Het veld- en merkteken van de heilige doop
De doop is één van de twee sacramenten in de kerk. De sacramenten zijn door God ingesteld tot versterking van het geloof. De doop is het merk en zegel van Gods verbond. De doop is door Jezus zelf ingesteld bij de opdracht om aan de volken het Evangelie te verkondigen en hen te dopen. Het water van de doop laat ons de vuilheid van ons bestaan zien. In de doop verbindt God Zijn naam aan mensen en dat vraagt om een nieuwe gehoorzaamheid.
Het merk- en veldteken van de heilige doop
1. Wie het instelde;
2. Wat het verzegelt;
3. Wat het eist.
1. Wie het instelde
Gemeente, Mozes is gestorven en dan krijgt Jozua de opdracht om het volk in het beloofde land te brengen. Eerste hindernis de Jordaan. De Heere zorgt voor wonderlijke doortocht. Volgende stap verovering van Jericho. Jozua alleen erop uit om te verkennen. Als hij ziet hoe sterk de stad is slaat de schrik hem om het hart. De poorten worden gesloten en dan komt een man. Jozua stelt een vraag aan de man: bent u een van ons of niet? Herkent hem niet aan zijn kleding. Soldaat herken je aan de kleding van het leger. De kleding is het merkteken. Zo hebben wij ook merktekenen. Merken. Automerk, kledingmerk. Dan meteen herkennen of het echt is. Alhoewel, er is ook namaak. Aan de buitenkant het merk maar de prijs veel lager. Na een keer wassen de helft kleiner, toch namaak. Wat bedoelt u allemaal? U en jij dragen een merkteken. Wat betekent het? Is het echt? Of is het namaak in ons leven? We dragen het merkteken van de Koning der koningen. Strijd je in Zijn leger en tegen Zijn vijanden?
Zondag 25 heeft geleerd dat er twee sacramenten zijn. Doop en avondmaal. Nu over de doop. Het ligt voor de hand om meer te zien als een sacrament. Zichtbaar waarteken. Het land dat Abraham beloofd is. In de Roomse kerk zijn zeven sacramenten. Belangrijk wie het instelde. De Heere zelf, daarom een waar sacrament. Opvallend hoeveel aandacht voor de sacramenten in de Heidelbergse Catechismus is. Schatboek wordt beschreven door Ursinus over het waarom van de indeling. Gebod, geloof en gebed. Aangevuld met doop en avondmaal. Of plus wet en evangelie. Of drie stukken ellende, verlossing en dankbaarheid. Worsteling en gedachten inzichtelijk gemaakt. Niet zozeer tegen dwalingen maar ook het belang ervan voor het leven van het geloof. Zoveel aandacht daarvoor hadden. De sacramenten zijn bepalend voor het geloof, of voor de kracht van het geloof. Naast het hoorbare Evangelie het zichtbare. Geloof versterkt. Door het geloof gewerkt. Bijna te zeggen: leg mij uw visie op de sacramenten uit, dan vertel ik u uw visie op het geloof. Zuiver belijden.
Wanneer is iets een sacrament? Als iets door de Heere zelf is ingesteld. Jezus gaf zelf die opdracht aan Zijn discipelen. De volken te dopen in de naam des Vaders, Zoons en Heilige Geestes. Volken genoemd. Prachtige uitspraak van Van Woensel, leer een volk zijn doop verstaan en het is gered. Bemoeienissen van God met een volk. Gedachte van de volkskerk. Hierop gestoeld. Nederlandse Hervormde Kerk. Daarom blijft het pijn doen dat de Nederlandse kerk is opgehouden te bestaan. Aangrijpend en tot verootmoediging.
Woorden die Jezus sprak. Doet dat tot mijn gedachtenis. Dopen in de naam van de Drie-Enige God. Vindt een ontwikkeling plaats in het Nieuwe Testament. Meer en meer God zich gaat openbaren. Heeft te maken met de komst van Christus. Daarom lastig om de dingen te duiden. Gaat erom de lijnen te pakken.
Mensen volgen volwassendoop als navolging van Jezus. Maar de doop van Johannes had een hele andere betekenis. Niet door Christus zelf ingesteld. Doop tot bekering van zonden bij de doop van Johannes. Daarom liep de menigte uit. Petrus op de Pinksterdag doop tot vergeving der zonden. Ontwikkeling zichtbaar. Instelling van Jezus zelf. De enige offerande van Christus aan het kruis geschied. In beide sacramenten draait het daarom. Avondmaal misschien meer zichtbaar met brood en wijn dan bij het dopen. Maar hetzelfde. Ons ten goede. Zo zeker. Daar ziet u gelijk de verandering tussen het oude en nieuwe verbond. Abraham krijgt de opdracht om huis te besnijden. Het teken verandert van een bloedig teken in een onbloedig teken. Er is geen bloed meer nodig. Het bloed is gestort, het offer is volkomen. Christus wijst op het enige offer. Daarom bent u gedoopt. Weet u het ook? Offer op Golgotha daar en toen hier en nu wordt? Ook voor mij. Het offer van Christus u ten goede.
2. Wat het verzegelt
Wat betekent het dan met het bloed van Christus gewassen te zijn? Draait alles om het offer van Christus. Voor ons in de plek. Draait om Hem. Het is duidelijk en het staat vast. Is het nu ook voor mij? Belangrijke, wezenlijke vraag. Een vraag die niet onder het vloerkleed geschoven dient te worden. Ik zag eerlijk zijn: ik wenste wel dat er meer met deze vraag geworsteld wordt. Is het geen ongeloof dan? Nee het moet vast liggen.
Uitwendige waterbad ingesteld. Daarbij toegezegd dat ik zo zekerlijk van al mijn zonden gewassen ben. Eerst dat uitwendige waterbad. Het is balanceren. Doop niet te overschatten maar ook niet te onderschatten. Hij heeft de vergeving der zonden toegezegd. Wanneer deed hij dat? Geboren op de erve van het verbond. Toen vond die toezegging plaats. De Heere belooft jou het eeuwige leven te geven.
U begrijpt niets van het verbond als u daarin niet de belofte ziet. Hij schenkt het niet maar zegt het toe. De vraag is of u het gelooft. U ziet hoe de Heere de toezegging gaat versterken door een teken en zegel eraan te verbinden. Het is werkelijk waar. Dan is het ook nog eens heel bijzonder dat God Zijn naam aan mijn naam verbindt. In een adem genoemd. Zo heeft Hij het ingesteld. Gaat dan heen onderwijst al de volken. Die gelooft zal hebben en gedoopt zal zijn, zal zalig worden. Die niet geloofd heeft zal verdoemd worden. Maar niet die niet gedoopt zal zijn zal verdoemd worden. Wel zo: die niet geloofd heeft wat in de doop is beloofd.
Er wordt mijns inziens teveel waarde gehecht aan de volgorde. U moet het zo zien, die nu gelooft wat de Heere heeft toegezegd. Toegezegd in de doop. Niet omdat wij geloven geeft de Heere de doop maar opdat wij geloven. Krachtig instrument in de hand van de Heilige Geest om het geloof te versterken. U ontvangt het teken en zegel van de doop opdat u de toezegging van het geloof gelooft. Geloof rust op wat de Heere toezegt. Terwijl dat water mij wijst op de vuilheid van mijn bestaan aan. Water reinigt. Dat Hij ons wast. Daarom gedoopt in de naam van de Zoon omdat Hij ons wast in Zijn bloed.
In de naam van de Vader gedoopt omdat Hij een eeuwig verbond der genade met ons heeft gesloten. Doop niet los te zien van het verbond. Ook in de naam van de Heilige Geest. Omdat Hij nu toeëigenen wil hetgeen wij in Christus hebben. Geloof te versterken. Meer en meer uw doop gaat verstaan. Mag het wel scherp vanmiddag: zonder verbond is het onmogelijk te geloven. Trouwverbond van de Heere dat Hij het toezegt. Hoe weet u het anders dat de Heere u toezegt? Daar er velen verloren gaan. Wat een wonder is dat je het merk- en veldteken van Hem mag dragen. Ik wil je hebben. Het is de verkiezende liefde van de Vader die jou op het oog heeft. Opdat je het gaat geloven en erkennen dat Hij je Vader is.
3. Wat het eist
Dat is ook zichtbaar in de Heilige doop. Komen zoals u bent. Wijst op de vuilheid van uw bestaan. Geen opgeknapte mensen. De Heere vraagt om arme zondaren. Hoe Hij u hebben wilt. U mag niet blijven die u bent. De Heere eist die nieuwe gehoorzaamheid. Die waarachtige bekering tot Hem. Wat is het met het bloed van de Geest van Christus gewassen te zijn? Enerzijds komen wie we zijn, maar niet blijven wie we zijn. Geheiligd. Die Heilige Geest verworven en geschonken. Waardoor wij vernieuwen en leven tot Zijn eer. Daarom stort Hij die Heilige Geest uit. In ons wonen en werken. Leiden en leren.
Dan kan het niet anders of er treedt een verandering, sterker: vernieuwing op. Zou dat niet zichtbaar worden in uw leven? In het doopformulier twee delen. Wat de Heere toezegt en aan de andere kant een nieuwe gehoorzaamheid eist. De wereld verzaken [=geen belangstelling meer voor], zonden te doden. Die liefde voor nodig van de Drie-Enige God. Kan alleen door te leven uit Christus. Hoe langer hoe meer de zonden afsterven? Hoe zit het dan
Dan niet letterlijk een tekst van Paulus nemen maar theologie zien. Over het afsterven van de oude mens. Proces van hoe langer hoe meer. Gouden sleutelwoord van de Catechismus. Hoe langer hoe meer de zonden afsterven. Dan kunnen we elkaar genadeloos afrekenen, op bepaalde daden of woorden uitgesproken. Wat nodig dat de Heilige Geest ons leert. Kan het zijn dat u twintig jaar leert dat iets zonden is. Van huis uit misschien wel meegekregen. Dat het niet klopt. Naar uzelf kijken. Hoe langer hoe meer de zonden afsterven, mezelf kwijtraken. Meer zonder doen, meer zonden zien. Niet meer zondigen. Dat is anti-Nomiaans. Tegen de wet. De wet js vervuld door Christus. Maakt niet meer uit de zonden. Dan begrijpt u er niets van.
Een Godzalig leven leven. Vol van God. Hij Koning in je leven. Hij alles leidt. Geen stap zonder Hem zetten. Bang de Heere kwijt te raken. Hem overal te volgen. Waar Hij ook heengaat. Dan gaat Hij hoe langer hoe meer bevestigen. Zo wonderlijk. De Heere in alles nodig. Niet alleen in de moeilijke dingen maar in alles. Bang de Heere kwijt te raken. Is het geen wonder dat u het veld- en merkteken mag dragen?
Dopen ook tot stichting en opbouw van de gemeente. Te midden van de gemeente. Het is mooi dat de familie er bij is en gesticht wordt, maar het gaat om de gemeente. Volgende keer een week van voorbereiding op de doop? Bezinningsuur. Doop niet als sabbotagemiddel gebruiken. Dat mag je niet doen. Bang voor zijn. Zoon of dochter mag dit of dat niet omdat je gedoopt bent. Als een breekijzer gebruikt dan. Maar hand op je kind gelegd.
Dan komt het Ik voor u dichterbij. Het offer van Christus. Hebt u het nodig? Kunt u nog leven buiten Mijn bloed, zegt Christus. Amen.
Zondag 1 juli 2018 – Hersteld Hervormde kerk Putten – ds. R. van de Kamp [Putten] – Heidelbergse Catechismus zondag 26