Micha leefde in een onzekere tijd, vol dreiging. God belooft echter dat er een Heerser zal komen; uit Bethlehem. God gaat Zijn ongekende gang – Hij heeft ons niet nodig én kan ons (ten diepste) niet gebruiken. De redding komt van Zijn kant. Het is belangrijk op de weg en het plan van God te letten en alles van Hem te verwachten.
‘En u, Bethlehem-Efratha,
al bent u klein om te zijn onder de duizenden van Juda,
uit u zal Mij voortkomen
Die een Heerser zal zijn in Israël.
Zijn oorsprongen zijn van oudsher,
van eeuwige dagen af.’Micha 5:1
Gemeente van Christus, we lazen Micha 5. We lezen dat niet vaak. Het eerste vers is heel bekend. Misschien moest u het wel opzeggen. Oudere mensen kennen de tekst zoals die staat in de SV.
Als je verder leest, komen er snel vragen. Er is snel onduidelijkheid. Verzen die moeilijk te begrijpen zijn. In Monster hadden we een Bijbelleesweek. We lazen de verzen van vanmorgen. Iemand zei: daar moet maar eens over gepreekt worden. Kortom, Micha 5 vers 1 tot 14 bevat moeilijke verzen.
Ik denk aan het vervolg van het 4e vers. Wie spreekt daar? Wie zijn die personen in vers 5? Weiden met het zwaard staat er. In vers 7: het overblijfsel zal zijn als een leeuw. Dat klinkt mooi. Maar die vertrapt en verscheurd, staat er. Lastig het vervolg!
Het raakt aan Micha. Een kleine profeet. Klein in vergelijking met Jesaja en Jeremia. Er zitten duistere gedeelten in dit bijbelboek. Het geeft iets weer over zijn tijd. Een chaotische tijd. Er waren ware en valse profeten. Uitleggers denken dat die verzen over Israël woorden zijn van valse profeten. Micha had veel met hen te stellen. Het was herkenbaar voor onze tijd: een tijd van echt en fake. Wie ziet en spreekt het juiste?
Het was een tijd van grote dreiging. Het machtige rijk van Assur kwam op. Israël bestond uit 2 koninkrijken: 10 en 2 stammen. Micha sprak voordat Samaria (hoofdstad van 10 stammenrijk) viel, in 722 v. Christus. Veel mensen dachten: Jeruzalem zal niet vallen. God zal niet toelaten dat de tempel zou worden geschonden. In 586 is dat toch gebeurd, door Babel.
Die tijd was een duistere tijd met veel dreiging, onzekerheid en duisternis. Er zijn nog steeds vragen over hoe je bepaalde woorden en zinnen moet vertalen. Hopelijk komt daar meer zicht op.
Er was tegenstelling tussen arm en rijk. Terwijl God zulke goede geboden had gegeven! Micha moest tegen het volk ingaan. Het onrechtvaardige handelen aan de kaak stellen. Anders zou zelfs de tempel verwoest worden.
Staat dit wat ver af? In tijd alleen al. Gaat over zo’n 750 v. Christus. En toch. Voelt het zo vreemd aan? Leven we ook niet in onzekerheid? Echt en fake onderscheiden. We leven tussen bedreigingen. Op catechisatie viel me op: de berichten over klimaat raken jongeren. Ik hoorde over klimaat depressie. Angst over wat er gaat gebeuren met de wereld.
Israël toen ervoer dreiging van Assur. Nou, wij leven ook tussen grootmachten. Als het er niet over gaat, kan het ook bedreigend zijn: wat gebeurt er ondertussen? Hoeveel heeft China al gekocht? Geld betekent macht. En de dreiging vanuit Noord-Korea. Tot nu toe raketten op zee.
Dit is de wereld waarin Seth geboren is [= dopeling]. Hoe zal de wereld er straks uit zien? Een gevoel van duisternis kan ons overvallen. Het volk dat in duisternis wandelt. December en Advent.
En dan horen we een woord van Micha! ‘En u, Bethlehem-Efratha, al bent u klein om te zijn onder de duizenden van Juda, uit u zal Mij voortkomen Die een Heerser zal zijn in Israël. Zijn oorsprongen zijn van oudsher, van eeuwige dagen af.’ Een woord tot Bethlehem. Heel precies. Geen verwarring mogelijk. Precies gelokaliseerd. Dat stelde niet veel voor. In de tijd van David was dat al zo. Hij was er door Samuel tot koning gezalfd. Aanvankelijk werd hij niet belangrijk genoeg gehad.
Bethlehem stelt nog niet veel voor. Het is bezet Palestijns gebied. De gids, een jood, mag dan niet mee. De geboortekerk is er. Maar je mist er niet veel aan.
Uit u zal Mij voortkomen die een Heerser zal zijn in Israël. Voelen we aan wat deze woorden aangeven? God geeft een Heerser. Dat horen we erin. En God maakt een eigen weg. Zelf een weg tot redding. God geeft zicht op een Heerser. Ze zullen er veilig wonen (vers 3) en Hij zal vrede zijn (vers 5).
Vers 1 geeft hoop. God gaat Zijn eigen gang. Zijn ongekende gang. Hij geeft een Heerser. Hoe hoopvol en heerlijk!
Als je de tijd op je in laat werken, kan moedeloosheid je bespringen. Het wordt nooit wat? Het wordt nooit beter? Dat is waar. Als het van ons mensen afhangt, wordt het niet beter. Dan is er zo weer de volgende Heerser en volgende rijk. In de 20e eeuw was er nazi-Duitsland.
Er zijn mensen die trekken zich terug in hun eigen leven. Er het beste van maken in hun eigen kring. Soms lukt dat aardig. Bij veel mensen lukt dat ook niet, het op orde krijgen in je eigen leven. Soms lukt dat, wat een zegen. Kwetsbaar is het. Komt het wel een keer goed? Dan hoor ik Micha 5.
Ja, het komt een keer goed. Laat God Zijn werk maar doen. Hij zal een Heerser doen voortkomen. Die zal groot zijn. Tot aan de einden van de aarde. Zijn oorsprong is van eeuwigheid.
Als het om Bethlehem en David gaat, zal deze Heerser een nakomeling zijn van David. Zijn oorsprongen zijn van eeuwige dagen af. Deze Heerser komt van God. Jezus is de Zoon van God, horen we in het Nieuwe Testament, die uit de hemel kwam, uit de eeuwigheid. Dat klinkt hier! En dan is duidelijk, God zelf gaat een Heerser geven. Die gaat van buiten komen. Dat moet blijkbaar. Met mensen wordt het niet wat.
Dat licht zelfs zo op, dat God dat laat beginnen met Bethlehem. Er hoeft geen voedingsbodem te zijn. De Schepper begint met niets. Wij hebben nogal eens tijd nodig om te aanvaarden dat God in het niets begint. Om ons daaraan over te geven. Misschien door mij een nieuw begin? Ik ben er een fundament voor? Maar God kan ons niet gebruiken. En heeft ons niet nodig. Het kan zelfs niet. Advent en Kerst willen ons erbij bepalen: God is een reddingsplan gegaan. En met die oproep: let op die weg van God. Waag het met God. Vertrouw op Zijn plan. Vestig alle hoop op die weg. Die weg van God. Van Hem die de tijd heeft. Hij zei dit ruim 700 jaar voordat Christus geboren werd. Het gebeurde! De keizer werd ervoor ingezet. Een volkstelling, zodat Jezus daar geboren werd. Astrologen werden naar Jeruzalem gebracht. Bij Herodes. Zodat de Schriftgeleerden deze tekst gingen lezen.
Laat God Zijn weg maar gaan. Dat is een weg van redding. Leer je kinderen op die weg te redding. Verwacht het van Hem. En heb hoop voor de toekomst. Dat Koninkrijk is gekomen en komt en overwint. Er komt een nieuwe hemel en aarde. Kijk eens echt verder dan je eigen leven en wereldje. Er is hoop voor de toekomst. Laat de Goede God maar zorgen.
Ik betrek wat ik lees in vers 9-13. Die verzen gaan over dat rijk wat komt. Dat Koninkrijk van God. De paarden gaan eraan. De wagens, steden, wolkenduiders, afgodsbeelden, gewijde stenen gaan eraan. Wat het aangeeft? Hier klinken dingen waar mensen hun vertrouwen op stellen. Ook mensen die op God vertrouwen. We vertrouwen op onze wagens, steden, muren, verzekeringen, pensioen, mascottes. Bepaalde dingen die we belangrijk vinden. Wat kan het je moeilijk vallen alleen op God vertrouwen. Je hebt er zo iets anders voor in de plaats. Naast God. Ik vind het een geweldige troost dat God in dat koninkrijk, naast al die dingen, dat Zelf weg doet. Dan lukt het om helemaal voor Hem te gaan. Eens zal dat komen. Soms bid je: realiseert U dat nu maar vast. Haal maar weg waar ik mijn zekerheden op bouw.
We zagen dat wat Micha voorzei, dat dat gebeurde. God deed het. God heeft de tijd. Hij kan werken over mensenlevens heen. Hij doet wat Hij zegt.
Hoe zullen wij dan leven? Voor ons is duidelijk geworden dat Micha stapsgewijs wordt vervuld. Het heerlijke koninkrijk komt als Jezus terugkomt. Bij de wederkomst. Hoe zullen wij dan leven? Veel opiniemakers vallen terug op die opdracht uit Micha 6. Bonhoeffer bijvoorbeeld. Leven in een post-christelijke tijd.
‘Hij heeft u, mens, bekendgemaakt wat goed is.
En wat vraagt de HEERE van u
anders dan recht te doen, goedertierenheid lief te hebben
en ootmoedig te wandelen met uw God.’Micha 6:8
Dat is de tekst die ik mee gaf aan Seth bij de Doop. Deze tekst kwam heel snel bij me binnen. Ook geaarzeld. Is het niet niet veel gevraagd? Niet anders dan recht te doen? Ootmoedig te wandelen? Wat zijn dat! Ik dacht aan ons gesprek, aan het lied ook: Seth hoeft het niet alleen te doen. Samen met je kinderen deze weg te gaan. Grootouders mogen daarin voorgaan. En meedoen. De gemeente als familie. Tot die tweede komst van Christus. Samen zal het gaan. Elkaar heb je ervoor nodig. Bonhoeffer: het komt niet aan op die woorden, dat lukt vaak niet, maar wandel ootmoedig met je God. Ootmoedig in het besef dat God zo groot is. Hij omspant de tijd. Ik maak het niet. Ik bouw op Hem. Hij doet wat Hij belooft! Amen.
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 8 december 2019, 9.30 uur. Schriftlezing Micha 5:1-14. Bediening Heilige Doop. Tweede Adventszondag.