ds. M.J. Tekelenburg – Dordtse Leerregels, hoofdstuk 1, paragraaf 7

In de ‘Vredesraad’ heeft God besloten mensen te verkiezen, ín Christus. Verkiezing en Christus hebben alles met elkaar te maken. Christus is het fundament der verkiezing. Dat brengt tot lof en verwondering. In de ‘orde van het heil’ krijgt de mens te maken met de ‘kruispunten’ roeping, rechtvaardiging, heiliging en (straks, bij de dood) de verheerlijking. God verandert mensen en dat gaat niet buiten dit leven en de ervaring om.

‘Deze verkiezing is een onveranderlijk besluit van God, dat Hij vóór de grondlegging (ver vóór de schepping) van de wereld nam om een bepaald aantal mensen zalig te maken. Uit het hele menselijke geslacht, dat door eigen schuld uit de oorspronkelijke gerechtigheid in zonde en verderf was gevallen, verkoos Hij hen in Christus tot de zaligheid, alleen uit genade, naar het vrije welbehagen van Zijn wil. Zij zijn niet beter of waardiger dan andere mensen, maar delen in dezelfde ellende. Maar God heeft Christus van eeuwigheid aangesteld tot een Middelaar en Hoofd van alle uitverkorenen en tot een fundament van hun zaligheid. Om hen zalig te maken, heeft Hij ook besloten om hen aan Christus te geven en hen met kracht door Zijn Woord en Geest te roepen en te trekken tot Zijn gemeenschap, dat wil zeggen: om hun het ware geloof in Hem te schenken, hen te rechtvaardigen en te heiligen, hen met kracht in de gemeenschap van Zijn Zoon te bewaren en hen tot slot te verheerlijken. In dit alles betoont Hij Zijn barmhartigheid, tot lof en prijs van de rijkdom van Zijn heerlijke genade. Zoals geschreven staat in Efeze 1: 4-6 en Romeinen 8:30.’

Gemeente van Christus, je hebt wel gemerkt dat verkiezing als onderwerp doorgaat in de Dordtse Leerregels. Begin paragraaf 7 klinkt het weer. Het gaat maar door. Paragraaf 6, vorige leerdienst, bepaalde er stevig bij. We spelden de paragraaf. Altijd letten op de omgeving van de tekst als het over de verkiezing gaat.

Het valt mij op, dat er vrijmoedig over gesproken wordt. Vrijmoediger dan dat velen doen. Dat God verkiest is een houvast. Ik hoorde dat zo: mensen in de tijd van ontstaan DL werden bepaald bij de dood. De pest kon zomaar in Dordrecht komen. Men wil echt zeker zijn van behoud en redding. Juist door de verkiezing was men het zeker. Als je je gelovig weet, prijs je God omdat Hij je koos. Vanuit die ervaring en overtuiging kan dankbaar en vrijmoedig gesproken worden over de verkiezing. Ik beveel het boekje ‘Van hart tot hart’ van Verboom aan.

Dat velen er niet vrij over spreken, doet denken hoe er in kerken in Nederland en Engeland en Amerika is verdergegaan met de verkiezing. Dat het maar weinigen zijn. En jij zeker niet. En ook niet te snel denken dat je het bent. Hopeloze en doodlopende weg? En zonder geloof ga je verloren?

Wijlen prof. C. Graafland heeft zich intensief met dit onderwerp beziggehouden. Ik heb veel colleges van hem bijgewoond in Utrecht. Hij noemt in dit verband het woord tragiek. Werkt door in hoe wij tegen Dordtse Leerregels aankijken. Is niet direct aan DL toe te schrijven. Er staat niet: het zijn weinigen. Het wordt niet gebracht als onmogelijkheid. Vanmiddag zien we dat.

De Dordtse Leerregels zet een stap verder. Paar vragen kunnen ons helpen. Waarom ik? Vanuit positieve. Waarom koos God mij? Waarom wel mij? Ik hoop dat die vraag niemand vreemd is. Als je mag merken dat je de blijdschap leert kennen en evangelie landde, denk je toch: waarom ik wel? Zwager, broer niet? Of vinden we het gewoon.

Als je goed kijkt, geeft paragraaf 7 geen antwoord. Of we daar ooit antwoord op krijgen? Vrije welbehagen van Zijn wil. God is God. Wij zijn zondaren. Mensen. Moeten we leren aanvaarden. Laat God God. Hij is vrij in Zijn beslissen.

Die vraag, waarom ik, raakt wel dit: wie getrokken wordt, is geen haar beter. Schrikt u daar van? Als ik niet zonden uitleef, is het God die mij behoedt. Mensen zijn door eigen schuld uit het oorspronkelijk goede in verderf is gevallen. Waarom ik dan toch gered? Het is uit God. Door Zijn welbehagen. Ik ben niet beter.

Raakt aan vragen: waarom zit ik hier? En niet in de gevangenis? Waarom ben ik daarvoor behoed? Het is Gods zorg voor mij.

Vervolgens de tweede vraag aan de orde. Waaraan heb ik het verdiend? Nee, niet aan jezelf. Wel aan Iemand. U jij en ik niet. Iemand deed het wel. Persoon en naam komt drie keer genoemd Christus. In Efeze genoemd: de Geliefde. Hij en de verkorene hebben wat met elkaar. Ze horen bij elkaar. Het is niet alleen iets van God de Vader. Latere accenten (na Dordtse Leerregels): werd verkiezing aan God de Vader toegeschreven. Eerst weten of je verkoren bent voordat je naar Christus bent?! Nee. Hangt nauw samen. Christus was helemaal bij die verkiezing betrokken. God verkoos. Ja. Maar: in Christus.

Hier wordt aangeraakt waar we in de bijbel niet veel over lezen. Er was voor de schepping een beraad. Mag ik het zeggen, met eerbied: een familieoverleg. Of: raad des Vredes. Of: verbond van de verlossing. We komen op heilige grond. Overleg tussen drie personen van de Godheid. Ik word er zelf stil van. God en de Zoon spraken er over hoe de mensen gered kunnen worden. Betrokken als God was en is! Redding van mensen. Zoon van God werd in dat overleg aangewezen. Hij wilde redder worden. Naar de aarde gaan. Gevecht met de duivel aangaan. Hij als de Rechtvaardige voor de onrechtvaardigen. God zond de Zoon. Indrukwekkend! In dat overleg stelde de Zoon zich beschikbaar. Teksten spreken daarover. Jesaja 53: Knecht van de Heere.

Voor de grondlegging van de wereld. Dat was de tekst die aan het begin van de dienst klonk, 1 Petrus 1:20. Hij is tevoren bekend. Daaraan vooraf ging het over het kostbaar bloed. Hij was al bekend. Het zegt ons dus ook dat nog voordat we geboren waren, God al met de redding van ons bezig was. Wat een zorg! Psalm 40 vers 4: Ik kom o Heer! Het raakt aan dat Christus knecht wilde worden. Niet op Zijn godheid zat, maar Zichzelf vernederd en ontleegd heeft (Fil. 2). Hij wilde middelaar zijn!

God heeft Christus van eeuwigheid aangesteld als Middelaar. Aangesteld. Wat bijzonder! Hij liet zich in dienst nemen. Als je hierover hoort, ga je toch van Hem houden?! We mogen en moeten horen, dat Hij koos in Christus. Waaraan verdiend? Nou, aan Christus. God zag jou in Hem. Onder Hem, het hoofd. Hij, de eerste. De leider van de groep, de Herder van de kudde. God zag je onder en bij Hem.

Christus als het fundament. Grond onder de voeten, voor eeuwig. Ook als de pest in de stad rond gaat. Dat geeft grond! Door Christus omgeven. Hij de volkomen middelaar. Van hieruit wordt wel gesproken: Christus de spiegel van de verkiezing. Je ziet Christus. Het is door Hem. Het kan door Hem.

Dit mag en moet alle aandacht krijgen. Tot lof van Christus. Paragraaf 7 voegt iets heel wezenlijks toe dus. Als je verkoren bent, heb je dus veel met Christus. Dat kan altijd meer worden. Kan niet: ik ben een christen, maar met Christus niks hebben? Christus niet het fundament? Is een belangrijke vraag vanmiddag: heb jij, u iets met Christus? Hoe belangrijk is Hij voor u? Zicht op? Ben je van Hem gaan houden? Hij wil je hoofd zijn, boven je, en fundament, onder je.

Nog meer zeggen. Verkoren zijn en Christus kennen hangt nauw samen. Daar komt een advies uit. Als je twijfel, ben ik wel verkoren. Zoek Christus op! Zoek omgang, lees over Hem, vraag Hem maar. Zet U mij op het fundament. Wees mijn middelaar. In die weg wil God het geven.

Vanmiddag horen we erbij dat God dat verbonden raken aan Christus bij mensen in hun leven hier laat gebeuren. Wordt concreet. God gaat een weg met mensen. Hij verbindt mensen aan Christus. Dat raakt het tweede deel van paragraaf 7.

‘Hen met kracht door Woord en Geest te roepen en trekken tot Zijn gemeenschap.’ Er komt nog een term langs: orde van het heil. De weg naar de verheerlijking. Is dat een vastgelegde weg? Nee. God handelt persoonlijk. Wel kruispunten. Raakpunten.

Vier kruispunten zijn er: geroepen, gerechtvaardigd, geheiligd en verheerlijkt worden. Romeinen 8:30. God gaat een weg. Een weg van groeien. Herkennen we die groei? Groeiende verandering?

Dat geroepen worden gebeurt door Woord en Geest. Hoor Mij. Volg Mij. Zoals bij discipelen. Hij richting veranderde. Op Jezus letten. Hij werd belangrijker voor hen. Met kracht geroepen, staat er. Soms merkbaar. Heb ik als evangelist mensen wel over horen getuigen. Soms lange adem. Riep God u? Bij je Doop al. Toen je geboren werd in een christelijk gezin. God is met je begonnen. Koos je niet zelf voor. Hij riep je tot de omgang tot Hem. Of: aandacht krijgen voor de bijbel, preken gaat begrijpen, dat je van Jezus gaat houden, verlangen en interesse in Hem krijgen. Soms voelen mensen zich geroepen door een concrete tekst of gebeurtenis (ongeluk bijvoorbeeld). Wat een wonder! Zo is die roeping een kruispunt.

Het tweede, is letterlijk kruispunt. Je komt bij het kruis. Kruis van Christus. Waarom hangt Hij daar? Hij hoort daar niet. Zeker Hij niet. Maar je gaat ontdekken: niet alleen voor die moordenaar naast Hem, maar ook voor mij. Hoe vaak heb ik iemand al niet verwenst of gehaat? Goede vrijdag krijgt betekenis voor je. Jezus moest en wilde voor mij aan het kruis. Hij rechtvaardig. Voor mij, onrechtvaardig. Jezus en ik ruilen. Zo word ik gerechtvaardigd.

Dat maakt mij leven anders. Dan komt er een opstaan tot nieuw leven. Geheiligd worden. Je verlangt om zonden te laten. Je krijgt te maken met afsterven van de oude mens. Hoe kon ik vroeger zo voor iets gaan? Je gaat zien wat zonde is. Niet dat je het helemaal weg krijgt. Maar er komt wel groei. Concreet. Herken je het? En weer, net als die discipelen, vervuld worden met de Geest. Dienen door Hem. De heiliging.

Dan het laatste. De verheerlijking. Die is er nog niet. Of soms een beetje. Wat God soms in een moment geeft. Ten diepste gebeurt het bij ons sterven. Bij de dood. Dan gaat een christen met Christus verheerlijkt worden. Een geweldig iets. Ik heb mijn opa niet gekend. Maar hij verlangde naar die verheerlijking. Ik heb dat altijd onthouden, dat ik dat hoorde.

Roept die weg met die kruispunten herkenning op? Soms is het er, zonder dat je het opmerkte. Ongemerkt gebeurd. Veel christenen zijn zich de roeping niet bewust. Heeft God jou niet getrokken en geroepen? We merken dat het ook over groei gaat. Niet over stilstand. Vraag van vanmiddag, misschien lastig: hoe zit dat bij u of jou? Is er groei? Sta je er voor over? Tijd om ervoor te gaan. Groei in heiliging. Ik kan niet zonder dit of dat? Nu eens echt afstoot?! Kijk, zo werkt Gods geest in gelovigen.

Dat gebeurt in het nu. Gaat niet buiten ons leven en ervaring om. Dat noemen we de orde van het heil. Soms is daar een meetlat of stadium van gemaakt. Nee. Wel letten op kruispunten. God verandert mensen. Wat is die eindbestemming heerlijk!

God heeft hiertoe besloten in Christus. In de eeuwigheid. En daar loopt het ook op uit. Zo is God bezig. Dan zeggen we: God betoont Zijn barmhartigheid tot lof en prijs van Zijn genade. Ja, heilig Lam van God. Lof aan U. Amen.

Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 11 november 2018, 17.00 uur. Schriftlezing Efeze 1: 3 t/m 14 en Romeinen 8:30. Artikel 7 (zie boven) is weergegeven in de vertaling van prof. W. Verboom.