Tussen Paulus en Barnabas ontstaat er verwijdering en verbittering. Ook in de gemeente van God is de gebrokenheid voelbaar. In het geloof kan je elkaar (weer) vinden, maar bij Paulus en Barnabas betekent het dat ze uiteen gaan. Paulus ontmoet Timotheus en daarmee voorziet de Heere erin dat de evangelieverkondiging doorgaat. Paulus besnijdt Timotheus, niet omdat heidenen de wet moeten houden, maar omdat hij graag een ingang bij de joden wil hebben. Het is belangrijk om bij keuzes en principes door te vragen en te kijken wat erachter zit.

Ik schrijf boven de preek: Paulus terugkeer naar Klein-Azië.

  1. Ondanks verbittering
  2. Met nieuwe hulp
  3. Tot rijke zegen

1.

Waar zijn jullie eigenlijk mee bezig? Stop daarmee! Wij zijn ook maar mensen. Misschien weten jullie waar het over gaat. Welk verhaal? Een van Paulus. Dat is als hij eerder in Klein-Azië was. Stad Lystre, man tot genezing gekomen. Mensen roepen: het zijn goden. Paulus noemden ze Jupiter en Barnabas Mercurius. Nee. Wij zijn net mensen. Van gelijke beweging. Die uitspraak is waar in Lystre. Niet als goden vereerd.

Die uitspraak is ook waar in ons gedeelte. Niets menselijks is Paulus en Barnabas vreemd. Goden zijn het niet. We merken dat als Paulus in hoofdstuk 15 het idee oppert om terug te keren naar de gemeenten. Ze zijn in Antiochië. Brief voorgelezen. Ze worden versterkt. Ze hebben er goede dagen.

Dan, ze willen terugkeren. Een soort visitatiereis. Ook in onze kerk. Predikant die bezoek brengt aan andere gemeente. Belangstelling. Zo wil Paulus de gemeenten bezoeken. Merken we, het zijn mensen met verschillende inzichten. Barnabas stemt ermee in, dat lees je tussen de regels door. Maar er rijst verschil van inzicht. Lukas schrijft het onpartijdig. Beschrijft hoe het verschil van inzicht komt en hoe de wegen scheiden.

Het gaat over Johannes Markus. Hij is meegegaan tot Cyprus. Toen ging Markus terug. Nu merken we hoe de broeders dan ervaren hebben. Hoofdstuk 13: hij keerde weer terug. Paulus acht het niet juist om hem mee te nemen omdat hij hen eerder verlaten had. In de steek laten. Achterlaten. Paulus heeft die terugkeer van Johannes Markus ervaren als: hij liet hen alleen doorgaan. Hij voelde zich verlaten. Die moeten we niet nu met ons meenemen.

Barnabas kijkt er anders tegenaan. Tweede kans? Kijken hoe het gaat? Er rijst verschil van inzicht. Wie heeft er gelijk? Hoe moeten we die actie van Johannes Markus taxeren?

Maar er ontstaat verbittering. Verwijdering. Komen emoties bij. Komt afstand. Ze geven niet toe. Wat is het naar om dit te lezen vanmorgen. Hoe er tussen broeders verbittering ontstaat. Tussen Paulus en Barnabas. Barnabas betekent vertrooster. Zocht Paulus op. Maar Paulus heeft iets onverzettelijks. Rechtlijnig. Principes. Verbittering tussen broeders, mensen.

Kan zomaar bij ons in gedachten brengen. Dat kan gebeuren. Terwijl je het niet gedacht had. Samen op reis geweest. Samen stonden voor het evangelie (en niet de wet van Mozes). En toch. En toch. Verbittering. Letterlijk: ze werden scherp tegenover elkaar. Soms had je het niet gedacht. Dicht bij jezelf? Vrienden, familieleden. Soms in de kerk. Verschil van inzicht. Of verscherping. Emoties erbij. Kan schadelijk zijn. Ik las van een brief die een jongere ingestuurd had, vroeg zich af: waarom zoveel verschil van inzicht in de kerk?! Verhindering voor je geloof. Of, hoe kan het goed komen? Kan dat nog wel? Hoe kan het dat het zelfs in Handelingen bij de apostelen voorkomt?

We kunnen dit zeggen. Het is iets van de gebrokenheid. Is in de kerk tastbaar. De Heere werkt in de gemeente. Maar op aarde is de volmaaktheid niet. Soms dat aan de lijve ervaren. Verscherping kan ontstaan. Komt het nog goed?

Gelukkig, dat kan wel. Verwijdering wordt soms niet bijgelegd. Vaak wel. Mogen we hoop op hebben. In dit hoofdstuk komt het niet op een lijn. Later lezen we dat het goed gekomen is tussen Paulus en Barnabas en Paulus en Johannes Markus. Hoe komt het dan weer op een lijn? Over verbittering heen komen? In de brieven wordt duidelijk: het geloof verenigt. Dat wij allemaal Hem nodig hebben als zondaren. Genade nodig. Dat samen belijden. Dan vallen verschillen weg.

Laten we hopen dat verschillen daarin weg mogen vallen. Mag ons gebed en hoop zijn. Hij als de weg. Wij samen achter Hem aan. Bidden om de geest, of Hij ons zal leiden.

Dat vinden we hier wel. Barnabas vertrekt naar Cyprus. Neemt Markus mee. Paulus andere kant op. Neemt Silas mee. Ze gaan door. Daarin is de Heere nabij. Lukas kiest geen kant. De Heere verlaat hen niet. Terugkeer naar Klein Azië is er wel. Met extra hulp.

2.

Dat merken we. Paulus gaat met Silas. Teleurgesteld. Iets van verbittering meeneemt. Hij wordt bemoedigd. Hij komt iemand tegen. Timotheüs. Had een goed getuigenis. Jonge broeder. Die leeft echt als een christen. Bijvoorbeeld hoe hij sprak of leefde. In heidense samenleving. Hebben we nodig! Broeders, zusters, ouderen, jongeren. Juist in zo’n stad. En in Nederland. En Reeuwijk. Mensen weten weinig van de Bijbel. Dat de mensen dan zo’n getuigenis zien.

Timotheüs is bekend met joodse en Griekse taal. Paulus denkt: hij is geschikt. Wilde dat hij mee zou gaan. Dat kunnen we begrijpen. Wij kunnen vanmorgen iets op spoor komen van wat Paulus ten diepste beweegt. Wat hij zoekt bij anderen. Hoe kunnen we dat op spoor komen? Even terug naar aanleiding van de reis.

Hoofdstuk 15. Vergadering. Liepen emoties hoog op. Verschillende inzichten. De een zei: christenen moeten besneden worden. Paulus en Barnabas zeiden: het geloof is genoeg. Petrus bevestigde dat. Er kwam eenheid. Ze besloten dat. Wet is voor heidenen niet nodig. Heerlijk om dat te lezen. Bij ons, u, jou: ja dat herken ik, dat is mijn behoud, het geloof in Jezus. Dat Hij voor mij is gekomen. Verder is er dan niet veel nodig. Dat bindt samen en is de kern. Wat een krachtig getuigenis ook van Paulus. Hij wil dat gaan meedelen.

Uitleggers van dit gedeelte reageren geschokt. Boodschap van vrijheid en dan vers 3?! Hij besnijdt Timotheus. Waarom zijn die uitleggers geschokt? Inconsequent van Paulus. Hypocriet. Net die vrijheid verdedigd. Geloof is voldoende. Dat besluit bekend mag maken in Klein-Azië. Maar omwille van de joden toch Timotheus besnijdt. Wel fijn voor de joden. Maar ook dubbel. Inconsequent. Doet dat dan geen afbreuk aan de zaak?! Is dat niet iets wat ons stoort. Iemand dan niet meer serieus nemen.

Voorbeeld. Vakantietijd. Kan gebeuren dat christenen op vakantie andere keuzes maken. Zondag heel anders invult. Wat je thuis niet zou doen. Waarom? Is toch inconsequent. Klein voorbeeld. Ik hoop dat we niet alleen met vakantie maar ook met andere dingen christenen uit een stuk willen zijn. Elk moment. Vakantie, werk, overal.

Er zijn uitleggers die zeggen: dit zal wel niet gebeurd zijn. Is interpretatie van Lukas. Nee. Toch wel. Hij besnijdt Timotheüs. Heeft een joodse moeder. Onder de keuzes van Paus ligt een patroon. Grieken een Griek en de joden een jood. Rode lijn: Jezus bekendmaken onder hen. Besnijdenis hoort niet tot de kern, voor heidenen is het niet nodig. Maar Timotheüs heeft anders geen ingang bij de joden. Het gaat niet om vaste wetten. Gaat om zoeken naar een ingang. Niet onnodig belemmeringen opwerpen. Daarom doorvragen. Wat ligt onder gedrag en keuzes?! Kan ook zijn dat iemand voor oog altijd hetzelfde leeft. Altijd dezelfde keuzes en principes. Maar ben je erop uit de naam van Jezus bekend te maken? Kan nog wel eens tegenvallen. Het gaat om de rode lijn. Drijfveer van de apostel. Ondersteuning van Timotheüs. Evangelie bekend maken.

3.

Wat blijft er over? Vers 5. Is een conclusie. Dan begint een nieuw gedeelte. Wat staat er? Door strubbelingen en verschillen strandde het evangelie? We lezen: de gemeenten werden bevestigd in geloof en namen in aantal toe. Wonder! De Heere zorgt ervoor. Gemeente uitgebreid. In geloof bevestigd. Geest gaat daarna de weg ombuigen. Niet bestemming Klein-Azië, maar Europa.

Voor die gemeente is het bemoedigend. Te midden van de afgoden. Voor ons ook? Door verschillende en verbittering heen. Als er allerlei verschillen zijn. De Heere bouwt de kerk.

Nog kort twee dingen. Het geloof wil de Heere opbouwen. Dat gebeurt in de kerk, catechisatie, Bijbelkring. Meer te weten van de bijbel. Vertrouwen op Jezus. Wie heeft dat nodig? Zo in de kerk? Moeilijke momenten. Blijde momenten. Kennis en bevestiging. Dat mogen we meenemen, dat de Heere dat werkt. Alleen verstandskennis is nog geen geloof. Alleen gevoel is te weinig. Hoort bij elkaar. Pleiten op de trouw. Hij doet het verkondigen. Vertrouw op Mij. Ik laat het verkondigen. Tot opbouw en eer van Zijn naam. De Heere houdt Zijn kerk vast. Is dat uw, mijn, jouw belijdenis? Amen.

Hervormde gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 8 juli 2018, 9:30 uur. Schriftlezing Handelingen 15:30-16:10. Kerntekst Handelingen 16:5, kerngedeelte Handelingen 15:35-16:5.