ds. J.W. Baan – Jona 1:1-7

Jona als schuldige aangewezen

De profeet Jona wordt geroepen om naar Ninevé te gaan om tegen hen te prediken. Jona is ongehoorzaam en vlucht voor God door met het schip naar Tarsis mee te gaan. Jona daalt alsmaar dieper af en komt in het onderste deel van het schip terecht. Op de zee ontstaat een geweldige storm die God bestuurt vanwege de ongehoorzaamheid van Jona. Welke storm is in ons leven nodig om voor de Heere te buigen?

Jona 1 vers 4-7: ‘[4] Maar de Heere wierp een groten wind op de zee; en er werd een grote storm in de zee, zodat het schip dacht te breken. [5] Toen vreesden de zeelieden, en riepen een iegelijk tot zijn god, en wierpen de vaten, die in het schip waren, in de zee, om het van dezelve te verlichten; maar Jona was nedergegaan aan de zijden van het schip, en lag neder, en was met een diepen slaap bevangen. [6] En de opperschipper naderde tot hem, en zeide tot hem: Wat is u, gij hardslapende? Sta op, roep tot uw God, misschien zal die God aan ons gedenken, dat wij niet vergaan. [7] Voorts zeiden zij, een ieder tot zijn metgezel: Komt, en laat ons loten werpen, opdat wij mogen weten, om wiens wil ons dit kwaad overkomt. Alzo wierpen zij loten, en het lot viel op Jona’.

Jona als schuldige aangewezen
1. De storm op zee;
2. De slapende profeet;
3. De schuldige van de storm.

1. De storm op zee

Gemeente, wat is Jona diep gevallen. Helder en krschtig geklonken: Jona, maak u op ga naar Ninevé en predik daar. Jona werkzaam bij koning Jeróbeam. Wordt opgeroepen te gaan naar het heidense Assyrië. Die getrouw gewerkt heeft bij de koning. Krijgt een duidelijke opdracht. Ninevé moeilijke plaats. Vandaag de dag. Geroepen te gaan naar Mekka en daar op het plein Jezus te verkondigen. Zou u gaan? Maar de Heere gaat mee dan.

De naam Jona betekent duif. Niet veel van te zien. Zoon van Amitthai, betekent de Heere is getrouw. Jona gaat naar Jafo. Daalt de weg af. Nog dieper afgedaald. Onderin het schip. Van boven naar beneden. Elke keer zien we hem afdalen. Weg van de Heere. Weg gaat alleen maar dieper de afgrond in. Jona legt zijn ambt neer. Vandaag zouden we zeggen: doet zijn toga uit en hangt die aan de wilgen. Jona klaar met de dienst van de Heere. Schip vertrekt richting Tarsis. Andere kant van de wereld. Zuiden van Spanje waarschijnlijk.

Jona kan wel vluchten voor de Heere maar de Heere neemt er geen genoegen mee. De Heere grijpt in. Wie denkt met Hem te kunnen spotten heeft het mis. De Heere wat laten praten? Die ontmoet eenmaal Zijn straf. Hoe vaak u niet aangezegd om u te bekeren? Zie op het Lam. Nog steeds naast u neerleggen? Meent u dat? Of als u toegeroepen is zoals Jona als de Heere u al geroepen heeft, maak u op achter Jezus aan. Waarheen? Naar Golgotha. Heeft u deze oproep naast u neergelegd? Hemelvaart geweest, Jezus zegende handen, naast u neer gelegd? Zie wat de Heere doet om u stil te zetten. Bij Jona een storm nodig. Bij de een een sterfgeval nodig. Bij een ander een ziekte. Welke storm is in uw leven nodig?

Jona is dan wel gevlucht maar de Heere houdt de regie. De Heere werpt de storm. Goed lezen dit Bijbelboek. Geworpen altijd om te redden. Elke keer. Werpen van de zeelui ook. En van de Heere ook.

Jona moet tegen Ninevé preken. Niet om af te brengen van Hem maar te redden. Jona wil niet. Ziet u de bedoeling van de Heere? Al zien wij het als kwaad. Alles uit Gods hand, zondag 9 Catechismus. Kwaad ten beste keren. Om die zeelui te redden, Jona te redden en de Ninevieten.

In het Hebreeuws een woord van Geest. De Heere werpt de Geest over de wateren. Orde scheppen in de chaos. Hier gebruikt de Heere zijn Geest. De Geest van de gebeden, de Trooster, die achter Jona aangaat. De Heere zelf die de stormen en de winden in Zijn schatkamer bewaart. Werpt het achter Jona aan.

Probeer u een beetje in te denken wat er daar op de zee gebeurt. Zeelui wel wat gewend. Ervaren vissers zijn wel wat gewend. Maar als zij bang zijn, dan is er iets geweldigs aan de hand. Zo’n grote storm. Schip dreigt in tweeën te breken. Zeelui kijken de dood in de ogen. Nood leert bidden. Zoals in een vliegtuig bij turbulentie. De een slaat een kruisje, ander bidden en weer een ander in paniek. Meer religiositeit. Schietgebedjes. Welke god ze ook aanroepen, het helpt niets. We behoren de naam van God met eerbied en vrees te gebruiken. In onze woorden en werken Zijn naam geprezen wordt. Ze roepen dode goden aan. Afgoden die geen oren hebben. Net als de priesters op de Karmel die Baäl aanroepen. Kunnen niets uitrichten. Ze zijn echt in doodsgevaar. Desnoods gaan alle bezittingen verloren. Leven te redden. Alles overboord. Wat ze ook bidden, de hemel blijft gesloten. Iedereen is in rep en roer. Toch niet. Een persoon niet. Die ene waar het allemaal om begonnen is. Die ligt in deze storm daar te slapen. Hoe is het mogelijk?

2. De slapende profeet

Maar Jona was neder gegaan in het schip. Nog dieper. Zinken tot de bodem van de aarde. Daalt steeds dieper af. Hij is niet gaan bidden. Ook toen niet voor hij ging slapen. Jona zweeg. Zoals David in Psalm 32 dat belijdt. Precies het probleem. Hij zwijgt. Hij slaapt een doodslaap. Op de Karmel sprak de profeet nog. Degene die geleerd had te bidden, die slaapt.

In deze storm is geen profeet te bekennen. De profeet die het geleerd had op de leerschool van de Heilige Geest. Jona die leerde op te treden bij de koning Jeróbeam. Krijgsoverste Sisera in Richteren 4. Sliep. Jaël dood hem met een haring van de tent door zijn hoofd te slaan. Hier ook schip bijna ten onder omdat Jona die diepe slaap slaapt.

Allerdomste wat mensen kunnen doen: vluchten voor God. Niet kwalijk nemen iemand die Hem niet kent. Maar bij Gods kinderen anders. Domste wat Gods kinderen in Putten kunnen doen. Jona vlucht bij de Heere vandaan. Ik lag en sliep gerust. Niet bij Jona maar wel bij de Heere.

Eerst de kapitein. Die komt op de vraag waar Jona is. Misschien kan zijn God ons helpen. U hardslapende. U die steeds verder aan het zinken bent, in het Hebreeuws. Hoe is het toch mogelijk? De Heere gebruikt hem als een middel. Ontwaak u die slaapt. Dat Christus over u zal gaan lichten.

De Heere gaat zijn wil ombuigen. Zodat Jona gewillig gaat. Heere gebruikt de kapitein als middel. Wonderlijk hoe de Heere werkt. Collega op de biddag, iemand uit de wereld die je oproept om te gaan bidden. Sta op en roep. In onze vertaling niet goed zichtbaar. Sta op, maak u op. Predik tegen haar. Roep tot de Heere uw God. Bij het aangezicht van de Heere vandaan maar het aangezicht van de Heere naar Hem gewend. Wat een groot wonder. Hij keert Zijn aangezicht naar u. Zondaar sta op. Als u blijft slapen gaat u voor eeuwig verloren. De Heere gebruikt vanmiddag een onderkapitein om u op te roepen. De Heere roept u met klem. Roep Mij aan in de dag der benauwdheid.

Als Jona op dat moment zou gaan bidden en de zeelui er omheen zouden staan, dan geloof ik vast dat de storm zou ophouden. Maar mocht niet. Zou anders gaan. Een plaatje uit het Oude Testament. Jona in de vis. Zo Jezus drie dagen in het graf. Beeld ervan.

Zo gaat de oproep vanmiddag uit. Sta op uit de dood en de Heere zal over lichten. Misschien zal uw God zich over ons ontfermen. Een heiden gaat hier voor een Jood. Straks die heidense zeelui die eerst roepen voordat ze Jona uitwerpen. Beschamende les. Rode draad in de Bijbel. Denk maar aan de tollenaar achterin de tempel die de Farizeeër voorging. Denk aan de moordenaar aan het kruis. Anderen spotten maar hij vraagt: gedenk mijner als U in Uw koninkrijk bent gekomen.

Gaat hier niet om Jona en de walvis maar over de genadige Heere. Voor wie? Voor allen die zich verootmoedigen. Genade. Wilt u een teken? Het teken van Jona. Kijk het boek Jona maar na als een teken. Mannen van Ninevé zullen u veroordelen. Want zij hebben zich bekeerd op de prediking van Jona. U wilt er niet van horen dat er redding is. Meer dan Jona is hier.

Van u gezegd worden? Uw leven op zondag doorgebracht in de kerk? En ondertussen in slaap? Hij wil het kwaad ten beste keren. Hij wil u op de plaats brengen waar u eerlijk wordt voor God. Echt als een naakte zondaar gaat smeken om genade.

3. De schuldige van de storm

De Heere handelt eerlijk. Schuldige aangewezen. Die storm waar nota bene al die mensen last van hebben. Moeten boeten voor die ene profeet. Al die vaten overboord. Levensmiddelen. Blijvende schade. En tegelijkertijd mogen we zeggen: dat moment hadden ze nooit willen missen. Stel dat Jona niet op dit schip naar Tarsis was gegaan, dan deze Verbondsgod moeten missen.

Ondertussen moet de schuldige worden aangewezen. Voorstel om het lot te werpen. Was gebruikelijk voor heidenen. Ook geen vreemde manier voor de eerste christenen. Lot viel op Matthias in discipelkring. Niet iets willekeurigs. Zit de Heere achter.

Voorstelling van maken. Golven rollen. En dan rollen daar die dobbelstenen. Zwart en witte kant. En dan ineens is het duidelijk. Jona wint de loterij. Beter gezegd: hij verliest het. U bent de schuldige, u bent de oorzaak. Het is glashelder.  We kunnen wegvluchten voor de Heere maar Hij komt er op terug. Welke storm is nodig? Dan is het op tijd. Maar als het te laat is, dan valt het lot op u. Niet gewild. Gewoon niet gewild. Geen excuus. Meer dan Jona hier voor u in het gewaad van Zijn Woord. U bent die man, zoals Nathan David moest aanzeggen. Niet om David weg te vagen maar naar zich toe te trekken. Smeken om genade. Zo wil de Heere dat ook doen bij Jona.

De Heere wijst vanmiddag ons aan. U, jij en ik tegen God menigmaal misdreven. Hoe komt het dat preken na preken hier werden gehoord en u hebt niet geluisterd? Hoe komt het toch dat u vluchtte in zonden. Heeft de Heere teveel van u gevraagd? Is dat echt wat ik noemde in het begin van de preek over naar Mekka gaan? Hoe moeilijk. Maar de Heere gaat mee.

Roep tot uw God. Want je bent de schuldige van de storm die over je komt. Hoe het komt? Zelf voor de zonden gekozen. De Heere doet het niet tot plagen maar ten goede. Wel eerlijk te behandelen. Te nodigen om te komen tot het Lam van God. Kom en belijd uw zonden. Een voor een.

Kijk bij Jona. Komt geen oplossing. Jona blijft zwijgen. Misschien kent u het wel. Keurig gebed opgezegd aan de tafel voor het eten. Maar blokkade voor die ene zonde, hemel gesloten. Vlucht met al uw zonden tot Hem. Maak mijn overtredingen U bekend. Kom doodschuldige zondaren. Probleem ligt bij Jona, u, jou en mij. Belijd eerlijk je zonden. Mijn boze daden dat U die gunstig wegnam. Alleen in die weg zult u ervaren wie die meerdere Christus is. Ik wist dat U bent een genadig God, lankmoedig. Ja zelfs over mijn kwaad. Amen.

Zondag 13 mei 2018 – Hersteld Hervormde Kerk Putten – ds. J.W. Baan [Sprang-Capelle] – Jona 1 vers 4-7