Het christelijk leven typeert zich door een voortdurend zoeken van de Heere God. In Psalm 40 gaat het over de blijdschap in het zoeken van de Heere. In Zijn nabijheid zit vreugde, troost en kracht. God laat Zich vinden in Christus, Zijn eeuwige Zoon. Hem zoeken betekent Zijn tegenwoordigheid en Hem dienen. Hem te prijzen nu ten dele en straks in de hemelse heerlijkheid volmaakt.
Psalm 40 vers 17: ‘Laat in U vrolijk en verblijd zijn allen, die U zoeken; laat de liefhebbers Uws heils geduriglijk zeggen: De HEERE zij groot gemaakt‘.
Gemeente, het gaat in de tekst vanavond over mensen die de Heere zoeken. Het staat hier toch wel een beetje anders dan je zou verwachten. Als het gaat over mensen die de Heere zoeken, dan denk je dat ze Hem nog niet gevonden hebben. Hier staat die Hem zoeken.
Nou zou je kunnen zeggen dat in dat zoeken van de Heere, ook al heb je Hem nog niet gevonden, dan kan er in het zoeken al vreugde zijn. Even de zon tussen de donkere wolken door. Toch denk ik dat het hier krachtiger staat. Om het voor een kleine voorsmaak van het zoeken te zien. Erachter staat de liefhebbers van het heil, de Heere zij grootgemaakt.
Hier in vers 17 in het Hebreeuws, parallellisme. Zelfde zaak wordt bedoeld. Met verschillende woorden gaat het over dezelfde mensen. Die steeds juichen de Heere zij grootgemaakt. Prijs God. Dus die zoekers, dat kan niet anders, dan die Hem al gevonden hebben als hun Zaligmaker en Koning. Vrede in hun hart hebben mogen ontvangen en blijdschap.
Maar blijft wel staan dat ze nog steeds zoekers worden genoemd. Krachtig geloof of zwak laten we even in het midden. Maar tegelijkertijd zoeker worden genoemd. Als je de Heere als Zaligmaker heb leren kennen, dan hoef je niet verder te zoeken.
Dat is een vergissing. Dat hoofdstuk is afgesloten. Als je de Heere hebt gevonden dan is dat niet het einde maar het begin van het leven met Hem. Een christen is iemand die de Heere steeds weer en meer gaat zoeken. Dat is niet altijd vanwege het in het donker zitten.
Zoeken is een samenvattend begrip van het christelijk leven. Geestelijk leven in een woord typeren: zoeken. Steeds weer Hem zoeken. Omdat er nog zo ontzaglijk veel te leren is. Wie de Heere is. Hoe Hij gediend wil worden. Hem zoeken omdat in Hem oneindig veel meer te krijgen is. In de doop. Doopformulier kom je ook dat zoeken tegen. Reiniging en zaligheid buiten onszelf zoeken. Niet een keer, hele leven. Avondmaalsformulier: we belijden midden in de dood te liggen en het leven in Jezus Christus te zoeken. In beide formulieren zoeken.
Wat is dus typerend voor een christen? Hij die steeds weer en meer de Heere zoekt. Degenen die naar Hem vragen. Zijn aangezicht zoeken. Dat is Jakob. Dat zijn degenen die Hem zoeken. Mensen die de Heere missen gaan Hem zoeken. Maar degenen die Hem gevonden hebben, gaan Hem nog meer zoeken. Omdat ze er iets van gesmaakt hebben dat de Heere goed is. Komt er iets van dat verlangen om Hem te zoeken.
- God moet gezocht worden in Christus;
- God moet gezocht worden in de middelen;
- God zoeken betekent Zijn tegenwoordigheid;
- God zoeken betekent Hem dienen.
1. God moet gezocht worden in Christus
Als we Hem zoeken, dan moeten we Hem nadrukkelijk zoeken in Christus. Efeze 3 vers 12. Als we God gaan zoeken buiten Christus komen we nooit bij Hem. Want Hij is de toegang tot de Vader. Daarom heeft Hij dat grote offer gebracht. Christus is het die Zijn kinderen bij de Vader brengt. Vanmorgen en vanavond de zekere tekenen ontvangen. Zeker van mogen zijn door Christus tot God te gaan. Hebreeën 7 vers 25. Dat is het eerste: die God zoekt moet altijd bij Christus beginnen. Want als u het anders gaat proberen, zult u Hem nooit vinden. Wees gewaarschuwd.
2. God moet gezocht worden in de middelen
Als we Hem zoeken, dan moeten wij Hem zoeken in de middelen. Aan welke middelen denken? Woord, gebed, verkondiging, sacramenten van doop en avondmaal, waar Zijn kinderen elkaar ontmoeten. Hij laat Zich vinden in de middelen. Die zijn geen doel in zichzelf. Ik lees niet om het lezen. Ik bid niet om het bidden. Ik ga niet aan het Avondmaal om het avondmaal. Maar om in die middelen Hem te zoeken en te ontmoeten.
Dat is gelijk vanavond een toets voor zelfonderzoek. Al die dingen die we zo gewend zijn. Naar de kerk gaan, lezen. Waarom doe ik dat nou? Waarom kniel je vanavond voor je bed? Waarom doe je die Bijbel open? Niet om die middelen maar om Hem te zoeken.
Da Costa bij het openslaan van het Boek der boeken: vraag ogen, oren en een hart. Ogen van nature blijf, oren doof. Hart zo hard. En nu komt het. En Jezus Zelf kome u tegen bij vreugde en smart. Dat zegt Da Costa zo ontroerend. Schijngeloof heeft aan de vorm genoeg. Maar een waar geloof is het om Hem te doen.
Bernard van Clairvaux: ik wil niet van U heengaan, zonder van U mee te nemen. Middeleeuwse theoloog, 12e eeuw. Zoals Jakob bij de Jabbok. Ik laat U niet gaan tenzij U mij zegent. Niet van die tafel, die is zo voorbij, maar iets van U meenemen in het hart. Iets van U. We moeten Hem zoeken in de instellingen. In de middelen.
3. God zoeken betekent Zijn tegenwoordigheid
Zijn nabijheid, Zijn tegenwoordigheid zoeken. Psalm 105: vraag naar de Heere en Zijner sterkte. Zoek dagelijks Zijn aangezicht. In het Engels: Seek His presence. Zijn presentie. Zoek Zijn nabijheid. Waarom is Zijn nabijheid kostbaar? Als het goed is kunt u antwoord geven. Ik zal een paar dingen noemen. Zijn nabijheid is vreugde. Absoluut. Zijn nabijheid is troost. Daar komt een troost in mij. Geen vijand vrees ik als U met mij bent. Zijn nabijheid is vreugde, troost. Is kracht.
O wat krijg je dan een kracht om Hem te dienen. Als Hij er is gaat het vanzelf. Zijn nabijheid is licht, is leven. Zijn tegenwoordigheid is alles. Uw aangezicht. Uw presence. Uw aangezicht in gunst tot mij gewend, schenk verzadiging van vreugde. De Heere is mijn Herder, mij zal niets ontbreken. Kun je nou begrijpen dat die de Heere gevonden hebben, Hem steeds weer en meer gaan zoeken. Dat is leven. En alles daarbuiten is ten diepste dood. Ze lopen Hem na met honger en dorst. Met die bruid, trek mij en ik zal U nalopen.
4. God zoeken betekent Hem dienen
Om Hem te dienen. Hem is alles te bedoelen. Leven naar Zijn Woord. De dagelijkse bekering. In alles Hem te behagen. Wat was het grote verlangen van Paulus? Filippenzen 3. Niet dat ik het alrede ontvangen heb, maar ik jaag er naar. Waar grijpt hij naar? Waar zoekt naar? Niet genade of vergeving. Hij jaagt ernaar om zijn dagelijkse handel en wandel volmaakt te leven. Om Hem in alles groot te maken.
Mensen die de Heere liefhebben, zijn hieraan te herkennen. Wanneer is het nou een gezegende avondmaalsgang? Dat we Hem mochten ontmoeten. Ik hoop van harte dat het vanmorgen of vanavond was. Maar dan gaat het ten diepste niet om het gevoel. Ik hoop dat van harte. Maar het gaat om de vrucht. Dan is het gezegend avondmaal om Hem te zoeken. Om aan Hem te wijden. Niet wettisch, niet werkheilig. Maar uit liefde tot Hem.
Dat zo de deur geopend wordt om nog meer troost te ervaren. Psalm 119. Die Uw wet beminnen hebben grote vrede. Zijn gunst en goedkeuring ervaren. Het bedenken des vleses is de dood, maar het bedenken des Geest is leven en vrede. Psalm 40. Laat in U vrolijk en verblijd zijn. Om die gezegende Christus. Omdat Hij zo goed is, zo onbegrijpelijk genadig. Laat in U vrolijk en verblijd zijn allen die U zoeken.
Ik hoop dat u bent gaan begrijpen en herkennen. In dat viervoudige zoeken van Hem, en je mag het aanvullen. Zoveel blijdschap in. Dat zoeken, nog een stap verder, in Hem ga je steeds meer je eigen vuilheid zien. Jesaja. Toen hij dicht hij bij God was, diep besef van zijn onreinheid. Wee mij want ik verga.
Hoe weinig ik ervan terecht breng. Juist zij die het dicht bij Hem leven, zien het scherpst hun zonden en hun schuld. Die God niet zoeken hebben daar geen last van. Weet ook niet wat schuld is. Interesseert hen ook niet. Hoe is dat bij ons? Juist onszelf steeds scherper gaan zien als zondaren. Die elke dag alleen maar de schuld groter kunnen maken. Catechismus: die hun zondige aard hoe langer hoe meer leren kennen. Wat is de uitwerking? Het gaat er niet om om somber te doen, mensen in de put te brengen. Mijn zondige aard juist omdat wij Hem zoeken, wat is dan de uitwerking? Steeds ootmoediger, zachtmoediger, nederiger. Tegenover God en de mensen.
Zou ik niet geven wat ik zelf van God vraag? Zou ik dan geen geduld hebben met mensen? Mensen die God leren kennen worden steeds zachtmoediger. Vraag 115 gaat nog verder: om de vergeving en gerechtigheid in Christus te zoeken. Daar heb je het weer. Het blijft altijd weer een zoeken. Ze worden niet steeds groter en beter maar steeds kleiner en afhankelijker. Christus wordt steeds meer alleen hun hoop en verwachting. Hij moet wassen en ik minder worden.
Steeds weer en meer. Ik niet, Hij alles. Dan ga je steeds dieper verstaan dat het zo waar wat hier in Psalm 40:17 staat. Dan zijn er ogenblikken dat je het ermee eens bent: laat in U vrolijk en verblijd zijn allen die U zoeken.Wat is het gevolg? Dat de liefhebbers van Uw heil zeggen de Heere zij grootgemaakt. Hier in dit leven ten dele en straks volmaakt in Hem.
Amen.
Vierde lijdenszondag 20 maart 2022 – Triumfatorkerk Herstelde Hervormde Gemeente Katwijk – ds. P. den Ouden – Schriftlezing Psalm 40