De apostel Jakobus zet de vriendschap met deze wereld tegenover de vriendschap met God. Die twee kunnen niet samengaan. Dit heeft gevolgen in de praktijk met hoe wij met onze naasten omgaan, hoe de relatie met God is en hoe het er met onszelf voorstaat.
Jakobus 4 vers 4b: ‘Zo wie dan een vriend der wereld wil zijn, die wordt een vijand Gods gesteld’.
Vriendschap met God
Gemeente, dat is nogal wat, we horen van oorlogen, we horen van veldslagen, u zegt in het nieuws. Ja maar ook hier. Wat Jakobus in zijn brief bedoelt. Oorlogen en veldslagen. Vanwaar komen krijgen en vechterijen. Hiervoor nog wordt in vrede gezaaid.
Wat is dat aangrijpend oorlogen in de gemeente van Christus. Waar vrede dient. Als ergens vrede te vinden is, dan is het daar. Jakobus trekt dan drie lijnen in het gedeelte wat we gelezen hebben. Of drie pijlen. Geen pijlen om te doden, en te verderven, maar pijlen om te raken. Dat z’n lezers wederkeren tot God. Komt tot de liefde tot Hem. Wat ook zal leiden tot de vernieuwing van de liefde tot de ander.
Eerst richt Jakobus de pijl tot de naaste, dan tot God, en dan schiet hij een pijl op het hart. Wat is dat naar wellusten? Verlangen naar genot. We weten ook genoeg af van de brief dat we hoeven te raden. Veel van hen hebben te lijden gehad van de kant van de rijken. Kennelijk heeft hen dat in de greep van verzoeking gebracht. Te genieten. Alles voor over om het net zo goed te hebben als zij. Dat verlangen bezet hen. Ook zoveel hebben en genieten. En dan raken ze ook maar niet verzadigd. Nooit raken die verlangens vervult.
En intussen is het als bederf in de gemeente. Afgunst. Nijd. Lichaam van Christus raakt verdeeld en verscheurd. Het gaat zelfs zover schrijft Jakobus dat het van sommigen de gebeden vervuilt. Bid en u zal gegeven worden, dat staat ook in de Bijbel. Maar niet om er alleen beter van te worden. Dat is kwalijk bidden. Nog meer te genieten van de wereld en haar begeerlijkheid.
Dit zijn van die dingen in de Bijbel waarvan je denkt als je niet beter wist, dan denken dat het voor ons geschreven is. Ik besef ook wel dat een prediker dat misschien wel in de zesde, en twaalfde, en zevende eeuw gezegd heeft. Maar toch was het nooit zo algemeen als nu. Pluk de dag. Een onchristelijk, ongeestelijk beginsel.
Maar hoeveel mensen leven zo? Dan heb ik het niet over de wereld. Maar over christenen. En ook refo’s. De pinnen niet te diep in de aarde slaan maar ondertussen. Wat zijn we ermee bezet. Hier zo comfortabel hebben. Als je dat nu zo bezet. Op je tijd en op je kracht en op je portemonnee. Begeerte zo bezet dat je verteerd. Geestelijk leven zo onder lijdt dat je amper aan God denkt. Die vrucht wordt in vrede gevonden en in vrede gezaaid.
Dan kom ik bij de tekst. Die zo leven. De vriendschap van de wereld wordt een vijand van God gesteld. En je ziet de pijl als het ware van de boog flitsen. Zomaar doeltreffen. Zal hij ook u gemeente doel treffen jong en oud? Ik zou bijna zeggen met Paulus wij bidden van Christuswege hoor wat God spreekt. Ontwijk dat niet. Het gaat om je eeuwig behoud.
De pijl is scherp, dat is waar. Pijlpunt is liefde. Die een vriend van de wereld wil zijn, vijand van God verklaard. Jakobus, wat bedoel je? Met wereld bedoelt hij niet de aarde of schepping. Met wereld bedoelt hij gevallen wereld. De boze is haar overste zegt de Heere Jezus. Hij zegt ook dat de wereld Hem haat. De wereld die in het boze ligt. De overste der wereld vader der leugenen. Voor de christen betekent de wereld aanvechting.
Zo de wereld u haat, zo weet dat ze Mij gehaat heeft eer dat u. Uit die wereld uitverkoren heeft, vandaar dat die wereld u haat. Met wereld Jakobus die God tot vijand heeft. Als je een vriend van de wereld bent, dan een vijand van God. Overspel noemt Jakobus dat. Overspel in de ogen van God. Daarom zei ik net dat die pijl zo scherp is.
De gedachte is u bekend. In het Oude Testament komt die band voor, zo sterk als de band tussen man en vrouw in het huwelijk. Hosea. Profeet zo spreekt. Machtige woorden spreekt. Ik zal u ondertrouwen in gerechtigheid en geloof. Machtig en genadig. De Heere die Zijn volk ziet als Zijn vrouw, en bruid.
En ook die aanklacht. Zij doen niets dan hoereren. Ontrouw. Zoals een vrouw haar man ontrouw is door met een ander te gaan. Afhoereren noemt de Bijbel dat. Van Zijn verbondsvolk toen en nu. Ontrouw jegens een liefderijke Heere. Het is een slag in het gezicht van de Bruidegom. Vertrapt, verloochend Zijn liefde. Geestelijk overspel.
Zoals de Heere Zelf aanspreekt boos en overspelig of zondig geslacht. Vriendschap met de wereld is dat. Geestelijk overspel. Ontrouw jegens God. Je kunt niet God dienen en de wereld. Jij ook niet. U ook niet. Ik ook niet. De apostel Johannes schrijft in zijn eerste brief: heb de wereld, heb je het weer, niet lief. Zo iemand de wereld liefheeft, die heeft de Vader niet lief. Grootsheid des levens en begeerlijkheid gaat voorbij, maar die de wil van God doet blijft in eeuwigheid.
Lezers van Jakobus in die eerste eeuw begeerlijkheid niet uit de Vader. Aangejaagd door vleselijke verlangens. Laten door de wereld leiden. Ik las ergens: Strijd en valse vriendschap twee takken van dezelfde stam op beide wegen laat de mens zien zich door verkeerde verlangens laat leiden.
Kan subtiel. Gouden kalf. Aäron: morgen de Heere dienen. Wilden de Heere niet kwijt. Vriend van de wereld. Kun je heel opzichtig zijn maar ook heel voorzichtig. Wilt de Heere niet kwijt. Tegelijkertijd die begeerlijkheid niet kwijt, grootheid van het leven. Die pijl, kan die vanmiddag langs je heengaan? Eigenlijk niet gemeente, toch onmogelijk?
Wereld en vlees zo grip op je hebben en na ontvangen genade nog zo houden. Vlees dat zo moeilijk kan. Heeft hebzucht je hart? Vriendschap der wereld. Heeft eerzucht je hart? Vriendschap der wereld. Leef je voor je eigen ik. Vriendschap der wereld. Neem je het zakelijk niet zo krap op de waarheid. Loop je leeg op roddels. Ga je als gedoopte christen helemaal los in de keet? Dat is vriendschap der wereld.
Wat als je als oudere of jongere elke dag de films kijkt overduidelijk de Heere niet gediend wordt. Ik ook. Pijl raakt mij ook. Wees eerlijk. Wat je leest? Leg het naast de Bijbel. Is het uit een reine geest of zondige geest? Als we naar de wereld uitgaan, dat is overspel.
Weet je dat de vriendschap van de wereld vijandschap van God is? Weten ze heel goed. U hoort het gemeente, dat overkomt die mensen niet. Nee, wie een vriend van de wereld wil zijn. Honger naar genot. Wilt u dat? Vriend van de wereld zijn. Wil je dat? Zeg eens eerlijk. Ja. Ja toch. Van huis uit. Misschien ben je het nog altijd. Ik begrijp dat want dat ligt ons boze hart. Want dat lijkt alles, echt hoor, maar het is niks. Zeepbel. Soms de kleinste aanraking en het spat uit elkaar.
En dat grijpt mij zo aan. Vriend van de wereld en je bent een vijand van God. Zo erg. Belijd dat als een verloren zoon. De Heere heeft je er niet voor over. Waarom denk je dat Hij in de vroegte van je leven al beloofde Ik wil je God zijn. Liefde tot Hem.
Maar wacht ook u en mij die Hem liefhebben, die pijl raakt ook ons. Hoe ontdekkend. Die vriendschap betekent vijandschap met God. Geestelijk overspel. Kunnen we klagen soms met geestelijke traagheid. Heeft het soms te maken met die wereldgelijkvormigheid. Wordt niet gelijkvormig aan die wereld. Die heilig is wees ook heilig. In al uw wandel, niet in de meeste. Maar al.
We zijn toch niet gaan leven als de wereld? Hossen toch niet mee met de wereld. Je bent heilig, maar je moet het hoe langer hoe meer worden. Ik zeg ook graag mag het worden. Woord van twee of drie getuigen zal bestaan. Petrus schrijft het ook. De volmaakte wil van God.
U bent vanmiddag wel aardig in vorm denkt iemand. Het Evangelie is zo rijk en zo diep. Misschien zijn we vaak zo uit vorm. Evangelie zo duidelijk. Jakobus maakt dat ook duidelijk in vers 6. Ontrouw duldt Hij niet. Die zich trots afkeert, met die in Hij niet begaan maar de nederigen.
En dan de derde boog. Verhouding tot de ander en tot God. En nu de derde de wederkeer tot God. Bekering van die vriendschap van de wereld, vijandschap van God en ontrouw. Welke pijl je ook raakt, deze weg heb je te gaan. Niet de vriendschap met de wereld aangaan.
Hem belijdend je ontrouw. Vergelegen om God. Verzoening van God. Zoals David het doet na die zwarte, zwarte, zwarte bladzijde in zijn leven. Geef mij maar weder vreugde van Uw heil. Vlied van de duivel. Let op de volgorde. Wederstaat de duivel en hij zal van u vlieden. Zo nadert tot Hem. Beschamend. Heere wat heb ik U verloochend. Geestelijk overspel gepleegd en toch vol verwachting. Nader tot Hem zegt Jakobus.
Dan nader je met eerbied gesproken tot een vredeheerser of harde despoot. In Christus is Hij een genadige Vader. Die zal genade verkrijgen. Ik lees: Hij zal tot u naderen. Nader tot God en Hij zal tot u naderen. Dan smaak je Zijn nabijheid. Dan heb je die hartelijke vreugde in God. Zegen, rijkdom.
Het leven met Hem vraagt zuiverheid. Kruis door je wellusten. Afhankelijk van God. Gemeente ten diepste gaat het erom een vriend van God hoe langer hoe meer. Dat is wonderlijk Bijbels taalgebruik. Abraham genoemd een vriend van God, vader van alle gelovigen. Mozes, zoals iemand met een vriend spreekt zo sprak God met hem. Zijn discipelen noemde Hij Zijn vrienden.
Tegen een zonder die tot Hem nadert dat zegt. Kunt u dat begrijpen? Moet U dan geen ander hebben? Hij is het die ons Zijn vriendschap biedt. Hij handelt nooit met ons naar onze zonden. Hij is al om Hem. De Heere Jezus Christus. Die een verlangen had de wil van de Vader te doen. De overste van deze wereld naar Hem toekwam. Op een presenteerblaadje aanbood.
Heb de wereld niet lief, zo heb je de Vader niet lief. Grootheid en begeerlijkheid gaat voorbij, maar die de wil van God doet. Hoeveel geldt dat aan Hem, Christus. Niet gelijkvormig aan de wereld maar hoe langer aan Hem gelijk. Dat is echt geluk. Meer geluk. Nabij Christus te zijn. Tot hem komen en woning bij hem maken. God in je hart. Vriend in je hart. Voor nu en voor de toekomst.
En wat is dan de roem van je hart? De rijkdom van je hart. Zegt u het eens? Weg wereld weg schatten, gij kunt niet bevatten hoe rijk ik ben, ik heb alles verloren en Christus verkoren wiens eigen ik ben.
Al sprak ik de talen van de mensen en van de engelen. Zo rijk. God maakt woning in je hart en waar Hij woont, dan zijn we terug bij het begin, daar is vrede ook met elkaar. Ik ben een vriend en metgezel, we hebben het gezongen. Dit geluk vergaat nooit meer, dit is eeuwig.
Nog een keer vragen we het aan Johannes. En de wereld gaat voorbij, maar die de wil van de Vader doet die blijft tot in eeuwigheid. Vriend van de wereld en vijand van God gesteld en andersom. Wat wordt het? Mag ik het zo eenvoudig zeggen. Wat te verkiezen. Wat te verkiezen kan nu toch niet meer moeilijk zijn. Nadert tot God zegt de Heilige Geest en Hij zal tot je naderen. Hij ziet ernaar uit. Die het niet verdiend heeft. Is het waar? Is het echt waar. Laat het dan niet om mij maar om Jezus’ wil vrede zijn.
Amen.
Zondag 14 juli 2024 – Hersteld Hervormde Gemeente Putten, Holland – ds. P.C. Hoek – Schriftlezing Jakobus 4 vers 1-12