Het doel van het huwelijk is drieleding: (1) elkaar bijstaan in eeuwige en tijdelijke dingen, (2) het stichten van een gezin en (3) de (enige) plaats waarin seksualiteit beleefd en genoten kan en mag worden. Met elkaar hierover spreken is belangrijk, ook het zien van (afzonderlijke) verantwoordelijkheden van man en vrouw is nodig. Hoewel het huwelijk een overgebleven parel is uit het Paradijs (Calvijn) leven we in een gebroken wereld waarin er van alles mis is, zeker op dit terrein.
Gemeente van Christus,
We hoorden twee weken al heel wat. Waarvoor heeft God het huwelijk geschapen? Die vraag ook in het huwelijksformulier. Waartoe ingesteld. Reformatie: op zelfde moment ook toelichten. Op dat we weten wat we doen. Niet als ritueel maar als geschenk.
Huwelijksformulier noemt 3 doelen. Klassieke formulier. Is weer hertaald. Vorige eeuw ook een bewerking gemaakt (2e formulier, dienstboek). Is wat korter. Is wat overzichtelijker. In moeite hulp van God nodig? Ook als het goed gaat. In beide nodig. Beide formulieren noemen 3 doelen. Leidt af uit Bijbel. Tekstverwijzingen. U kunt ze vinden. Beginnen door naar 3 doelen te krijgen. Ik probeer overlap te voorkomen.
Eerste doel is: elkaar bij staan in tijdelijke en eeuwige dingen. In liefde. Elkaar tot hulp gegeven. Twee mensen die elkaar helpen. Hulp mag je verwachten. Niet naar jezelf toe denken. Ben ik behulpzaam? Misschien lang getrouwd, paden uitgesleten. Nagaan of ik echt mijn man of vrouw tot hulp ben, ondersteun. Hulp voor elkaar. Zie je soms prachtig. Wat de een graag doet en kan doet ‘ie dan in liefde voor beide. Tot hulp zijn. Niet alleen in tijdelijke dingen. Ook eeuwige dingen. Streep onder zetten. Kunnen elkaar tot hulp zijn! Elkaar bij Jezus brengen en bewaren. Of, akelig, elkaar bij Jezus vandaan leiden. Uitspraken kunnen verschillend zijn? Zullen we samen bidden? Samen Bijbellezen en gebed, dag afsluiten. Of omgekeerd: doe niet zo vroom. We hoeven niet altijd naar de kerk. Trouw gesprek: wekker zetten op zaterdagavond. Wekker niet zetten? Wat zegt die ander dan. Ik begrijp het. Toch maar wel zetten. Elkaar bij staan in eeuwige dingen. Prachtige voorbeelden zijn te noemen. Elkaar helpen de drempels te nemen. Helaas kennen we ook schrijnende voorbeelden. Bij God vandaan raakten. Meegenomen en meegezogen. Geen plaats en tijd voor de Heere. Plat leven. Druk met geld verdienen en uitgeven. Geen tijd voor God. Ouders in gezin voor kinderen betekenen. Grootouders. Kort door de bocht: je kunt voor elkaar de weg naar de hemelpoort te ontsluiten. Wat is dat mooi! En je kunt elkaar de hel in werken. Goed om te melden, altijd wel een eigen persoonlijke verantwoordelijkheid hebt. Bidden ook alleen. Persoonlijke verantwoordelijkheid. Adam zei: die vrouw… Maar hij werd ook zelf erop aangesproken.
Tweede. Stichten van gezin. Prachtige betekenis die God geeft. Huwelijk als figuurlijk huis. Plek van geborgenheid. Veilige omgeving. Nodig en bruikbaar.
Derde doel, misschien verweven met tweede, huwelijk de plek waarin seksualiteit beleefd kan worden. Daar gaat het op zondag 18 maart over. Nu nog dit: huwelijk als de plek waar seksualiteit kan en mag beleefd worden. Liefde. Genot. Heeft God niet voor niets geschapen. Kan zelfs nieuw leven uit voortkomen. Huwelijk als een thuis. Kind heeft het nodig. Ouders er voor het kind er kunnen zijn in alle opzichten.
Vorige keer hoorden we al, geslachtsgemeenschap voor het huwelijk klopt niet (de uitdrukking). Voor God is het er dan al. Geestelijke gemeenschap behoort er 24/7 te zijn. Geslachtsgemeenschap als er geen vrucht komen kan, wordt het te vroeg gedaan. Hoort in het huwelijk. Gevolgen van geslachtsgemeenschap kunnen en moeten gedragen kunnen worden. Uit liefde tussen man en vrouw. Uiten aan elkaar. Eenheid op alle terreinen. Wat heeft God de schepper dat mooi bedoeld! Veilig en mooi thuis voor klein en teer leven. Trouw beloven voor het leven. Zekerheid en veiligheid voor het kind. Streef er naar het zo te beleven. Neem maar niet snel met minder genoegen. Ware liefde wacht. Ook op de ander met wie de liefde wordt gedeeld. Ander aan toe is. Tijd dat nieuw leven welkom kan zijn. In door zonde gebroken wereld veel dingen scheef. Veel pijn. Ik ken het door jaren heen in pastoraat. Ik was als kind niet welkom, zeggen ouderen soms. Kinderen niet in liefde verwekt? Lust van een twee?! Mensen zijn die wel liefde willen beleven maar niet open staan voor vrucht. God wil geen kinderloos huwelijk. Wij willen geen kinderen. Of: wij nemen ze niet. Welvarend Europa: wij kunnen geen kind op de wereld zetten. Zou gruwelijk zijn als iedereen zou denken?! Teken van verlorenheid. God geeft seksualiteit niet alleen voor genot. Mensen hebben ook verantwoordelijkheid. Nadenken over geboortebeperking. Samen te spreken met God ook. Zorg, opvoeden is heel belangrijk! Wat kun je als ouders aan? Welke verantwoordelijkheden zijn er nog meer naast het gezin? Te weinig met God? Wordt niet snel gedacht aan genot, financiën. Voorbehoedsmiddelen: niet die nieuw leven kunnen doden. God houdt ons verantwoordelijk voor hoe we met het leven omgaan.
Geen kinderen nemen. Kinderen krijgen echt een zegen is. We denken aan mensen die geen of nog geen vader en moeder werden. Geen opa of oma worden. Kruis van gemis kan zwaar zijn. Wat een opgave. Al geldt dat voor elk kruis. Blij te kunnen zijn met blijde mensen? Goed omgaan met medische mogelijkheden. Vraagt liefde en geduld van omgeving. Snel worden pijnlijke opmerkingen gemaakt. God behoedde voor bitterheid. Zien wat je wilt hebt en niet wat je mist.
Zo hadden we het over het tweede doel. Stichten van gezin. Volgende leerdienst over derde doel. Vorige keer hoorden we dit al: Calvijn noemde huwelijk een parel overgebleven uit het paradijs. In het paradijs zie je het mooi. In samenleving wordt huwelijk door het slijk gehaald. Uitdaging voor vandaag: mooie laten zien. Op trouwdag zie je de roze wolk.
Ook om trouw in tijden van zorg en moeite. Kan ook rijk zijn. Samen moeite delen. Daarom van betekenis zijn. Huwelijk vraagt doorzettingsvermogen. Zet je daarvoor in. Behoud van het huwelijk. Zoek in dorre tijden naar nieuwe inspiratie. Tijd van liefde geven en weinig ontvangen, of: samen door moeilijke tijden gaan. Ziekte, zorg, lijden, stress met werk. Of weinig tijd voor elkaar. Die tijden kunnen er zijn. Huwelijk beleefd als buiten het paradijs. Jacobs God ter hulpe heeft!
Nog iets aanstippen. Formulier gaat in op taken van man en vrouw. Heel punt in onze samenleving. Emancipatiebeweging. Gelijkheid. Verschil eigenlijk niet meer mocht of mag bestaan. Wat is dat een moeilijk iets. Verscheidenheid en gelijkheid samen te nemen en te houden. Zijn verschillend maar niet van minder waarde. Formulier: verwerven inkomsten bij man; gezin bij vrouw. Formulier besteedt er maar weinig woorden aan. Betekent niet dat vrouw geen betaalde baan mag hebben. Zorg voor gezin niet dat de man niet voor gezin mag zorgen. Verantwoordelijkheid voor die taken wordt bij een van twee gelegd. Veel verschil onderling. Vrouw voelt zich eerder verantwoordelijk voor gezin en man voor inkomsten. Cultuur speelt een woord mee. Maar niet: cultuur iemand maakt en bepaalt. Ook onze genen en ons brein. En eigen verantwoordelijkheid. Cultuur alles bepaalt?! Doen wat vandaag in is? We blijven verantwoordelijk.
Man hoofd van gezin. Cultuur speelt mee? Dan heeft God dat gewild. Israël. Kanaän. In die tijd. Midden-Oosten. Als die cultuur meespeelt, is dat niet buiten God om gegaan. Vrouw moet man eren. Ook doorlezen. Efeze 5. Man verbonden met Christus. Gemeente met vrouw en bruid. Niet inwisselbaar. Man als Christus hoofd heeft te zijn. Zo’n man wil je wel als hoofd. Wat was Hij dienstbaar! Goede voor ogen. Geduld met bruid. Dwingt eerbied en respect af. Niet: macht uitoefent. Dienstbaarheid eist. Hoe ben je dat? Door te zien op Christus. Zijn in Christus.
Man en vrouw beide verantwoordelijk voor gezin. Maar eindverantwoordelijk. Opgaan in carrière of hobby? Je bent samen verantwoordelijk! En als man eindverantwoordelijk! Maak eens pas op de plaats. Hier ligt heel wat stof tot bezinning. Gevoeligheden. Over op orde van de dag? Ondertussen kunnen verhoudingen scheef groeien? Beleef je huwelijk niet zoals God het bedoeld heeft. Komt ander tot zijn/haar recht. Spreek er samen over. Hoe gaat het samen? Probeer te luisteren. En elkaar uit te laten praten. Ander geen prater is? Probeer samen de weg van God te gaan. Dat is en blijft weg van de zegen. Ontdekt in de diepte. Weet dit. Volwassen mensen worden gezien door volgende generatie. Verantwoordelijkheid. Ga de weg van God want dat is de weg van zegen. Amen.
Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 4 maart 2018, 17 uur. Schriftlezing Efeze 5:22-33, Kolossenzen 3:18-24. Leerdienst/Themadienst over zevende gebod (huwelijk), 2/3.