Op de preek van de profeet Jona bekeert Ninevé zich. God werkt krachtig door Zijn Geest en Woord. Het Woord maakt levend. Zo ook vandaag. Mensen die zich door Gods werk bekeren, omkeren. Met het aangekondigde oordeel klinkt het wie weet God mocht Zich wenden. En het berouwde God. Het wonder van het Evangelie is dat het God Zich omkeert. Dat kan alleen omdat Hij Zich op Golgotha afwendde van Christus de Zoon die de zonden opgelegd kreeg.

Jona 3 vers 9 en 10: ‘[9] Wie weet, God mocht Zich wenden, en berouw hebben; en Hij mocht Zich wenden van de hittigheid Zijns toorns, dat wij niet vergingen! [10] En God zag hun werken, dat zij zich bekeerden van hun bozen weg; en het berouwde God over het kwaad, dat Hij gesproken had hun te zullen doen, en Hij deed het niet’.

Gods genade voor Ninevé

  1. Ninevé’s bekering;
  2. Gods omkeer.

1. Ninevé’s bekering

Gemeente, wat verwacht u vanmorgen van de preek? Wat verwacht u van het Woord van God vanmorgen. Terwijl u luistert, gekomen naar deze dienst. Dacht u ik kan vanmorgen een woord horen dat mijn leven compleet veranderen. Misschien voor de eerste keer of de zoveelste keer. Elke keer nodig, elke dag. Hoe langer hoe meer aan Zijn beeld gelijk maakt.

Bent u zo vanmorgen gekomen? Of heel andere gedachten, van verdriet van rouw. Dacht u dat God u zou kunnen troosten? Of met onrust. Dat het Woord van God u rust in het hart kan geven. Of met gedachten van ik heb gezondigd. Bent u gekomen met gedachten dat de Heere berouw, bekering en vergeving kan geven.

Ik heb het alleen nog maar over onszelf. Met het oog op de nieuwe week, die collega, vriend of vriendin die de Heere niet kent. Ik hoop dat u al die vragen gaandeweg met ja aan het beantwoorden bent. Het Woord is krachtig, levend. Wonderen te verrichten in mensenlevens.

Dat is op die ene dag in Ninevé niet anders dan vandaag. We leven na de uitstorting van de Heilige Geest. Die Geest vernieuwd. Misschien denkt u wel aan de Pinksterdag, drieduizend op een dag. Ik heb me afgevraagd of het er in Ninevé niet veel meer waren dan op de Pinksterdag.

De algemene gedachte is dat je zo’n drie dagreizen nodig hebt om alle hoeken van de stad gezien te hebben. Zo’n enorme stad dat je drie dagreizen nodig hebt. Maar Jona is nog maar bij het begin van de stad. Die hele stad komt in rep en roer. Jona brengt zijn boodschap van God.

Nog veertig dagen en Ninevé wordt ondersteboven gekeerd. En dan gebeurt er wat. Dat Woord van God dat Jona spreekt werkt. Het wonder is dat in die grote stad Ninevé geen mitsen en maren klinken. Het Woord dringt door. Dat is precies de bedoeling. Als jij in je stille tijd de Bijbel opent.

Geen mitsen en maren van onze kant. Of het een Evangelieboodschap is of een boodschap van oordeel en gericht. En ik zeg dat er meteen bij: een boodschap van oordeel en gericht is ook een Evangelieboodschap al ervaren wij het vaak anders. Zo ook in Ninevé, ze horen het als een Evangelieboodschap. Dat wij het zonder mitsen en maren ontvangen.

Ze geloofden in God. Wat is geloven jongens en meisjes? Het staat er, ze zeiden Amen. Zoals jij ‘s avonds voordat je naar bed gaat. Ik ga slapen ik ben moe. Het laatste woordje is Amen. Ook het laatste woord van de preek, Amen. Niet de bedoeling dat het woord Amen het teken is dat de preek klaar is. Ik hoop dat je in je hart, en het mag ook best een keertje hardop, dat Amen klink, ik heb het zelf uit Gods mond gehoord. Soms gebeurt dat in een dienst. Zomaar middenin de dienst. Omdat ze ervaren wat de dominee zegt het Woord van de levende God.

Dat is wat gebeurt bij de korte preek van Jona. Toen zeiden de mensen Amen. Niet hij heeft het mooi gezegd. Nee, de mensen geloven in God. In Jona horen ze de stem van de levende God doorklinken. Dat is de beste manier om naar een preek te luisteren. Je komt niet naar een dominee luisteren maar naar de stem van de levende God.

Die stem heeft hun hart gebogen. Als Jona klaar is, zeggen ze massaal tegen de God van Jona ‘Amen’. Wat u zegt is betrouwbaar en daarom zeg ik er ‘Amen’ op. Dat Woord is betrouwbaar en zo krachtig. Daarom begon ik de preek ook met wat verwacht. Dat het Woord levend is, je leven kan omkeren.

Een preek. De eerste keer dat ze een preek horen vermoedelijk. Ze beantwoorden de preek met ‘Amen’. Dat is wel even een vraag voor ons. Hoe zijn we gekomen? Hoe zit ik erbij? Soms een beetje argwanend. Tekst gezien. Of de dominee. Of er komt een fijne dominee en zit je er verwachtingvol bij. Of is het spreek Heere want Uw knecht hoort.

En dan blijft het niet bij ‘Amen’ zeggen, ze doen ook Amen. Kleden zich met zakken. Jona hoeft niet eens zijn dagreize af te maken. Boodschap bereikt het paleis van de koning. Hult zich in een zak en rouwgewaad. Gaat in het stof zitten. Moet je eens voorstellen. Op de troon, zit hoger, en daalt dan af.

Wij verdienen het Woord van deze levende God niet. Allen moeten zich buigen voor de God van Jona. Bekering begint nog weleens waar het het meest mis is in ons leven. Waar wij het meest bont hebben gemaakt. Zien het bij Johannes de Doper. Soldaten, geen overlast veroorzaken. En de tollenaren, niet meer vragen van de mensen.

En bij Ninevé. Je moet stoppen met het geweld. Gruwelijk veel geweld. Ik ga u de details besparen vanmorgen. Dat was Ninevé. Stop met al dat geweld. Dat is wat de Heilige Geest doet als Hij het licht op laat vallen, waar het het meest donker is. Op dat moment waar de profeet het licht laat vallen in het leven van David. Op die concrete zonde. Om dan te belijden, het is niet alleen dit kwaad dat roept om straf.

Wat een reactie in Ninevé. Hebt u dat ook weleens gehad, ik moet mij vernieuwen. Wat een reactie. Rouwgewaden. Dan heb ik er eentje nog niet genoemd en minstens zo belangrijk. Zie je het staan in vers 8. Roepen tot God. Met kracht. Met alles wat in je is. Niet zomaar een beetje wat mompelen, aarzelend wat zeggen.

Moet denken aan de Puriteinen: ‘pray until you pray’. Bid totdat je bidt. Als een arend vleugels ontvangt om tot God te vliegen. Als je die God gelooft, wie kan je anders helpen om het oordeel af te wenden dan deze God?! Dan gaan we naar het tweede punt van de preek.

2. Gods omkeer

Hoor hoe een boetling pleit. O God wees mij de zondaar genadig. Tot een God die zegt voordat ze roepen zal Ik antwoord geven. Wat een bemoediging. Zo gewillig is deze God om het roepen van zondaars te horen. Waar je het ook leest in de Bijbel, God staat bekend als de God die roept. Daarom moet je roepen. Uit welke ellende ook, wat je nodig hebt in je leven. Roep tot God die hoort. Deze God die hoort. Ook al antwoordt Hij niet meteen. Of lijkt het dat Hij je negeert. Zoals bij die Kananese vrouw. Dat riep alleen maar meer nood op. Ze gaat het harder roepen: Zoon van David ontferm U over mij.

Ik zou haast zeggen: dan moet Jezus wel. Vanuit Zichzelf met innerlijke ontferming bewogen. Wie weet zeggen ze daar in Ninevé. Dat klinkt niet als een zeker bepaald geloof zegt iemand. Is dat nou een gelovig gebed. Wie weet, misschien. Er klinkt toch ontzettend veel twijfel in door. Ja, maar zou dat niet komen door die aarzeling die we lijken te lezen in vers 9. Zou dat niet komen omdat Ninevé echt beseft niets verdiend te hebben. Dat oordeel is echt terecht. Geen recht op afwenden van die straf van God.

En tegelijkertijd klinkt tegelijk hoop in door, verwachting. Wie weet. Dan moet je zijn bij die God van Jona. Dat klinkt zo tegenstrijdig op het eerste gehoor. Ergens in de preek van Jona zal wel iets van ontferming hebben gezeten. Een appel van omkeer en nieuw leven. Zou die God alleen maar die profeet sturen die een lange reis is gegaan om het oordeel te brengen. Wie weet. Dat God een bedoeling heeft en Zijn brandende toorn laat varen. Het gaat over Gods berouw. Over iets dat Hij vast van plan was om te doen. Kan dat wel, maakt Hem dat niet als een

Een ding wil ik er in elk geval over zeggen. Gods berouw is niet als menselijk berouw. Het spijt me, ik had het anders moeten doen. Ik wijs u op woorden uit Jeremia 18. Gods berouw iets anders is. Iets voorwaardelijks. Aankondiging van het oordeel vertolkt juist het verlangen van God dat die tot inkeer komt. Als iemand zich bekeert, zal Ik berouw hebben over het kwaad dat Ik dacht te doen.

Wat betekent berouw hebben? Dat God het niet doet. Ja dat. Dat is ook de wonderlijke afsluiting van dit hoofdstuk: en Hij deed het niet. Het kwade dat Hij dacht te doen. En Ninevé heeft berouw en bekeerd zich, en Hij deed het niet. Gods oordeel gaat niet door als wij ons bekeren.

Omkeren. Een bekend woord voor bekeren. Je loopt steeds verder bij God vandaan. Tot Hij je stilzet en omkeert en keert naar God terug. Het wonderlijke dat precies datzelfde woord wat hier gebruikt wordt als bij het bekeren van Ninevé. Ik hoop dat u zegt dat is nodig voor ons dat wij ons bekeren, omkeren, tot God gaan. Maar dat God Zich ook begeert. Dat staat er. Dat is het wonder van het Evangelie: dat Hij Zich omkeert.

En dan niet in toorn maar in genade. Dat Hij Zich naar mij omkeert in toorn, dat heb ik verdiend. Dat Hij Zijn aangezicht in gunst tot mij wendt. Daar zit iets in van ontferming. Dan zie ik in die woorden ook iets van het aangezicht van de Heere Jezus. Daar heeft Ninevé nog niet aan kunnen denken, dat duurt nog eeuwen. Maar wij, God die Zich in de Heere Jezus omkeert naar zondaren.

Kortgeleden bij stilgestaan in de Kerstnacht. Gods keert Zich om naar mensen om eeuwige zaligheid te geven. We zien het nog veel meer in het kruis. Een God die Zich afwendt en de rug laat zien naar de zonden, maar toewendt naar de zondaar. Als het ware de rug laat zien. Vol afschuw naar de zonden die op Christus waren gelegd. Dan horen wij de Heere Jezus

Tegelijk is het kruis het toonbeeld van Gods genade. Daar wordt de hitte van de toorn van God uitgeblust. Als u zich gelovig wendt tot het kruis, dan is het niet wie weet. Maar met Paulus zeggen: wij weten dat voor degene die in Christus in vrijspraak en vernieuwing en eeuwig leven. Wie weet? Nee, wij weten. Daar heeft God nou in berouw bewogen en ontferming Zich over

Hoe echt was die bekering? Wij weten dat de stad van Ninevé later alsnog verwoest is. Of die bekering echt was. Ik kan op die vraag geen antwoord geven. Ninevé bekeert zich en God wendt Zijn oordeel af. En twee, drie generaties later alsnog de stad verwoest.

Ik ken opa’s en oma’s die zich van harte aan God verbonden hebben. En kleinkinderen die helemaal nergens meer aan doen. Opa’s en oma’s die in de Heere Jezus geloven. U kent ze vast ook wel. Hoe gaan wij om met wat wij van God ontvangen hebben, ook naar de volgende generatie. Dan merken we dat het Woord van God iets persoonlijks is, maar tegelijkertijd de vraag wat wij doen naar de volgende generatie.

Die bekering van Ninevé. Gaat het daar nou om de echtheid? Ik geef catechisanten, als ze moeite hebben om elke dag in de Bijbel te lezen en er dan ook nog iets aan hebben. Dan heb ik een belangrijke leestip, de vraag stellen bij het lezen: Wat zegt dit Bijbelgedeelte wat je hebt gelezen over God. Dat is de belangrijkste vraag vanmorgen over dit Bijbelgedeelte. Ik hoop dat u die vraag meeneemt maar huis. Wat heb ik geleerd van God? Niet over de echtheid van de bekering van Ninevé maar over de echtheid van God. Dat God Zich toewendt naar mensen zoals die in Ninevé en mensen vandaag. Evenzo mensen in Katwijk. Een boodschap van toewending.

‘God enkel licht,
voor wiens gezicht
niets zuiver wordt bevonden,
ziet ons bevlekt,
met schuld bedekt,
misvormd door duizend zonden.

Heer, waar dan heen?
Tot U alleen!
Gij zult ons niet verstoten.
Uw eigen Zoon
heeft tot uw troon
de weg ons weer ontsloten.

Ja, amen, ja,
op Golgotha
stierf Hij voor onze zonden,
en door zijn bloed
wordt ons gemoed
gereinigd van de zonden.’

Gezang 153 vers 1, 3 en 4.

De boodschap van Jona was wel een boodschap van echtheid. God kan de zonden niet zien, niet die van u en mij. Maar wel dat het Woord van God krachtig en levend is en dat zulke mensen in Ninevé zich kan bekeren. Dat is wat ik leer van deze God. Als gevolg van wat Hij Zelf werkt Zijn oordeel afwendt en het niet doet.

Nog even over de echtheid van Ninevé’s oordeel. De Heere Jezus laat er geen onduidelijkheid over bestaan: zij hebben zich bekeerd op de prediking, en meer dan Jona is hier. Je luistert vanmorgen niet naar Jona maar meer dan Jona is hier. Als Jezus rondgaat met die boodschap in Israël, dan komt Hij met het Evangelie van kruis en opstanding. En de mannen van Jona hebben zich bekeerd op de boodschap, en jij, en wij?

Amen.

 

Zondag 15 januari 2023 – Uni-zaal Benjamin Hersteld Hervormde Gemeente Katwijk-upon-Sea – ds. R.C. Boogaard – Schriftlezing Jona 3