Wandelen in het licht of in de duisternis
De apostel Johannes stelt scherp het licht tegenover de duisternis. God is Licht. Wie aan Hem verbonden, als in het leven God en Christus centraal staan, wandelt in het licht. Wandelen in de duisternis is de waarheid niet doen: het is tenminste niet in het Licht zijn. Wie in het Licht is heeft gemeenschap met anderen die Zijn verschijning ook hebben liefgekregen. Zij zijn gereinigd in het bloed van het Lam Jezus Christus die Zijn leven gaf tot een volkomen verzoening en zij worden gereinigd. Voor hen is het straks eeuwig Hem de lof zingen. U die nog niet wandelt in het Licht, haast u om uws levens’ wil en vlucht tot Hem.
1 Johannes 1 vers 5-7: ‘[5] En dit is de verkondiging, die wij van Hem gehoord hebben, en wij u verkondigen, dat God een Licht is, en gans geen duisternis in Hem is. [6] Indien wij zeggen, dat wij gemeenschap met Hem hebben, en wij in de duisternis wandelen, zo liegen wij, en doen de waarheid niet. [7] Maar indien wij in het licht wandelen, gelijk Hij in het licht is, zo hebben wij gemeenschap met elkander, en het bloed van Jezus Christus, Zijn Zoon, reinigt ons van alle zonde‘.
Het Woord stelt ons voor de vraag: wandelen wij in het licht of in de duisternis?
1. God is Licht;
2. Wandelen in de duisternis;
3. Wandelen in het licht.
1. God is Licht
Gemeente, sterker tegenstelling dan tussen licht en duisternis is er niet. In de ochtend wakker als mama je komt roepen doe je ogen open en dan is het licht buiten, dan de zon al opgekomen. Als je in de nacht een keer wakker wordt dan zie dat het buiten nog donker is. Daar gaat het in de Bijbel over. Licht in de Bijbel heeft altijd met God te maken. Van die grote God waarvan de apostel begint een geweldige lofzang op Hem te zingen. Donker en duisternis heeft niet met God te maken.
Wat is in ons leven het belangrijkste? Johannes werkt graag met tegenstellingen. Het is het Woord en dat zien we ook terug in het Evangelie. God is een Licht. En gans geen duisternis is in Hem. Hij zegt hetzelfde en dan zo tegenovergesteld. God een Licht staat. Je zou maar zo dwaling kunnen maken dat er meerdere lichten zijn. Zo lezen: God is Licht. Johannes legt het niet verder uit. In een preek verwachten dat het uitgelegd wordt. God is Licht. Hoe komt Johannes erbij? Hoe komt hij erbij? Van Hem gehoord hebben.
Gods Zoon die mens is geworden is die Hem, van Hem gehoord. Roert alle snaren van zijn ziel. Van Hem gehoord. Oor- en ooggetuige van Jezus Christus. Gezien, gehoord, getast. Toen Jezus kwam naar de aarde was dat niets anders dan de openbaring van het Licht. God staat centraal. Het uitgangspunt van de preek, van de verkondiging is God. Moet je eens over nadenken. Ook al klinkt het overbekend. En Jezus Christus die Hij gezonden heeft.
Johannes zingt de waarachtigheid van Hem. Staat buiten twijfel. Brengt het je hart weleens in vervoering? Snaren van je ziel in beweging is. Dan hebt u iets begrepen. Nu beter: ontvangen. Dat de Heilige Geest werkt. Streep door eigen ik en Hij alleen groot. God en Christus. Waarom zou de apostel dat zo zeggen? Omdat het gevaar van nu en toen. Wat? Dat niet Hij centraal staat. Onszelf. Onze belevingen, onze gedachten. Wat staat er in uw leven centraal? Het is een verkeerde vraag. Niet wat maar wie?! Als het God niet is en Jezus Christus niet is. Wat dan? Dat is de scherpte van Johannes ook en we nemen het graag mee. Dan staat u buiten de gemeenschap met God. Dat is heftig, aangrijpend. Dan staat u overal buiten. Want God is Licht. Zonder God is duisternis. God is Licht.
Het is opvallend dat Joannes dat van Jezus gehoord heeft. Is het allemaal wel waar? Johannes 8 vers 12. Geweldig Ik ben woord. Ik ben het Licht der wereld. Teruggrijpen op Johannes 1. Zoon een met de Vader. Het Licht der mensen. Ook weer in die tegenstelling met duisternis. Hij is het waarachtige Licht. Wat geweldig dat Johannes dat hier schrijft. Dat is niet iets dogmatisch maar kracht. Eenheid van de Vader en de Zoon. Via de Zoon laat God weten dat Hij Licht is. Jezus brengt terug tot de Vader. Gemeenschap zult hebben. Hechte band met God en Zijn Zoon Christus. Door de verkondiging waar Hij centraal staat. Waar merk je dat aan? Als God en Christus centraal komt te staan in je leven? Blijdschap. Vers 4. Een hart vol van Hem is een hart vol van blijdschap. Gaat er dan ook niet iets tintelen in je ziel. Dan sta je in het Licht van God. Dan gaat het weleens zingen in je ziel. Een mens kan toch niet altijd zingen? Is ook zo. Maar als je mag weten dat Hij het centrum van je bestaan is. Dan heb je toch met hart en ziel meegezongen: ‘U bent mijn God U zal ik eeuwig loven’. Dan wil je Hem ook weleens zien. Nu kunnen wij Hem alleen nog maar zien in de Schriften. Hem te ontmoeten in Zijn schoonheid en heerlijkheid. Voor u allen die in Hem gelooft. Straks eeuwig bij Hem te zijn. God is Licht. Dat is geweldig gemeente.
Johannes gewerkt in Efeze. Waarschijnlijk daaraan geschreven. Gemeenten in Klein Azië. Dat iedereen dat bevestigde. Misschien zegt u dat ook wel. God is Licht. Of weet u dat niet? Stemt u daar mee in. Zelfs bevestigd door de dwaalleraars. Natuurlijk gaat het om God. Toch gaat Johannes een scherp onderscheid preken. Vers 6 en daartegenover vers 7. Duisternis en licht.
2. Wandelen in de duisternis
Wandelen in de duisternis. Indien wij dan zeggen. Komt terug in vers 8 en 10. Blijkbaar gedachten die in de gemeente leefde. Te maken hebben met het verkondigde feit dat God Licht is. Wat betekent dat voor ons? Is dat zichtbaar in je leven? Dan wordt de prediking heel ontdekkend. Gemeenschap. Koinónia. Aan God verbonden, vrucht bewerkt toegepast door de Heilige Geest. Wat zegt Johannes? Die gemeenschap met God, met de Vader en Jezus Christus, zal blijken. Als dat niet blijkt is er grondig alles mis in uw leven. Indien wij zeggen dat wij gemeenschap met Hem hebben, en in de duisternis wandelen, zo liegen wij en doen de waarheid niet. Dubbel hetzelfde zeggen.
Dat heeft niets te maken dat gelovigen in de donkerte kunnen zitten. Ik heb mijn tranen dag en nacht, durven klagen, spotters zeggen waar is God? Kind van God kan in de duisternis zijn, dorheid. Dal van de schaduw van de dood. Wat hier bedoeld is met het wandelen in de duisternis is niet in het licht wandelen. Wat betekent het? In ieder geval niet in het Licht zijn. Het klopt niet met wat ze zeggen. Concrete leven van elke dag getekend wordt door de duisternis. Dan kan je leven het Licht van God niet verdragen. Dat was kenmerkend voor die dwaalleraars. Was het te zien? Vaak kon je het helemaal niet zien omdat het in de duisternis was. Werken waren boos. Duistere werken. Ze doen de waarheid niet.
Let erop wat er staat. De Bijbel altijd heel goed lezen. Niet dat ze de waarheid niet spreken, dat staat er niet. Ze doen de waarheid niet. Gemeente, daar komt u niet meer over uit wat u doet, uw concrete daden. Niet alleen maar een keer in de kerk zitten op zondag wat een goede gewoonte is. Wat doe je morgen? Als je de waarheid niet doet dan heeft de waarheid van God geen betekenis in je leven. Omdat de band mist, de liefde van God. Indien wij zeggen, vers 8, nog een gedachte bij de dwaalleraars. Zeggen geen zonden te hebben en ook niet te zondigen. Je hoort ze nooit over zonden. Wat in de duisternis gedaan wordt is niet te zien. De zonden hebben ze achter zich gelaten. Het zijn ook nog keurige mensen. Ook dat je een keurig leven laat zien. Een ding ontbreekt in ieder geval. De liefdesband met God en met elkaar. Die zijn broeder haat is in de duisternis. Ze zeggen wel een band met God te hebben maar het is niet waar. Ze liegen. Aangrijpend. Gemeente, hoe zit dat in uw leven?
Afgelopen week was ik bij iemand op bezoek die was 80 jaar geworden. Praat over het verleden wat ze gedaan hebben maar ook over de toekomst. Hoe zal dat gaan? Dat vroeg ik aan de betreffende. Zal nog wel mee vallen dominee, ik doe nog aardig goed mijn best. Hij las niet in de Bijbel. Luisterde niet naar een preek. Maar dit zei hij wel dat hij het aardig goed deed.
Wel Zijn Naam regelmatig noemt maar dat u heel anders doet. Dat je leven niets van God laat zien. Dat je leven iets is van de duisternis. Niets van God laat zien. Johannes zegt dan: dan liegt u. Dan heb je geen band met God. Dat is diep aangrijpend.
3. Wandelen in het licht
Tegenover dat van de dwaalleraars zet Johannes het wandelen in het licht. Van kinderen van God mag dat verwacht worden en wordt dat verwacht. God is Licht. Ik moet altijd denken aan die herders in het veld als de engelen vertellen dat Jezus de Zaligmaker geboren is. Komen volledig in het licht te staan. Ze gaan meteen naar Bethlehem. Gaan het overal vertellen. Dat werkt uit dat wij wandelen in het licht. Gelijk God in het Licht is, gelijk God Licht is.
Wanneer God uw God geworden is, dan bent u een kind van het Licht. Paulus schrijft het aan Efeze. Kinderen des Lichts. Die Mij volgt zegt Jezus, volgt het Licht. Wandelen in het Licht is Zijn Licht. God staat centraal. Gemeenschap. Eer van God en niet om onszelf. Wat is de vrucht van dat Licht? Dat geeft gemeenschap. Opnieuw weer dat belangrijke woord. Dat bindt aan God. Gewis en zeker. Psalm 27. God is mijn licht en heil, Hij beveiligt voor de dood.
Wat valt op? Dat Johannes het over de gemeenschap met God nu in vers 7 niet heeft. Waarover wel? Zo hebben wij gemeenschap met elkaar. Dat is bijzonder. Als wij in Gods Licht wandelen dan ontstaat er een band. Gemeenschap indeling als gemeente. Wandelen in het Licht verbindt ons aan allen die de verschijning van Jezus Christus hebben liefgekregen. Dan heb je je broeder lief. In Gods gemeente en daar buiten. Daaraan kun je dat herkennen. Realiteit in je leven. Wat door de zonden losgemaakt was is door Hem weer verbonden.
Johannes spreekt als oude apostel, als vader, aan kinderkins, kindertjes. Gericht op de ander. Elkaar lief hebt. De liefde van God en Christus bindt aan elkaar. Daar voegt hij nog iets aan toe. Misschien niet zo gauw verwachten. En het bloed van Jezus Christus reinigt van alle zonden. Tegenstelling tussen die in het licht wandelen en die in de duisternis wandelen. Die in de duisternis wandelen zeggen dat ze geen zonden hebben. Die in het licht wandelen zeggen wel dat ze zonden hebben.
Vindt u ook niet dat wij zo weinig liefde hebben tot elkaar? We hebben er naar te staan. Het is nooit volmaakt zoals de gemeenschap van God met ons is. Wat hebben we nodig? Dagelijks het bloed van Jezus Christus nodig. Dat is er. Het is er in ruime mate. Een machtige fontein die nooit opdroogt. Dat heb je nooit achter de rug. Dat is iets dat dagelijks terugkomt. Reinigen geeft aan dat het iets is dat voortdurend doorgaat. Altijd weer. Zo lang we op deze aarde zijn hebben we Zijn bloed nodig. Omdat dat bloed er is blijft er geen zonden bestaan. Is dat niet een groot wonder?
Juist als gemeente ook. Toevlucht nemen. Pleiten. Reinigt van alle zonden. Alle zonden, mooi hè?! Waarin wandelt u? Twee mogelijkheden. In de duisternis leven betekent rampzaligheid. Haast u om uw levens wil. Als u in de duisternis leeft gaat u verloren. Als u zich niet bekeert, dan zult u eeuwig zonder God zijn. Als u zelf in het Licht mag wandelen? Het is er. Als God het centrum is van je leven. Dan wandel je in het licht. Dat betekent zaligheid voor u. Werkelijk waar. Hij is een verzoening voor onze zonden. Hij is er een die alles wel maakt.
Straks volmaakt in het vriendelijk aangezicht van God zult zien. Hem eeuwig alle lof, dank en aanbidding zult brengen. Vanwege uw wandelen? Nee, vanwege het Lam. Die bij de Vader alles goed maakte aan het kruis Zijn offer volbracht. Amen.
Zondag 19 mei 2019 – Hersteld Hervormde Kerk Putten – ds. J. Post [dienaar te Lunteren] – 1 Johannes 1 vers 5-7