Als het van ons had afgehangen, was het nooit Kerst geworden. Jezus’ geboorte is geregisseerd door de Heilige Geest. Hij leert ons ook in Hem te geloven en Hem ‘Immanuel’ te noemen. De Geest wil ons bij Christus brengen, anders zijn we ten dode opgeschreven.
Niet van ’s mensenwege, maar van Godswege, door de Heilige Geest
Gemeente van onze Heere Jezus Christus, hoe zou dat vannacht zijn gegaan? Er was geen plaats in de herberg. Ze zaten in die beestenstal. Die schuur. Laten we die herberg eens ‘Het Wapen’ noemen. Daar zitten mensen gezellig bij elkaar. Lekker eten. Zal volle bak zijn, ook vandaag. Voorgerecht, biefstuk, wijntje. Familie, vrienden, grappen, gezelligheid. Ondertussen even verderop, totaal andere wereld. Plek waar Jezus geboren wordt. In dat schuurtje. Niemand heeft het in de gaten. Niemand wil erbij zijn. Totaal andere wereld. Toen en nu. In die stal was het koud. Geen eten. Zorgen: gaat het wel goed met die bevalling? En morgen dan? We kunnen toch hier niet blijven? Twee totaal verschillende werelden. Dat is kerst. Gezelligheid aan de ene kant, maar Davids Zoon wordt geboren, dat je kan afvragen: hoeveel mensen hebben op Hem verwacht?
Daarin zie je het al: kerstfeest, daar is weinig bij van ons mensen. Toen en nu net zo zeer. Als het bij ons moest gebeuren, dan was er niets gebeurd. Wij zitten te eten en te drinken. Het kindje gaat aan ons voorbij. Maar wij zitten in de kerk?! Niet wijzen naar andere mensen. Als je erbij stilstaat, betekent niet, dat als je naar de kerk gaat, dat dat betekent dat je het kindje alle eer geeft.
Jongens en meisjes, wie heeft wel eens meegemaakt dat een broertje of zusje werd geboren? Ik zie een vinger omhoog gaan. Baby zet heel het leven op zijn kop! Baby kan niets zelf. Alles staat in teken van de baby: slapen, eten geven, alles.
Zo is het ook met Jezus. Niet: even stilstaan met de geboorte en dan alsnog gezellig aan tafel gaan. Nee het kindje vraagt ons hele leven. Is dat nu zo? In uw, jouw leven? Hij is het waard. Hij gaf heel zijn leven. Vaste tijdstippen, omkijken naar je kind. Zoals vader en moeder. Als Jezus in je hart geboren is, leef je met het kind. Al de tijd met Hem doorbrengt.
Is dat overdreven? Nou, pas op. Dat is precies wat Lukas schetst. Bethlehem was met zichzelf bezig. Als het aan mensen ligt, was het nooit kerst geworden. Waarom niet? Ik heb geen flauw idee.
Die engel zegt: de Heilige Geest doet het. Wat onmogelijk is, doet Hij. Waarom lopen we zo snel voorbij? Omdat we een gemakkelijke leven hebben? Of te druk hebben? Niet beseffen hoe diep we gezonken zijn in de zonden. Of omdat Jezus te dichtbij komt. Terugdeinzen. Linksom of rechtsom, het gebeurt. Wij leven zo makkelijk aan het Kerstkind voorbij. Dat is zonde. In de meest diepe zin van het woord.
Nog een voorbeeld. Afgelopen week in de krant: rapport over kerken in Nederland. Elke dag verliezen de grote kerken 267 leden per dag. Bleiswijk is 300 man groot. Elke dag verdwijnt er zo’n gemeente! Niet voor te stellen. Wat maakt Kerst voor verschil? Is er wel een wonder gebeurt? Nou, daarin zie je het: alleen verwachten als God ingrijpt! Misschien in Nederland achteruit, maar als je om je heen kijkt, zijn er vandaag nog nooit zoveel mensen samen om kerst te vieren. God zorgt er zelf voor.
Gods plan is niet afhankelijk van ons mensen. Engel zegt: de Geest is aan het werk. Hij is de regisseur. Jezus heeft de hoofdrol. Geest heeft de regie. Al lijkt het niets voor te stellen met een paar herders en wijzen. En vanmiddag: waar zijn die mensen van vanmorgen? Al lijkt het mis te gaan, Jezus in een stal achteraf. Nee! De Geest is aan het werk. Het verloopt volgens plan van God de Vader.
Jezus Christus, onze Heere. Hij is ontvangen van de Heilige Geest. Ingrijpen van bovenaf. Alleen op die manier. In een wereld die Hem niet verwacht. Juist in deze wereld. Als het een menselijke geschiedenis zou zijn, zou het onmogelijk zijn.
Mattheus 1, geslachtsregister: Geest als regisseur. Kijk maar eens. Geest grijpt telkens in. Abraham als eerste. Hij verwekte Izak. We weten dat Abraham en Sara hoogbejaard was. Toen hij honderd was, kreeg hij een kind. Toen greep God in. Izak kon ook geen kinderen krijgen. Totdat God het gebed verhoorde. Rachel en Lea. Geen kinderen, totdat God werkt. Geest is aan het werk. Als het aan mensen ligt, wordt het nooit kerst. Tenzij de Geest ingrijpt. Alleen God kan redden. Alleen Hij.
Hoe simpel is dat ook! Een mens kan dat ook niet. U, jij, ik. Hoe kunnen we de zonde dragen? Of dood verslaan? 6 miljard mensen geboren wereldwijd, niemand de Messias. Wonder van nieuw leven. Maar doopformulier zegt: het is een voortdurend sterven. Elke dag is een dag dichterbij je sterven. In bloei van je leven (zoals ik) gaat je lichaam al achteruit. Geen mens kan de dood verslaan. Menselijkerwijs kan je het wel willen. Mijn oma stierf. Ze was bereid. Maar toen het dichtbij kwam, toen was er toch de hoop dat het lang zou duren. Het leven trok. Het sterven kan je niet verslaan. Menselijk onmogelijk.
Dat is het grote wonder van Kerst. Die wonderlijke uitspraak van die engel. Weet je, Jozef, het is van de Heilige Geest. Je moet Hem Jezus noemen. Die naam is niet bijzonder – zo heten er meer. Maar Hij is van Godswege. Hij kan ons redden. Hij grijpt in. Nu is het genoeg. Nu stuur Ik mijn Zoon. Om de zonde en de dood verslaan.
Aan einde geslachtsregister staat er: Maria, uit wie Jezus geboren is. Het lijkt een lijn. Maar nu moet Jozef een stap opzij doen. Is moeilijk! Het is uit de Heilige Geest. Ze is zwanger. Van de Heilige Geest. Wie gelooft dat? Ik niet! Jozef ook niet? Hij heeft een engel nodig opdat hij het gaat geloven. Hoe zit dat dan? Misschien andere vragen. Maar nu dan? Jozef doet wel een stap opzij.
Die Heilige Geest maakt kerst, ook vandaag. Anders zijn we hulpeloos verloren. Misschien zien we het even, maar gaan we aan voorbij. Maar Geest heeft de regie. Geest richt ons op Jezus. Dit is Uw zaligmaker! Van God gegeven. Hij maakt het verschil.
Om dit nou zo mee te geven aan jullie, jongens en meisjes. Wat is het verschil tussen kerst en jouw verjaardag. Misschien word je 6, 8 of 10 jaar. Ga je het vieren natuurlijk. Mag ook! Dan ben je blij. Iedereen is blij. Weer een jaar ouder. Wat mooi. Maar is het niet een klein beetje gek, en bijzonder, dat we van iedereen uit de kerk de verjaardag vieren maar van Jezus Zijn geboortedag vieren? 2022e verjaardag (want Jezus is vermoedelijk eerder dan het jaar 0 geboren)? Maar dat doen we niet. Waarom? Om deze reden: omdat Hij geboren is om ons te redden. We vieren Zijn geboorte. Hij wil ons redden. Ik weet niet hoe oud je wordt. Weet je zelf wel. Weer een jaar wijzer. Als je in Jezus gelooft, zal je je verjaardag vieren tot in eeuwigheid. Dat is kerst.
We moeten Jezus niet wegstoppen. Aan voorbijgaan. Nee: ereplaats in ons leven en hart! Anders zijn we ten dode opgeschreven. Gedoemd tot eeuwig verder. De Geest wil u bij Christus brengen.
In Hem geloven. Hem je hart geven (betekent dat in het Latijn). Menselijkerwijs is dat ontzettend moeilijk. Daarom komt de Geest. Mattheus laat zien wat de Geest in ons leven doet. Vers 23. Hij brengt niet alleen de Geest op aarde. Maar Hij verandert je hart. Hoe merk je dat? Dan ga je Hem belijden. Vers 23. God met ons! Weet u, er staat in het Grieks (jammer dat dat zo vertaald is) en zij zullen Hem de naam Immanuel geven. Maar goed, u is ook enkelvoud en meervoud. De oude SV is ook zo vertaald, kanttekeningen zeggen: men zal Hem die naam geven. Jozef en Maria geven de naam Jezus. Want Hij redt. Immanuel is niet Zijn tweede naam of zo. Nee. Het wonder van de Geest. Zij zullen Hem die naam geven. Als die herders komen. En die wijzen. En wie weet al niet meer. Dat zij zeggen: Immanuel. Niet alleen gevraagd: hoe heet Hij? Als ze zien wie Hij is, dan zeggen ze: God met ons. Immanuel.
Zo is het ook met ons. Als de Geest het ons laat zien. Het is Immanuel! God met ons. Wij leven zo makkelijk aan Hem voorbij. Voor Jezus was geen plaats bij ons. Maar God is wel met ons. Wat een wonder. God met ons. Deze Jezus, die naar ons omkijkt. Hij wordt kind. Sterfelijk als ons. Om de dood te sterven. In alles zie je het. God met ons. Geest laat dat in je hart zien. Hij is met ons, als Kind, Geest en Vader. Wat een wonder!
Gaan we dan zo naar huis? Dat is echt kerst vieren. Niet het andere wat we er later bij hebben bedacht. Antwoord geven op Jezus geboorte. Geest laat een antwoord zien. In harten van herders en wijzen. Immanuel. Roep het mee, belijd en zing het. Het grote wonder. God is met ons. Hij wil in mijn leven komen. Voor eeuwig met mij zijn. Hij buigt en bukt zich neer. Dat alleen is Kerst. Dan is het Immanuel. Dan ga je naar huis (niet om alsnog kerst te vieren zoals anderen dat doen), maar met God. Amen.
Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, dinsdag 25 december 2018, 17 uur (Eerste Kerstdag). Schriftlezing Mattheus 1:18-25.