Ds. M.J. Tekelenburg

Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk

Zondag 24 september 2017, 17h

 

Genesis 1:31-2:3, Jesaja 65:1-7, Marcus 2: 23-28. Tekst: HC Zondag 38, vraag en antwoord 103.

Gemeente van Christus,

Ik zeg niet wat vreemds als ik zeg dat het gesprek over de zondag heel wat kan losmaken. Wat niet mag of mocht? Geen prettige herinnering aan rustdag? Niet handwerken, fietsen. U kent het wel. Seizoensthema over leven. Deze dag beknelt? Rijke van de dag geproefd? Last van negatieve ervaringen. Misschien uitspreken. Voorleggen in gebed. Bidden om verlangen om Gods wil te doen. Zicht krijgt op hoe bedoeld.

Letten eerst op grote lijnen, doel en betekenis. Dat vasthouden temidden van vragen. En dan rustdag werkelijk te vieren. Genesis 1 en 2. Alles zeer goed. God heeft gerust. God was moe? Kan je niet zo zeggen. Van Ruler en Barth op gewezen, rusten veel meer dan uitrusten. Gelegenheid om iets anders te doen. Belangeloos te genieten. Kijken. Zie hoe het functioneert en bloeit. Niet hoeven werken. Genieten. Zie hoe prachtig de schepping is. Omgang met schepselen ervaren. Anders dan er zelf in werken. Tijd voor hebben. Weekritme krijgen. Zit niet in natuur zelf. Dag en nacht, seizoenen wel. Weekritme niet. Schepper goedgedacht en gegeven. Stilstaan, kijken, ervaren, genieten. Wat een kostbaar bezit. Belangrijk voor leven. Zo te kennen en besteden! Dom om die dag in te leveren. Gezamenlijke dag vrij. Maakt mogelijk elkaar te ontmoeten. Beleef je samen weekritme.

Exodus 20 verwijst naar Gods rusten bij de schepping. Roept op daarin mee te doen. Ook de vreemdeling, personeel, vee. Alles mag meedoen. Vasthouden weekritme. Ook de knechten.

In onze samenleving laten weten hoe goed en mooi deze dag is bedoeld. Na zes dagen dag rust nodig hebben. Heeft God in schepping gelegd.

Andere grote lijn. Deuteronomium 5. Bevrijd uit Egypte. Alle dagen daar gewerkt. In woestijn en Kanaän een dag rust te geven. Los te komen en vrij te blijven van werk. In gedachten houden dat u slaaf bent geweest. Afstand te kunnen en blijven nemen van werk. Slaaf van school, werk, studie. Moet gerelativeerd. Dag laten liggen. Oplicht: er is meer. Hogers dan werk. Ontmoeting met God. Ik ben meer dan mijn werk. Ziel. Aandacht nodig heeft. Waar kom je vandaan, waar ga je naar toe, wat gebeurt er als je sterft? Dagelijks leven geen slavernij zoals in Egypte. Zo kijkt, in West-Europa terechtgekomen in moderne slavernij. Machten die ons kapot willen maken. Machines stilzetten is te kostbaar. We moeten. Van wie? Macht van geld? Toegenomen kennis, apparatuur ontwikkeld dat niet stilgezet kan worden. Ten koste gaat van ziel en elkaar.

Grote gave van rustdag. Moeten wij inbrengen in de samenleving. Israël en christelijke gemeente. Laten zien. Hoe God bedoeld heeft. Samenleving onder slavernij zucht, komt daar niet zelf op.

Niet doorslaan. Kennen we wel. Benadrukken rustdag. Zag je tijd van Jezus. Regels gemaakt voor sabbat en viering. Hoe ver mocht je lopen. Grote betekenis kapotgedrukt. Regels houden vooral. Jij hield het. Of schuldig, jij kwam tekort. Vooral bezig met de regeltjes. Tot rust kwam je niet. En echte omgang was er niet en verwondering over de schepping ook niet. Marcus 2. Heere Jezus juist op de sabbat genas. Juist om te benadrukken: rustdag ziet op bevrijding. Die dag is er voor de mens.

Uit christelijke kring: wettische viering. Regels. Gebod op gebod. Schepping en omgang met Hem wordt vergeten en weggedrukt. Behoeden voor wetticisme. Maar kostbare ook niet kwijtraken. Smal spoor. Leiding Geest bij nodig hebben. Sabbat vieren.

Moment stilstaan bij vraag, ja maar op die 6e dag? Wij op de 1e? Joden op de avond ervoor beginnen. Gaat om laatste dag van de week, zevende dag adventisten. Joodse volk ook verlangen sabbat op rustdag te houden. Waar lees ik nou dat we het op zondag moeten vieren? Dat lees je nergens. Geef ik toe. Christenen zijn dat gaan vieren. Soms in strijd met Joden. Zondag werd kenmerk van christendom. Niet alleen daarom. Heere Jezus stond op uit het graf op eerste dag. Acht dagen later verscheen Hij. Openbaring 1, ook zondag. Dag om opstanding levend te houden. En te vieren. Hoop vanwege opstanding. Werkelijk volbracht. Bezegeling verzoening. Vanuit die hoop kan je de week in. Zondag als eerste dag doet de week met rust beginnen. Rust op Zijn werk en opstanding. Vrij omdat Jezus duivel en machten versloeg, schuld betaalde. Zo begin ik de week. Rust, geestelijke vrijheid, hoop. Terug zouden moeten naar zaterdag? Maak ik niet mee. Wel zo, in landen zoals Israël op zaterdag rustdag houdt, meedoen. Blijft dan ook knagen, zondag de opstanding centraal stelt.

Vanuit deze twee lijnen concreter leren wat God met die dag bedoeld? Invullen, leven? Als eerste is er de ontmoeting met Schepper. Eredienst aan Hem. Lof en aanbidding ontvangt. Kerkdienst voor nodig. Hem ontmoeten in Zijn huis. Lezen, zingen, muziek, thuis of in stilte, in natuur. Geloof onderhouden. Reële kennis die groet in omgang met God. Gemeenschap met christenen onderhouden. Elkaar in geloof ondersteunen. Voor en met elkaar bidden. Gun je God toch? Hij de lof ontvangt in Zijn huis. Wil je niet wegblijven! Komt onder druk te staan, als zondag meer een gewone werkdag wordt. Als evangelist op stuitte: kom je nou dan en dan? Kon niet vanwege werk in horeca. Proeven, vrijblijvend kwam er niet van! Macht van de duivel. Zoveel mogelijk vrij zijn dus!

Heel praktisch maken. Helder zijn, wakker, uitgeslapen. Rustdag op zaterdag begint. Rekening mee houdt. Voor te bereiden. Bidden of God die ontmoeten wil geven. Bijbelgedeelte alvast doorlezen. Nieuwsbrief op site al doorlezen. Als gezin. Kinderen te leren dat zondag er is voor omgang met God. Leef er met hen naar toe. In ons land en gemeente kennen we gewoonte zelfs twee keer bij elkaar te komen. Waar lees ik dat gebod? Denken aan ochtend- en avondoffer. Tweede dienst al eeuwen een zegen. ’s Morgens werken of niet gemotiveerd, ’s middags of ’s avonds wel. Eenzijdig aanbod van kerken als ze maar even open zijn. Redenen om twee keer dienst te hebben zijn er allerlei. Merk ik dat tweede dienst helpt om rustdag als geheel apart te houden. Voordat je het weet ga je over op orde van de week. Rekening mee houden. Blijf je meer gericht op ontmoeting. Voel er veel voor dat tweede dienst anders is. Leerdienst en themadienst. Kan je thuis ook? Komt het er ook van? Blij dat we de tweede dienst hebben. Zullen we er zuinig op zijn?!

Rustdag mag meer zijn. Genieten van schepping, medeschepselen, gezin, vriendschap. Mensen die alleen zijn. Oog voor de ander. Mensen die die dag alleen zijn. Wandelen en fietsen. Mocht vroeger niet. Buiten drukte recreatie blijven, kan ik me voorstellen. Dag om eten heerlijk te laten smaken. Tijd en rust om goed op waarde te schatten. Niet dag van bijslapen. Of van hoofdpijn omdat leven veel te druk is. Of dat pa en ma slapen en de kinderen zich moeten vermaken. Dag van samenzijn in huwelijk en gezin, over nadenken of het verstandig is om werkdag voor een van beide te laten zijn (werk in zorg of beveiliging)? Beslag op gezin als je niet samen vrij bent.

Echte leven, oproepen om dag te gebruiken om vrij te blijven van slavernij van werk. Doe niet wat je op andere dagen wel doet. Koop die dag niet wat. Niet uit wetticisme, maar om vrij te blijven en ander vrij te geven. In Nederland is het echt wel zo, dag bewaken en laten zien hoe het kan. Als christenen niet die dag weggeven. Slaaf van de economie? Kan me voorstellen dat mensen met specifieke vragen zitten. Mijn werk, situatie… te weinig personeel. Maar ik? Duidelijk dat ik niet op specifieke situaties kan ingaan. Werk ik toch op die paar zondagen over of doe ik dat niet? Consequenties als ik het niet doe? Toch meedoen met sport?

Paar algemene dingen. Neem de stappen niet alleen. Heb het er met God over. In gebed. Of bespreekbaar op huisbezoek. Laat ouderlingen meedenken. Is dit wel goed?

Als tweede, de Bijbel leert, de weg van God (wil en geboden) is ten diepste echt de weg van zegen. Kan diep gaan. Die weg gaan, in vertrouwen op Hem, kom je niet beschaamd uit. Let daarop. Diepte? Dan kunt u beroep doen op gemeente of diaconie. Vraagt geloof en afhankelijk zijn. Weg met God, geeft zegen. Vroeg en zeker laat. Laten we mensen die die weg gaan, steunen met gebod of financieel. Of bijvoorbeeld kopen bij hen die winkel wel op zondag dicht houden. Op welke partij stemmen we? Doen we mee in cao-overleg? Doe je mee in ondernemingsraad?

De rust en omgang met God wordt altijd aangevochten. Echt rusten lijkt niet te lukken. Al wil God het geven en leren. Er blijft een rust over. Op die rust wil God wijzen. Naar die diepe rust verlangen. Zijn bij God. Rusten in verzoening en dan eeuwig genieten. Temidden van onrust (die juist op rustdag naar boven komt) wat kan je dan naar die grote rust verlangen! Amen.

(Psalm 119:24)