De Heere loven is goed van de Heere spreken. Dat is wat de oude priester Zacharias doet als hij de lofzang zingt op de goedheid en trouw van God. ‘Geloofd zij de Heere, de God Israëls, want Hij heeft bezocht, en verlossing te weeg gebracht Zijn volke.’ De trouwe Verbondsgod bezoekt ons zo vanmorgen in de gedaante van Zijn Woord en in de zichtbare bediening van het Woord in het sacrament van het Heilig Avondmaal. Daarvoor heeft het dierbaar bloed van de Heere Jezus Christus moeten vloeien. Dat dierbaarste en kostbaarste bloed dat een volkomen verzoening is voor al onze zonden. Zo komt de vraag tot ons: bent u tevreden met het Lam van God?
Lukas 1 vers 68: ‘Geloofd zij de Heere, de God Israëls, want Hij heeft bezocht, en verlossing te weeg gebracht Zijn volke‘.
De Heere heeft ons bezocht
Gemeente, vanmorgen staan we stil bij de lofzang van Zacharias die hij gezongen heeft toen de Heere zo wonderlijk Zijn goedheid en genade aan hen had betoond. Zijn trouw in het vervullen van Zijn Woord, ook in het leven van Zacharias en Elisabet.
Daarin was Zacharias zo overweldigd dat zijn stomme tong was losgemaakt. Hij zingt het uit: gelooft zij de Heere. Letterlijk voor loven: goed spreken van. Goed spreken van God. Wanneer loof je God? Als je goed van Hem spreekt. Hoe doe je dat dan? Hier vanmorgen een voorbeeld, de lofzang van Zacharias.
Wie die Heere is, wat Hij gedaan heeft, wat Hij geeft. Heel die lofzang, een en al goedspreken van God. Dat is de Heere loven. Daar is vanmorgen in het bijzonder het Heilig Avondmaal op gericht. Eucharistie. Eu = goed. De Heere dank brengen. De Heere dankzeggen. De Heere loven. Dat is eigenlijk het Avondmaal. Wat gebeurt daar? Daar wordt God grootgemaakt, geloofd.
Ik denk dat we daar weleens te weinig aandacht voor hebben. Dat we maar al te zeer met jezelf bezig bent. Ik begrijp dat goed, zelf bij betrokken. Maar met eerbied gesproken niet aan het loven van God toekomt. Het gaat in deze dienst allereerst om Hem, dat Hij groot wordt gemaakt. En als wij het ook nog eens goed mogen hebben, daar hopen we op en bidden we voor, maar dat is dan een genadige toegift.
Als wij goed spreken van de Heere, dan zullen we er zelf ten diepste ook goed mee gaan. Dat het ten diepste gaat om het loven van de Heere in het Avondmaal, dat staat ook in het Avondmaalformulier. ‘Laat ons dan Zijn heilige Naam met dankzegging prijzen.’ En daarom zal mijn hond en hart de lof van de Heere verkondigen, zoals Zacharias hier doet. De lof van de Heere verkondigen van nu aan tot in der eeuwigheid.
Daar zijn de lofzang van Zacharias en het Avondmaal op gericht. Dat is een gezegend Avondmaal. Als onze mond niet meer kan zwijgen. De Heere gaan grootmaken. Geloofd zij de God van Israël. Wat doet Zacharias, waar begint hij? Bij de Heere. God de bron van alle vreugde, vrede, genade. Heel die lofzang gericht op eenzetting van wie die Heere is.
Geloofd zij de Heere de God van Israël. Bij de bron de God van alle zegen en heil. Verbondsgod. De God van Abraham, Izak en Jakob. Wat er al in die ene Naam opgesloten is, daar is een eeuwigheid voor nodig ten diepste. Zo eindeloos. Vanmorgen wil ik daar maar een aspect naar voren halen: dat is die Heere die Zijn beloften vervuld.
Als Hij Zich bij Mozes bekendmaakt, bij de brandende braambos. Die Mozes gaat roepen. De Heere. Die Zijn beloften gaat vervullen. Nu de tijd gekomen. Beloften vierhonderd jaar geleden gedaan, nu gaat vervullen. Exodus 3 vers 6: Ik ben de Heere. Die die beloften gedaan aan de vaderen machtig en heerlijk vervuld. Kanttekening: wat betekent die Naam? Die Zijn beloften vervuld.
Gaat het juist vanmorgen in het Heilig Avondmaal daar niet om? Hij komt nadrukkelijk tot ons als die Heere die Zijn Woord houdt. Hij doet wat Hij zegt. Tekens en zegelen om Zijn beloften zichtbaar te bevestigen. Trouwhoudende Verbondsgod. Ik zal nooit herroepen wat Ik eenmaal heb gesproken. Dat zit eigenlijk in die Naam Heere opgesloten.
Nu weet ik dat zo vaak bij diegene die de Heere liefhebben, dit bestreden wordt. Twijfel en ongeloof. Kan je zo bang en moedeloos maken. Dat het allemaal toch nog verloren is, juist in die week van voorbereiding. Wat kom je dan meer dan anders je eigen armoede en schuld tegen. Wat heb je dan de neiging om niet aan te gaan. Omdat het toch niet voor mij is. Heere, wie ben ik?
Maar dan zegt de Heere vanmorgen: zie op Mij. Ik ben de Heere, met die hoofdletters. Op wie Zijn Woord houdt, op wie je aankunt. Bij u de ontrouw, bij Mij de trouw. Vertrouw je in al je zwakheid toe aan Mij. Dat onze arme ziel daar gelovig op steunt. Geloofd zij de God van Israël, zegt Zacharias. Dan gaat hij verder.
De Heere heeft bezocht. Op bezoek gekomen. Wat een geloofstaal. Het is nog geen Lukas 2. De Heere Jezus moest nog geboren worden. Voor het geloof is belofte en vervulling één. Hij heeft bezocht. Hij is bij ons op bezoek gekomen. Dat is wat. Om het zo te zeggen, dat zijn wij niet zo gewend. Hij heeft ons bezocht. Heel letterlijk: Hij heeft naar ons omgezien. Hij heeft aan ons gedacht. En dan vooral omzien naar, denken aan iemand die in nood zit.
Het is niet zomaar op bezoek komen, zomaar aan denken. In dat woord zit iets van nood. Mattheüs 25, Ik ben krank geweest, en u hebt Mij bezocht. Bezoeken. Kerstfeest. De Heere verliet die Hemelse heerlijkheid en ging een bezoek brengen aan deze wereld, verloren in zonden en in schuld. In nood. Hij kwam niet zomaar eens kijken, met eerbied gesproken.
Hij kwam vanwege die grote nood, grote verlorenheid. Immanuël. God bij ons. Bezocht. Om ons te redden in onze grote nood en dood. Nu dit over dat bezoeken: vanmorgen, Heilig Avondmaal, de Heere komt op bezoek. Als straks de nodiging uitgaat, komen wij niet aan de tafel maar komen wij bij de Gastheer. Wil Hij genadig, gunstrijk bij ons aan de tafel zijn. Het gaat om Hem, onthoud dat. Wat genadig: Hij wil in ons midden zijn. Nu mogen wij tot Hem komen.
Bezoeken heeft te maken met nood. Mattheüs 25, mensen die ziek waren, mensen die gevangen waren. Ik moet de toepassing nog maken. Hij komt vanmorgen bezoeken met die zo ziek zijn, zo gevangen zitten. Hij komt vanmorgen om te verlossen, te genezen, te troosten. Hij heelt gebrokenen van harten en heelt ze in hun smarten. Die vanmorgen in hun ellenden tot Hem zich ter genezing wenden. Dat is ten diepste Avondmaal.
Als een zieke in onze zonden en ellende, tot Hem zich ter genezing wenden. Hij heeft bezocht en Hij bevestigt het. Hij heeft ons bezocht in onze nood en dood. Om te verlossen en te redden. Opdat wij in onze nood het vertrouwen op Hem zouden stellen.
Verlossing teweeggebracht voor Zijn volk. Letterlijk staat er: Hij heeft een prijs betaald. Dat is verlossen. Om iemand vrij te komen. Bijvoorbeeld een slaaf of krijgsgevangene. Christus is gekomen, zegt Zacharias, om slaven vrij te kopen. Slaven zijn we, gevangenen zijn we, in de banden en boeien van de zonden. Wat is de zonden een macht. Juist als je het er niet meer in uit kunt houden. Dan ga je het werkelijk voelen. Heere, ik kom er niet uit. Ik zit er zo in verstrikt.
Juist degenen die de Heere het meest liefhebben, komen er het meest achter wat de zonden een macht is. Als je de Heere niet liefhebt, zul je de macht van de zonden niet herkennen. Maar juist die de Heere liefhebben. Wie zal mij verlossen? Ik zit zo vast. Wie zal mij verlossen van het lichaam van de zonden en de dood. Dat zegt Paulus niet als een Farizeeër, toen voelde hij zich prima. Maar toen hij Christus ging leren kennen, toen ging hij zien wat de zonden een macht is.
En ongeloof. Niet alleen de zonden een macht maar ook ongeloof. Wat is ongeloof een macht en wat kun je erin vast zitten. Heere, ik kom er niet uit. De zonden is een gebondenheid, ongeloof en ook de wet. Gods wet kan mij zo vastgrijpen, de wet der dienstbaarheid. Slavernij. Grijpt mij aan: betaal! Ik kan niet betalen. Ik zit gevangen in die wet.
Daarvoor is Hij nu gekomen, zegt Zacharias. Gebondenen, slaven. Verlossing heeft teweeggebracht. Hoe dan? Door te betalen. Hij verlost door te betalen. Vrijkopen. Wat voor een prijs heeft Christus moeten en willen betalen om gebondenen, gevangenen vrij te kopen. Paulus zegt later: u bent duur gekocht. Niet door zilver en goud, maar door het dierbaar bloed van Christus. Kostbaar. Als van een onbestraffelijk Lam. Daarvoor heeft Hij gekropen onder die ondraaglijke toorn van God.
Lees straks het formulier: toen Hem de last van onze zonden en de toorn Gods, het bloedige zweet uitgedrukt heeft. Mijn ziel is geheel bedroeft tot de dood toe. Gemeente, vergeet nooit dat dit Heilig Avondmaal een duur Avondmaal is. Het heeft Hem niet minder gekost dan Zijn dierbaar bloed. De prijs staat hier op tafel, Zijn verbroken lichaam en Zijn vergoten bloed.
Voor wie is dat dan bedoeld? Voor hen voor wie het lijden en sterven van Christus meer kostbaar is geworden op aarde dan iets anders. Voor hen voor wie dit de hoogste waarde heeft gekregen. Niet voor degenen voor wie die lijdende en betalende Christus geen waarde heeft. Staat eerlijk in de Bijbel: geeft het heilige de honden niet. Laat de heilige tafel niet ontheiligd worden.
Maar deze tafel is wel bedoeld voor een ieder die in zijn gebonden en verlorenheid niets anders weet te doen dan tot Hem te vluchten, Die het heeft uitgeroepen ‘Het is volbracht’. De straf gedragen, de schuld betaald, alle ongerechtigheid verzoend. Als mij de wet aanklaagt, als mijn geweten mij steeds weer veroordeeld, als de duivel mij steeds mijn schuld voor ogen houdt. Dan mag ik hem verwijzen naar Hem. Al die aanklagers wijzen naar Hem.
Die met Zijn dierbaar bloed voor mij volkomen betaald heeft en mij uit alle heerschappij en slavernij van de duivel verlost heeft. Nu mag vanmorgen een arme bedelaar leven van de rijkdom van Christus. En wordt een arme kerk op Zijn kosten zalig. Met al mijn ongerechtigheid en schuld schuil ik achter Christus en Zijn gerechtigheid. Door het geloof rechtvaardig voor God, zo volmaakt, gereinigd en verzoend zegt de Catechismus, alsof ik nooit zonden had gedaan of gehad.
De Heere vroeg een keer aan Kohlbrugge, toen hij zo aangevochten en bestreden werd als een verloren zondaar voor God, hij wist geen raad, en wat heb ik nou? Toen sprak de Heere met hem: ben je met Mijn Lam tevreden, dan ben Ik met u tevreden. Vanmorgen Heilig Avondmaal de Heere vraagt het, niet alleen aan anderen, maar ook aan jongeren al kunnen die nog niet aangaan, hier en thuis, de Heere vraagt: bent u met Mijn Lam tevreden, dan ben Ik met u tevreden.
Amen.
Derde Adventszondag 12 december 2021 – Triumfatorkerk Hersteld Hervormde Gemeente Katwijk – ds. P. den Ouden – Schriftlezing Lukas 1 vers 67-79 – bediening van het verkondigde Woord en sacrament van het Heilig Avondmaal