Ondanks het zondigen, zwanger en barende van de zonden, van Gods verbondsvolk heeft God gedachten van vrede met hun behoud op het oog. Zo ook vandaag de dag. Het is Zijn eeuwige liefde, de ware liefde komt van Hem. Het is God zelf die Zijn volk vergadert over het rond van de aarde. Het volk naderde tot Hem met smeken en geween. Het is de droefheid naar God die een onberouwelijke bekering werkt. Hij leidt het volk aan de waterbeken. Het is het beeld van Christus die zegt: ‘Zo iemand dorst heeft die kome tot Mij en drinke’. Jezus Christus is naar deze aarde gekomen om te lijden en te sterven voor een verzoening van velen. Hij is de Fontein des levens.
Jeremia 31 vers 3, 8 en 9: ‘[3] De HEERE is mij verschenen van verre tijden! Ja, Ik heb u liefgehad met een eeuwige liefde; daarom heb Ik u getrokken met goedertierenheid. […] [8] Ziet, Ik zal ze aanbrengen uit het land van het noorden, en zal hen vergaderen van de zijden der aarde; onder hen zullen zijn blinden en lammen, zwangeren en barenden te zamen; met een grote gemeente zullen zij herwaarts wederkomen. […] [9] Zij zullen komen met geween, en met smekingen zal Ik hen voeren; Ik zal hen leiden aan de waterbeken, in een rechte weg, waarin zij zich niet zullen stoten; want Ik ben Israël tot een Vader, en Efraïm is Mijn eerstgeborene‘.
De Heere zal Zijn volk tot rust brengen
1. Gods eeuwige liefde;
2. Mijn volk vergadert;
3. Mijn volk komt met smeken en geween;
4. Zij worden geleid aan de waterbeken.
Gemeente, de tijd van Jeremia was een donkere tijd. Hij was geroepen om een bijzondere opdracht te vervullen. Jeremia 1 vers 10: ‘Zie, Ik stel u te dezen dage over de volken en over de koninkrijken, om uit te rukken, en af te breken, en te verderven, en te verstoren; ook om te bouwen en te planten’.
Het komt tot uiting in het werk waartoe Jeremia geroepen was. Het was alles dan rooskleurig. Het volk werd vermaand. Zonden aan de kaak gesteld. Opgeroepen hun hart en leven eens te onderzoeken. Of het wel recht voor de Heere is. Wie ze dienen. Hoe vaak vergeten we niet dat ons hart naakt en geopend is voor de Heere, dag en nacht. Hebben wij dat ook al onderzocht? Niet een keer maar telkens opnieuw. Licht te ontvangen om te zien hoe de Heere het ziet.
Het is niet alleen van belang voor het welzijn van onze ziel maar ook van onze naaste. De verbanning van Israël was al dichtbij. Als wij de Heere niet dienen dan kunnen wij ook verbannen worden. Ik denk aan 25 jaar geleden in de Bommelerwaard daar moesten wegvluchten vanwege een overstroming. Voor een week gelukkig maar. Iets gevoeld van wegvluchten.
De tempel. De tempel roepen ze. God zal niet toelaten de tempel laten verstrooien. Toch is de tempel verstrooid. Zoals de Nederlandse Hervormde Kerk. Niet gedacht dat het zou gebeuren. Maar de kerk bestaat niet meer. Is opgegaan in de Protestantse kerk in Nederland. De zonden in de tijd van Jeremia zo zichtbaar geworden. Waar men niet trouw is aan God is ook niet trouw aan elkaar. Wie God niet liefheeft, heeft ook de naaste niet lief. Dan wordt zichtbaar dat we liefhebbers zijn van onszelf.
Was het dan voorbij, kan dan niemand meer zalig worden? Hebt u weleens gelopen met die vraag? Het is toch de meest belangrijke vraag van ons leven. In Jeremia wordt niet alleen het oordeel aangekondigd maar ook gezegd dat de verbanning 70 jaar zou duren. Het volk leeft tussen twee verbanningen. 605 voor Christus naar Babel. En dan komt er toch een aanzegging van verlossing. Jeremia 30 vers 11.
Wat een wonder van genade dat God deze belofte geeft te midden van het oordeel. Een deel is al weggevoerd naar Babel. Het is verbeurd zouden wij zeggen. Juist dan komt God met de profetie van genade. Wat een toonbeeld. Dat God Zijn eeuwige liefde laat zien.
1. Gods eeuwige liefde
We vinden in Jeremia 30 en 31 nieuwe beloften van het genadeverbond. Alle geslachten een God te zijn. Uit de Joden en heidenen. Tot de laatste zal zijn toegebracht. God had bemoeienis met het volk van Israël. Uitgeleid uit Egypte. Waar het volk genade vond na het gouden kalf te hebben opgericht. De Heere gedenkt aan Zijn verbond dat Hij met Abraham gesloten heeft. Na het hoereren met de dochters van Biliam.
Indien wij ontrouw zijn, Hij blijft getrouw. Hij kan Zichzelf niet verloochenen. Hij sloot het verbond met Abraham. Dat gaat door in duizend geslachten. Eeuwige liefde ook in de heidenen gevonden. Zingen we er niet van in Psalm 87 vers 4?
‘God zal hen zelf bevestigen en schragen,
En op Zijn rol, waar Hij de volken schrijft,
Hen tellen, als in Israël ingelijfd,
En doen den naam van Sions kind’ren dragen.’
Het volk der overgeblevenen. Heeft genade gevonden. Dwars door al de bedreigingen heen. Er zal een overblijfsel zijn uit de Joden en heidenen. Vers 3. De Heere is mij verschenen. Het zijn de zwakgelovigen die wel kunnen vertellen wat de Heere in het verleden heeft gedaan en nu zien op de omstandigheden. Zou het wel waar zijn? De liefde voelen ze niet meer. Deze zwakgelovigen worden vertroost met het feit dat de Heere niet toen alleen liefhad, wedergeboren zijn toen, die liefde in het hart uitgestort is, maar dat de Heere ons lief gehad heeft met een eeuwige liefde. Wij denken zo in termen van tijd.
Dan vertroost de Heere hen nog met een ander argument. Getrokken met koorden van goedertierenheid. Als u de grondtaal zal zien, dan zult u zien dat het een perfecte, volmaakte handeling is. Als de Heere eenmaal getrokken heeft dan blijft dit. Eeuwige liefde heeft Hij mee lief. Psalm 36. Hoe dierbaar is Uw goedertierenheid. Toevlucht nemen onder Zijn schaduwen.
U die het niet meer bekijken kunt dat de Heere u in het verleden getrokken heeft. Psalm 27 zingt ervan. Houd moed. Zo daalt Zijn kracht in zwakheid niet. Wacht op de Heere. De Heere begeeft Zijn eigen werk nooit.
2. Mijn volk vergadert
De Heere vergadert. In dit hoofdstuk vaak voor dat Hij spreekt. Ik zal. Hij zal het doen. In het eerste vers begint Jeremia bekend te maken wie de Heere is. Wat Hij wil doen. Heidenen bij inbegrepen. Het vergaderen begint in de eeuwigheid. De ganse kerk uitverkoren. Daarvoor Jezus Christus naar deze wereld gekomen. De Heere zal elke gelovige trekken in de tijd. Er zal niet een achterblijven. Christus, de Ik zal, zal Zijn werk in de tijd uitvoeren. Sion gelegd op die ene Hoeksteen Jezus Christus. Totdat dat gebouw af is, compleet is.
De Heere schakelt daarvoor arbeiders in. Om dat werk te doen. Zodat er vrucht zal zijn om ingezameld worden in die grote voorraadschuur in de hemel. Wat door Christus aangebracht is alles wat nodig is. In vers 7 geeft de Heere opdracht om gebed door middel van de profeet Jeremia. Behoud Uw volk. Overblijfsel uit het volk Israël. Het is niet alleen gebed maar ook belofte. Het heeft verschillende betekenissen. Behoud. Verlossing uit Babel. Ook wordt er behoud zij die in de heggen en steggen zijn. Uitgestoten zijn. Maar misschien niet alleen zij maar ook die uiterlijk in de kerk zitten maar weggelopen zijn.
Ze zullen met eeuwige koorden verlost zijn en worden. Door Goddelijk licht bestraald. De grote ‘Ik zal’ zal ze trekken onwederstandelijk. Waar vandaan getrokken? Uit het Noorden en Zuiden, Oosten en Westen. Wereldwijd. Wie zullen getrokken worden? Die zelf geen moed en kracht hebben. Die niet weten hoe het verder moet. Verder worden genoemd de zwangere. De zwaksten uit het volk. Ook zij die het moeten belijden zwanger te zijn van allerlei zonden. Die niets anders kunnen voortbrengen dan zonden.
Wij zouden zeggen: ongeschikt om behouden te worden. De barende kunnen we ook vertalen met hen die niet anders dan kunnen zondigen. Zij hebben alles gedaan om God uit handen te blijven. God belooft hier dat God ze zal gaan trekken uit de duisternis.
3. Mijn volk komt met smeken en geween
Hoe zullen ze dan komen? Zijn volk zal komen met smeking en geween. Allen die het niet meer uit kunnen houden zullen worden getrokken met koorden van eeuwige liefde. Met smeking en geween. Gebed gaan we dan zien. Die Geest gaat hen allerlei gebed geven. In het bijzonder verlost te worden van zonden en schuld. Christus zal werkzaam worden door middel van dat gebed aan de troon der genade. Die Geest, als die eenmaal is uitgestort, gaat nooit meer weg. Als ze zich moeten verootmoedigen en vernederen. Maar ook al hun noden de Heere voor te leggen. Het gebed is toch de ademtocht van het geestelijk leven. Als er geen gebed is dan vrees ik dat er geen geestelijk is.
Op de prediking van Johannes kwamen ze dan om hun zonden te belijden en gedoopt werden. Op de Pinksterdag preekte Petrus. Het ganse huis Israël wist dat God Jezus tot Christus gemaakt hebt. Namelijk deze Jezus die u gekruist hebt. Wat was dan het gevolg van toen de Heilige Geest erin meekwam? Ze werden verslagen van hart. Wat zullen wij doen mannenbroeders? Niet alleen van buiten maar vooral in het hart. Wat zullen we doen mannenbroeders? Daar antwoordde Petrus: bekeert u en een iegelijk van u worden gedoopt. Ze kregen er zelfs de belofte bij de Heilige Geest te ontvangen.
Ze kwamen met smeking en geween. Smeekten om genade. Ze konden niet meer leven zonder die beloofde Zaligmaker. Als u deze nood van zonden en schuld gaat gevoelen, dan komt er werkelijk nood. Dat kunt u niet meer weg krijgen. Dat krijgt u met praten niet weg. Maar het wonderlijke van deze nood is dat de Heere u op momenten gaat laten zien waar die verlossing te verkrijgen is. Dan bent u in nood en gaat u roepen. Wat zullen we doen?
Hebt u die nood al ervaren? Psalm 130. Uit diepten van ellenden roep ik tot U die heil kunt zenden. Zo U in het recht wilt treden, wie zal dan bestaan. Maar nee daar is vergeving, altijd geweest. Daarom wordt u met beving recht kinderlijk gevreesd. Kom laten we zien hoe de Heere leidt maar laten we eerst zingen Psalm 130 vers 2.
4. Zij worden geleid aan de waterbeken
Ze zullen in een rechte weg geleid worden naar waterbeken. De droefheid naar God werkt een onberouwelijke bekering tot God. De wereld kent ook een droefheid maar die werkt de dood. Ik heb het vaak gezien in de gevangenis in Malawi. Iemand die verdriet heeft over de gevolgen van de zonden. De straf. Maar niet over de zonden. Maar bij de ware droefheid gaat het over God. Zijn eer niet bedoeld hebben, Zijn geboden overtreden hebben. Als de Heere de overtuiging geeft dan gaan we zien dat de Heere de droefheid over de zonden zien.
Dat zien we ook in een gezin. Tussen een jongen en een moeder. Dat moet goedgemaakt worden. De zonden dient beleden en vergeven te worden. Gods gunst te missen is dan erger dan de dood. Om te zien dat alleen Christus verzoening heeft aangebracht. God zal hen leiden aan de waterbeken waar zij zich niet kunnen stoten. Zo iemand dorst heeft die kome tot Mij en drinke. Jezus Christus is naar deze aarde gekomen om te lijden en te sterven voor een verzoening van velen. Fontein des levens.
Wat heeft Jezus Christus aangebracht en wie is Hij? Romeinen 1 vers 30. Maar uit Hem bent u Christus Jezus die ons wijsheid gemaakt is van God. Wat hebben we nu nodig? De verkondiging van wet en evangelie. Want die alleen leidt langs een rechte weg. Het is die alleen die de Heere gebruikt. Zodat het een kracht wordt tot zaligheid. De Heilige Geest. Die zal Mij verheerlijken en uit het Mijne nemen en u verkondigen. Hij paart zich aan de verkondiging. Dat het kracht doet. Die het uit Christus neemt en aan Zijn Sion verkondigt. Waar ze gelaafd worden uit Jezus Christus. Om wat Jezus Christus verworven heeft uit te delen.
Christus wil die wijsheid geven die nodig is om ons verdorven bestaan te verstaan. Maar ook te onderwijzen wat Christus verworven heeft. Voor iemand die blind en doof is. Voor iemand die God aanbidt in Zijn heiligheid. Het is Christus die gekomen is om het verlorene te zoeken en zalig te maken. Dan zal op Gods tijd Jezus Christus tussentreden. Het is niet alleen wijsheid maar ook rechtvaardigheid.
Het is alleen rechtvaardigheid om Christus’ wil. Vrijgemaakt door Christus. Na die rechtvaardigmaking begint de heiligmaking die door Christus is aangebracht. Tenslotte worden ze ook verlost van het zondige lichaam. Dat altijd maar tegen Gods wet streed, dat zich niet onderwierp. Dan zullen ze compleet zalig zijn waar Christus is alles en in allen.
Gemeente, het thema van de preek was de Heere zal Zijn volk tot rust brengen. Zijn er die met de dichter van Psalm 43 moeten zingen: mijn ziel hoe treurt u dus verslagen, wat zijt u onrustig in uw lot. Het is toch daar waar ze gaan verlangen om in Christus geborgen te zijn als de Heere gaat werken. Hoe kan het zijn als ze een verlangen krijgen als de Heere gaat spreken. Ik ben uw heil alleen. Berust is ’s Heeren welbehagen. Hij doet Zijn heilzon dagen. Is het niet als in Jeremia 31 dat de Heere al te midden van de ballingschap verlossing belooft.
Uw hoop herleeft. Mijn Redder is mijn God. Waar de Heere gaat spreken wordt de hoop vernieuwd. Daar gaan ze met hun hele hebben uitroepen: Mijn Redder is mijn God. Misschien zijn er al die gaan wanhopen. Dan dit Schriftgedeelte voorhouden. De Heere trekt met koorden van liefde. De Heere vergadert Zijn kerk. Wat moet ik dan doen? Steeds aan deze plaats zijn. Verwacht het niet van uzelf maar alleen van uzelf. Maar alleen van de Heere die zegt: Mij is gegeven alle macht in de hemel en op aarde. Hij heeft het gezegd: komt allen tot Mij die vermoeid en belast zijn en Ik zal rust geven. Amen.
Zondag 13 september 2020 – Hersteld Hervormde Gemeente Putten – ds. R.J. Oomen – Schriftlezing Jeremia 31 vers 1-20