader op het oog te hebben. De eer van de Vader te verheerlijken. Is het niet een groot wonder als u zo de Zoon de weg ziet gaan, de weg van het lijden ziet gaan? Is het niet één groot wonder dat Hij Zich tot in de dood toe heeft willen vernederen? Daarom: Hij heeft Zich gewillig gegeven.

2. In hun plaats gaan staan

Wat heeft David gedaan? Jongeren, je kent ongetwijfeld de verhalen van David. Kracht ontvangen en de strijd aangegaan met de vijanden. Voor zijn volk. Vrede en gerechtigheid. Alles op alles om de rust voor het volk te bewerkstelligen. Wat heeft het hem gekost? Zijn leven zouden we zo zeggen. Al op weg naar de troon. Saul probeerde hem toen al te doden met de speer. David deed het voor het volk. Toen hij op de troon zat zoveel gekost vanwege zijn vijanden. Wat heeft het niet een moeite gekost bij de opvolging van zijn troon. Wat een strijd. David heeft er alles aan gedaan om de rust in zijn rijk te bewerkstelligen. Wat hebben de mensen gedaan? Zijn eigen kinderen. Chaos van gemaakt. Hij lijkt wel dat ze niet wilde luisteren naar wat er gebeurde. Als wij de lijnen doortrekken naar u en mij.

Wie heeft er smaadheden verdiend? Is dat de Koning? Nee, dat zijn Zijn onderdanen. Dat bent u. U bent van Hem afgeweken. Eigen gang gegaan. Als u eerlijk bent, dan moet u het erkennen. Tot de dag van vandaag. Als u ook maar ergens de mogelijkheid ziet, dan gaat u uw eigen gang en heeft u de Heere niet nodig. Wat hebt u verdiend? De dood verdiend, de eeuwige dood verdiend. Daar kunt u zich niet van redden. Dat maakt het wonder zo groot dat Hij gekomen is. God is en de menselijke natuur aangenomen. Hij is zo heel zichtbaar en kenbaar in uw plaats gaan staan. Hij is mens geworden. Terwijl u uw eer omdat God u volmaakt geschapen had, die eer om Hem eeuwig groot te maken, die eer van u afgelegd. Geschapen als Koningskinderen bent u slaaf geworden. Eer kwijtgeraakt. Slaaf van de satan en dienaar van hem. U hebt uw eer afgelegd, Koningskinderen. En onbegrijpelijk deze Koningszoon legt vrijwillig Zijn eer af. Hij komt niet als een Koningszoon maar daar wordt Hij neergelegd in doeken gewonden. Hij wilde arm worden opdat wij rijk zouden worden. Hij  heeft Zijn Koningseer afgelegd. Om Uwentwil. Hij deed het om de eer van de Vader. Want om Uwentwil draag ik versmaadheid en schande heeft Mijn aangezicht bedekt. De ijver voor de eer van Zijn Vader heeft Hem verteerd. Heeft Hem gedreven en gebracht naar deze lage aarde. Daarom is Hij in uw plaats gaan staan. Is het niet onbegrijpelijk? Om Zijn Vader te eren, zijn spijze bij dagen en bij nachten. Dat was wat Hem dreef. Om Zijn Vader Zijn kerk terug te geven. Die kerk die zijn eigen gang gegaan was, van Hem afgeweken. Kunt u het nog begrijpen? Kunt u nog meekomen? Zijn gewilligheid waarmee Hij in uw plaats is gaan staan? Terwijl u er een puinhoop van hebt gemaakt en de dood hebt verdiend. Is Hij gewillig geweest om het van u over te nemen. Zo is Hij in uw plaats gaan staan.

3. En smadelijk afgewezen

Ik ben Mijn broederen vreemd geworden en onbekend aan Mijns moeders kinderen. Het is Mij geworden tot allerlei smaad. Was er iemand blij met Zijn komst? Toen Hij kwam in de velden van Efratha? Toen Hij daar kwam in die kribbe van Bethlehem? Was er iemand die op Zijn komst zat te wachten? Nog een stap dieper, gemeente? Bent u dankbaar voor Zijn lijden? De weg die Hij gegaan is. Die weg die onbegrepen was. Bent u dankbaar voor Zijn lijden en voor Zijn sterven?

En niet te snel met uw antwoord. Maar laten we zo de tekst eens volgen. Hij is smadelijk afgewezen. Afgewezen in de poort daar waar de wijze mannen zaten. Wij zouden zeggen: als er iemand was wie Hij is, daar werd over Hem gesproken en de diepten van Zijn lijden. In de poort daar roddelen ze over Mij, daar maken ze Mij zwart. Niet alleen in de poort maar ook in de kroeg. Ik ben een snarenspel die sterke drank drinken. David noemt de uitersten. Dat omsluit alles. Afgewezen door rijk en arm, jong en oud, door de wijzen, verstandigen en onverstandigen, door de kerk en door de wereld. Ze hebben gespot met Zijn werk. Met de meest heilige verrichtingen. Het is Mij geworden tot allerlei smaad. Zo heeft Hij geweend in het vasten van Zijn ziel. Hij heeft alles ontzien. Ze hebben ermee gespot, Hem uitgelachen. Ze hebben gespot daar Hij stond bij het graf van Zijn vriend Lazarus. Daar Hij Zich diep inleefde in de ellende waar wij ons in gestort hebben.

Ze hebben Hem uitgelachen bij de poorten van Jeruzalem. Hoe menigmaal heb Ik u bijeen willen vergaderen maar u hebt niet gewild. Hij heeft hen gewezen op de weg ter ontkoming. Ze hebben Hem uitgelachen en bespot. Dat waren de mensen die er buiten stonden, die er niets mee te maken wilden hebben? Nee! Zijn broederen. Hoe treffend wordt ons beeld getekend? Ik zit van nature niet te wachten op een Zaligmaker, ik ben mijn eigen zaligmaker. Zelfs Zijn broederen vreemd geworden. Hij heeft het gezien en Hij heeft Zijn broederen begrepen. Zo diep afgedaald, zo diep geleden. Dat eigen Hem vreemd werd en vreemd eigen. Of kent u dat niet? Als de Heere in uw leven gaat werken en u niet overal in mee kunt? Een vraag overblijft: hoe krijg ik een rechtvaardig God tot mijn deel. Dat u het niet kunt delen met anderen. Dat wat eigen is je vreemd wordt en vreemd je eigen wordt.

Ik heb een zak aangedaan. Teken van rouw en droefheid. Maar ik ben hen tot een spreekwoord geworden. Vinden we al in het Oude Testament. Zo vanzelfsprekend tot bespotting. Lukas 4 vers 23. In Nazareth kwam Hij en daar zegt: Medicijnmeester genees Uzelf. Anderen heeft Hij verlost, Zichzelf kan Hij niet verlossen! Tot een spreekwoord geworden. Dat geldt ook voor Zijn volk Israël als u het Oude Testament nakijkt. Tot een bespotting, tot een aanfluiting. Waar komt dat afwijzen nou uit voort? Wat is de kern dat Hij afgewezen wordt? Waarom zo’n vijandschap? Want om Uwentwil draag ik versmaadheid. De smaadheden dergenen die U smaden zijn op Mij gevallen. Waar gaat het ten diepste om? Mezelf zijn en blijven, zelfhandhaving. Ten diepste heb ik de Heere niet nodig. Dan druist het in tegen de liefde van een Drie-enige God. Die verkiezende liefde van de Vader, verlossende liefde van de Zoon en toepassende liefde van de Heilige Geest.

Vanmorgen dichterbij brengen. Wat zou u doen als u toen leefde? Toen Hij rondwandelde op aarde. Heb je alles op alles gezet om Zijn preken te horen? Wat zou u ermee gedaan hebben? Of Hem maar laten praten? Of vanwege het brood gegaan omdat daar iets spannends plaatsvond? Of als u daar stond voor de keuze wie los te laten: Barabbas of Jezus? Of aan het voet van het kruis waar Hij bespot werd en uitgedaagd om van het kruis te komen? Wat zou u gedaan hebben en wat doet u nu vanmorgen? Als wij zo geplaatst worden tussen het lijden van de Heere Jezus Christus? Kunt u het dragen, gemeente? Als de smaadheden dergenen die U smaden op u vallen. Het hoeft maar iets moeilijk te worden of we lopen weg. Het hoeft maar iets te gaan zoals het ons niet bevalt en hebben onze stem klaar. Of is het zoals Paulus ons voorhoudt in Romeinen 15, dat u iets mag weten van het dragen van smaadheden om Zijnentwil. Wij die sterk zijn zijn schuldig de zwakheden der onsterken te dragen. Niet onszelf behagen. Want ook Christus heeft Zichzelf niet behaagd. Al wat te voren geschreven is, dus ook in Psalm 69 geschreven is, is tot onze lering geschreven. Lijdzaamheid der Schriften hoop hebben zouden. Christus heeft Zichzelf vernietigd en de gestalte van een dienstknecht aangenomen. Zo Zijn naaste op het oog gehad, om die te redden en te verlossen. Ongeveinsde liefde. Zichzelf weggecijferd. U dan? En jij dan? Vindt u het belangrijker om de ander te stichten en dat u zelf wat moet inleveren dat zij dan maar zo, dat je de ander mag winnen voor Christus.

Moeten wij dan niet zeggen, individualisme hoogtij viert ook in de kerk, als ik maar groei en iets aan heb. Of is het u tot blijdschap en vreugde als u zo die smaadheden moet ervaren omdat zij God smaden. Ik kan dat tegen u zeggen en voorhouden en ik hoop dat u het begrijpt. Dat snijdt toch door je vlees heen. Dat geldt u en mij. Ik sta niet boven u maar ik word wel geroepen om het u aan te zeggen. Hem te volgen op weg naar Golgotha. Maar i wil groeien. Sterven. Met lege handen bij het kruis staan. Wat zou het een wonder zijn als wij daar met de Goede Vrijdag mogen staan. Daar Hij het uitroept: het is volbracht. Is het niet meer nodig om te leren van Hem? Zie dan op de gang die Hij gegaan is, zie dan op Zijn volbrachte werk. Wat ik leef dat leef ik niet maar Christus die in mij leeft. Dat leef ik door het geloof. Daarom is het zo nodig een bekering tot God, een dagelijkse bekering. Om dag op dag te zien op Hem die de smaadheden gedragen heeft, die smadelijk afgegeven is ook door mij. Misschien moet ik wel zeggen als u de afgelopen week in herinnering brengt, wat heb ik nou geleefd uit de kracht van Hem, de lijdende Borg, wat heb ik Hem nodig gehad? Hij maakt Zich bekend als de smadelijk afgewezene. Voor mensen die Hem niet nodig hadden. Hij heeft in uw plaats geleden. Om zo al onze nood en schuld te leggen op dat Lam dat de zonden der wereld wegneemt. Dat Lam te volgen in Zijn lijden. Hij heeft de smaadheden gedragen om de wil van Zijn Vader. Amen.

Zondag 10 maart 2019 – Hersteld Hervormde Kerk Putten – ds. R. van de Kamp [dienaar te Putten] – Psalm 69 vers 8-13