In de Tien Geboden van God gaat het ten diepste om de liefde en is de wet niet los van Christus, de Zoon van God, te zien. Als het dan gaat over de Naam van God dan gaat het anderzijds over het niet ijdel, nutteloos gebruiken van de Naam van God maar anderzijds ook het gebruik van de Naam in positieve zin. Redding en behoud is er door de Naam van de Heere aan te roepen.
Psalm 145 vers 2: ‘Te allen dage zal ik U loven, en Uw Naam prijzen in eeuwigheid en altoos‘.
De Naam van God
Gemeente, het gaat vanavond over het derde gebod over het gebruik en misbruik van de Naam van God. Maar voordat we het daar over hebben, eerst hebben over waar het over gaat in de Tien geboden. Snel fout dat het een soort cursus is hoe je je in het christelijk leven behoort te gedragen. Zo goed mogelijk je best doen en voor wat fout gaat vergeving vragen. Komen we dicht in de buurt van Farizeeërs.
Vanavond derde gebod niet vloeken staat niet netjes. Die Tien Geboden in wat voor kader staan ze? Derde stuk der dankbaarheid. Waar iets van de genadeliefde van de Heere te ervaren. Als je dat wonder kent, al is het nog maar een klein beginsel. Vrees om de geboden niet te houden.
Waar liefde komt tot God, daar ook liefde tot de wet. Bij de Tien Geboden denken aan de liefde. Anders gaan we de kant van de Farizeeën op. Wat eist de wet van God? Essentie. De kern. Waar gaat het om? Kinderen kunnen het afmaken. Vraag 4 geeft het antwoord. Samenvatten. Vraag 4 van de Catechismus. Gaat om de liefde. Als je het niet benadert vanuit de liefde, dan gaat het mis. Gedresseerd, afgericht bent, goede opvoeding, daar gaat het niet om.
Romeinen 13 vers 10: zo is dan de liefde de vervulling van de wet. De liefde vervulling van de wet. Farizeeën maakten de wet los van Christus. Romeinen 10 vers 4: want het einde der wet is Christus. In Grieks telos. Het doel, het einde. Nou zegt Romeinen 10 vers 4 is Christus. Als je die wet los gaat maken van Christus, dan zit je er ook meteen weer naast. Die wet confronteert mij met mijn falen en gebreken. Stelt me elke dag schuldig. Bij Christus brengen. Dat is het doel van de wet. Farizeeën niks van begrepen. Bracht hen bij zichzelf. Steeds bij Christus brengen. Met al onze zonden en schuld.
1 Johannes 1 vers 4. Indien wij onze belijden, Hij is getrouw en rechtvaardig, reinige van alle ongerechtigheid. Die Tien Geboden werpen ons niet terug op onszelf maar op Christus. Voor jezelf een test. Brengt het me iedere dag bij Christus. Het leven van die nieuwe gehoorzaamheid. Dat is alleen maar mogelijk omdat er Een geweest is, door Zijn genade en kracht. Naar al die geboden van God beginnen te leven. Uit genade.
Zo komen we vanavond bij het derde gebod. Toch even aan het begin. Gebruik en misbruik van Zijn Naam. Liefde uitgangspunt en Christus de bron. Naam van God niet nodeloos, ijdel gebruiken. Vloeken, eed zweren. Toen ik thuis bezig was, toen dacht ik eigenlijk moet het hier niet nodig zijn om te waarschuwen tegen vloeken. In de wereld kan je nog begrijpen. Maar helaas is het toch nodig voor een christelijke gemeente.
In Leiden op een reformatorische school door leerlingen toch vreselijk wordt gevloekt. In de fietsenkelder als er geen leerkracht bij is. Jullie weten het jongens en meisjes. Misschien is het nu beter. Vloek staat ook wel stoer. Ook een beetje stoer, niet een oud-wijf bent. Kijk uit, kijk uit. Eerste keer schrik je. Geweten. Tweede keer hoor je het nog wel. Maar tiende, twintigste keer ben je door de remmen heen gezakt. Jonge mensen, weet wat je doet. Mijn oom, zei iemand, als die kwaad wordt begint hij een partijtje te vloeken. Zit elke zondag in de kerk. Ik weet niet of die oom in de kerk zit. Ik hoop niet dat niemand het herkent. Niet bij heidenen gebeurt, maar kerkgangers.
Bond tegen het vloeken paar jaar geleden waar het meest wordt gevloekt. Naar onderzoek. Als de keeper de bal mist, knallen er vloeken. Op het veld en thuis bij de tv. Strafschop gemist. Rode kaart. Gevloekt. Moet je je daar bij thuisvoelen? Kun je je kinderen daar naartoe sturen? Ga ergens anders staan. Zeg er soms wat van. Houd me afzijdig. Je laat je kind er wel heengaan. Als Hij je een beetje dierbaar is.
Hoe leer je nog meer vloeken? Moet je naar films kijken. Niet natuurfilms. Dieren vloeken. Klinken er in uw huis regelmatig vloeken. U moet niet flauw doen. Kan ik het verantwoorden als in mijn huis Gods naam gelasterd worden? Hoe kan je nog meer leren vloeken? Met vrienden en vriendinnen omgaan die vloeken. Vloeken is ten diepste een haat tegen God. Bewust of onbewust maakt niet uit. Als mijn vrienden regelmatig vloeken, kun je dat mijn vrienden zijn? Ik heb een paar voorbeelden gegeven. Werkt besmettelijk. Niet mee te maken willen hebben. Als je geen afstand neemt, wordt het je eeuwige ondergang. Beetje schipperen. Niet mee te maken hebben, dan ben je medeplichtig daar is de Catechismus heel duidelijk over. Gij zult de Naam van de Heere uw God niet ijdel gebruiken.
Niet alleen de Naam misbruiken maar ook gebruiken, daar heb ik het liever over. Derde gebod moedigt aan om de Naam van God gebruiken. Hoe kan ik die Naam gebruiken? Tot mijn redding en behoud. Daarom heeft Hij die Naam bekendgemaakt. Petrus: die Naam zal aanroepen, die zal zalig worden. Daartoe heeft Hij Zijn Naam gegeven. Tot ons behoud. Handelingen 4. En er is onder de hemel geen andere naam waardoor wij moeten zalig worden. Die Naam is ons gegeven. Dus God heeft Zijn Naam aan ons gegeven. Door wie? Kanttekenaren zijn er duidelijk over: door God. Met de bedoeling dat wij van die Naam gebruik zouden maken.
Vraag aan de kinderen? Johannes 3 vers 16. Dat moet je weten. Want alzo lief heeft God de wereld liefgehad opdat een ieder die Hem gelooft niet verderve maar eeuwige leven hebbe. Mooiste tekst uit de Bijbel. Dat is dus de bedoeling van die Naam. Ieder die die Naam zal aanroepen, zal zalig worden. Gegeven, dat vond ik wel opmerkelijk, zegt Petrus. Hoe dan? Meest dichtbij toen wij zijn gedoopt. Letterlijk op ons voorhoofd geschreven. Ik doop in de Naam van de Vader, Zoon en Heilige Geest. Die Naam is ook voor u. Om daarvan gebruik te maken.
Ga je nu begrijpen hoe vreselijk vloeken is. Laster die naam die aan mij gegeven is. Diepte van onze verlorenheid, vijandschap die in ons hart leeft er is geen onderscheid. Ieder die die Naam zal aanroepen kan zalig worden. Nee, we zijn toch wel wakker vanavond? Ieder die die Naam zal aanroepen, zal -niet kan- zalig worden.
Dat zijn we een beetje verleerd. Die stelligheid. Kan. Niks daarvan. Zal zalig worden. Gemeente, het derde gebod vanavond is niet alleen een waarschuwing maar hartelijke aansporing. Om van die Naam gebruik te maken. Laat niet als renteloos kapitaal staan. Vraag 99 met eerbier gebruiken.
Wanneer wordt die naam voor mij alles? Als er nood is, schuld is, verlorenheid. Als je jezelf tegenkomt zo verkeerd, zo verloren. Waar dan heen? In het Oude Verbond de bloedwreker. Als je een ander had gedood. Bloedwreker mocht je doden. Vrijstad, zes vrijsteden dan was je vrij. Die wet de bloedwreker en zit ons op de hielen. Vervloekt die niet blijft in alles wat in de wet geschreven staat. Heeft dat woord je verschrikt? Gods toorn. Waar dan heen?
Dan maar een antwoord. Die Naam. Hele vanavond over. Spreuken 18. Sterke toren. Vesting. Rechtvaardige zal daarin lopen. Engelse vertaling: daarheen rennen. Die Naam des Heere als een sterke toren. Vaste rots van mijn behoud. Zo toegelopen tot die naam omdat je geen rust had. Met vreze en eerbied, o wie is Hij -besef ik veel te weinig- en wie ben ik? Hoe kan het?
Sterke toren, als een kasteel. Daar ben ik veilig. Dies zal een ieder van de vromen smekend komen. Die Naam aanroepen. Dat is vluchten tot die Naam, komen tot die toorn. Niemand anders dan Jezus Christus Zelf. Gods Naam is Gods wezen. In Zijn Zoon. Ik hoor het Hem bidden, Hogepriesterlijk gebed, Johannes 17: Ik heb Uw Naam bekend gemaakt. Grote werk van Christus aan de Vader Ik heb Uw Naam verheerlijkt.
Johannes 12 Vader verheerlijk Uw Naam. Kanttekeningen: Namelijk door Zijn dood. Golgotha. Tot op de bodem van Zijn hart zichtbaar is. Die Naam van vier letters. Kanttekeningen: naar het kruis kijken. Geopenbaarde naam vleesgeworden.
Augustinus: het kruis de preekstoel van de liefde van God. In de kerk ook een preekstoel. Augustinus zegt het kruis een preekstoel. Marteldood. En ook een preekstoel. Die lijdende man van smarten. Met en zonder woorden. Alzo lief heeft God de wereld gehad. O die Naam met bloed bekrachtigde en bekochte Naam. Geen Naam is er zoeter en beter voor het hart.
Zoek je iets goeds voor je hart? Troost en vrede en blijdschap. Die Naam. Want die Naam balsemt zielewonden en zielesmart. Die Naam. Kent gij, kent gij die Naam -daar heb je ‘m- nog niet? Die Jezus nog niet? Die om ons te redden de hemel verliet. Die ene Naam. De bruid uit het Hooglied, dacht aan die Naam. Die Naam een olie. Die Naam zo vol en rijk.
Hoe vreselijk, nou ga je het een beetje begrijpen. Die Naam minachten en bespotten. En ook hoe troostrijk en zegenrijk. Als hier mensen zitten in nood. Hij die Uw Naam in waarheid kent, wijl Gij nooit liet zuchten die gelovig tot U vluchten.
En nou die Naam aan te roepen. Gelovig te gebruiken. Geeft ook verplichtingen, dat is de andere kant. 2 Timotheüs 2 vers 9. Want een ieder die de Naam des Heere aanroept sta af van ongerechtigheid. Eenvoudig vertaald met het breken van de zonden. Niet op die Naam steunt en de zonden, dat kan niet samengaan.
Vraag 99. In al onze woorden en werken geprezen worden. Leg daar vanavond al je woorden en al je werken daar nou eens naast. Deze norm in een enkel woord. Gemeente als je daarover nadenkt, dan vind ik daar een berg van schuld en zoveel schuld. Wat gaat dit derde gebod mij aanklagen.
Met David ga niet met Uw knecht in het gericht. Elke dag zo’n veroordeling. Hoe komt die Naam tot Zijn eer. Dan moet het wel derde gebod gepreekt worden zoals in vraag 115 staat. Als het onhaalbaar is? Wel gepreekt worden. God doet er geen millimeter vanaf. Ons leven hoe langer hoe meer onze zondige aard leren kennen.
Mijn zondige aard. Zo scherp gepreekt worden. Opdat wij de gerechtigheid zoeken. Ene kant hopeloos. Catechismus wil ons niet in de wanhoop hebben maar bij Christus hebben. Brengt dat weer terug bij die Naam. Die Naam Jezus want Hij zal Zijn volk zalig maken van al hun zonden.
Gemeente ben je zo ziek, zo zondeziek. Als je zo gebonden bent, je zonden en lusten, o Heere ik zit zo vast. Zijn Naam Jezus. Want Hij zal Zijn volk zalig maken, niet ik. Welke kwaal je ook tegen strijdt. Deze Naam voor iedereen een medicijn. Ik hoop dat de organist het nog kan wijzigen. Psalm 52 vers 9. Mijn God U zal ik eeuwig loven, omdat Gij het hebt gedaan. Uw waarheid zal bestaan. En dan komt die: Uw Naam is voor het oprecht gemoed, van al Uw gunstvolk goed.
Amen.
Zondag 30 juni 2024 – Triumfatorkerk Hersteld Hervormde Gemeente Katwijk-upon-Sea, Holland – ds. P. den Ouden – Schriftlezing Psalm 145