Christus, de eeuwige Zoon van God, is de Zon der gerechtigheid. Zijn schoonheid schittert in Zijn komst naar deze wereld, in het liggen in de kribbe, in het gaan naar het kruis, in het liggen in het graf, in het opstaan uit de doden en in het aanzitten aan de rechterhand van de Vader in de hemel. Vandaag blijkt Zijn schoonheid in de verkondiging van het Woord en in de zichtbare Evangelie bij de breking van het brood en het vergieten van de wijn bij het sacrament van het Heilig Avondmaal.
Maleachi 4 vers 2a: ‘Ulieden daarentegen, die Mijn Naam vreest, zal de Zon der gerechtigheid opgaan‘.
Schoonheid in Christus
Gemeente zoals u weet is de profeet Meleachi de laatste profeet geweest van het Oude Testament. Daarna 400 jaar stil. Maleachi een laatste indringende oproep tot bekering, daarna wordt het stil. Zoals in heel het Oude Testament die oproep tot bekering klonk.
Hoofdstuk 3 vers 7. Van de dag van uw vaderen afgeweken van Mijn inzettingen. Keert weder, dat is bekering. En Ik zal tot u wederkeren zegt de Heere der heirscharen. Dat is Maleachi. Keer weder tot Mij. En hier in het laatste hoofdstuk wordt voor de laatste keer voor de deur dichtgaat wordt hier ook de Messias beloofd.
Hij is de oplossing voor Israël’s hardnekkigheid. Israël gaat het niet beter doen, dat heeft het Oude Testament wel bewezen. Hij, de Messias, is de oplossing. U daarentegen zal de Zon der gerechtigheid opgaan. Tegenstelling met vers 1. Hoogmoedigen en goddelozen. Maar iemand die de Heere vreest is niet hoogmoedig maar ootmoedig. En die haat de goddeloosheid.
Augustinus en Calvijn noemen ootmoed wel het kernmerk van geestelijk leven. Eerste kenmerk zegt Augustinus: ootmoed. Tweede: ootmoed. Derde: ootmoed. Denk je klein en bescheiden over jezelf en kijk je niet meer neer op anderen. Waarom niet? Je zelf een beetje hebt leren kennen. En zeker niet te praten over anderen. Handen vol aan mijzelf.
Een week van voorbereiding ligt achter ons. Hoe is het geweest? Hoe is het geweest? Heb je er veel tijd voor vrijgemaakt? Of weinig tijd? Of heb je niks gedaan? Hoe ben je nou vanmorgen binnengekomen? Voorbereid of onvoorbereid. O ja Avondmaal. Als wij ons een beetje hebben voorbereid, dat mag ik toch wel verwachten, dan was er deze week voldoende redenen om ootmoedig te zijn voor God. En voor mensen. Dat gaat gelijk op. Klein voor God, klein voor anderen.
Wie horen aan het Avondmaal? Geen hoogmoedige mensen maar mensen die klein geworden zijn voor God. Armen zegt Maria. Armen heeft Hij met goederen gevuld. Rijken ledig weggezonden. Je kunt als rijke aan tafel gaan, dan krijg je niks. Ja brood en wijn. Maar als een arme zul je veel krijgen. Armen zullen met goederen worden vervuld.
Niet mensen die zich beter voelen dan een ander maar juist vaak slechter. Ze zijn met hun ootmoed naar Christus gevlucht. Ootmoed geen doel in zichzelf. Niet een keer tot Christus gevlucht maar elke dag weer. Avondmaalgangers zijn geen mensen die het steeds beter gaan doen, een soort opgaande lijn.
Maar mensen die er steeds meer achter komen midden in de dood te liggen. Het wordt niks. En steeds minder. Maar vergeving in Jezus Christus buiten zichzelf zoeken. Hoop en verwachting op Hem hebben gesteld. Over zulke Godvrezenden zal de Zon der gerechtigheid opgaan. Ik hoef niet te vragen wie dat is, dat weten de kinderen zelfs. De Heere Jezus Christus.
Vanmiddag in de nabetrachting onderzoeken. Hoeveel beelden, overeenkomsten tussen de zon en de Zon der gerechtigheid. Bij een ding stilstaan: de schoonheid. Psalm 50. Uit Sion de volkomenheid der schoonheid verrijst God blinkende. Wat kan de zon je goed doen. Donkerheid in december kan je zelf een beetje depressief maken. De zon kan je goed doen.
Beminnelijk Vorst, Uw schoonheid hoog te loven. Gaat al het schoon der mensen ver te boven. Ja, als je niet gelooft. Als je Hem niet liefhebt, dan zie je niets in Hem. Dan hoor je die twee zinnetjes in Psalm 45, gaat al het schoon te boven, dan zeg je het zal wel. Dan zie je brood en wijn. De theorie. Maar verder niets. Dan zie je er geen schoonheid in.
Maar geloof en liefde ziet schoonheid in Christus. Augustinus, ik heb van de week zijn verklaring bij Psalm 45 gelezen, zegt Christus is schoon in de hemelen. Maar gaat Augustinus verder, Christus is ook schoon op de aarde. In Zijn menswording. Dan gaat Augustinus een heel rijtje noemen: schoon is Hij in de schoot van Maria, schoon is Hij in de kribbe, schoon is Hij onder de geselslagen, schoon is Hij aan het kruis, schoon is Hij in het graf, schoon is Hij aan de rechterhand van de Vader. Lieve mensen hebben wij zo die schoonheid van Christus gezien?
Ik zal wat van Augustinus toelichten. Catechismus. Heilige ontvangenis en geboorte. Mijn zonden waarin ik ontvangen en geboren ben voor Mij bedekt. Is Hij daarvoor voor Mij schoon geworden? Schoon is Hij in de kribbe. Het Woord is vlees geworden. Dat Kind in de kribbe. Schoon is Hij onder de geselslagen. Door Zijn striemen is ons genezing geworden. Is Hij dan niet schoon onder die geselslagen?
Schoon aan het kruis. Alzo Hij de Zijnen heeft liefgehad, heeft hen liefgehad tot het einde. Schoon in het graf. Door Zijn kracht is onze oude mens met Hem begraven. Toen Hij daar begraven werd, werd mijn oude mens begraven. Romeinen 6. Die oude mens begraven. Schoonheid door die Christus.
Schoon in Zijn opstanding. Indien wij een plant geworden zijn in de gelijkmaking van Zijn dood, zo ook met Hem in Zijn opstanding. Schoonheid in Hem. Schoon nu aan de rechterhand van de Vader. Wij hebben een Voorspraak bij de Vader. Ik heb het maar aan kunnen stippen. Uw schoonheid hoog te loven. Als het geloof zo op Hem mag zien op de weg die Hij is gegaan als Middelaar en Borg.
Elke stap van Zijn vernedering en verhoging. Het zien op Jezus van Ambrosius nog zitten lezen afgelopen week. Geloof mag verwonderd uitroepen: dit alles deed Hij voor mij. Beminnelijk Vorst, Uw schoonheid gaat alle schoonheid van de mensen te boven. Dan ga je in dat Avondmaal waar je eerst niets in zat. In Zijn onbegrijpelijke liefde en ontferming. De Heere geve dat wij zo verwonderd, verblijd aan de tafel mogen zitten.
Christus de schoonheid in Zijn gerechtigheid en heiligheid. In Zijn trouw. Christus de Zon vol schoonheid, vol van gerechtigheid. Dat woord gerechtigheid heeft in de Bijbel verschillende betekenissen. Echt een Pauluswoord. Maar in het Oude Testament heeft gerechtigheid een iets andere kleur. In het vervullen van Zijn trouw en Zijn waarheid.
U voelt wel aan het zit allemaal tegen elkaar aan. Het heeft in het Oude Testament ook vaak de betekenis van heil en genade. Niet van omkomen. Maar een troostwoord. Boodschap van heil. Vooral in Psalmen en Jesaja. Gerechtigheid en heil. Heil is gerechtigheid. Ze staan naast elkaar. Psalm 71 vers 15. Mijn mond zal Uw gerechtigheid vertellen, de ganse dag Uw heil.
Jesaja 46 vers 13. Ik breng Mijn gerechtigheid dichterbij en Mijn heil. Jesaja 51. Mijn gerechtigheid is nabij, Mijn heil trekt uit. Jesaja 65 vers 1. Mijn heil is om nabij te komen, Mijn gerechtigheid. Is genade, is redding, is verlossing. Dat is het hart van het Evangelie. Romeinen 1 vers 17. Openbaring van Gods gerechtigheid. Luther begreep dat niet. Van oordeel. De gerechtigheid die Christus heeft aangebracht. Dan wordt het heil, genade.
Daarom is Evangelie een blijde boodschap. De Zon der gerechtigheid. Dan zingt Zacharias de Zon des heils doet aan de kimmen staan. Verschijnen. En hoe doet Hij dat dan? Hoe kan in mijn hart en leven die Zon des heils op kunnen gaan? Als je verlangt naar vergeving, Zijn liefde en gerechtigheid. Waar kan ik Hem vinden? Calvijn zegt bij deze tekst heel eenvoudig: door Zijn Woord en Geest. Hier gaat die Zon op.
Door Zijn Woord en Geest wil Hij schijnen. Zo ervaren wij toch al zien wij Hem niet met onze ogen, maar ervaren wij toch dat Hij een zon is. Door dat Woord. Zo wil de Zon der gerechtigheid ook schijnen in duistere, moedeloze, aangevochten harten schijnen. Niet alleen door Zijn Woord maar ook door de tekenen. De Heere geve dat wij straks aan de tafel door die tekenen de Zon als het ware mag schijnen in onze ziel.
Mensen begeer je door Christus te leven? Maar twijfel je zo. Omdat je zoveel ongeloof en tekorten bij jezelf tegen komt. O dat zwakke geloof wil Hij versterken door Christus voor ogen te stellen. Formulier: opdat wij onze bewaarde en verslagen harten hoe langer hoe meer aan Hem overgeven. Ik mag mij zo ellendig en schuldig als ik mij voel, aan Hem overgeven.
Want Hij wil niets dan een Zon der gerechtigheid zijn. Want God de Heere zo goed en mild, is te allen tijd een zon en schild, Hij zal genade en ere geven. Voor hen die in oprechtheid leven.
Deze ontvangt zondaren en eet met hen. De Zon der gerechtigheid. Voor elk die in het duister dwaalt verstrekt deze Zon een helder licht. Dat zelfs hem in schauw des doods bestraalt, op ‘t vredepad zijn voeten richt.
Amen.
Derde Adventszondag 11 december 2022 – Triumfatorkerk Hersteld Hervormde Gemeente Katwijk-upon-Sea – ds. P. den Ouden – Schriftlezing Maleachi 4