God wil voor Zijn volk als een dauw zijn. We weten niet waar de dauw vandaan komt, maar de dauw is erg zegenrijk. Zeker als er een grauwe sluier over je (geloofs)leven ligt. De zon van Gods genade klaart op. De stille plekken die God gaf en geeft, ook in de vakantietijd, mogen we meenemen het nieuwe seizoen in.
Ik zoek naar een stille plek
Lieve mensen, of iets klassieker: geliefden. Het was vakantie. Kinderen waren nog thuis. We hadden huisje gehuurd op de Veluwe. Heel gezin. Koffer op de auto. Dingen die mee moesten. Op tijd op de Veluwe. Pakten alles uit. Iedereen hielp mee (dat is wel eens anders). We gebruikten onze eerste broodmaaltijd. Niet het eten gaan we wandelen. Prachtig. Wij waren gewend aan lawaai van de stad. Nu stil. Mobieltjes bestonden nog niet. Heel anders. Het bos werd wat lichter. Goed op de kaart gekeken? Zomaar, midden in het bos een grote open plek. Hei. Prachtig. We genoten van de vogels, insecten, geluiden. Het was tweede helft augustus. Droog jaar. Toch de hei in bloei. Viel op. We besloten: we lopen eromheen. En dan terug. Ik dacht, ze willen allemaal uitslapen. Ik ga morgenochtend alleen. Het was zoals ik verwachtte. De volgende morgen, half zes, ik had nog veel in mijn hoofd. Ik ging erop uit. Prachtig. Ik had goed gekeken. De pijltjes had ik niet nodig. Nog twee keer links en dan rechts. En toen ik er kwam, weg…! Mooie, stille heide, onzichtbaar. Ik begrijp er niets van. Zon al boven de horizon. Mijn hei, mijn finest hour, weg. Dikke grijze deken. De dauw! Mist. Teleurgesteld. Ik liep eromheen. Ik dacht, jammer. Maar terwijl ik eromheen liep, loste het op. Ze kwamen terug, de insecten en vogels. Nog mooier dan gisteravond. Kleine paarse bloemetjes: gouden druppels. Het was een heldere nacht. Waar komt de dauw vandaan? Ik begreep, voorgoed, de dauw is wel bijzonder om te zien en ook als je beseft wat het doet. Dauw zorgt ervoor dat in een droog jaar de hei toch gaat bloemen. Hei nu ook toch tot bloei gekomen. Door de dauw. Bijzonder.
De dauw zorgt toch voor zegen. Vocht. Bloemen. Prachtig. Zo kom ik bij deze tekst. Heel bijzonder. Zomaar een woord uit de bijbel. Zomaar een vakantiemoment. Terugkijkend. Nog met scholen te maken, of misschien niet.
God zal voor Israël zijn als de dauw. Wat betekent dat? Voor gelovigen? Voor gelovigen zal God zijn als de dauw.
Vakantie is zoeken naar een open plek. Even op adem komen. Weg van werk, school, stad, familie. Zoeken naar open plek in je hoofd en hart. En bloemen meenemen het leven in. Je krijgt wat mee. God zal zijn voor Israël als de dauw.
Mooie tekst. Niet alleen voor wie met vakantie is geweest. Ook voor ouderen. In zorgcentrum. Alle dagen lijken eender. Kinderen en kleinkinderen zijn weg. En dan: elke zondag zoeken naar een open plek. Zoeken naar bloemen in het geloof. Kan toch zo zijn dat er een mist hangt. Is het wel echt? Het troost je niet…? Lijkt alsof je geloof onder grauwe deken ligt. Zondag is zoeken naar open plek.
Mooie tekst. Ook andere natuurverschijnselen. Bijbel gebruikt dat vaak als metafoor. Niet alleen letterlijk aan denken. Noach, regen. Iedereen hoorde er iets in van het oordeel. Het regende oordelen. Mozes met volk in woestijn. We hadden dit niet moeten doen?! In Egypte was het nog niet zo slecht? Dan opeens gaat het onweren. Vallen er rotsblokken naar beneden. Geweld! Horen ze iets van de oordelen van God. Zijn jullie ondankbaar?! Weet je niet meer hoe zwaar het was. Natuurverschijnsel als vergelijking. Adam en Eva in paradijs. Aan suizen van de wind wisten, daar komt Hij. De stem van God! Later akelige dingen meegemaakt. Gezegd: wat waren dat gave momenten? De wind ging waaien. En dan komt Hij. Metafoor of vergelijking van wat God met mensen doet.
Hosea. Profeet. U zit wellicht niet te wachten op moeilijke preek zo na de vakantie. Niet al te diepgravend. Vanmorgen eenvoudig. Wel nog dit; ooit was er een profeet die moest zeggen: het zal jarenlang geen regen en geen dauw zijn.
Hosea. Tijd van grote welvaart. Krijg je ook grote zonden. Past in onze tijd. Grondiger op in gaan, vergelijken met nu. Terrein van huwelijk. Hosea. Vreemd huwelijk. Getrouwd met een vrouw waar hij niet van hield. Moest van God laten zien: foute liefde. Afgoden. Iedere dag moesten ze aan die ongelukkige profeet zien hoe fout het was op het terrein van huwelijk en seksualiteit. Onze tijd: GayPride in Amsterdam. Verschrikkelijke dingen die er gebeuren. Nicky Verstappen. Relaties en seksualiteit: steeds meer aangrijpende dingen spelen. Dit past helemaal bij onze tijd.
Nog iets anders. Er gebeurden toen veel moorden. In onze tijd helaas ook. Stormen in maatschappelijk leven. 159 mensen vermoord in Nederland vorig jaar. 48 meer dan jaar ervoor. Anne Faber, Savannah, Nicole van den Hurk, Nicky Verstappen. Heel aangrijpend. Daarom eerste vers maar overgeslagen. 30.000 abortussen in dit land. Aangrijpend.
Als een orkaan, die eerste hoofdstukken. Woord van God voorgehouden. Een zwaar-weer-profeet. Oproep tot bekering. Hoe ga je met geld en vrije tijd om? Wat heb je van vakantie geleerd? Indringend heeft deze profeet het woord concreet (hoe ga je met talenten om? – vind je het fijn om weer naar school te gaan?) als rotsblokken laten vallen voor het volk. Ook voor senioren. Senior. Behoort tot vierde fase in je leven. Genieten? Tijd voor andere dingen? Zeiden en dachten we toch? Of net zo bezig met onszelf? Nog vitaal zijn. Hoeveel tijd nemen we voor anderen (mantelzorg)? Deze profeet is concreet in oproep tot bekering en verandering. Indringend.
En dan ineens dat vers. Lijkt het erop alsof die profeet tegen volk, dat als kind wordt aangesproken. Kinderen hebben ook wel eens een minder goede dag. Alles valt niet goed. Gebeurt soms. Niet lief. Zomaar. Je wilt ze leren grenzen aan te geven. Soms lukt het niet. Een kind probeert zin te krijgen. Ga je huilen. En dan zeg je als vader of moeder: kom eens hier, nu moeten we praten. Mooi moment als je je boze kind op schoot kan nemen. En dan streep zetten. Nu gaan we het heel anders doen. Samen iets moois bedenken. Zo gaat dat hier, deze profeet. Als een kind op schoot, zo benadert hij het volk. Bulderende woorden verdwijnen. God zegt het hem voor. Ik zal voor het volk zijn niet als een orkaan. Maar als de dauw.
Lieve mensen. De scholen mensen gaan weer beginnen. Boosaardige wereld. Hoe moet het verder? Kan je nog blij zijn met kleinkinderen? Ligt er niet een deken over het geloof? Wanneer echt troost in gevonden? Op andere gedachten gebracht? Lied gezongen dat het heel de week met me meeging? Grijze deken over je geloof?
Totdat. Totdat je ontdekt, zelfs dat kan God gebruiken. Dauw om bloemen te geven. Om zomaar een open plek in je leven, waarin de hemel en genade weer zichtbaar wordt. Prachtig hoofdstuk. Niet tegen het werk van je handen zeggen: jij bent mijn god.
Stilgezet in de vakantie. Genade weer zichtbaar. Op andere manier kijken. Relatie krijgt weer glans. Niet met lood ik je schoenen naar werk of school. Hij gaat mee. Mijn gouden moment. Soms horen we de stem alleen. Maar in aangrijpende dingen. Als je beseft wat er met Nicky Verstappen is gebeurd. Rampen. Israël en Midden-Oosten. Alleen maar in aangrijpende dingen? Gesprek in het ziekenhuis. Als alle uitslagen binnen zijn. Als de arts zegt: ‘Gaat u even zitten.’ Zo’n slecht nieuws gesprek. Aangrijpende boodschap.
Hij spreekt ook in stille dingen. Die stille morgen in Bethlehem. In die velden. Hij heeft uitkomst gezonden. 12 jongens die langzaam tot spreken komen, die Thaise. Een van die jongens is christen (en hij is niet meegegaan het boeddhistische klooster in). Hij heeft verteld wat ze hebben gedaan. Telkens 2 moesten erop uit om naar uitgang te zoeken. Wel roepen. Als ze niet meer hoorden, dan terug. 14 dagen lang gezocht naar uitgang. Maar ze moesten ontdekken: de redding komt van boven en buiten.
Duizenden jongeren denken het zonder dé Redder te kunnen. Energiedrankjes. Hulpmiddelen. Patroontjes met lachgas. Even boven de saaiheid uit te stijgen. Leven zonder God. Redding komt alleen van boven! Hij heeft gesproken in de vroege morgen van Pasen. Eerst dat onweer, dat was om de steen weg te krijgen. Daarna die open plek en die prachtige tuin. Nu jaagt de dood geen schrik meer aan want alles is voldaan. Wat een zegen als de ouders van Nicky Verstappen dat mogen geloven. Er is een leven waar geen einde aan komt. Leven in geloof. Bent u op zoek naar zo’n open plek? Straks zal die er zijn.
Eens zal op de grote morgen,
klinken het bazuingeschal,
dan zal Jezus wederkomen,
als de rechter van ’t heelal.
De rechter, die vandaag de Redder wil zijn.
Niet iedereen wordt stilgezet door aangrijpende gebeurtenissen. Zoals Paulus (door een onweer tot stilstand). Maar God spreekt in de kleine dingen. In een lied. In de kerkdienst. Woorden tot je kwamen. In een ontmoeting op vakantiepark. Die zei, ik ga naar de kerk. En vroeg, ga jij ook naar de kerk? Contact, je ontmoette mensen. Misschien groeide er een relatie God spreekt in zoveel kleine dingen. Hij geeft een open plek om Hem te ontmoeten.
Soms ligt er een grijze deken over je geloof. Vergeet niet als de zon van Gods genade schijnt, loop er omheen, desnoods nog een keer, die zon van genade doet het licht verdwijnen. Stormen en bliksems en orkanen, het komt in de bijbel voor. Hosea was er een ster in. Soms mogen profeten hele andere registers opentrekken. Een harp. Tonen die je hart raken. God spreekt niet in de storm maar in een stille dauw.
Ik zoek naar een open plek, elke zondag.
Temidden van dit leven hier, vol onrust en gevaar,
schept Gij in Mij een stille plek en neemt Uw intrek daar.
Een heiligdom van diepe rust, geheel aan u gewijd.
waarin ik stil genieten mag van Uw aanwezigheid.
Een schuilplaats, weg van het lawaai van heel mijn druk bestaan,
een plek waar ik in kalme rust, Uw stem weer kan verstaan.
Een kleine plaats, genadig stil, gereinigd van gebreken,
waar ik U, Heer, ontmoeten mag en stil met U mag spreken.
Amen.
Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 26 augustus 2018, 9:30 uur. Schriftlezing Hosea 14:2-10.