Bij de gevangenneming van Jezus lijkt het erop dat Hij in de macht van de boze komt. De discipelen willen Jezus beschermen, maar ze moeten en mogen een stap terug doen. Jezus geeft zich vrijwillig over om de duisternis (duivel, zonde) te overwinnen.
Laat ze hun gang maar gaan. Dat zegt iemand, op een groot plein, twee groepen demonstranten. Gaan op de vuist. Laat ze hun gang maar gaan. Met elkaar vechten, kan het geen kwaad. Geen onschuldigen treffen. Maar kans loopt zelf klappen te krijgen? Uit elkaar worden gehaald. Winkelier die bang is, winkel ingeslagen. Daar moet ingegrepen worden! Laat ze hun gang maar gaan. Zin voor als je er van afstandje naar kijkt. Zelf niet bij betrokken.
Zo wordt dat vaak uitgesproken. Zin hier horen uit mond Heere Jezus. Zegt Hij ook. Laat ze begaan. Zelf niet van afstand kijkt. Maar ziet dat die groep soldaten naar Hem toekomt in hof van Getsemane. Zelf vormt Hij het centrum. Ze moeten Hem hebben. De De zijn uit op Zijn ondergang. Hij laat zich gevangen nemen. Waarom? Hoe kan dit gebeuren.
Ik lees nogmaals vers 51-53. Uitgangspunt voor de preek. Schrijven boven de preek: Jezus overgave. Daar gaat het hierom. Twee dingen: de macht van Jezus (1) en de macht van de duisternis (2). Die komen met elkaar in botsing.
1.
De discipelen zien het niet meer dat Jezus de macht heeft. Heiland gevolgd. Op leiding vertrouwd. Bepaalde wat er gebeurde. Mensen genezen heeft. Voor niemand terugdeinsde. Ze zien het niet meer. In de hof van Getsemane, geslapen en gebeden, in het donker, als die groep komt. Soldaten, wachten, overpriesters. Willen Jezus gevangen nemen.
Zij zijn het die Jezus moeten beschermen?! Uit handen houden van die groep. Vers 49. Zullen wij er met het zwaard op in slaan? Nu komen de wapens van pas. Kunt U achter ons schuilen. Discipelen zullen Hem beschermen. Een discipel slaat. Malchus. Slaat oor af. Weten we dat dag gaat om Petrus, eerste klap vast uitdeelt. Past bij Petrus. Karakter. Zonder antwoord af te wachten. Waarom? Omdat Hij van de Heere Jezus houdt. Kan het niet aanzien. Heeft het beste met meester voor. Maar is dat ook de bedoeling? Vraagt Jezus dat? Zal Jezus schuilen achter Zijn discipelen? Nu net niet de bedoeling! Jezus laat merken: Hij heeft nog steeds de leiding. Macht heeft. Merken dat als Hij spreekt. Duidelijk maakt dat zij juist die groep moeten laten begaan. Laat ze hun gang maar gaan. Het moet gaan zoals zij willen. Daarmee wijst Hij Petrus en de discipelen terug. Hij heeft de macht. Ze hoeven geen stap vooruit te zetten. Hoeft niet voor de Heiland te gaan staan. Hangt niet af van zijn gevecht. Stap terug doen. Jezus volgen, ook op dit moment. Ook al begrijpt Petrus het niet. Leren om stap terug te doen. Vertrouwen en volgen.
Les voor ons. Moeilijk kan zijn. Petrus begrijpt het niet. In ons eigen leven: niet zo goed begrijpen wat er gebeurt. Zelf al een plan bedacht? Zelf al een stap vooruit zetten. Zo moet God het doen?! Gaat erom: te leren mogen vertrouwen op de Heere en Zijn leiding. Stap terug doen. Tijd nemen om te bidden. Voor te leggen. Hebben wij de tijd terwijl je ze druk bent? Duidelijk maken wat Uw wil is? Ook al wij het maar amper zien, blijkt dat de Heere weet wat gebeuren moet. Ondanks deze moeilijke omstandigheden.
Ik moet Mij overgeven. Deze bende neemt Mij gevangen. Heeft Jezus de macht? Ja nog steeds. Merken die mensen ook. Zien wat er gebeurt. Malchus ook. Slag van zwaard gevallen. Oor afgehakt. Lukas zet er een streep onder. Raakte oor aan. Andere evangelisten raken dit weg. Lukas is arts. Wonder van genezing. Juist op moment dat Hij verraden en gevangengenomen wordt. Macht om wonderen te doen! Laat Hij iets zien van Zijn macht. Wie Hij is. Tot op het einde toe. Waarom Hij gekomen is en wie Hij wil zijn. Ook voor mensen die Hem gevangen nemen.
Wij mooie dingen zeggen tegen elkaar. Maar als het echt moeilijk is? Dan toch niet. Voor Jezus geldt dat niet. Daden sluiten aan bij woorden. laat zijn macht zien. Daad van liefde en genade. Macht niet gebruikt om mensen weg te vagen. Vernietigen?! Maar: wonder van genezing. Bergrede: heb uw vijanden lief. Ook deze groep mensen. Later nog bidden aan het kruis voor Zijn vijanden. Vergeef het hun!
Zo zien wij dat Jezus de macht heeft. Wel bewust er voor kiest en zegt: laat hen begaan. Zichzelf uitlevert. Zijn optreden. Duidelijk wordt: ook een andere macht zichtbaar.
2.
Macht van de duisternis. Waaraan levert Jezus zich uit? Wat gebeurt er? Op eerste gezicht duidelijk. Gevangen genomen. Overpriesters en bevelhebbers en tempelwacht. Sanhedrin. Ze zijn uit op Zijn ondergang en dood. Verwijt vers 52. Hij is niet zomaar iemand. Schijnheilig: ze komen juist in het donker. Alsof Hij een misdadiger is. Onderwijs gaf. Genas. Ook nu nog. Arrestatieteam in de nacht, van bed licht. Moet dat zo plotseling hier? Ik ben geen misdadiger. Gekomen om goede te zoeken.
Hij komt in de macht van anderen. Laatste woord vers 53. Bijzondere typering Lukas. Streep eronder. Dit is uw uur. Macht van de duisternis.
Wat is dat dan? Allereerst, iets van licht (dag) en duisternis (nacht). Treedt de nacht in. Donker is het. Fakkels om licht te maken in het duister. Schuilt meer achter. Dit is uw uur. Uur van degenen die uit zijn op Zijn ondergang. Bevel van de hogepriester. Onterecht. Onschuldig.
Er is vaak sprake van onrecht. Gebeurt nog steeds. Nog dieper. Nog meer achter schuil hier. Uur en macht van de duisternis. Diepere strekking. Symbolisch woord. Zwartheid wat hier gebeurt. Paar dingen op een rij zetten. Welk uur is dit?
Apostelen die dit woord gebruiken. Brief Efeze, hoofdstuk 5. Werken van de duisternis. Kan ook: donkerheid, verkeerdheid. Zonden. Verkeerde taal. Roddelen. Hebzucht. Ontucht. Onreinheid. Zonden op seksueel gebied. Zijn werken van de duisternis. Zonden dus. Zouden we kunnen zeggen: is onze tijd er ook niet vol van?! Volop aan de orde. Schandalen. Onreinheid. Mensen uit op eigen eer. Mensen die leven in zonden.
Apostel Johannes schrijft over wandelen in de duisternis. Die zegt: pas er voor op (als christenen) dat je zegt, ik volg Jezus en de zonde doet. Die twee gaan niet samen. Worden wij aangesproken. Kerkganger. Wandelen in de duisternis! Kan niet! Licht en duisternis willen geen gemeenschap hebben. Belijden we dat? Duisternis hoort niet alleen bij anderen, maar ook bij mij. In gedachten, woorden en werken. Dat belijden.
Heere Jezus spreekt er zelf ook over. Hier in onze tekst. Ook andere tekst: pas ervoor op, als je zonder Mij leeft, dan kom je in de buitenste duisternis. Daar is alle licht verdwenen. Verschrikkelijk! Komt uit Zijn mond. Iets om mee te rekenen. Zegt Hij zelf. Daar waar God niet is.
Gemeente, als we zo wat horen over de duisternis, krijg het meer gewicht hier. Dit is uw uur en van de macht van de duisternis. Zonde, ontbreken van licht. Niet alleen maar dat Hij gebonden wordt. Nee, hier komt te last van de schuld en zonde op Hem neer. Beker van de toorn. Jezus geeft zich er vrijwillig aan over. Lijden en sterven. Heeft te maken met de tegenstander. Hoort bij uitstek bij het donker. Dit is uw uur.
Wint dan de macht van de duisternis? Sterker dan Christus zelf? Mogen we zeggen: dat nu juist gelukkig niet. Wonder van de tekst. Niet de discipelen gaan de duisternis is (ze vluchten wel). Maar Jezus gaat de duisternis in. Hij doet dat om het licht te brengen. Duisternis die wij verdienen weg te nemen. Zo spreken de apostelen erover. Einde Handelingen: donker en licht, zegt Paulus: om hun ogen te openen, bekeren van de duisternis, tot God.
Dit is uw uur. Het is niet voor altijd. Om die duisternis te verslaan. Dat uur gaat voorbij. Hij zal overwinnen. Begin Lukas. Hij gekomen in schaduwen des doods. Dit uur gaat voorbij. Jezus zal overwinnen.
Laten we er niet gemakkelijk over denken. Getsemane gaat eraan vooraf. Hebben we gelezen. Kunnen wij niet beseffen. Hij in onze plaats. Engel verschijnt. Hier blijkt dat Hij zich vrijwillig uitlevert. In dit uur.
Troosten reden om de Heere te danken. Duisternis wint niet. Jezus zal winnen. Soms moeilijk om dat te zien. In je eigen leven meer donker zien dan licht. Oorlog, geweld. Toch geloven: Hij heeft overwonnen. Hem volgen, dan is het zo dat wij een stap terug mogen doen. Dat Hij de duisternis breekt. Als wij achter Hem aan mogen komen. Hij is het licht der wereld. In Hem is er de overwinning. Tijd aanbreekt: alle duisternis verdwenen. Hij wil ons ervan verzekeren dat we veilig zijn in Zijn macht. Amen.
Hervormde gemeente te Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 18 maart 2018, 17 uur. Schriftlezing Lukas 22:39-53.