In de brief aan de gemeente te Laodicea klinken harde woorden. Laodicea was te weinig een contrastgemeente, zij pasten zich teveel aan hun context. Christus doet echter de uitnodiging dat Hij bij hen wil komen, in hen wonen wil en maaltijd wil houden. Christus staat buiten; God werd mens, Hij werd buitengeworpen. Hij wil echter niet buiten blijven staan. God geeft wat Hij van ons vraagt: dat we zullen opendoen en in Hem geloven.
Gemeente, aan het begin van Openbaring zijn zeven brieven afgedrukt. Met dezelfde afzender. Wel een eigen adres. Een van de zeven huisgemeenten. Als je die andere brieven leest, merk je: ze zijn persoonlijk. Maar niet prive. We mogen meelezen. Het zijn open brieven.
Al lezend worden we uitgenodigd ons leven te spiegelen naar de inhoud van deze brief. We lazen de brief aan Laodicea. Ik zeg er bij voorbaat bij: het is niet ondenkbaar dat wij vanmorgen huiswerk meekrijgen, als gelovige en als gemeente.
Het zou u en jou zijn opgevallen: Jezus is niet positief over de gemeente. Er klinken harde woorden. Verwijt. Wel vanuit liefde en verbondenheid. Jezus vindt de gemeente lauw. Niet warm, niet koud, maar lauw. Daarmee is deze gemeente een weerspiegeling van haar context. Je moet weten, in Laodicea had men geen warmwaterbron. Er was een kostbaar aquaduct aangelegd om dat kostbare water te ontvangen. Voor dat het water in de stad is, is het lauw. Dat was de situatie in Laodicea. Zo vindt Jezus deze gemeente. Het zal je maar gezegd worden!
Wat is er met deze gemeente aan de hand. Als je daarover nadenkt en leest, dan merk je: deze gemeente heeft zich te veel aangepast aan de omgeving. Het was een rijke stad. Er waren veel banken. Een bloeiende textielstad. Er was ook een beroemde medische school. Ze konden prima hun broek ophouden. Ze hadden niemand nodig. Na de aardbeving in het jaar 60, weigerden ze alle hulp vanuit Rome. Dat is ook de sfeer in de gemeente van Laodicea. Ze redden zichzelf. Dat is hun identiteit geworden. Ze hebben eigenlijk niemand nodig. Eigenlijk hebben ze God niet nodig.
Die sfeer gemeente, die herkennen wij wel, denk ik. Vooral van voor het Coronavirus. Een algemene tendens: we redden het zelf wel. We hebben God niet nodig. We leefden in een maakbare samenleving.
Jezus verwijt de gemeente dat ze geen contrastgemeente zijn. Dat ze het verschil niet weten te maken. Laat dit eens naar jezelf komen. Wat voor gemeente zijn wij? Maken wij het verschil, in deze Coronatijd? We worden teruggeroepen op onze roeping. Weten wij het verschil te maken.
Jezus staat voor de deur en klopt aan. Dat is verrassend. Maar, toch ook wat ontregelend en shockerend. God staat buiten. En klopt aan. Om bij ons binnen te mogen komen. God is mens geworden. Hij heeft Zich buiten geplaatst. Buiten de herberg. Jezus is geboren in een stal. Vossen hebben holen, maar Jezus had geen steen voor Zijn hoofd. Hij werd buiten Jeruzalem gekruisigd. Die mens Jezus die staat buiten. Als vreemdeling, vluchteling, knecht. God is zo anders dan wij mensen. Deze God staat vanmorgen aan de deur van ons hart en de deur van de gemeente. En Hij klopt. De God van de kosmos staat buiten! Hij klopt bij ons aan om binnengelaten te worden.
De vraag is of wij die klop van God horen. En of we ons realiseren wat dat betekent. Het betekent dat God buiten staat. En hoe is dat gekomen? Wie heeft Hem buiten de deur gezet? Heb ik dat gedaan? Door de crisistijd? Heeft de maatschappij of welvaart het gedaan? Gevolg van onze cultuur? Hoe dan ook, Jezus staat buiten. Hij vraagt toegang. Romeinse ambtenaren konden overal ruimte en ontvangst afdwingen. God forceert niet. Hij vraagt toegang tot ons hart.
Hij wil binnenkomen in ons hart. De uitgang van het leven. In ons leven. Daar wil Hij binnen komen. Hij komt niet even langs om buiten een praatje te maken. Nee, Hij wil toegelaten worden. Die klop is dat. Niet een keer. Maar steeds weer. Het gaat Hem om ons, u en mij. Wij zijn Zijn tempel. Hij wil in ons wonen. Hij wil Heer van ons leven zijn, het in ons leven voor het zeggen hebben (Efeze 3: zodat Christus door geloof kan gaan wonen in uw hart).
Gemeente, wonderlijk is dat. God boven en buiten ons. Door Zijn Geest in ons. In het geloof zijn binnen en buiten geen tegenstelling. Die vormen een eenheid, zoals geest, ziel en lichaam. Het geloof beslaat ons hele bestaan. Christus verwijt de gelovigen dat ze niet authentiek zijn. Innerlijk en uiterlijk komen niet overeen. Materieel rijk, innerlijk arm. Ze moeten meer zorg besteden aan hun ziel. Christus biedt geloof aan, waarachtig, vanuit een vernieuwd hart. Hij vraagt dat en biedt dat aan.
Dat is ook het wonder van geloven: God geeft wat Hij van ons vraagt.
Beter zorgen voor je ziel. Is dat ook niet waar wij voor staan? Door corona stilgezet. De vraag naar betekenis dient zich aan. Zijn wij rijk in God? Een christendom van uiterlijkheden alleen zal niet lang bestaan. Alleen innerlijk ook niet. Of alsof God heel hoog, verheven, ver weg is. Christendom is dan iets van vroeger, dat kan ook.
Christus wil echter binnen komen. In ons hart. Hij wil met ons eten. Maaltijd met hem gebruiken. Avondmaal met ons houden. Dat is intiem. Geloven is ook intiem. Christus is intiem. Intiem verbonden. Hoe kan dat anders als het over liefde gaat? Liefde overbrugt afstand. Liefde is nabij. Liefde begint in het hart. Christus wil in ons hart woning maken opdat wij geworteld raken in de liefde. Hij wil dat we uit Zijn liefde leren leven. En niet naar de agenda van deze wereld.
Gemeente, de kledingindustrie in Laodicea was gebaseerd of zwarte schapenwol, die niet werd gebleekt. De modekleur was zwart, zou je kunnen zeggen. Christus biedt de gemeente witte kleding aan. Verbonden aan God, aan Zijn hart. Dan maak je verschil. Een conflict levert dat op, tussen oude en nieuwe mens. Willen leven naar de wil van Christus kan leiden tot en conflict met je omgeving. We weten daar alles van in Coronatijd. Als de kerk teruggaat naar haar roeping en naar wat onopgeefbaar is (namelijk de eredienst), ontstaat er een conflict. Jezus wil dat we staande blijven.
Hij geeft er een belofte bij: wie overwint zal Ik geven op de troon te zitten. Gemeente, wij worden in deze Coronatijd stilgezet, heen en weer geslingerd, wat is normaal. Wat houdt stand? Een leven met Christus. Christus roept ons op authentieke mensen te zijn. Om met de ander te leven.
Christus staat aan de deur en Hij klopt. De vraag is, laat je Hem binnen? Of laat je Hem buiten staan, met alle gevolgen van dien? Amen.
Hervormde Gemeente Sluipwijk, zondag 1 november 2020, 10 uur. Schriftlezing Openbaring 3, 14-22. Wetslezing uit Romeinen 12 (‘leefregels van Jezus’).