Het zijn de schakels van Gods voorzienigheid die we te zien krijgen in het leven van Mozes die God gebruikte om Zijn volk te verlossen uit Egypte. Mozes’ opvoeding staat in het teken van het dienen van de Heere God. Aan het hof bij Farao in Egypte is de leertijd van Mozes. Vervolgens horen we over de keuze van Mozes: achtende de smaadheid van Christus meerdere rijkdom dan de rijkdommen van Egypte. Het gaat ons aan als de vraag komt of wij ook al die hartelijke keuze hebben gemaakt.

Exodus 2 vers 10: ‘Toen het knechtje groot geworden was, zo bracht zij het tot Farao’s dochter, en het werd haar ten zoon; en zij noemde zijn naam Mozes, en zeide: Want ik heb hem uit het water getogen’.

Geloven is kiezen

Gemeente we willen vanmorgen bij drie dingen stilstaan van Mozes.

  1. De opvoeding van Mozes;
  2. De leertijd van Mozes;
  3. De keuze van Mozes.

1. De opvoeding van Mozes

Dat heeft weer alles te maken met de voorzienige leiding van Mozes in het leven. Soms goed om terug te kijken naar Gods leiding in uw, in jouw leven. Als ik die of die niet was tegengekomen. Had ik hier bij wijze spreke niet gezeten. Een verkering. Als ik niet op die tijd en plaats geweest was. Om daarover over te mediteren.

Dat zien we in de voorzienige leiding in het leven van Mozes. In dat biezen kistje aan de Nijl gelegd. Hoe kom je op het idee? En daar precies die dochter van Farao moest komen, de Nijl was honderden kilometers lang. En dat precies toen Mozes huilde en zij dat hoorde. Gooi maar voor de krokodillen, nee ze kreeg barmhartigheid. En Mirjam daar was. En aan het hof kwam.

Al die schakels in Gods voorzienige leiding. Daar wordt opgeleid om het volk te verlossen. Goddelijke ironie, Goddelijke spot. De grote tegenspeler van Farao wordt opgeleid voor zijn ogen. Wij weten dat alle dingen medewerken moeten ten goede. De bewaarder Israëls sluimert noch slaapt.

Uitgetrokken uit het water. Zijn naam betekent. De man die het volk Israël uit Egypte zou uittrekken. Ventje van drie maanden. Zijn naam een profetie. Heilig zijn o God Uw wegen. Terwijl Israël zwaar verdrukt werd, was de Heere al bezig.

We gaan verder, Mirjam zijn zus. Schuil achter die boom. Ziet die princes en hofhouding en houdt adem in. Kistje bij princes gebracht. Houdt adem in. Wat gaat er nou gebeuren? Wordt Mozes in het water gegooid?

Arm slavenkot liggen een vader en moeder op hun knieën te bidden. Amram en Jochebed. Amram mag maar eventjes voor hem zorgen, duurt maar een jaar of vier/vijf. Wat zou dat de opvoeding van Jochebed gestempeld hebben. En wat behoort het ook onze opvoeding te stempelen.

We hebben onze jaren maar een jaar of achttien, twintig. Lijkt lang maar een zucht. Vraag maar aan ouders waarvan de kinderen de deur uit zijn. Dan gaan ze de deur uit de wereld in. De wereld die ze probeert bij de Heere vandaan te houden.

We kijken vaak naar de moeders, ik kijk vanmorgen als eerste naar de vaders. Die als eerste verantwoordelijk. Welke Bijbelverzen geef je ze mee? Welke liederen leer je ze? Wat ga je vandaag doen vaders? Als het op zondag niet gebeurt, dan al helemaal niet in de week.

Ik hoor te vaak in de gemeente daar werd bij ons thuis nooit over gepraat. Ouders die we lief hebben. Mijn vader ging twee keer naar de kerk maar sprak er nooit over. Wat leven we ze voor? Mijn vader heeft de lief, met alle lek en gebrek. Dat is het belangrijkste.

En de moeders. Wat zou onze gemeente en ons land gezegend als er meer moeders waren als Jochebed. Iets om over na te denken. Stel je voor dat Mozes een hele andere moeder had gehad dan Jochebed. Moeder met alles druk bezig geweest was maar geen tijd om met de kinderen te bidden.

Kortgeleden zei iemand van 21 tegen me mijn moeder heeft me nooit naar bed gebracht. Nooit gebeden aan de rand van het bed. Lieve moeder zat elke zondag twee keer netjes in de kerk. Welterusten zei ze, en dat was het. Als moeder zo’n moeder had gehad was hij ondergegaan aan het hof van Egypte. Tachtig jaar daar geleefd maar dan eeuwig ten onder gegaan.

Maar Gode zij dank had Mozes Jochebed als moeder. Deze gelovige vrouw, in Hebreeën 11 staat. Heere geef mij twee delen van die geest [red: verwijzing naar 2 Koningen 2 vers 9].

2. De leertijd van Mozes

Na vier/vijf jaar moest ze hem bij het paleis gaan brengen. Moet je eens voorstellen als je zo’n moeder bent. Ventje praat misschien. Zou het wel gezegd hebben. Kom je bij het paleis en gaan grote deuren open en dan ventje van vijf loslaten. Kijkt nog een keer om naar zijn moeder en stak handje op en toen grote deuren dicht.

Ik zal hem nooit meer zien. Hij aan die kant van de deur. Hoe zou ze naar huis gelopen zijn. Onvoorstelbaar. En daar aan de andere kant van de deur staat dat ventje van vijf jaar rond te kijken. Komt de princes ik ben je moeder. Onvoorstelbaar hoe dat allemaal is gegaan.

Een ventje overgeleverd aan Egypte, aan Farao. Maar Gods plannen falen niet. Een slaaf. Ja zijn moeder, de princes gaf een kus en ging de kamer uit. Mijn moeder ging altijd met hem bidden. Ik weet niet of hij het gezegd heeft. Het is wat geweest. Een nieuwe opvoeding. Want het was mogelijk dat hij de nieuwe farao zou worden.

Opgevoed in de wijsheid van Egyptenaren. Spijkerschrift van de Egyptenaren. Zoals je op school geschiedenis leert. Astrologie. Piramidebouw. Wat is wijsheid, wat is waarheid? Filosofie. Wat is het doel van het leven. Staatskunde. Krijgskunde. Flavius Josephus: Mozes zelf een veldtocht aangevoerd. Of het waar weten we niet maar Josephus is een getrouwe schrijver.

Veertig jaar volgestopt met kennis maar niet van de Heere God. Machtig in woorden en werken. Calvijn: excelleerde. Ben je een kneus aan het hof, dan minder kans daar farao te worden. Calvijn: Te minder hoop dat zo iemand Israël zou verlossen. Plan van God. Ik weet hoe het vast gebouw van Uwe gunstbewijzen, naar het vast bestek.

Het oude Egypteleven was doortrokken van godsdienst. Farao werd zelf als god vereerd. Als hij naar de afgodstempel ging hele stoet. Mozes mee. Daar heeft Mozes veertig jaar mee moeten lopen, hij kon er onmogelijk om heen. Zou hij ook mee geofferd hebben? Meegebeden.

Aan de ene kant die drie jongelingen die in de oven terecht kwamen en het niet konden uitstaan. Menselijk gesproken als Mozes radicaal geweigerd had, had hij die veertig jaar nooit volgehouden. We weten het niet. Veel belangrijker: de Heere heeft hem vastgehouden. Misschien heeft hij ook wel een tijdje gezocht en getwijfeld. Terwijl hij daar leefde in overdaad.

Lagen vader en moeder elke dag te worstelen aan de genadetroon. Wat hebben die vader en moeder gebeden, gebeden, gebeden. Meer konden ze niet, hij was echt onbereikbaar. Het is echt waar: een krachtig gebed van de rechtvaardige vermag veel.

Onze kinderen voelen als het ware ook in Egypte. Hoe velen voeden op met een hart vol zorgen. Laat Amram en Jochebed ons tot aansporing zijn. Later Monika, wat heeft ze geworsteld om zoon Augustinus. Ambrosius: het kan niet zo zijn dat een zoon van zoveel gebeden verloren gaat.

Nagekeken in de belijdenissen. Een zoon van zoveel tranen, staat er echt letterlijk. Nog iets dieper dan gebeden. Tranen van bezorgdheid maar ook van liefde, allee door elkaar.

We leven in een afgrijselijke tijd. Toen ook. Zevenhonderdduizend mensen. Daar werd meer wijn uitgegoten dan een heel jaar en de vrouwen lieten zich helemaal gaan. Geschiedschrijver Herodotus.

Volgende week hier op Katwijk. Haringrock. Ik weet dat hier mensen zitten, en niet alleen jongeren, die er vorig jaar zijn geweest. Wat ga je straks tegen de Heere zeggen als Hij straks vraagt wat deed je daar? Wil je dat eens ernstig overwegen? En niet alleen daar.

Blauwe Bok. Zaten een paar mensen die een paar jaar geleden belijdenis hebben gedaan. Zaterdagavond laat bij de Blauwe Bok. Ga je zo met je ja-woord om? Je kunt geen twee heren dienen. Word eerlijk tegenover jezelf en tegenover God. 1 Johannes 2 vers 15: ‘Hebt de wereld niet lief, noch hetgeen in de wereld is; zo iemand de wereld liefheeft, de liefde des Vaders is niet in hem’.

3. De keuze van Mozes

Ik heb het wat meer uitgeschilderd om het derde punt meer uit te laten uitkomen. 35 jaar geen woord over God gehoord. Dan is het wel een machtig wonder als ik bij de woorden van Stefanus hoor dat het toen in zijn hart kwam. Hoe kwam dat? Zijn broeders niet vergeten. Ten diepste geen Egyptenaar geworden. Zijn broeders en volk niet vergeten omdat God hem niet was vergeten.

Wat moet Mozes zich een vreemdeling hebben gevoeld. Omdat er niets van God was. Een christen ten diepste een vreemdeling. Gemeente het is niet zo’n goed teken als we ons in deze wereld zo goed thuisvoelen. Hebreeën 11: beleden dat ze gasten en vreemdelingen waren.

Moet je voorstellen aan tafel met al dat goudwerk. Of aan het werk. ‘s Avonds in bed alleen gevoeld hebben. Ik ben een vreemdeling hier beneden. Omringd door duisterheen.

U voelt wel aankomen: dit kon niet anders dan deze keuze. Omdat God het in het hart gelegd had. Ventje van een paar jaar oud maar nooit vergeten. Weer een korte les voor ons: onderschat het niet ouders. Kind van een paar jaar oud, drie – zes. John Newton. Toen stierf zijn moeder en hij nog maar een ventje van een jaar of acht, vader een rauwe kerel. Maar moeder niet vergeten. Die peutertijd beslissend geworden.

Door het geloof heeft Mozes geweigerd. Onvoorstelbaar hè. Geweigerd om een zoon van Farao’s dochter genaamd te worden. Dan voor een tijd de genieting der zonde. Stel je voor: Tweede Wereldoorlog, je bent geen jood. En ster op je jas laat naaien. Werden afgevoerd naar Auschwitz.

Treinen afgevoerd naar Egypte. Uitgemoord. Het was genade. Heeft hij gezworven, geworsteld. Het kwam onvermijdelijk tot een keuze. Bij iedereen. Noach, het kwam tot een keuze. Hij ging die ark bouwen. Ik ga die ark bouwen. Dwars tegen al die redelijk in. Abraham het kwam tot een keuze. Hij ging echt Ur uit. Hij liet alles los. Ruth, uw volk mijn volk, uw God mijn God. Discipelen we hebben alles verlaten en zijn U gevolgd. In uw leven.

Nee, geen vrije wil. Van nature kiest mijn hart tegen God. Kiest mijn hart voor van alles en nog wat maar niet voor God. Iedereen die tot die hartelijke keuze kwam heeft het verwonderlijk uitgeroepen dat U het in mijn hart gaf, ik kan het niet begrijpen. Dat U mij eruit gehaald hebt. Ik was net zo blind. Dat U mijn ogen geopend heeft. Uw vrije gunst wordt de ere toegebracht.

De keuze toegebracht. Comrie. ABC van het geloof. Bij de A, ander woord voor geloven, aanhangen, aankleven, aannemen. Bij de B betrouwen. U moet dat boek maar kopen. Wat is geloven? Voor jongeren, ouderen. Concreet wordt bij Hebreeën 11. Bij de letter K komt hij bij kiezen. Geloven zichtbaar wordt. Geloven is kiezen. Je kunt het omdraaien. We kunnen niet geloven zonder te kiezen en kiezen te geloven. Niet uit elkaar spelen maar bij elkaar houden.

Waaruit blijkt dat Mozes geloofde? Hij maakte een keuze. En nu vanmorgen wij. De Heere zegt mag ik je hart hebben? Wat is je keuze. Geen antwoord uit de dogmatiek maar uit het hart.

Hoe kwamen ze in dat heerlijk oord. Zij hoorden Jezus’ stem. Geloofden het dierbaar Woord en gaven het hart aan Hem.

Hier zitten er vanmorgen heel veel die weten dat het anders moet. Eigenlijk zou ik met die zonde moeten breken maar het gebeurt niet. Ernstiger de Heere zoeken maar het gebeurt niet. En straks op het sterfbed maar het gebeurde nooit. Eigenlijk. Ze waren het echt van plan.

God verhoede het dat wij daar bij zullen horen. Kiest nu heden, niet uitstellen, wie gij dienen wilt. Loop je tegen je hart aan dat zo op slot zit, onwillig is. Ik heb goed nieuws: God weet daar wel raad mee.

Dordtse Leerregels. Hoofdstuk 3, 11. De keuze van Mozes. Eigenlijk jammer, je zou zo twee preken over willen hiuden. Een ding dan stop ik. Achtende de smaadheid van Christus meerder dan de rijkdommen van Egypte. Opvallend Christus eeuwen later. Waarom? Zonder Christus wordt het nooit wat.

Mooie kanttekening: want ook Mozes heeft de dag van Christus gezien. Net als van Abraham. Dat weten we. Mozes de allereerste schrijver van het Evangelie. Genesis 3 vers 15. Mozes heeft ook de dag van Christus gezien. Wat heeft Hij in Christus gezien? Wat ziet u in Hem? Wat zie jij in Hem? Misschien nog belangrijker dan wat Mozes heeft gezien.

Alles. Daarom kon hij alles prijsgeven. Volkomen zegt hij aan het einde van zijn leven. Deuteronomium 32. Hij is die rotssteen wiens werk volkomen is. Daarom viel Hem die keuze zo makkelijk. Zo hartelijk. En daarom hoop dat we Mozes zo hartelijk, zo makkelijk in die keuze volgen.

Amen.

 

Zondag 25 juni 2023 – Triumfatorkerk Katwijk-upon-Sea – ds. P. den Ouden – Schriftlezing Exodus 2 vers 1-10, Handelingen 7 vers 20-23 en Hebreeën 11 vers 23-26