Trouw is een van de vruchten van de Geest. Deze vruchten (beschreven in Galaten 5) staan tegenover de werken van het vlees. De Geest zaait en doet bloeien in ons leven. God is trouw en Gods kinderen delen daarin. Belangrijk om trouw te zijn in de bediening en kerkgang, maar ook in relaties en in de omgang met anderen. Op de rotsgrond van ons zondige bestaan doet de Geest geloof en trouw ontspruiten, zelfs tegen de verdrukking in.
Trouw
‘De vrucht van de Geest is … trouw.’
Trouw als partje van de vruchten van de Geest. Zoals bij een sinaasappel. Je ziet soms 9 partjes. Of 11. Lijkt een beetje op de vrucht van de Geest en omgekeerd. Lijkt op een mandarijn.
Paulus somt ze op: liefde, blijdschap, vrede. Enzovoort. Een smakelijke cocktail. Hij plaatst ze tegenover de vruchten van het vlees. Vlees is menselijk leven, een mens met een lichaam. Alles erop en eraan. Ook het negatieve. Paulus somt het op: twist, ruzie, egoïsme. Negatieve trekjes die ons bekend voorkomen, toch? We zullen er vorige week mee zijn geconfronteerd. Wie zulks dingen doen, zullen het Koninkrijk niet beërven, zegt Paulus
Werken tegenover vrucht van de Geest. Meervoud tegenover enkelvoud. We zijn heel actief en bezig met die werken. Presteren, het stapelt zich op, een meervoud aan acties. Waar de Geest actief is, gezien de beeldspraak, als de Heilige Hovenier, waar Hij snoeit en laat bloeien, daar zijn wij niet actief maar daar groeit Jezus. De Geest zal het uit Mij nemen en het u geven, zei Jezus ooit. Nu, hier, in de Ichthuskerk!
Die ene vrucht van de Geest tegenover die vele werken. Wel een vrucht, met 9 partjes. 9. Niet zomaar een cijfer: 3 x 3. 3 in het kwadraat. Heel royaal. Heilige getal. Rijpt die vrucht in ons leven?
We pellen er een af. De zevende. Ook niet zomaar getal. 7: volmaakt, perfect. De vrucht van geloof. Zo lezen we in veel vertalingen. Maar dit misstaat een beetje. Geloof is juist de grond waarin die vrucht wortelt en groeit. Een geschenk van God, zegt Paulus. U bent gered door God, uit het geloof.
Ik hoop dat je dit geschenk ontvangen hebt. Mocht je aarzelen, ik hoop dat je het gaat doen: bekering, overgave. Leven uit geloof.
In deze optiek kan deze vrucht dus alleen maar groeien uit het geloof. Waarom dan zo genoemd? Geloof. Het originele Griekse woord kan je vertalen met geloof (godsdienst, religie, levensovertuiging, dogmatiek). Maar hetzelfde woord wordt ook vertaald met trouw; en het werkwoord met ‘vertrouwen’. Die vertaling heeft de voorkeur. Zo lezen we dit, daarom de titel van deze dienst: trouw.
Trouw als eigenschap en karaktereigenschap voor de discipelen. De Statenvertalers zagen dit ook al in. Zie de kanttekening. Dat is de trouw, in de beloften en bediening van het ambt. Waar het om gaat, het gaat om een houding. Het logo van geloof. Trouw als vrucht van de Geest inspireert om de belofte aan God na te komen. Ons geloof is vaak zwak. De tijd die we voor God reserveren is beperkt. Stille tijd is lastig voor ons. Mediteren of een lied luisteren, lukt niet altijd. Bidden?
God weet buitengewoon goed dat Hij daarom dat effect kweekt. Trouw tegenover God. God geeft op de keper beschouwd iets van zichzelf. We zongen erover. Hij is trouw. Hij voltooit Zijn werk. Begin van de kerkdienst: we worden bemoedigd met Zijn trouw. Hij laat het werk van Zijn handen niet los. Hij heeft het waargemaakt, in Jezus. Jezus was trouw in Zijn missie en opdracht; trouw tot in de dood en opstanding. En in Zijn gang naar Boven. Ook nu nog trouw! Jezus is trouw. Zijn Geest laat je in die vrucht delen. Het geloof is de goede grond waarin de Geest die vrucht zaait. Een bevestiging dus van het geloof.
Houd u van fruit? Geniet u ervan? Geniet u van deze vrucht van God? Van dit partje? Trouw. Fris en fruitig. Vitaminen en mineralen. Geestelijk gezond. Al etend ontdek je wat we zullen zingen: Groot is Uw trouw. U blijft dezelfde. Ben ik ontrouw… Dat drukt uit wie wij zijn. Zonden, kwetsbaarheid, gebreken. We leren van Paulus: als wij ontrouw zijn Hij blijft getrouw! Hij kan zichzelf niet verloochenen. Zelfs in de dood zijn wij geborgen. De Geest plant dit nu in ons leven.
Aan moeder Teresa werd eens gevraagd, zij verzorgde kinderen in India in een arme wijk, hoe zij haar werk volhield. Toen antwoordde ze: we zijn niet geroepen op succesvol te zijn, maar om trouw te zijn. Kunt u een paar successen noemen, vroeg een interviewer aan mij, toen ik afscheid nam van een gemeente. Ik houd daar niet van. Moeder Teresa is een inspirerend voorbeeld.
Ik stip een paar dingen aan.
Trouw aan de gemeente. Hier in Reeuwijk. Trouw aan de beloften. Belijdenis van het geloof, misschien 60 jaar geleden. Trouw in de bediening van Woord en sacramenten. Bent u trouw in deze cultuur en omgeving? Enorme kerkverlating. Devaluatie van geloof. Gaat Reeuwijk niet voorbij toch? Bent u trouw, hier en thuis? Roeland van Mourik in een essay: ‘Ik voel dat ik bij elke kerkgang tegen de trend in ga. In mijn woonplaats (Bussum) ben ik een eenling.’ Kerkgang als statement. Wil bij die 18% horen die nog wel naar de kerk gaat. Trouw aan de gemeente en de kerk.
Trouw aan mensen die God op onze weg plaatst. Familielid, buurvrouw, vluchteling. Of een collega die leeft zonder hoop. Jij kent ze. Medestudenten. Trouw zoals Jezus trouw was aan Zijn missie. Hij was bewogen. Trouw in aandacht, sympathiek, meeleven.
Trouw in onze relaties en huwelijken. Veel huwelijken stranden: bijna 1 op de 2 strandt… In het licht van deze vrucht: trouw zijn. Zoals Jezus trouw was.
Het staat er hopeloos voor? De praktijk is weerbarstig! Pas op. Jezus vertelde eens over een ondernemer. Hij vertrouwt zijn management toe aan 3 personeelsleden. Goed gedaan, zegt die eigenaar. Goede en trouwe knecht! Over weinig bent u trouw geweest, over veel zal ik u aanstellen. Dat is de belofte.
Nog een voorbeeld uit de brief aan Smyrna: wees trouw tot in de dood en ik zal u de kroon van het leven geven. In het Latijn staat daar: corona.
De vrucht is echter geloof, trouw. Nog iets. Ik las ook de Naardense vertaling: betrouwbaarheid. Toe maar, dacht ik. Wat een vrucht! Eerlijkheid. Mensen kunnen er op bouwen. Integriteit. Een woord dat weer viel. Rond politici. Gezondheidszorg. Integriteit van sommige figuren, commissies van ethici. Centraal de vraag: zijn mensen te vertrouwen? Houden zij hun woord?
Je hoort hoe het genot van die vrucht, dat dat toch ook wel confronterend is. Je proeft het. Maar er rijzen ook vragen. Betrouwbaarheid en integer? Uit onderzoek van het CBS dat de kerk als het minst betrouwbaar wordt geacht. Als kerkmens staat elke dag je integriteit op het spel. De kerk heeft een naam hoog te houden: de naam van Christus. Dichtbij het evangelie te blijven! Niet vergeetachtig zijn. Hoe betrouwbaar en integer zijn wij? Hanteer je een verborgen agenda? Verpleegkundige, ambtsdrager, leerkracht, ondernemer?
Opportunisme is het tegenovergestelde: je waait met alles mee, je doet wat je past op dat moment. Lievig zijn, maar niet betrouwbaar (aldus Tim Keller). Uw ja zij ja, zegt Jezus in de Bergrede. Integer zijn! De vrucht van de Geest is geloof, trouw. Betrouwbaar zijn!
De Geest is erop uit, op deze vrucht, deze vrucht groeit zelfs tegen verdrukking in. Hij groeit op onmogelijke plekken. Ik liep vorig jaar in Zwitserland. Ik zag een sparretje horizontaal uit de rots komen. Een zaadje schoot wortel. Langzaam. De rots barstte open en toen schoot de spar naar voren. Nog veel sterker is het werk van de Geest. Ik zag dat boompje horizontaal uitsteken!
Als je gelooft – en dat is al werk van de Geest. Ik dring erop aan om die belijdenis over te nemen. Jezus is Heer! Daar ontstaat het wonder. Hoe je leven er ook uitziet. Hoezeer je het verprutst hebt. Wat een bemoediging: hoe rotsachtig en hard is de bodem van ons bestaan. De Geest zaait en plant.
In ons mensen zit iets merkwaardigs: wij hebben de trek om dat proces in de kiem te smoren. Schoffelen en wieden. Zoals die tuinman uit dat verhaal: die knechten wilden het onkruid eruit halen, maar die boer zei: nee, tot de oogst wachten. Niet gaan snoeien. Evenmin ook niet te snel gaan graven in het gezaaide. Bij een bolletje kijken, de volgende dag al, of er iets groeit. Kinderen van God willen ook meteen opgraven en kijken. Maar dat is funest. Eerst kleine takjes en knopjes, bloesem, en daarna pas de vrucht. Tot de oogst! Zo gaat de natuur de gang in de loop van de seizoenen. Zo is ook de Geest actief.
Groeit die vrucht ook in mijn leven? Dat is de vraag. Die stelt Jezus. Iedere boom wordt aan zijn vrucht herkend. Ik heb jullie ertoe bestemd dat jullie vruchtdragen. Als je in Mij blijft, dan blijf Ik in u. Vraag maar wat je wilt en het zal je ten deel vallen. Jezus zei het in Jeruzalem, maar vanmorgen in Reeuwijk. Blijven geloven. Je laten meenemen in de beweging van de Geest. Nu en de hele week. Waar hij ook gaat, de vrede en liefde gaan voor en trouw spruit uit. Jezus zet voetstappen in ons leven. Bij ons allemaal. Een levenslang proces. De Geest doet het. Als Heilige Hovenier. In de hof heeft Hij voor u persoonlijk, zelfs voor mij, vrucht: opdat je groeien mag. Ik zie het onder kinderen. Als kleinkinderen zeggen, Jezus is de Goede Herder. Vruchten in het leven van mensen. Vruchten van trouw. Vrucht van de Geest. Trouw. Om Jezus’ wil. Amen.
‘Waar Hij ook gaat, de vrede gaat Hem voor,
liefde en trouw ontspruiten in zijn spoor.
Gerechtigheid is voor zijn aangezicht,
zij bloeit alom waar Hij zijn voetstap richt.’– Psalm 85 vers 4 (berijming 1967)
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, zondag 12 juli 2020. Dienst met beperkingen (o.a. geen zang en 1,5 m afstand) i.v.m. Coronacrisis. Schriftlezing Galaten 5:13-26.