Jezus spreekt degenen zalig die omwille van Hem vervolgd worden. Christenen zijn pelgrims, onderweg naar het Koninkrijk der Hemelen (zoals Mattheus dat aanduidt). Een leven in gerechtigheid kan weerstand oproepen – dichtbij huis soms, in je vaderstad, zoals Jezus tegenkwam in Nazareth. Een profetisch leven, dicht bij God, kan op verzet stuiten (nog meer dan het profetisch spreken). Laten we er maar niet teveel van opkijken in ons zogenaamde tolerante land; Christus heeft het voorspelt. Als kinderen van God mogen en moeten we met Hem lijden om straks met Hem verheerlijkt te worden.
Gemeente van Christus, zie het nog weer even voor u! Jezus op die berg dit, bij het meer van Tiberias/Galilea. Hij zit op de berg , op de troon. Discipelen vlak daarbij. Daaromheen een menigte. Wat fijn voor Koning Jezus dat zoveel mensen naar Hem luisteren. Een betere adres voor deze mensen (en voor alle mensen van alle eeuwen) is er toch niet? Prachtige woorden heeft Jezus gesproken over zalig, werkelijk gelukkig. Wat een troostwoorden klinken erbij.
En dan klinkt: zalig die vervolgd worden. Pardon? Vervolgd. Nog meer akelige woorden klinken: liegen, kwaadspreken, gesmaad worden. Drie keer klinkt het (vervolgd), vers 10, 11 en 12. Dat zal toch geresoneerd hebben daar tegen die heuvels, die vredige, mooie plek bij het meer. Vervolgd worden. Dat is toch mogelijk dat hun hoofden en harten van de hoorders daar helemaal niet naar staan. De Messias lijkt nu gekomen. En ze kennen Hem nog maar nauwelijks. Er hoort een heerlijk koninkrijk bij de Messias. Johannes had erover gepreekt. Zij hadden zich laten reinigen. Jezus spreekt als dé Mozes. Vervolgd worden?!
Ja, je kunt het zeggen: de Herder bereidt de schapen er vast op voor. Het zal toch haaks gestaan hebben op de gedachten en wensen van de hoorders. Ook later blijkt dat als Jezus de weg van de minste gaat (waar de discipelen mee worstelen). Vervolgd worden tot op het kruis. Dat is toch niet de weg van het Koninkrijk? Staat u er als christen voor open? Wie staat er wel voor open? Of je moet het in je karakter hebben, dat je tegendraads wil zijn, of weerstand wilt oproepen. Of dat vanuit een opgedane teleurstelling in je leven of vanwege bitterheid je zo haaks staat op velen om je heen.
Ja, toch wel weer, klinkt: zalig zijn zij. Toch: Die vervolgd willen. Er staat wat bij: om de gerechtigheid vervolgd worden. Dus niet om eigen woorden, of handelen of eigen visie. Maar om de gerechtigheid. Niet eens zelfs om profetisch spreken, maar om profetisch leven. Om een levenswijze, leven in gerechtigheid die blijkbaar weerstand, verzet oproept. Bizar eigenlijk ook. Want leven in gerechtigheid is toch het leven zoals God dat heeft bedoeld. Dat is leven in orde. Waarin gerechtigheid, recht wordt gedaan. Waarin eerlijk wordt gehandeld richting ieder mens. Waar rekening wordt gehouden met God en de naaste. Leven in lijn met ons seizoensthema, duurzaamheid. Leven naar de wetten van het Koninkrijk van God. Het gebeurt hier in aanpassing richting joodse lezers. Daarom de hemel (ze vermijden de naam van God). De omgeving aanvaart dat leven niet. De duisternis verdraagt het licht niet. De chaos kan het niet hebben. Dan klinkt: jullie zijn van de regels en zo precies. Zo bedachtzaam en van het rekenen en rekening houden met anderen. Doe toch een gewoon gek. Wees eens gek, modern, creatief, doen waar je zin in hebt. Probeer toch eens dit of dat uit, ook in relaties en seksualiteit.
Opvallend, in vers 11 klinkt: vervolgd omwille van Mij. Dus om Jezus. Mooi om te zien en op te merken: Jezus en gerechtigheid vallen samen. Ja, wat zou Hij gesmaad en vervolgd worden. Dan is het toch een eer om om Hem gesmaad te worden? Dan moet je wel een sterke band hebben, lijden voor Hem over hebben. Bij Avondmaal word je erbij bepaald. Nu zegt Hij, zo vroeg al, als u vervolg wordt omwille van Mij, ook dus lijden om Mij.
Omwille van Jezus. Als christenen kunnen we het ook moeilijk hebben vanwege en door onszelf. Onze zonde is dat, roept weerstand op. Als wij op onze strepen gaan staan. Vechten om onze zaak. Laat U mijn tong welbehagelijk wezen. Laat er als er vervolging is, het niet om mij, maar om U zijn.
Ik accentueer het: het gaat om leven dat weerstand oproept. Soms denken we dat het profetische weerstand oproept. In wat je zegt. Kan ook. Maar het gaat hier om meer: om profetisch leven. Dan denk ik aan Johannes de Doper. Zijn leven was heel anders dan de mensen. Hij ging niet mee in gaan voor mooie kleren, lekker eten, mooi wonen, carrière. Hij leefde profetisch voor God. Later kostte het hem zijn hoofd.
Wij horen dit in een dienst van dankzegging. Het gaat over gerechtigheid. Ons seizoensthema ‘Schepping en Duurzaamheid’. Echt leven is rekenen met Hem. Hem als eerste. En dan horen we: zalig zijn zij, die vervolgd worden omwille van de gerechtigheid. Ben jij. Zo persoonlijk gaat het eraan toe. Leven om wille van Jezus. Zeg me wie jouw vrienden zijn. Bij Jezus aan tafel gezeten: dat werkt toch door? Profetisch leven.
Het leven kan vervolging kennen. Je kunt zelfs vragen of het zonder vervolging kan. In vers 11 wordt het ingevuld: als men u smaadt. Hoe voelt dat? Schamper over je spreken. Slechte dingen over je spreken. Allerlei kwaad tegen u spreken. Als je vals beschuldigd wordt. Akelig om dat mee te maken. Misschien kan je het niet weersproken krijgen.
Kan het zonder? Hoe is dat bij ons in Nederland? Ik denk dat bij heel wat christenen nog wat na trilt, die Nashville-verklaring. Ook de reacties daarop. Wat kwam er boosheid en verzet boven. Ook fel en hard verzet binnen de christenheid. Ik weet niet of u het met mij aanvoelt, het leven waar de verklaring overgaat, raakt aan de gerechtigheid voor God. Er is echt wat te zeggen over de lancering, slechte organisatie, onterecht namen eronder gezet, slecht en knullig, maar vooral de inhoud riep zoveel verzet op. In samenleven is doorgeslagen genderdenken. Bij geboorte van jongetje mogen geen blauwe muisjes worden geserveerd, hij moet het zelf weten. Maar gebrokenheid, we voelen het verzet. Zalig zegt Jezus, die vervolgd worden. Hebt u meegevoerd en gebeden voor Kees van der Staaij? Ik kon het niet meer lezen. Reacties van mensen op msn. Ze mogen hem wel voor allerlei uitmaken en verdenken en allerlei toewensen? Ik weet dat er onder ons zijn die weerstand en tegenstand hebben meegemaakt. Hoor Jezus zeggen: zalig zijn die vervolgd hebben om gerechtigheid. We krijgen er meer mee te maken in wat tolerant en vrij Nederland heet. Verwonder je er maar niet over. Ik heb het u toch voorzegd? Jezus ondervond het ook al vroeg. In Nazareth. Die woorden van Jesaja gingen in Hem in vervulling, zei Hij. Maar ze wilden Hem van een helling gooien. Profetisch leven kan ook verzet oproepen bij nabije naasten. Als je anders bent of leest. Jij hoeft het mij niet voor te houden. Alsof je beter bent. Vanmiddag mag de pijn hierover een keer worden genoemd.
We moeten er wel bij noemen dat er broeders en zusters zijn die dat nog veel meer en intenser meemaken. We denken toch aan hen? We geven vandaag voor Gevangenenzorg Nederland. Er zijn christenen die in de gevangenis zitten vanwege leugen en onrecht. Mannen en vrouwen gescheiden. Hoor Jezus zeggen: zalig bent u! Weet dat je Mij hebt. Is een tekst om naar vervolgde christenen te sturen. Omwille van Mij! Hebben we het over voor Mij? Jezus, alles geef ik U?
Jezus zegt: heb het voor Mij over. Wat hebben wij voor Hem over? Ik voel het knagen aan mij. Moet ik deze gemeente loslaten, waar ik van houd? Wat is het in vergelijking met het offer van Jezus?
Jezus zegt: verblijd en verheugd u. Het klinkt in twee bewoordingen. Niet over het lijden. Maar wel over wat er komt. Hij spreekt over loon in de hemel. Loon is hier niet bedoeld als betaling. Niet een vergoeding. Zo werkt het bij God niet. Het gaat omgekeerd dan wij denken (de laatsten worden eersten enz.). Er komt wat. Het ligt vast. De mensen die smaden en liegen kunnen het daar niet weg halen. Ze kunnen je ziel niet doden. Jezus zegt: leef toekomstgericht. In onze samenleving gaan mensen voor pensioenen. Mag je voorop komen, als er onrecht is. Fondsen hebben het neergelegd op plekken waar het niet vast ligt. Maar in de hemel wel. En al betaal je pensioen: je weet niet of je het krijgt.
Jezus zegt: wat komt, ligt vast! Er zullen verschillende taken en verantwoordelijkheden zijn. Over veel zal Ik u zetten. Het zal gaan in gerechtigheid. Ieder op de juiste plek, met juiste gaven en talenten. Geen afgunst zal er zijn.
Jezus roept op pelgrims te zijn. Om verder te kijken. Om voor meer te gaan! Niet: dit en dat vastpakken, niet te veel afwijken van de massa, leven mag toch mooi zijn. Maar denk aan het loon in de hemelen. Denk aan de toekomst bij God. Leef in de toekomst. Leef profetisch. Dan sta je een lijn van profeten.
Jezus zegt: zo hebben ze ook de profeten vervolgd. Je bent niet de eerste. Ik heb het moeilijk? Je hoort bij een volk! Er zijn voorgangers. Hebreeën 11 en 12. Ze moedigen je aan: hou vol. Jezus is het waard. Hou vol. Je staat in profetische lijn. Achter de Profeet aan.
Wat is de Heere Jezus vervolgd en gesmaad. Met een leugen wist met Hem aan het kruis te krijgen. Duisternis verdroeg Hem, het licht der wereld, niet. Ja, het is waar: met Hem lijden om met Hem verheerlijkt te worden. Amen.
Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 27 januari 2019, 17 uur. Voortzetting en dankzegging Heilig Avondmaal. Schriftlezing Jesaja 61:1-3 en Mattheus 5:6-12. Aan de tafel gelezen Jesaja 61:10-11 en gezongen Psalm 5:8. Wetslezing Exodus 20 als ‘leefregel voor de dankbaarheid’.