Door de Geest geleid

In zondag 20 van de Heidelbergse Catechismus gaat het over de Heilige Geest. Het werk van de Geest kan vergeleken worden met door de wind gedreven te worden. Zonder het toepassende werk van  de Heilige Geest is ons leven als een schip dat ronddobbert zonder koers en niet in de juiste richting. De Geest maakt de Hemelse gaven die Christus verworven heeft, rechtvaardiging, heiliging en verheerlijking, deelachtig. 

De wind van de Heilige Geest in de zeilen

1. Een rondobberend schip
2. Een meegesleurd schip
3. Een koersend schip

1. Een ronddobberend schip

Gemeente, misschien komen de verhalen wel terug over de VOC. Leraar vertelde erover. Handel. Ondernemerschap. VOC-schip. Als je zo’n schip ziet, dan begint het wel een beetje te kriebelen. Hele mooie kanten maar ook mindere kanten. Muiterij. Maar ook als er geen wind was. Dan kwam het schip niet voort. Als dat weken duurden, dan braken ziekten uit. Werd uitgezien naar wind. Schip weer gang kreeg. Een prachtig mooi beeld over het werk van de Heilige Geest. Die wind hebben we nodig in ons leven. Intrek neemt in onze harten. Geest ons leert en leidt. Plaatsmaakt voor het werk van Christus. Ook voor het kerkelijk leven zo nodig. Beseft u dat? Is dat uw gebed? In onze gemeenten, in de kerk van Nederland. Wat is het nodig de wind in de zeilen. Gezien in Zondag 19 hemelse gaven uitgestort. Heeft Christus uitgestort. Uitermate vernederd en uitermate verhoogd. De gaven van de wedergeboorte, genade, gebed. Om geestelijk te leven. Worden uitgestord door de Heilige Geest. Vloeien voort uit de heerlijkheid van Christus.

Hebt u dat kunnen ontdekken? Het is toch duidelijk dat de Heilige Geest de hemelse gaven uitstort. Dat u de hemelse gaven bezit? Kan niet anders of er volgen vruchten. Liefde tot God, tot onze naasten. Liefde tot Zijn dag. Gaven van zachtmoedigheid. Daar gaat het over als het over bekering gaat. Als de oproep tot u komt bekeert u, dan is de vraag of u die gaven bezit. Bij de oproep tot bekering een beetje bang. Welke zonden? Ene dit andere dat. Brengt de vruchten voort? Daar gaat het om. Want misschien bent u van uzelf al zachtmoedig. Misschien al van nature. Dat anderen zeggen, goedheid zelve. Gaat niet om uw karakter maar om de vruchten. Als het niet de vruchten van de Heilige Geest zijn, dan zijn het stinkende vruchten. Al uw gerechtigheden, wegwerpelijk kleed. De Heere een stank in de neusgaten. Ook heel uw godsdienst. Aangrijpend, u dacht zo netjes te leven, twee keer op de dag des Heeren naar de kerk. Maar als het niet gewerkt is door de Heilige Geest, dan kan het niet bestaan en zal het u eenmaal aanklagen.

Zonder het werk van de Heilige Geest, is uw levensschip maar wat ronddobberend. Geen doel. Van nature zo te leven. Als het langer duurt, continu in gevaar. Ziekten uitbreken, muiterij zoals bij een schip. Heilige Geest zo nodig om levend te maken! Gaat ontdekken en overtuigen. Werk van de wedergeboorte zonder ons in ons. Leven uit de dood. Opdat ons levensscheepje niet ronddobbert maar koers mag zetten naar de haven.

2. Een meegesleurd schip

Allerlei stromingen in de zee en in de lucht. Ongekende kracht. Tussen Den Helder en Texel. De razende bol. Zandplaat verschoven aantal honderden meters verschoven. In IJmuiden de pieren verschoven en zeestromen veranderd zo’n 80 kilometer verder. Mee kunnen liften op zo’n stroom. Maar het grote gevaar is dat zo’n stroom dat zo’n schip te pakken krijgt, waar gaat de stroom het schip brengen? Welke kant gaat het dan op? Zolang je de kust nog maar ziet gaat het wel goed maar als je de kust niet meer ziet, dan geen richtingsgevoel meer. Vroeger waren de meetinstrumenten beperkt. Zon bijvoorbeeld maar als die niet zichtbaar is, waar dan naar kijken?

Waar gaat de dominee heen? Ik probeer u Zondag 20 uit te leggen, het werk van de Heilige Geest. Het kan maar zo zijn dat een stroom ons te pakken heeft en ons de verkeerde kant op brengt. De Geest werkt toch in mee? Hoe weet u dat? Is de Geest mij gegeven? Waar is de onderscheidende gaven? Is dat er nog? Gooien we het gevoel en het werk van de Heilige Geest niet door elkaar? Geraakt worden door een mooie preek. Echt bemoedigd. Is dat nu het werk van de Heilige Geest of alleen gevoel. Geloof gewerkt. Daarom zo belangrijk de stromen te kennen.

Er is een algemeen werk van de Heilige Geest. Bepaald zicht krijgen. Van ons zondaarsbestaan, zicht op Christus krijgen. Maar weer overgaat. Onderscheid algemene en zaligmakende overtuigingen. Zaligmakende overtuiging die brengt aan de voet van het kruis, aan de voeten van Christus. Daarop onszelf onderzoeken. Dat Hij ook mij gegeven is. Prachtig vinden we dat beschreven in de viervoudige staat van Boston. Twaalf overtuigingen van de wet. Werking en kracht van de Heilige Geest. Werkt vrij. Dat het u afbrengt van uzelf en brengt aan de voeten van Christus. Zeestroom is dat u op algemene overtuigingen leeft. Andere stroom is het werk van Christus en het werk van de Geest uit elkaar halen. Over het werk van Christus hebben zonder de toepassende kracht. Door Zijn Heilige Geest. Niet losmaken. Het omgekeerde ook. Christus werkt de rechtvaardigmaking, eenmalige daad. En dan de Geest die levend maakt. U gaat leven van de rechtvaardigende daad van het geloof als u Christus omhelst. Het is niet drie stadia, eerst dit en dan dat. Drieluik. Drie stukken weten. In het leven van de genade komt daar steeds meer zicht op: ik een arme zondaar. Gode tot eer zou leven. De werk van de Heilige Geest is daaraan te ontdekken. Ontdekking. Niet een keer, steeds weer. Telkens weer moet zeggen: nog erger dan ik gedacht had.

Er is toch ook een nieuwe mens. Oude mens heeft het nodig om gekruisigd te worden. Hoe langer hoe meer te zien dat u schuldig bent. Afgekeurd. Afgekeurd als zondaar. U probeert het steeds weer iets goeds in uzelf te vinden. Maar het is niks gedaan. Daarom het ontdekkende werk van de Heilige Geest. Pijnlijk. U moet er tussenuit. Geen verheffende preek? Dat het verheffende. Arme zondaar mag zijn. Van genade te leven. Als de Heilige Geest gaat ontdekken, dan is het eerste waar Hij aan gaat ontdekken is ongeloof. Naar het woord van Johannes. Van zonde omdat we Hem niet hebben geloofd.

Hij veracht en wij hebben Hem niet geacht. Niemand die naar Hem vroeg. Hij heeft onze krankheden op zich genomen. Het wordt zo diep als u ziet dat u zondaar bent. Dominee, bij mij is dat veranderd. Leg uw leven er eens naast? Hem in alles nodig? Als een schaap gedwalen. Ik vind dit en ik vind dat. Openbaring, ontdekking. Geest gaat met werk ontdekken. Ontdekkend licht gaat schijnen. Dan schrikt u. Dan moet het opgelost worden, schuld weggenomen. Zoek de Heere en leef! Er is een zoeken aan verbonden. Zoeken kun je alleen als je iets kwijt bent. De nood gaat opbinden. Dan wordt het werkelijk nood.

Het is toch de Heere Jezus die met uitgebreide armen staat. Ik doe het liever zelf. Geen gepast middel. Maar als de Heilige Geest gaat ontdekken en leiden tot Hem. Dan Zijn wet liefhebben. Ook de scherpte. De spiegel. Telkens te brengen aan de voeten van de Heere Jezus Christus. Eerlijk. Wilt u nog geleid worden? Ik zoek een weg die aansluit bij mijn vlees. Maar gaat ontdekken door de Geest, dan wilt een eerlijke en rechte weg. Vrede bij God door het werk van Christus.

3. Een koersend schip

De Geest dezelfde eigenschappen als de Vader en de Zoon. Alwetend. Dat u hier bent. Al uw vragen kent. Als u het niet onder woorden kunt brengen, alleen nog zuchten, dat de Geest er is en u kent. Alomtegenwoordig. Niet gebonden aan tijd en plaats. In dit kerkgebouw overal. Soeverein is de Geest. Deelt uit aan wie Hij wil. Geestesgaven uitdeelt. Soevereine God. U kunt ook met geestelijke gaven nog aan de haal gaan en wat worden. Is Hij ook mij gegeven? Bijbelse voorbeelden. Judas. Drie jaar lang meegegaan. Hoorde er helemaal bij.  Als Jezus hem gaat aanwijzen, allemaal zeggen ze: ben ik het? Niemand dacht aan Judas. Geest nooit intrek genomen. Koning Saul ook. Aangeraakt door de Geest maar niet vernieuwd. Aangrijpende woorden, die je het liefst niet zou willen horen. Woorden die je verontrust. In mijn naam duivelen uitgeworpen, maar nooit gekend. Maar ook Hebreeën 6, gaven ontvangen maar afvallig te worden, zichzelf opnieuw te verootmoedigen. Ik heb de voorbeelden gezien van jongeren die belijdenis deden, vol overtuiging, en paar jaar later huis uit en vriend tegengekomen die nergens aan doet, niets meer van terug te zien. Onderzoek uzelf nauw!

Waar zit het verschil? Iemand die aangeraakt is zal uit zijn doen zijn staat opmaken. Ik doe dit en dat. Ik leef mee. Duit in het zakje. Maar hoe zit het nu met het zondaarsbestaan? Weet u dan niet van zonden en nood? Spiegel voorgehouden? Heeft het ontdekkende werk van de Heilige Geest nooit plaatsgevonden? Hebt u nooit die hopeloosheid en machteloos nooit gevoeld? Allerlei adviezen van mensen. Almeer meer hopeloos. Totdat God zelf ging opbaren! Knop van een bloem open. Waarde van Christus te zien. Christus nodig heb hoe langer hoe meer. Geen stap kan zetten zonder en buiten Hem. En dan de tollenaar te zien. Wees mij zondaar genadig. Niets wat hij de Heere kon aanbieden. Erbuiten gezet. Dat is lastig, ontstellend lastig. Overal buitengezet. Een bede over: wees mij zondaar genadig.

Gemeente, als ik deze lijn door te trekken. Dan kun je toch het beste Farizeeërs hebben. Niet te zeuren over dit en dat. Zijn volgzaam. De Heere zegt nee. Waar zijn de tollenaars? Die het van genade moeten hebben? Dat het nu de Heilige Geest is die de weldaden van Christus deelachtig gaat maken.

Steeds weer overtreed ik zijn wet. Ik wil mezelf zijn. De hemelse gaven die Christus verworven heeft zijn nodig. Nog maar een keer opnoemen. Rechtvaardiging, heiliging en verheerlijking. Daar ligt hoop. Verwachting. Uitzien. Wanneer komt die dag dag ik altijd bij Hem mag zijn? Niet meer te zondigen. Ja maar, nog in dit leven. Met alle chaos, spanning. Dan hoef je niks meer te zijn. De perfecte dominee, ambtsdrager. Weet je gemeente, je mag zondaar zijn. Vol te zijn van Christus. Hemelse gaven geschonken.

Komt het er niet mager af een vraagje over de Heilige Geest in de Catechismus. Alle zondagen die nog volgen gaan over de Heilige Geest. Ziet u ernaar uit? Amen.

Zondag 4 maart 2018 – Hersteld Hervormde Kerk Putten – ds. R. van de Kamp [Putten] – Heidelbergse Catechismus zondag 20