De tweevoudige Messiaanse roeping van Jezus

Bij de voorstelling van Jezus in de tempel, die de Evangelist Lukas heeft opgetekend, neemt Simeon het Kind in handen en looft God. Hij had een bijzondere openbaring gehad dat hij niet zou sterven voordat hij de Christus des Heeren zou hebben gezien. Geleid door de Heilige Geest zingt, looft en profeteert hij. Deze Jezus is een Licht tot verlichting van de heidenen én tot heerlijkheid van het volk Israël. God heeft Zijn beloften aan Israël niet verbroken. Israël zal tot de erkenning komen dat Jezus de door God beloofde Messias is. Door het verwerpen van de Messias werd het werkingsgebied uitgebreid. Zal in dit nieuwe jaar 2019 het overgrote deel van Israël tot de erkenning komen dat Jezus de Messias is? Dat de christenen uit de heidenvolken de Joden tot jaloersheid verwekken?

Lukas 2 vers 32: ‘Een Licht tot verlichting der heidenen, en tot heerlijkheid van Uw volk Israël‘.

De tweevoudige Messiaanse roeping van Jezus
1. Voor de heidenen;
2. Voor Israël.

1. Voor de heidenen

Gemeente, het is een ontroerend tafereel. Omstanders misschien wel met verbaasdheid erbij gestaan. Misschien gedacht: familielid, grootvader. Man met klein kind in zijn armen. Waarschijnlijk in de avond van zijn leven mag verkeren. Schijnbaar is hij daar, zouden wij zeggen, daar toevallig gekomen. Twee jonge ouders met een kind in de tempel te komen. Te doen wat God had geboden in Zijn wet. Hem de Heere voor te stellen, te lossen. Een offer te brengen, offer van de armen.

Gemeente, het is niet toevallig dat Simeon daar komt. Bij ons Advent begint het kerkelijke jaar, straks weer lijdenstijd aan de beurt, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Je zou hier mogen zeggen: hier mag Simeon Kerst en Pinksteren op één vieren. Door de Heilige Geest op hem was gekomen, staat er twee keer. Man, misschien wel bekend bij de Farizeeërs. Betekende bij de Joden dat hij zich zette onder het onderwijs van de Tenach, Oude Testament. Bovenal was hij toch, niet geheel alleen, bij iemand die de verwachting en het uitzicht leefde. Hij geloofde dat God de belofte betreffende het Zaad uit de vrouw zou worden vervuld. En ook nog dat hij de dood niet zou zien voordat Hij de Christus gezien te hebben.

Simeon geleid door de Heilige Geest. Jozef en Maria niet de enige, meer ouders geweest. Uitgerekend naar hen loopt Simeon toe. Begint God te loven. Typisch Joods. Elk gebed begint met: geloofd, gezegend zij de Heere. Maar dat heeft hier voor Simeon een extra lading. Mijn ogen hebben Uw Zaligheid gezien. Of: heil. Simeon ziet in dit kind niet zomaar een gewoon kind. Maar Gods heil vlees en bloed aangenomen. In Christus is de belichaming van dat reddende heilswerk van God zichtbaar. Simeon ziet dat niet alleen voor zichzelf. God heil bereid voor het aangezicht van alle volken. Hij gaat dat onderscheiden. Die volken duidt hij aan als heidenen en Israël. Het gaat voor beiden om dezelfde zaak. Het heil. Nog steeds gelden mag voor ons vandaag. Weet u van die ene Naam gegeven onder de hemel door welke wij zalig moeten worden. Is dat Kerstfeest ook al in uw leven geschiedt?

Simeon brengt onderscheid aan. Wat opvalt dat Simeon spreekt in deze volgorde. Hij noemt eerst de heidenen en dan Israël. En het is heel goed dat behalve Jozef en Maria ook anderen dit hebben gehoord en opgemerkt. Voor die laatsten zou dit godslasterlijk hebben geklonken. Hoe kan hij dit nu zeggen? God had lang geleden Israël uitverkoren en Zich op uitdrukkelijke wijze had geopenbaard. Psalm 147, alzo wilde Hij met geen volken handelen. Strikte scheiding tussen Jood en heiden. Hoewel Jezus later de discipelen de opdracht geeft om het Evangelie te gaan verkondigen in heel de wereld. Aarzeling nog na Pinksteren. Handelingen 15. Aparte vergadering in Jeruzalem met de apostelen en ouderlingen. De vraag is of de heidenen zalig kunnen worden zonder besneden te worden. Discussie. Dan staat Petrus op. Dan brengt hij verslag uit over de ontmoeting met Cornelius. Grote aarzeling. Gezicht krijgt van dat laken met reine en onreine dieren. Nu mag Petrus ook op Cornelius richten. Jakobus wijst op Amos, Amos 9. God de tabernakel weer zal opbouwen. Steden herbouwd. Israël zal daar eeuwen later weer in het land wonen. Met dat doel, nu komen ook de heidenen in beeld, de Naam des Heeren aan te roepen. Stemt overeen met wat andere profeten erover hebben gesproken. Roeping van de heidenen was zogezegd lange tijd geborgen. Efeze 3 zegt Paulus. Lange tijd in God verborgen is geweest. Eeuwenlang aan de mensen niet is geopenbaard. Namelijk dat de heidenen zijn mede-erfgenamen. Mede deelgenoten van Zijn beloften in Christus.

Lofzangen van Maria en Zacharias en lofzang van Simeon een verschil. Bijzondere genade zeggen de eerste. Erin mogen delen. In de lofzang van Simeon breder. Niet alleen toeschouwers. Zo ook het Evangelie tot ons gekomen. Het Woord hebben. Onder het Woord zitten. Ook het jeugdwerk. De Heere Zijn Woord geeft en Zich bekendmaakt. Niet nieuw wat Simeon hier zegt. Jesaja 49 vers 6. Te gering dat u Mij een knecht te zijn, Israël eerst genoemd, ook gegeven tot licht der heidenen tot aan het einde van de aarde.

Licht is de tegenstelling van duisternis. Soms heel scherp zijn. Kinderen, als je met je vader door een tunnel rijdt, vaak niet zo verlicht. Eruit en de zon schijnt, dan ineens in het volle licht. Licht en duisternis een tegenstelling. Beeld in de Bijbel van duisternis: ellende, verkeerdheid. Tasten in het duister, afgoderij en meest gruwelijke zonden. Hoe de duisternis de heidenen had bezet. Zo is ons hart van nature. Donker vanwege de zonden, de vleselijke begeerten. En niet te vergeten de aantrekkingskracht van de Heere. Met Kerst gebeurt het. Hoe dat de Heere Jezus is afgedaald in de put van genade. Wat een wonder dat Hij wilde komen. Hele hart in bezit te krijgen. Eigendom van Christus te zijn. Paulus: u was eertijds duisternis maar nu licht in de Heere. Zal de heidenen nu ook ten deel vallen.

Het woord verlichting is iets bijzonders mee aan de hand. Ontsluiering. Openbaren. Bijvoorbeeld, soms is er wanneer een bouw klaar is, standbeeld of plaquette, iemand die bekend is, trekt aan een koortje en dan zie je wat erop staat. Dat betekent hier het woord verlichting. Ontsluiering. Die sluier van ongeloof en onwetendheid worden weggenomen. Is dat is voor u en jou het geval? Is Christus voor jou nog steeds een verborgenheid? Tot de komst van de Messias kende het volk Hem niet noch Zijn Woord.

Johannes schrijft in zijn proloog, Johannes 1, het Licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet begrepen. Oordeel. Duisternis liever gehad dan het oordeel. Werken waren boos. Met Pinksteren als het ware uit de tunnel. Licht verbreed. Gaat zich openbaren. Heidenen getrokken tot Zijn wonderbaar Licht. Psalm 87, ingelijfd. Ze worden onthuld, voor de dag geroepen. Getrokken uit de duisternis. Dat zij er ook bij horen. En Petrus, die schrijft in Zijn eerste brief, u die eertijds geen volk waart. Nu Gods volk. Nu ontfermd bent geworden.

In de Heere Jezus mag het volk nu in aanraking komen met Hem. De Eeuwige. God van Abraham, Izak en Jakob. Zo ook in onze landen het Licht gekomen. Samen met Israël Hem te verheerlijken. Jesaja 25. Visioen van het feestmaal, volken op Sion. Op het aangezicht zullen worden weggenomen. In Abraham gezegend worden. Groot deel van de volken gered worden van de duisternis. Samen met Gods volk te zijn. Hem tot een lof te wezen, Hem te verheerlijken.

Gemeente, jongeren, schijnt dat Licht in jouw hart? Kent u Christus? Waaraan kun je dat weten? Onder andere waar dat Licht gaat schijnen maakt het openbaar wat er van binnen leeft. Valt er scheiding. Simeon zegt ook niet: deze gezet tot een val en opstanding. Israël heeft Hem verworpen. Simeon zinspeelde erop. Maar, zoals Paulus zei, dat zal tijdelijk zijn om plaats te maken voor de heidenen. Paulus komt in Romeinen 11 erop terug. Zal Israël altijd in die val blijven? Dat zij verre. Heidenen hen tot jaloersheid zou verwerken.

Landen waar totale duisternis is. Zijn grootheid, liefde tot een verloren mensenwereld, Zijn barmhartigheid. Mogen zien. God nam het aan als Zijn eigen volk aangenomen. Efeze 2. Middelmuur des afscheidsels verbroken. In dat Licht wordt je verlicht. Misschien weleens gevallen en dan naar de huisarts. Is het been wel of niet gebroken? Even een röntgenfoto. Zo zien. Zo is het met dat Licht. Zaligmaker in de prediking legt het hart bloot. Ontdekt mensen aan zijn zonden. Maakt duidelijk wie je bent. Gelovige of een ongelovige. Laat zien waar je je bevindt. Het laat vooral ook zien wie God in Christus is. Verloren zondaar. Als dat Licht in je gaat schijnen. Daarmee komt een mens tot Zijn levensdoel. Onze God is onze God, door tijd noch eeuwigheid te scheiden. David in Psalm 36: in Uw licht zien wij hét Licht. Kanttekeningen: als U ons door de Heilige Geest verlicht, levende hoop en hartelijke blijdschap. Mooi gezegd. Maar de tweevoudige Messiaanse roeping, in de eerste plaats voor de heidenen.

2. Voor Israël

Simeon gaat verder. Israël in de tweede plaats? Kerst gehad. Is het u weleens opgevallen dat het steeds gaat over Israël. Niet zeggen geestelijk Israël. Het is aan het verbondsvolk Israël. Zijn Knecht opgenomen. Engel: verkondig u grote blijdschap die alle volken wezen zal. Vrijwel altijd Israël bedoeld. De Kananese vrouw, ‘Ik ben niet gezonden dan tot degenen van het huis van Israël’. Kind opgewekt, eerst tot Hem gezonden heeft. In de volgorde eerst de heidenen en dan Israël. Handelingen 15 op gewezen. Eerst een volk met Zijn Naam vanuit de heidenen. Daarna geestelijk herstel. Alle beloften en profetieën vervuld zullen worden.

Sommige vertalen deze woorden ook wel met de glorie van Israël. Tot eer strekt van Israël, Uw volk. Weleens opgevallen: hoe vaak de Heere spreekt over Mijn volk. Geen ander volk met die status, dat zich kan aanmatigen. Gaat terug tot Abraham. Later verankerd in Jeremia 31. Nieuw verbond zal maken: Ik zal hun tot een God zijn en zij Mij tot een volk. Hoe zit dit? Diezelfde Johannes zegt in Johannes 1. Gekomen tot de Zijnen, Israël. Zijnen niet aangenomen. Voor Paulus betekent het niet het laatste woord dat Israël Jezus afgewezen heeft. Deel van het plan van God. Bijzondere: het nee van Israël krijgt Messiaanse trekken. Het volk van Israël lijdt mee.

Uit deze woorden blijkt dat dit iets anders betekent voor Israël als de heidenen. Lichtkring. Niet nieuwe doelgroep. Hij blijft trekken aan hen. Niet punt uit. Maar Israël wil trekken. Vervangingstheologie wilde dat leren. Jezus losgemaakt van Zijn afkomst. Dat volkomen uit het licht geraakt. Juist door de komst van de Messias. Israël heeft de Messias niet erkent en geldt helaas vandaag de dag nog. Maar dat betekent niet dat Gods verbondstrouw staat. Jesaja: sta op, het licht komt, de heerlijkheid van de Heere gaat over u op. Zijn heerlijkheid zal over u gezien worden. Wat Simeon nu doet is herhalen wat Jesaja had gezegd. Tot heerlijkheid van het volk van Israël zal zijn. Wat wordt er met heerlijkheid bedoelt? Ieder mens, iedere christen moeite mee. Wie is God? Heb je weleens geprobeerd? Geen beeld, ons inbeelden. God is een Geest en dus onzichtbaar. Toch was God op een bijzondere manier aanwezig. Namelijk in Zijn heerlijkheid. Kabod. Komt tweehonderd keer voor. Eer, heerlijkheid, glorie. Gods wonen op aarde. Kabod kunnen we wij niet begrijpen. Mozes ziet bij de brandende braambos Gods heerlijkheid. Israël terug naar de vleespotten van Egypte. God gaat tussen Mozes en Aäron staan. Ook bij de Sinaï, heerlijkheid van de Heere bleef staan. Tabernakel, wolkkolom daalde neer en vervulde de tabernakel. Ook bij de tempel door Salomo vervulde het huis. Toen Mozes het gezag overgaf aan Jozua, ook Gods heerlijkheid overlegd. Deze voorbeelden tonen aan dat God gedurende de tijd van het Oude Testament Zijn aanwezigheid zichtbaar maakte. Soms aan een persoon. Maar altijd zichtbaar. Mensen veel ontzag voor. Verhuld door een wolk. Intensiteit zou niet verdragen kunnen worden.

Al ons pogen om God te zien, zal nooit lukken. God is steeds aanwezig geweest in de Kabot. Dan het moment van de ballingschap. Ezechiël de profeet is erbij betrokken. Hij ziet het verschrikkelijke: heerlijkheid van God wegtrekt. God verlaat Israël. Ook later Zerubbabel. Later de tempel herbouwen. Lezen nergens dat de Heere daar weer met Zijn heerlijkheid gaat wonen. Toch is er voor Israël hoop. Waar Simeon van zingt. Ezechiël 10 heerlijkheid van de Heere via het oosten vertrekt. In Ezechiël 44 weer uit het oosten terugkeert. Dan kunnen we ook begrijpen wat die wijzen zeiden: wij hebben gezien Zijn ster in het oosten.

Simeon: een licht der heidenen, heerlijkheid voor Israël. In de gestalte van Gods Zoon. Het Woord is vlees geworden en wij hebben zijn heerlijkheid aanschouwd. Hebreeën 1, het afschijnsel van Gods heerlijkheid. Komt weer terug. In de Messias. Dat volk waar Hij een bijzondere relatie mee was aangegaan en zo misgegaan. God zal het zelf weer goedmaken met Zijn oude verbondsvolk. God heeft het niet teruggetrokken en ligt nog steeds klaar. Veel zal nog in vervulling gaan. Niet alleen uit de Joden maar ook uit de Joden. Ook voor u en jou. Gelooft dan Zijn troost- en heilrijk woord. Toon zet voor het oude verbondsvolk. God voor heidenen en Israël. Zo ook zeggen: ook ik heb dit Kind gezien en de heerlijkheid in Hem ontvangen. Amen.

 

Zondag 6 januari 2019 – Hersteld Hervormde Kerk Putten – ds. N. van der Want [emeritus predikant, Barneveld] – Lukas 2 vers 32