Aan het begin van het jaar maken we nieuwe plannen. Maar hoe zorg je ervoor dat je koers houdt? Dat kan alleen als je Jezus volgt. Jezus geeft geen concrete aanwijzingen, maar het geheim ligt in het kruis opnemen. Als je je leven wilt vasthouden, zul je het verliezen, en als je het verliest, zul je het behouden.
Gemeente van onze Heere Jezus Christus, aan het begin van het nieuwe jaar gaat het over nieuwe plannen. Wat zal het nieuwe jaar brengen? Slechte gewoonten achter je laten. Sta je stil bij grotere keuzes. In groep 8, gaat het over vervolgonderwijs. Ga je over nadenken. Voortgezet onderwijs, profiel kiezen. Voorsorteren op hoe het verder moet. Studie kiezen. Werk, iets anders willen. Zo kijk je vooruit. Grote vragen over de koers van je leven. Wat je wilt. Waar je uit zult komen. Vragen die gaan over zelfontwikkeling en zelfontplooiing. Zinvol leven krijgt.
Zulke vragen roepen soms verwarring op. Geven stress en druk. Onze cultuur schuift in de schoenen: keuzevrijheid. Je moet jezelf ontplooien. Nooit goed genoeg. Uit allerlei hoeken nog meer prikkels. Ik zag in Groningen dat er druk op staat, ook bij studenten. Kan teveel worden. Te veel moest. Zijn ook grote vragen. Hoe word je een goed mens? Goede koers? Eigenheid? Je zoekt naar wijsheid en goede voorbeelden.
Brengen wij die vragen ook in verbinding met God? Ik heb wel eens het idee dat we het vooral in de kerk doen. Maandag, dan laat je dat achter je. O ja, zo dat het. Om je gewone leven in relatie te brengen met wat je hier hoort, is ingewikkeld. Zien wij in ons streven uiteindelijk in dat we geschapen zijn door God en op Hem gericht moeten leven? Alleen met God koers kunnen vinden. Onrust hangt met zonden samen.
Schriftgedeelte hangt met die vragen samen. Is de vraag van Jezus zelf. Koers speelt een grote rol in Lukasevangelie. Roep die Vader heeft laten klinken. Speelt grote rol. 4 evangeliën. Elk eigen accent. Lukas onderstreept vragen rondom eigenheid Jezus. Wie is Hij? Mensheid. Gezocht met God hoe Zijn leven moest zijn. Zocht naar ontplooien van plan in Zijn leven. Al eerder lezen we, toen Hij jong was, achterbleef in Jeruzalem. Moest zijn in huis van Zijn Vader. Maria en Jozef hadden dat niet scherp. In zijn optreden roept Hij vragen op. In hoofdstuk 9 Klonteren die vragen samen. Wie is Hij? Vers 31 gaat het erover dat Mozes en Elia spreken over Zijn einde. Geladen manier van spreken. Zijn Exodus. In hoofdstuk 9 gaat het om: hoe wil de Vader mij hebben? Jezus heeft antwoord gevonden en aanvaard. Wie is een voorbeeld? Moet je nadenken over Jezus. Verschil gemaakt. Culturen gestempeld door Zijn weg. Platte opvatting over Jezus, stempel gezet. Door Hem hebben filosofen en kunstenaars inspiratie ontvangen alleen al door de weg. Dat is nog heel oppervlakkig. In evangelie nog veel groter. Wending gegeven. Mogelijk gemaakt dat wij bevrijd kunnen worden van alles. Vernieuwd. Herschapen. Lotsbestemming van Jezus om ons tot onze bestemming te brengen. Wat het Hem ook kostte. Weg gebaand. In zijn voetspoor kunnen gaan. Hoe verder? Moet je naar Jezus Christus gaan.
Hij wil dat ook. Vers 23. Twijfel je of Hij er voor je is. Tegen allen. Kruis op je nemen. Mij volgen. Nodigt je uit. Zodat je Hem gaat volgen. Zelfde doen als Ik. Jezelf verloochenen. Geheim in het leven. Leven vasthouden, in het eigen handen, dan verlies je het. Geen rechtstreekse aanwijzing, niet zo concreet. Maar Hij geeft iets wat er achter ligt. Achter concrete vragen van het leven. Hoe leven moeten invullen. Veel vragen draaien om ik. Gelukkig, leuk leven, indruk maken. Mij wel ziet. Mijn naam. Jezus prikt daardoor heen. Dat is de kern van zondig zijn. Altijd draait om eigen eer. Genesis 3. Nog hoger komen. Daardoor storten we onszelf in ongeluk. Kunnen we echt geen goede keuzes meer maken. Draait om ik. Druk met eigen naam en eer, kan als ambtsdrager en predikant, dan zul je geen vruchtbaar leven leiden. Vergif in. Draait om mij? Leukste uitleg en voorbeelden. Maar kruis en oordeel laat ik dan achterwege. Zo aan de slag gaat als ambtsdrager, dan raak je verzuurt. Sprankeling van de geest gaat weg. Geldt op school en op je werk. Vergiftigd alles.
Jezus laat zien hoe het anders moet. Wie zeggen de menigten wie Ik ben? Klinken grote namen. En jullie?! De Christus van God. Gezalfde. Codewoord voor revolutie. Romeinen wegjagen. Rijk herstellen. Volk hunkerde daarnaar. Gingen geruchten dat Jezus dat zou kunnen zijn. Brood breken, dan is er voor iedereen genoeg. Blinden die genezen werden. Kwade geesten weg. Die koning zou je graag hebben. En voor Jezus? Als mens? Makkelijke weg naar roem? Dan op verwachting mensen meesurfen. Zou fantastisch zijn geweest. Voor hen. En ook weer niet. Wereld zou zonder Verlosser zijn gebleven. Hierin had Satan Jezus op de proef gesteld. Kniel een keer voor mij. Nee gezegd. Alleen luisteren naar de stem van de Vader. Niet ingaan op verwachtingen leerlingen en mensen. Jezus wist: het moet anders. Andere weg. Niet om zichzelf geeft. Luistert naar stem van God. Alles over heeft voor wie Hij koning, priester en profeet is.
Heeft uiterste consequentie. Lijden, hoon, smaad. Verliest leven. Kruis. Omdat Hij leven niet wil loslaten. Daarom wordt Hij opgewekt. Jezus roept ons op Hem te volgen. Keuzes. Kruis opnemen. Hoe volg je? Wat wil God? Hoe kan Hij mij gebruiken. Klinkt eenvoudig. Maar omgekeerde van onze plannen en vragen. Wij brengen wat in ons hoofd zit. Zegent U mijn plannen. Eerst eens stil wordt: wat wilt U van mij? Hierin neem je al een stuk van het kruis op je schouders. Het kruisigt je als je het in de ogen van de mensen doet. Wat wilt U? Heeft iets engs. Zonder rekening te houden met anderen. Niet druk maken of je er iets uithaalt voor jezelf. Hoe kan ik gebruikt worden? Nuttig voor anderen? Vraag om jezelf richting te geven. Kruis gaat dragen. Zonde: in jezelf gericht zijn. Dat aan het kruis laten zijn. Zelf niet meer in het centrum staan. Maar God. Gods oordeel wordt zichtbaar aan het kruis. Dat aanvaarden. Ja Heere! Zo leef ik. Dat is zonde. In Christus hoe zeer U dat haat. Hem volgen. Stap voor stap. Niet zozeer zoekt, maar ontstaat. Ruimte voor God. Totale omkering van hoe wij leven. Kost heel veel. Alleen door Hem. Sterft oude mens. Elke dag ook opstaan in nieuw leven. Zal zeer doen. Zegt Jezus Christus: kost veel. Zagen veel van het Koninkrijk. Op plek waar God je stelt. Niet saaier. Steeds weer op God gericht. God kan dan meer in je hart werken. Concreet sturing in situaties.
Hoe vind je dat spoor? Leven in gebed is cruciaal. Jezus geeft een voorbeeld. Juist Lukas geeft dat aan. Lukas 3. Naar Johannes gegaan, in Jordaan ondergedompeld. Geest krijgt. Nacht in gebed voordat Hij leerlingen uitkiest. Dit gedeelte vanavond ook omlijst door gebed. Vers 18 en 28. Zoeken aangezicht van de Vader. Aanvaarding weg geleerd. Lukas 22: Getsemane. Worstelt met wil. Kruis aanvaarden. Hier in vers 18, gaat erover met Vader in gesprek. Dan die vraag: wie zeggen de mensen dat Ik ben. Hij zou de menselijke roem kunnen krijgen. Maar in gebed. Trekt leerlingen erbij in. Gezalfde. Maar ik zal worden verworpen. Zo is de weg. Mozes en Elia spreken over de uitgang. Zo is het. Wil van God. Krijgt ondersteuning van de Vader. Soms lijkt je weg een worsteling. Maar soms hemel open: ik weet zeker. Schriftgedeelte open. Zelf uit zijnen mond gehoord. Gebed. Zoeken wil van God. God laat van Zich horen. Vers 51: gezicht richt naar Jeruzalem. Spoort vindt. Overgeeft voor ons. Weg gegaan voor jou, u. Hij is in ons midden. Nodigt uit: ga achter Mij aan. Ik heb een spoor voor je getrokken. Als je valt? Wie valt er niet? Gestruikeld. Ik ben de goede herder. Roep maar. Ik zet je weer terug op het goede spoor. Ga je weg in 2018 met Jezus Christus. En roep maar: Jezus ga ons voor. Amen.
Hervormde gemeente Reeuwijk, zondag 7 januari 2018, 17 uur. Schriftlezing Lukas 9:18-36.