De engelenzang in de velden van Efratha in de Kerstnacht is het Evangelie in één zin. God heeft Zijn eer verbonden aan het zaligmaken van zondaren. Ere zij God, de heerlijkheid van God. Niet door iets maar door Iemand, de komst van de Heere Jezus Christus naar deze aarde. God is mens geworden. Hij is de heerlijkheid van God. En vrede op aarde, vrede met God door de vergeving van onze zonden. God heeft een behagen in mensen wel doen. Hen redden. In Christus is de heerlijkheid van God reddend tot ons gekomen.
Lukas 2 vers 14: ‘Ere zij God in de hoogste hemelen, en vrede op aarde, in de mensen een welbehagen‘.
Gemeente, hier in de kerk en iedereen thuis, vandaag Kerstfeest. Weer mag overal wereldwijd het Kerstfeest gevierd worden. Over heel de wereld. Wat een gedachte is dat. Van Brazilië tot Japan. Dat oude Kerstevangelie dat altijd weer nieuw is. ‘Ere zij God in de hoogste hemelen, en vrede op aarde, in de mensen een welbehagen.’
Dat de engel het verkondigen mocht: in verkondig u grote blijdschap. Het Evangelie. Het Evangelie is een blijde boodschap. Overal waar dat Evangelie komt, komt blijdschap. Daar gaan mensen zingen. Dat zie je hier in het Lukasevangelie ook gebeuren. Bij Maria komt blijdschap en ze gaat zingen. Zacharias, Simeon.
Waar dat Evangelie komt gaan mensen zingen. Dat kan eigenlijk niet anders. Ook in onze huizen gezongen wordt. Deze dag maar ook alle dagen. Nu komen we iets dichterbij. Nu lezen we niet alleen dat mensen gaan zingen, maar engelen. Een en al licht en glans.
Die engelen die er zelf eigenlijk geen belang bij hadden. Maar zich intens in verheugen dat God uit de hemel is gekomen om in de verlorenheid van de mensheid te komen. De engelenzang. Dat is het Evangelie in een zin. Eer van God, en zaligheid van mensen.
Ere zij God. Dat kun je op twee manieren uitleggen. Als een lofprijzing. Ere zij aan God. Gode zij dank voor Zijn onuitsprekelijke gave. Judasbrief: de alleen wijze God zij heerlijkheid en kracht en macht, beide nu en in alle eeuwigheid. Ik hoop dat ook wij van die momenten in ons leven mogen kennen dat het ook in ons hart gaat zingen. Als de Heere in Zijn Woord je zo nabij komt. Dat het van binnen begint te zingen: ere zij God. Dat je Hem kunt grootmaken. Misschien wel aan de Avondmaalstafel. Ere zij God vanwege wie Hij is in Zijn Zoon.
Dat je Hem alleen maar kunt grootmaken. Och dat nu al wat in mij is Hem prees. Het staat als een wens, een verlangen. Laat in de hele wereld iedereen u prijzen. Maar het kan ook op een andere manier gelezen worden. En ik denk dat dat beter past. In het Grieks maar twee woorden: heerlijkheid God. Niet het woordje zij. Heerlijkheid is aan God. Verkondiging. Proclamatie. Heerlijkheid is aan God. Zijn doxa. Zijn heerlijkheid gebleken.
Wat houdt die in? Dan moeten we ver terug in de Bijbel. Oude Testament kom je vaak die uitdrukking de heerlijkheid van de Heere. Jahweh Ikabod. Exodus 24. Aan Mozes op de Sinaï Zijn wetten gegeven. De heerlijkheid woonde op de bergen. En het aangezicht was als een verterend vuur. In die wolk kwam God Zelf naar de aarde. De heerlijkheid van de Heere dat is God Zelf. Zijn wezen, Goddelijke majesteit. Omgeven door een wolk. Klein beetje oneerbiedig: ingepakt in een wolk. Waarom? Omdat die heerlijkheid anders niet te verdragen was. De mens zou vergeten. De heerlijkheid van de Heere was als een verterend vuur.
Exodus 33, Heere toon mij Uw heerlijkheid. Mozes je weet niet wat je vraagt. De Heere zegt: je zal Mijn heerlijkheid niet kunnen zien. Want geen mens kan Mijn heerlijkheid zien en leven. Voor ons mensen niet te verdragen. Hoe komt dat? Vanwege onze zonden. Kunnen wij die heerlijkheid van de Heere niet verdragen.
Jesaja 6. Heilig, heilig, heilig. Ziet iets van die heerlijkheid. Wee mij want ik verga. Ik beneden zondaar. Nog nooit heeft Jesaja een dieper zondebesef dan toen. Wanneer begint een mens zich zondaar te voelen? Gaat hij beseffen een zondaar te zijn. Zodra God in zijn leven komt. Als je met de Heere te maken krijgt, krijg je ook te maken met je zonden, schuld, verdorvenheid. Even verbonden met onze eigen verdorvenheid. Mij zal geen mens zien en leven. Want onze God is een verterend vuur.
Lukas 2 vers 9. En de heerlijkheid van de Heere omscheen die engel. Die kwam op die herders af. Ze vreesden met grote vreze. Ze ‘stierven’. Dit was niet te verdragen. Jullie zullen niet sterven maar leven. Ik verkondig u grote blijdschap. In die Zaligmaker heeft God ten volle Zijn heerlijkheid geopenbaard. 2 Korinthe 4 vers 6: ‘Want God, Die gezegd heeft, dat het licht uit de duisternis zou schijnen, is Degene, Die in onze harten geschenen heeft, om te geven verlichting der kennis der heerlijkheid Gods in het aangezicht van Jezus Christus‘.
Kennis, waarvan? Van de heerlijkheid Gods. Zonder te vergaan, hoe dan? In het aangezicht van Jezus Christus. Christus is de spiegel van Gods heerlijkheid. In Hem is Gods heerlijkheid zichtbaar geworden. Wil je vanmorgen weten wat en hoe Gods heerlijkheid is. Dan moet je bij Christus zijn. Gods heerlijkheid is ten diepste niet iets, een bepaalde eigenschap. Ten diepste is die een Persoon. Niet iets maar Iemand. Christus is de heerlijkheid Gods.
Neergedaald uit de hemel. Niet om te verschrikken, te verderven, maar om te behouden. Door Zijn lijden en sterven. Om te voldoen. Heerlijkheid is aan ons bekend gemaakt. Vlees geworden. De heerlijkheid is tot ons gekomen, wat een machtig wonder.
De jong gestorven Schotse Hugo Binning: het heeft God behaagd Zijn heerlijkheid en onze zaligheid aan elkaar te verbinden. Is dat Uw eer? Mijn zaligheid dat God de eer gaat krijgen. Hij geeft geen zaligheid, Hij is het. Christus geeft het. In Hem is de heerlijkheid van God reddend tot ons gekomen. Dat Messiaanse hoofdstuk Jesaja 40 vers 5: de heerlijkheid van de Heere wordt geopenbaard. Dat is Kerst. Die heerlijkheid van de Heere.
Daar profeteerde Jesaja van. Daar zongen de engelen van. Wat is die heerlijkheid? Kanttekening bij Jesaja 40 vers 5. De grote genade en goedertierenheid van de Heere over Zijn volk en de eer van Zijn waarheid en trouw door te doen wat Hij beloofd heeft. Met Kerst begonnen en met Kerst gebeurt. Dat is de eer van God om verloren zondaren te redden.
Bij Mozes was het sterven en nu is het leven. Daarom moet het Evangelie verkondigd worden. Paulus in 1 Timotheüs: het Evangelie van de heerlijkheid. Het komt in een punt bij elkaar. Die blijde boodschap dat God Zijn Zoon gezonden worden. Niet om de wereld te verderven, Johannes 12, maar om te behouden. Dat is Zijn heerlijkheid.
Vrede op aarde. Waarin toont God Zijn heerlijkheid? Door vrede te brengen op aarde. Door God en mensen met elkaar te verzoenen. De straf die ons de vrede aanbrengt, Jesaja 53, was op Hem. En door Zijn striemen is ons genezing worden. Daarin openbaart Zich Gods heerlijkheid. Heel dat Woord is openbaring van Gods heerlijkheid.
De ure is gekomen dat de Zoon des mensen zal verheerlijkt worden. Nu zal Mijn heerlijkheid zichtbaar worden. En dan begint Hij te lijden en sterven. Op Golgotha Gods heerlijkheid zichtbaar te worden. Gods heerlijkheid is Gods wezen. Dat heeft Hij laten zien in Zijn Zoon. Van die nacht in Bethlehem tot die nacht op Golgotha. Daar zie ik op Golgotha Gods heiligheid en onkreukbare rechtvaardigheid, er moet betaald moeten. En daarnaast ook Zijn liefde en barmhartigheid wilden betaling geven. Daar werd Zijn heiligheid, barmhartigheid, zichtbaar. In een woord samengevat: liefde. Alzo lief heeft God de wereld gehad.
Daarom kwam Gods Zoon in de Kerstnacht naar deze wereld. Wat wil God dan? Dat alle mensen zalig worden. Hij wil dat u zalig wordt. Jongen, meisje, die thuis meeluistert, Hij wil dat jij zalig wordt. Geloof je dat? Geef daar nou eens antwoord op. Als ik zie wat voor een hart heb. Vijandschap. O wat heb ik vaak lage, harde, onverschillige, niet?! Helemaal geen gedachte van God, dat is nog erger. Zou God willen dat er zo’n eentje zalig zou worden?
Dat wil God. Daar zingen de engelen van: in mensen Zijn welbehagen. Het wordt weleens verkeerd opgevat. Willekeur. Een soort lot. Dat God, ik zeg het met eerbied, een soort grillige God is. Wat Hij met mij van plan is. Wil Hij nu wel of niet zalig maken? Is dat welbehagen nou vraagteken. Weet niet wat God met je van plan is. Tuurlijk: moet naar de kerk gaan, Bijbellezen, netjes leven. De een krijgt het wel, de ander niet. Als je dat denkt, dan vergis je je.
Wel-behagen. Waar heeft God behagen in? Om wel te doen. Eu- staat er in het Grieks. Evangelie. Niet om mensen te verderven, maar om te behouden. U mag aan mij twijfelen, maar niet aan het Woord. Lukas 9. 2 Petrus 3 vers 9. De Heere is lankmoedig. Waarom stelt de Heere het uit? Waarom niet met een klap in de verlorenheid? Nee, de Heere stelt het nog omdat Hij wil dat u zalig wordt. Opdat de wereld zou behouden worden. Johannes 12 vers 47. Om zalig te maken. Zijn behagen om goed te doen, om zalig te maken.
Het is werkelijk goddeloos als je dat welbehagen zo opvat als de ene wel en de ander niet. Hij weende nota bene. Die stad die zich tegen Hem verzette. Hij zei niet die stad is voorbehouden om verloren te gaan. Hij weende. Die stad die barste vol vijandschap tegen Hem. Hij weende. Hij wilde werkelijk Jeruzalems behoud.
Dan is het zeker waar dat de Heere vrij is. De Heere is aan mij niets verplicht. Sinds Genesis 3 heb ik niks te eisen, zou het rechtvaardig zijn als ik verloren zou gaan. Maar nu toch neemt de Heere redenen uit Zichzelf. Behagen om wel te doen. Dat hart dat zich zo hermetisch verzet tegen God, zo op slot zit. Maar dat God er nou een welbehagen in om dwarszitters, weglopers goed te doen. Dat is nou de prediking van Gods welbehagen.
Wij komen niet, dat is verschrikkelijk. Maar nu is Hij gekomen. Dat is Evangelie. Waar geen weg is Hij die weg gaan banen. Door Zijn Geest trekt Hij. Welbehagen. Dordtse Leerregels hoofdstuk 3/4 artikel 8. Welgemeend. Die worden ernstig geroepen. God is geen toneelspeler. God betoont ernstig en waarachtig in Zijn Woord wat Hem aangenaam is. Waarin? Dat de geroepenen tot Hem komen. Met ernst. Je mag daar nooit aan twijfelen, geloof de duivel niet. Hij belooft ernstig het eeuwige leven. O dat welbehagen. Evengalie. Die engelen gaan zingen: ere zij God.
Een welbehagen in opstandelingen. Heere hoe kan dat? Daar kan ik geen antwoord op geven. Waarom zond God Zijn Zoon? Waarom heeft God een welbehagen in mij? Eindeloos erbarmen. Ga het niet proberen te begrijpen, lukt je nooit, ga het aanbidden. Omdat Hij er een behagen in heeft om wel te doen, mag ik hoop putten en moed grijpen. Dat heeft Hij verklaard door Zijn leven, lijden, sterven. Met Zijn betaling. En dat welbehagen mag vandaag verkondigd worden. Opdat je je goddeloze verzet op zou geven. En niet te twijfelen aan Zijn genadige gezindheid. Dat je niet moedeloos verder zou leven. Dat je met al je blindheid naar de Heere gaat.
Dat welbehagen, juist omdat er niks van de mens aan te pas komt. Daarom ligt daar zo’n ruimte in. Omdat ik niks heb en kan. Dan mag ik hoop en moed scheppen. Mijn zaligheid ligt niet in mijn handen, dan zag het er slecht uit. Mijn zaligheid ligt in Zijn handen. Wat mag je dan een hoop hebben. Het welbehagen zal door Zijn hand gelukkiglijk voortgaan.
‘k Lag machteloos gebonden
Gij komt en maakt mij vrij!
Ik was bevlekt met zonden
Gij komt en reinigt mij!
Het leven was mij sterven
tot Gij mij op deedt staan.
Gij doet mij schatten erven,
die nimmermeer vergaan.
Amen.
Eerste Kerstdag zaterdag 25 december 2021 – Triumfatorkerk Herstelde Hervormde Gemeente Katwijk – ds. P. den Ouden – Schriftlezing Lukas 2 vers 1-20