Jezus belooft vlak voor Zijn hemelvaart dat de discipelen de kracht van de Heilige Geest zullen ontvangen. De Heilige Geest komt óver hen en ín hen. De kracht van de Geest is nodig om getuige te kunnen zijn – hoe zou het anders gaan, met die angstige mannen? De kracht van de Geest is vernieuwend en herscheppend en wil ons helpen alles achter ons te laten en Christus te volgen.
‘Maar u zult de kracht van de Heilige Geest ontvangen, die over u komen zal’
Gemeente van Christus, ik kijk ook naar onze gasten vanmorgen, fijn dat u erbij bent. Er zijn binnen het christendom stromingen waar men heel bewust, intensief, naar het Pinksterfeest toeleeft. Ik hoorde dat van de Zuid-Afrikaanse predikant die onlangs bij ons te gast was. In zijn gemeente is dagelijks een bijeenkomst om samen biddend en verlangend en naar Pinksteren toe te leven. Ik hoorde over een Pinksternoveen. Avond aan avond, in verschillende kerken, ze geven een vuur door naar de andere. Ik zeg dat niet om weer iets te gaan organiseren. Waarom zou de kerk van alles moeten organiseren? Is dat omdat mensen er zelf niet toe komen? Mensen kunnen zelf toch in stille tijd toeleven naar Pinksteren?
Vanmorgen maken we daar een start mee. Daarbij past deze vraag: wat zou u of jij nou op Pinksteren willen ontvangen? Meer van de Geest? Misschien zegt iemand: ik weet niet wat de Geest is. Ik zou dat ontvangen wel eens willen meemaken. Of je denkt aan iemand van wie je houdt.
Als je nadenkt over toeleven naar Pinksteren, ga je nadenken over de Geest. Hij geeft geloof en volharding van geloof. Hij schrijft de wet in je leven. Laat je kennen wat goed en niet goed is. En de vrucht; die heeft elke christen (Galaten 5). Daar klinken 9 dingen. Iedere christen krijgt deze vrucht. Naast vrucht geeft de Geest gaven. Genadegaven, geestesgaven. Ik hoop daarover te preken.
Ik moest denken aan hoeveel mensen vandaag de dag hun bestellingen doen. Internet, webwinkel, klikken en betalen. Mensen verwachten het de volgende dag in huis. Dan is er geen persoonlijk contact. Je hoeft geen dankjewel te zeggen. Misschien werkt dat wel door hoe wij iets van de Geest willen hebben. Van God zelf! Dan vraag je wel anders… God mag geven op Zijn tijd. En geven en ontvangen is niet vanzelfsprekend.
Mijn oog valt op wat Jezus noemde vlak voor Zijn Hemelvaart. Maar u zult de kracht van de Geest ontvangen. Kracht. Dat noemde ik net nog niet. Blijkbaar is dat te vragen. Denk er eens over na als je om kracht vraagt. Kracht in mij! Dat kan uitdagend voelen. Een gevecht tegemoet gaan? Wie zal de sterkste blijken te zijn? Kracht in mij krijgen: houd ik de regie?! Houd ik die kracht in toom? Ja, dat zijn terechte gedachten. De Geest komt in mensen. Al staat hier dat de kracht over mensen komt. Kracht als een glans. Kracht uitstralen en afgeven. Het betekent ook dat de Geest overal gaat inzitten. Als een fijne nevel. We moeten er geen tegenstelling van maken: kracht over en in je.
Dat kan dus. De kracht van de Geest. Het Griekse woord is ‘dunamin‘ (δυναμιν). Dynamiet, springstof. Om gebouwen op te blazen. Die kracht kan dus heel sterk zijn. Zou je die willen ontvangen. Het fascineert mij dat dit er staat. Ik moest denken aan Zacharia 4:6, ‘Niet door kracht of geweld, maar door Mijn Geest zal het geschieden.’ Dat de Geest niet forceert. Werk in het koninkrijk: je kunt geforceerd iemand mee willen krijgen naar een kerkelijke activiteit. Duwen en trekken werkt niet. Of hieraan denken als je iets wilt veranderen in de gemeente. Niet door kracht of geweld! Zo zijn dingen veranderd. Opeens en als vanzelf opening. Verrassend. In die tekst klinkt een tegenstelling tussen Geest en kracht.
Toch kom je dat vaker tegen. In Lukas 4:14, Jezus keerde door de kracht van de Geest terug naar Galilea. Wat is dat precies geweest? Een sterke kracht. En bij de volgelingen, Handelingen 4:33, getuigden met grote kracht. Overtuigingskracht. Handelingen 6:8, Stefanus, een diaken. Vol van geloof en kracht. Er staat dat Stefanus wonderen deed en tekenen. Die kracht in hem werd merkbaar. Handelingen 8:13, Simon stond verteld van de grote tekenen die gebeurden. Jezus handelde met gezag en kracht. Zou je langer over bezig gaan. In Nazareth kon Hij geen kracht doen (Markus 6:5) – daar moet je eens over nadenken! In Korinthe schrijft Paulus dat zijn preken bestonden uit geest en kracht: ‘En mijn spreken en mijn prediking bestonden niet in overtuigende woorden van menselijke wijsheid, maar in het betonen van geest en kracht’. Ik moet denken aan een predikantenconferentie waar we een keer intensief met deze tekst zijn bezig geweest. Hoe kan dat, die geest en kracht? Volgende week op Pinksteren? Daarom de vraag naar krachtige preken, in de kracht van de Geest. Wat zou er gebeuren als we vragen om krachtige daden.
We mogen onderhand concreet naar onszelf. Verlang jij naar kracht van God in je? Mag die kracht van God komen, hoe sterk die ook is. Waarvoor zou je die willen hebben? Voor spreken van God in je gezin, tijdens het kamp straks, of in de strijd tegen de zonde. Die strijd, zo sterk, voor je het weet word je erin getrokken. Kan die Geest in mij, de zonden met wortel en tak uitroeien! Of verlang je naar een nieuw bestaan, begin, toekomst? Een leven van hoop. Vernieuwing van huwelijk of band van het gezin. Er is kracht nodig! Of verlang je naar die kracht om vol te houden in leven en geloven. Om bij opstaan weer een hele dag in te gaan… er kunnen omstandigheden zijn die je futloos hebben gemaakt, lichamelijk en geestelijk. Kracht om trouw naar de kerk te komen. Om komende seizoen naar belijdeniscatechisatie te gaan. Als je zo nadenkt, ga je er meer naar verlangen en meer nodig krijgen.
Dat raakt ook van wat we weten dat die kracht doet. Die kracht zweefde bij de schepping over de wateren. Van niets iets maken. Kracht die je soms ziet in het voorjaar. Het nieuwe leven breekt de grond uit. De knop breekt door. Je ziet de kracht haast waarmee dat gebeurt. Of kracht die gemerkt wordt ik seksualiteit. Kracht die tieners merken in je lichaam. Een drift tot voortplanting. Toekomstgericht. De kracht van de Geest bouwt en herschept. Die doet een kerk reformeren.
Die kracht overwint ook weerstand. Er kunnen barrières zijn. Ja, maar … ja, maar … kan het niet wat later in mijn leven, dat echt voor God gaan?! Alles blijft voor het oude. Je kunt de consequenties niet overzien. Je ziet gevaren. De kracht van de Geest overwint weerstanden. Het is de energie van God die je levenskracht heeft. Psalm 27: de Heere is mijn levenskracht.
Wat geweldig dat die kracht er is! En blijkbaar te krijgen is. Die kracht wordt aan de discipelen toegezegd. Over u komen… zal. Het is een belofte. De discipelen hadden net gevraagd of Hij in deze tijd het koninkrijk zou herstellen (vers 6). Jezus zegt: het komt u niet toe de tijd of gelegenheid te weten die de Vader in Zijn kracht hersteld heeft. Uitleggers wijzen erop, de discipelen verlangen naar het koninkrijk meer en meer op aarde. Ze worden geroepen daar zelf in te leven. En daarvoor te gaan. Jullie op aarde, voor Koning Jezus leven. Mooi als je daarvoor wordt ingezet. Maar hoe zou je het kunnen? Bouwen van het koninkrijk, daar heb je moed en kracht voor nodig. Hoor dan! Maar de kracht van de Geest zal over je leven komen. Voor stevig in je schoenen staan, geeft God de Geest.
Ook het vervolg is sprekend. Jezus zegt: u zult Mijn getuigen zijn. Tot aan het uiterste van de aarde. Over Jezus getuigen, daar heb je kracht voor nodig. Moed en lef! Ook in Jeruzalem. Jezus werd nog maar net gekruisigd. Toch maar veilig je mond houden? Maar de kracht doet spreken. Zoals Petrus vrijmoedig sprek. In de tempel in Jeruzalem. Judea. En getuigen in Samaria. Moed hebben en gemotiveerd. Wat heeft dat voor zin? Tot het uiterste van de aarde? Moed nodig hebben om te reizen. Kan vermoeiend zijn. Dagen, maanden op pad zijn. Niet makkelijk. Op schepen meereizen. Gevaarlijke stormen. Schipbreuk was niet ongewoon. Kracht krijgen om zo’n reis te maken. Je familie los te laten. Wat een kracht was nodig!
Het woord voor getuigen, ‘martures’ (μαρτυρες), hoor je het woord martelaar in. Lijden vanwege het getuigenis. Die angst overwinnen, dan heb je de kracht van de Geest nodig. Ook om het lijden te verdragen. Wij leven in een land waar geen geloofsvervolging is. Wel dat je raar wordt aangekeken. Dat verdragen, mild en vriendelijk. Als mensen meewarig over je spreken. Je bespotten. Kracht van de Geest is nodig. Heilige Geest, mag ik Uw kracht?
Het waren mensen als wij tot wie dit klonk. Geen helden. Angstige mensen. Toen Jezus gevangen genomen was. En die eerste Paasdag: de deur op slot. Zouden ze getuigen worden?! Dat zou veel tijd kunnen vragen. Maar als ze de kracht krijgen…!
Johannes 20, daar lees je dat Jezus bij de discipelen is, op avond van de Eerste Paasdag. Hij kon door die dichte deur. Hij blaast op hen en zegt: ontvang de Heilige Geest. Waarom deed Hij dat? Misschien toen al omdat Hij zag hoezeer ze die kracht nodig hadden. Stelletje angstige mannen. Wat geweldig dat Jezus dat niet alleen ziet maar ook doet! We mogen geloven dat Hij het ook van u en jou ziet. Ik heb die kracht zo nodig. U bent de arts! Het gaat er niet voor niets over vanmorgen. Kracht over en in ons. In dienen en werken.
We lazen Efeze 1. Paulus schrijft over de kracht van God (vers 19): ‘En wat de allesovertreffende grootheid van Zijn kracht is aan ons die geloven, overeenkomstig de werking van de sterkte van Zijn macht.’ Drie woorden klinken: kracht, sterkte, macht. Sommige uitleggers zeggen dat het om hetzelfde gaat. Calvijn en anderen vertalen het in de zin van kracht als schepping, die weerstand overwint. Hoor die woorden. De allesovertreffende grootheid van Zijn kracht! Paulus zegt: die kracht is aan het licht gekomen. Het is de kracht van de opstanding. En de kracht waarmee Jezus naar de hemel ging. De kracht waarmee God dit voor elkaar heeft gekregen. Onderschat dus de kracht van God niet!
Wij kunnen het zien in 2019. Mensen zijn getuigen geworden. In Jeruzalem, Samaria en tot aan het einde van de aarde. Het is in Nederland gekomen. God geeft kracht om huis en haard achter te laten. Kracht die je nodig hebt om op te breken en een nieuwe start te maken. Die kracht is een realiteit. We mogen bidden tot de Geest. ‘Kom met Uw kracht o Heer, en vul ons tot Uw eer, kom tot Uw doel, met ieder van ons.’ Amen.
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 2 juni 2019, 9:30 uur. Schriftlezing Handelingen 1:4-14, Efeze 1:15-23.