Het lijden van de Heere Jezus Christus is voor ons mensen niet te vatten. ‘Leer mij Uw lijden recht betrachten, in deze zee verzinken mijn gedachten’. Christus leed aan het kruis voor de zonden, Hij een vloek geworden zijnde omdat wij door onze zondeval de vloek op ons geladen hebben. Hij leed in de ziel: God de Vader wendde Zich af van Zijn Zoon. In die drie-urige duisternis werd de toorn van God over de zonden op Hem gelegd. Hij kon het doorstaan omdat Hij God is. Het Evangelie klinkt, er is redding voor zondaren: Hij kwam om te betalen voor de zonden. Opdat wij, schuldigen, door het geloof onschuldig verklaard worden.

Jesaja 53 vers 3: ‘Hij was veracht, en de onwaardigste onder de mensen, een Man van smarten, en verzocht in krankheid; en een iegelijk was als verbergende het aangezicht voor Hem; Hij was veracht, en wij hebben Hem niet geacht‘.

‘En wel de gekruisigde’

Gemeente zoals u weet wordt de Catechismus wel genoemd het troostboek. Dat heeft te maken met die eerste vraag, wat is uw enige troost beide in leven en in sterven. En vervolgens gevraagd wat is nu nodig om in die troost te leven en die drie stukken, ellende verlossing dankbaarheid. Elke zondag een zondag van troost. Ons steeds maar weer bewust te zijn. Elke vraag zo lezen welke troost kan ik hier vinden? Niet welke dogmatiek, al is dat ook heel nuttig. Maar welke troost.

Vanavond zondag 15. Over het lijden en sterven van Jezus Christus. Nu geeft de Catechismus niet een stuk theologie. Het viel me op. Steeds erbij betrokken. Wat betekent het voor ons? Wat betekent het voor mij? Christus heeft geleden. Opdat Hij ons, en onze ziel van de eeuwige verdoemenis zou verlossen. Vraag 38. Opdat Hij ons daarmee van het strenge oordeel van God over ons zoo bevrijden. En vraag 39. Betekent het iets meer dat Hij gekruisigd is? Ja, daardoor ben ik ervan zeker dat de vloek die op mij geladen was.

Ik wil maar zeggen geen objectieve beschrijving. Welke troost voor mij. Ik hoop dat vanavond veel mensen met een diepe honger naar troost zijn gekomen. Rijke bronnen van troost aangeboord. Wat Hij wilde doen voor mij. Aan de ene kant hoop ik vanavond een diepe verootmoediging en vernedering voor God. Vanwege mijn zonden. Dan mag mijn hoofd wel diep op de borst buigen. Ik deed vanwege mijn zonden Hem dat jammere lijden aan. En anderzijds een rijke bron van verheuging. Verblijd u steeds in God.

Wat bedoel je met het woordeke, dat kleine woordje, geleden. Waarom dat verkleinwoord? Ik denk dat ze het expres hebben gedaan. Geleden. Maar een paar letters. Je zou er zo aan voorbij gaan. Niet doen. Van een onuitsprekelijke diepe inhoud. Christus heeft geleden de hele tijd van Zijn leven. Niet alleen voor Pilatus. Vanaf het allereerste uur. Wanneer begon Zijn lijden? In de kribbe. En eigenlijk die negen maanden ervoor.

Hij heeft geleden. Ik moet denken aan het schilderij van Rembrandt. Wieg. Oud-Hollands alsof het in Nederland gebeurd is. Beetje schemerig. Als je goed kijkt kleine engel. Schaduw van boven via die engel op die wieg. Schaduw van het kruis. Rembrandt heeft nagedacht toen Hij die pasgeboren baby schilderij. Rembrandt heeft de Catechismus gelezen. Zijn hele leven was lijden van de eerste tot de laatste dag.

Dat er in deze wereld ontzettend veel geleden wordt. Wat mensen kunnen meemaken aan lijden. Soms verbijsterd wat er geleden is en soms geleden wordt in deze wereld. Nu is het niet zo, en ik zeg het vanavond maar heel zachtjes, dat het lichamelijke lijden van Christus zo heel veel zwaarder van wat sommige anderen hebben geleden. Ik zeg het maar met uiterste eerbied. Het zou kunnen zijn dat mensen lichamelijk nog zwaarder gemarteld en gefolterd zijn dan Christus, ik zeg het met alle eerbied. Waarom zeg ik het zo? Het mensen van lijden is eenvoudig niet te vergelijken met het lijden van mensen. Het is niet dat Hij meer dan mensen geleden heeft. Volstrekt ander soort van mijn lijden. Wat dan? Het was een borgtochtelijk lijden. Zoals Hij heeft geleden heeft nooit iemand geleden. Die schroeiende toorn van God. Volstrekt van een andere orde. Alle toorn van God was op Hem geconcentreerd.

In de zomer met een vergrootglas. Brandglas. Als je dat glas goed hield, brandpunt op dat hout. De toorn van God over een mens al niet te dragen. Kwam als een brandpunt in Christus bijeen. Onuitsprekelijk zijn wat Hij heeft gedragen. Het gaat werkelijk al onze bevatting te boven. Wat dat betreft mogen wij wel de schoenen van onze voeten doen. Want ik sta wel op zeer heilige grond.

O liefde die om zondaars te bevrijden, zo zwaar wou lijden. Al kunnen wij het lijden van Christus nooit peilen, toch goed om erover na te denken. Wat het Christus heeft moeten lijden. Geleden heeft naar lichaam en ziel. Soms zijn we wat geconcentreerd op dat lichamelijke lijden. Die doornenkroon. Die geselingen. En dat geestelijke lijden zegt de Catechismus. Ging in zekere zin veel verder.

Wat heeft Christus geleden naar Zijn ziel? Vier dingen. Hij uit die hemelse heerlijkheid leefde. Wat moet die zondige wereld en zondige mensen die Hem elke dag omringd hebben Hem gekweld hebben. Wij zijn gewend aan de zonde. Voor ons is deze wereld vaak veel te weinig een kwelling. Christus heeft geleden tussen deze verdorven wereld. Het tweede wat Zijn geestelijke lijden: Hij trad de mensen met liefde tegemoet. Werd gehoond. Hij was veracht. Ze wilden Zijn liefde niet. Terwijl Hij kwam met een hart vol brandende liefde. Hij was veracht, en wij, hoort u het, wij hebben Hem veracht.

Ik lees in Markus 6. Staat zelfs dat Zijn verwanten Hem verwierpen. Vrienden zitten voor me. Vriend kun je vertrouwen. Als je er nou achter zou komen dat een van jullie een verrader is. In Zijn liefde werd Hij verraden. Mijn broederen ben Ik vreemd. Als een moeder een zoon heeft en de liefde steeds wordt weggeduwd. Miskenning van de liefde voor Christus in Zijn lijden.

Christus was zo anders in Zijn lijden. Wij zijn vooral met onszelf bezig. Bij Hem zo anders. Zijn lijden was voor een groot deel medelijden. Hij leed met anderen mee. Wij kunnen ons er zo vaak zo moeilijk in verplaatsen. Je probeert het wel. Hij kon het wel. Niet een beetje maar in het volle gewicht heeft Hij het meegedragen. Onze krankheden heeft Hij op Zich genomen. Onze smarten van een hele wereld. Hij zag een wereld om Zich heen in lijden, angst en nood.

Niemand had zo’n bewogen hart als Christus. Daarom niemand zo heeft kunnen lijden als Hij. Ook om hun geestelijke nood. Zag die mensen om Zich heen in hun blindheid.

Als een man huilt, dat voelt heel ongemakkelijk. Als een vrouw zou houden al lastig. Als je vader aan tafel zit te snikken. Tranen. Jeruzalem. Hoor je dat. Hoe menigmaal heb Ik u bijeen willen vergaderen. Maar U hebt niet gewild. Toen stak Hij geen gebalde vuist op naar Jeruzalem maar tranen. Mensen zag op weg naar de eeuwige rampzaligheid. Onzegbaar lijden dat Hij Zijn tranen niet droog kon houden.

Het vierde. De verberging van Zijn Vader. Dan klinkt daar die angstkreet uit dat gemartelde hart. Vader, Vader, waarom hebt U Mij verlaten. U antwoordt niet. Onzegbaar wat dat is. Nedergedaald ter helle. Wie zou zijn ogen droog kunnen houden? Het gaat niet om emotie. Nog een keer. Het oordeel van het ganselijke menselijke geslacht. Een last waar je onder zou doen bezwijken.

Hij is een vloek geworden. We hebben er geen besef van van de ontzaglijke toorn van God niet. Niet voor de Zoon een beetje zachter. Waar moeten wij dan blijven? Hebt u iets van de toorn van God gevoeld. Heeft die ontzaglijke toorn ons wakker geschud. Mij haast gegeven?

Christen ik haalde het vanmorgen aan, christenreis. In die stad verderf plezier gehad. Boven die stad zag hij een donkere, dreigende wolk hing. De toorn van God. Toen kreeg christen haast. De schrik brak bij hem uit. Heeft die toorn ons in beweging gebracht of slenteren wij nog voort. Ontwaakt en staat op. Het gevaar is zo groot. Wie kiest hier vanavond in de Triumfatorkerk voor het leven de dood. Eeuwige dood voor het eeuwige leven. Dan ben je toch een dwaas?

Saulus van Tarsen. Neergeveld voor de toorn van God. Daar stond Paulus als het ware voor de toorn van God. Dat moment heeft hem nooit vergeten. Dat heeft hem tot zo’n groot apostel gemaakt. Wij dan wetende de schrik des Heere, bewegen de mensen tot geloof. Niet om mensen in wanhoop te laten maar te bewegen tot Hem.

Opdat Hij met Zijn lijden ons van de eeuwige verdoemenis verlossen. Christus heeft door Zijn lijden drie dingen verworven: genade, gerechtigheid en het eeuwige leven. Gerechtigheid dat Hij ons vrijspreekt van straf. Het leven tot in eeuwigheid. Dan mag vanavond dit dat Christus geleden heeft als Evangelie gepredikt worden. Elk artikel is een belofte.

Vraag 22. Wat is een christen nodig te geloven? Al wat ons beloofd wordt? Twaalf artikelen zijn twaalf beloften. Een geloofsartikel om aan te nemen en aan te grijpen. Luther in 1516. George Spenlein zo aangevochten. Dat hij voor God niet kon bestaan. Maakte Luther deelgenoot. Brief: daarom lieve broeder leer Christus kennen, en wel de gekruisigde. Met de woorden van vanavond, die geleden heeft. Die betaald heeft. Leer Hem lofzingen en aan jezelf wanhopen. Tegelijk. Vanwege Zijn arbeid. Hoe meer je gaat wanhopen aan jezelf, hoe meer je Hem gaat lofzingen.

Zeg tot Hem, U Heere Jezus bent mijn gerechtigheid en ik ben alle uw zonden. Wat is geloven zegt Luther, is ruilen. Al mijn schuld. En mij het Uwe geschonken. U bent geworden wat U niet was en hebt Mij gegeven wat ik niet was: genade voor God. Mag ik vanavond hetzelfde zeggen, gemeente leer Christus kennen en wel de gekruisigde. En leer Hem lofzingen. En ik ben al uw zonden.

We gaan verder. Vraag 38. We kennen Hem allemaal Pontius Pilatus. Stond bekend als een slechte kerel met weinig geweten. Toch moest Hij zeggen Ik vind geen schuld in deze mens. Om daarmee uit de mond van een heiden nog een keer te bevestigen dat Christus het volmaakte Lam was zonder gebrek. Tegelijkertijd gaf Hij Hem over.

Christus de onschuldige schuldig verklaard. Waarom? Opdat wij schuldige vrijgesproken zouden worden. Dat zinnetje uit het Avondmaalsformulier. Hij onschuldig veroordeeld is, opdat wij door het geloof, schuldigen, onschuldig voor God zouden zijn. Vraag 39. Beetje vreemd gezegd waarom hebben ze Jezus niet gestenigd of ophangen. Waarom kruisdood? Juist die dood omdat die dood een vervloekte dood was.

U kent die tekst: Galaten 3 vers 13. Christus heeft de vloek weggenomen, een vloek geworden te zijn. Deuteronomium 31. Wij een vloek. Uit Zijn gemeenschap. Uit Zijn nabijheid. Niet meer delen in Zijn liefde. Zo is het voor Christus geweest in Zijn lijden de vloek gedragen. Mijn God, Mijn God waarom hebt U Mij verlaten? Wij kunnen daar niet bij omdat wij niet weten wat het is in de nabijheid van de Vader te leven.

De Vader wilde Hem als het ware niet meer kennen, laat ik het zo zeggen. Zwak menselijk. Je vader wil niets meer met je te maken hebben als zoon. Ik sta wat te stamelen. Bitter rouwklagen. Ze hebben Hem doorstoken. Heb je weleens tranen gehad dat ik Christus dat lijden aangedaan heb. Ik deed door mijn zonden Hem al die jammeren aan. En dan nog iets opvallends uit vraag 37 en 38. Eerst ons, eerste persoon meervoud, en dan vraag 39 eerste persoon enkelvoud.

Hoe sta ik, en jij, en u, tegenover die gekruisigde Christus? Die vier woorden: de vloek op mij, op Hem. Wat op mij lag, op Hem. Het zijn maar vier woorden. Dat deed Hij voor mij. Een vloek geworden voor vervloekten. Heeft dat woord je iets te zeggen? Dat woord vervloekten. Kijk voor mensen beladen met nood en schuld, wordt deze gekruisigde Christus zo dierbaar en zo lief. Hij die in mijn verlorenheid wilde neerdalen. Zo groot als mijn schuld, zo groot is Zijn liefde. Nee, nog groter, nog dieper, nog voller.

Juist bij het kruis komt alles samen. Dat het met minder niet kon. Daar zie ik de diepte van mijn schuld. Zien die ze doorstoken hebben en dan bitter rouwklagen. Die zover wilde gaan. Een eeuwigheid diep. ‘Ons hart bezwijkt, het beeft en doet ons deinzen, ontzagg’lijk kruis, als w’ aan uw wond’ren peinzen: o Liefde, ‘k zie en voel in uwe wonden, de vloek der zonden. Dit slaat mijn trots, al mijn verdienste neder, ’t verlaagt mij diep, maar o, ’t verhoogt mij weder! ’t Meldt mij mijn heil, die van Gods tegenstander, in vriend verander. Och, als ik, Heer, om mijne zonde beve, dat dan uw kruis mij weder ruste geve: dat kruis zij dan mijn vreed’ en vreugde tevens, o God mijns levens!‘.

Amen.

 

Zondag 5 februari 2023 – Triumfatorkerk Hersteld Hervormde Gemeente Katwijk-upon-Sea – ds. P. den Ouden – Schriftlezing Jesaja 53