Advent is uitzien naar de komst van Christus. De profeet Jesaja heeft het eeuwen voor de komst van Christus daar al over. Zo ziet Israël uit naar Zijn komst. Hij is de Gerechtige, God was in Christus de wereld met Zichzelf verzoenende. Het bevel van God klinkt bij Jesaja ‘drupt u hemelen van boven af, en dat de wolken vloeien van gerechtigheid’ en dan ook ‘de aarde opene zich’ opdat heil en gerechtigheid samen uitspruiten.
Jesaja 45 vers 8: ‘Drupt, gij hemelen! van boven af, en dat de wolken vloeien van gerechtigheid; en de aarde opene zich, en dat allerlei heil uitwasse, en gerechtigheid te zamen uitspruiten; Ik, de Heere, heb ze geschapen’.
Advent bij Jesaja
Gemeente we zijn de Adventsweken weer ingegaan en leven heen naar Kerst. We zien al die prachtige Kerstliederen, ook kinderkoor Juda is daarmee bezig en we zien ernaar uit. Ook in de vroege kerk werd gezongen, zeg maar in de tijd van Augustinus. Psalmen en hymn, en ook allerlei Bijbelteksen. Traditie om Jesaja 45 vers 8 te zingen.
Heel nadrukkelijk als een Adventstekst gelezen. En dat willen wij vanmorgen ook doen. ‘Drupt, gij hemelen! van boven af, en dat de wolken vloeien van gerechtigheid’. Wie zegt dat? De Heere. Ik de Heere. Dus in deze tekst is de Heere Zelf aan het woord. Volk in ballingschap. Tempel verwoest. Volk gedeporteerd. Aan alle kanten ellende en nood. Gods oordeel over de aarde. Aan alle kant verschrikking. Aan alle kant door de dood omgeven.
Zoals dat ook voor ons geldt. Zo lazen we het in het Doopformulier. Kinderen van de toorn. Door die ontzaggelijke toorn van God omgeven. En die werkelijk geeft aan elke doop een geweldige ernst. Als die ernst niet beseft wordt, wordt de doop een lege voorstelling.
Wat gebeurt hier in Jesaja 45? Volk omgeven door ellende. Dan komt de Heere Zijn volk te hulp. Dan komt er een bevel. De aarde opene zich. Eerst op de aarde alleen maar onheil, dood en verderf. Maar nu omgeven door heil en gerechtigheid. Heil uit de hemel en heil uit de aarde.
Drupt zegt de Heere. Niet om meteen maar een misverstand weg te nemen, niet maar een paar druppeltjes. Afdruipt. Kijk maar verder. Wolken vloeien van gerechtigheid.
En de aarde openen zich om al die vruchtbaarheid te ontvangen. Alle heil opwassen en uitspruiten. Stromen van heil en zegen. Heil en gerechtigheid in vers 8 staan bij elkaar. Betekenen hetzelfde, in ieder geval in deze tekst. Heil is gerechtigheid en gerechtigheid is heil.
In de Bijbel kan dat woord gerechtigheid ook een heel andere betekenis hebben. Gods eisende, wrekende gerechtigheid. Gods oordeel. Maar hier heeft het in deze tekst nadrukkelijk een andere betekenis.
Het is heel opvallend, vanaf het troostboek Jesaja 40, gerechtigheid en heil equivalenten, inwisselbare woorden. Jesaja 46 vers 13, Jesaja 51 vers 5, Jesaja 59 vers 16, en dan als laatste bewijstekst Jesaja 62 vers 1. Heil als een fakkel die brandt. Steeds vanaf Jesaja 40 kom je ze naast elkaar tegen. In de Psalmen kom je het ook vaak tegen.
Gerechtigheid heeft hier in Jesaja nadrukkelijk de betekenis van heil, verlossing, genade. En dat zal als bakken vol, laat ik het zo zeggen, van de hemel neerdalen. Wolken vloeien van gerechtigheid. In het Oude Testament vooral volk verlost van vijanden. Heil in Nieuwe Testament op Christus.
Dan wordt het iets duidelijker over een Adventstekst. Vulgaat. Niet gerechtigheid maar als de Gerechtige, de Rechtvaardige. Kanttekeningen uiteindelijk gaat het hier om Christus. En dan meteen antwoord op de vraag hoe kan in het Oude Testament dat woord gerechtigheid de betekenis van heil hebben en die andere betekenis van oordeel.
Misschien voelt u het wel aankomen. Die twee betekenissen in Christus verzoend. Op grond van Zijn gerechtigheid. Omdat Hij dat oordeel op Zich heeft willen nemen. Aan alle gerechtigheid voldaan. Laat nu af om alle gerechtigheid te vervullen. Gerechtigheid als heil.
Ik heb dat wel vaker gezegd. Gerechtigheid zoals het hier staat gaat niet over iets maar over Iemand. Draagt ook in Jesaja die prachtige naam de Heere onze gerechtigheid. Daarom is Hij neergedaald. Om al die gerechtigheid te verwerven. Te kopen, te bereiken. Maar ook uit te delen, toe te passen. In zondaarsharten.
Het is niet genoeg te weten dat het er is, maar ook dat wij er persoonlijk in delen. Daar is de doop een uitdrukking van. Drupt. Je hebt het gezien he bij de doop van je zusje. Je ziet het op de grond liggen. De laatste tijd ben ik bij de doop bewust veel meer water gaan gebruiken. Dan zou ik tekort doen om maar een paar druppeltjes te gebruiken. Het us maar symboliek maar toch. Waar Christus komt daar druipt het.
Uw goedheid kroont de jaargetijden. Vet van overvloed. Daar druipt het van zegen. Daarom bij de doop veel water. Niet maar een beetje.
Schoon ik de reeks dier schatten kan tellen nog bevatten. Dat is overvloed, niet uit te spreken. Titus 3 vers 5. Naar Zijn barmhartigheid bad der wedergeboorte, komt het, rijkelijk heeft uitgegoten door Christus Jezus onze Zaligmaker. Kanttekening: waarvan het bad van de doop een teken en zegel is. De zaligheid die Hij rijkelijk heeft uitgegoten.
Rijkelijk gedrupt. Dan ben je er niet met een paar druppeltjes doopwater. Dan zou ik de Heere oneer aandoen. En dan het tweede op de aarde gebeurde ook iets. De aarde opende zich, uitspruite. Heil en genade. Vaak hebben we de neiging het te beperken tot vergeving en verzoening. Maar het is nog meer, nog rijker, nog voller.
De Heere heeft nog meer. Een overvloed. Dat leven van heil en gerechtigheid is ook vernieuwing. Een leven in gerechtigheid. We lazen dat Doopformulier. Dat wij in een nieuw Godzalig leven zouden wandelen. Het is nog meer. Heil en gerechtigheid. Betekent niet minder dan brengen in de heerlijke zalige gemeenschap tot God.
Vrijmoedigheid in komen tot God. Vreugde in leven met God. En straks leven met God. Het is oneindig meer dan vergeving en verzoening. Overstelpende genade als je daarover gaat nadenken. Dan krijgt de aarde bijna iets paradijselijks. Als die dingen gaan groeien en bloeien.
Dan krijgt dat leven op aarde bijna iets paradijselijks. Dan loopt de hemel in de aarde bijna over. Dan wordt de grens bijna uitgewist. Dat de zegening zal komen. Dat de Heere zo gaat zegenen. Dan kun je toch alleen maar mee gaan bidden?
Dat ik dat ook wat van mag ervaren. Eigenlijk zeg ik het fout, wat? Veel van mag ervaren. Dan houden al onze bezwaren en redeneringen op. Gaat niet om sfeer. Die rijkdom en overvloed van U. In vrede, rijkdom mag genieten.
Dan zegt iemand die het allemaal heeft aangehoord klinkt wel mooi maar moet wel toegepast worden. Gebruik maar veel doopwater, doe dat maar.
Ik ga steeds meer van de kanttekeningen houden. ‘Wat God hier de hemel en de aarde beveelt, dat belooft Hij tegelijk Zijn volk te geven’. Wat Hij beveelt wil Hij ook geven. Hemelen drupt, bevel van God. Aarde breng voort. En zegt de kanttekening wil God geven wat Hij beveelt. Dat bevestigt Hij met de doop. Ik beveel het, Ik beloof het, Ik doe het.
Daar sluit die tekst mee af. Komt allemaal bij elkaar. De Heere die het beveelt belooft het ook te geven. Wat moeten wij dan doen? Doopouders, wat moeten jullie je kinderen leren? Nou ik zeg het verkeerd, voorleven. Geen theorie. Ook al zou je geen kinderen hebben. Om met die rijke genadebelofte
Heere doe gelijk Gij gesproken hebt. Op catechisatie van Erskine. 1 Samuël 7. Ene bezwaar na het andere en daar de belofte bij. Dan niet naar huis gaan met een mooie tekst. Nee je handen vouwen, knieën buigen. Laat het op mij neerdalen. Heere doe Gij gelijk gesproken.
Richard Sibbes het geloof overwint niet alleen de wereld maar ook God Zelf. Het bindt Hem met Zijn eigen beloften. Op de wijkavond. Luther. Wat is geloven? God met God overwinnen.
Hij zegt is het geloof geen heerlijke genade omdat God Zelf triomfeert. Je durft het haast niet te zeggen. Bijna op het randje. Op Zijn eigen woorden en beloften. Niet denken tjonge wat een mooi gezegde maar doe wat de Heere ons voorhoudt. Binden met Zijn eigen woorden en beloften.
Dat U het ook echt meent. Och gemeente als we zo zouden bidden, dan zouden we bidden met meer hoop en zekerheid. Dan zullen we het ervaren dat de hemel druipt met gerechtigheid. En dan die laatste woorden van vers 8.
Ik de Heere heb ze geschapen. Het klinkt mooi maar hoe zou het ooit kunnen? Heel nadrukkelijk zegt Hij Ik de Heere heb ze geschapen. Heil, overvloed. Daar zal Ik Zelf voor zorgen en sta Ik persoonlijk voor in.
Israël zit nog in Babel, in ellende en nood. En toch staat hier in de voltooide tijd. Want bij de Heere is beloven en doen hetzelfde. Al dat heil en die gerechtigheid. Ik ben de Heere en niemand meer. Het is zo vast. Dat niet de minste twijfel kan blijven.
Al is alles tegen. Daar in Babel. Als je in ons land krijgt, alles tegen. En als je dan nog eens naar jezelf krijgt. Dat is het antwoord in al je twijfel en moedeloosheid. Ik heb het geschapen. Al kom je bij jezelf zoveel dood en onvruchtbaarheid tegen. Ik sta er Zelf voor in. Laat dat je genoeg zijn. Ik de Almachtige. Ik de Getrouwe. Ik de genadige.
Gemeente, wenst u die Heere te geloven? Die belovende Heere van Jesaja 45 vers 8 te vertrouwen. Heere, doe gelijk Gij gesproken hebt.
Amen.
Eerste Adventszondag 3 december 2023 – Triumfatorkerk Hersteld Hervormde Gemeente Katwijk-upon-Sea, Holland – ds. P. den Ouden – Schriftlezing Jesaja 45 vers 1-8