In Psalm 51 bidt David om een rein hart en een vaste geest. Hij is gigantisch de fout ingegaan en beseft dat er een nieuw begin, van Gods kant, moet komen. Het kwaad huist diep in ons – dat zag de filosoof Pascal beter dan de filosoof Descartes. De God van David is echter de God die door Zijn Geest mensen opnieuw geboren laat worden én uitzendt. Zo zien goddelozen Gods werk en worden ze aangespoord Hem te zoeken en te vinden.
Gemeente van Christus in Reeuwijk, in 1650 leefde in ons land een filosoof die ontzettend veel invloed heeft gehad op de westerse mens en met name op zijn denken. René Descartes. Als een mens zijn verstand gebruikt, kan je alles overwinnen. Als de de scholen opent en mensen goed opleidt, kan je de gevangenissen wel sluiten. De Franse filosoof Blaise Pascal was het volstrekt met hem oneens. De mens beschikt zeker over een briljante verstand. Maar de mens laat zich ook meeslepen door donkere driften. Pascal vond dat de mens een wezen is vol innerlijke tegenstrijd. Enerzijds is een mens rechter over alle dingen en aan de andere kant een domme worm. Aan de ene kant heerser over de waarheid, aan de andere kant een riool van onzekerheid. Glorie en uitvaagsel. Hij had een negatieve kijk op de mens. Wie had er gelijk? Ik leg die vraag voor aan koning David.
Een begaafd man. Hij heeft Israël opgebouwd. Een man met een rotsvast geloofsvertrouwen. Denk aan het gevecht met Goliath. En moedig. Hij weigerde Saul te doden. Ik kom niet met mijn handen aan de gezalfde. David kiest voor de kant van Descartes? Zou het waar zijn?
Als je luistert wat David over zichzelf zegt, trek je een andere conclusie. David zegt: Pascal, jij hebt gelijk. Ondanks zijn verstand is hij totaal meegesleurd door zijn seksuele begeerte. De fout probeerde hij te verdoezelen. Hij gaf opdracht Uria te doden. Hij maakte zijn gezin tot een puinhoop. Hij bidt: delg al mijn zonden uit. Pascal had gelijk.
Wij zijn innerlijk tegenstrijdig en verward. We kunnen zo griezelig dubbel zijn. Ik herinner me een begrafenis in Scheveningen. Helemaal stuk van het overlijden van haar vader. Maar een paar weken later stelde ze zich bikkelhard op over een barometer, bij de erfenis. Gisteren kalm. Vandaag opgejaagd. Gisteren nederig. Vandaag hoogmoedig. Alsof ik moet compenseren. Wie herkent die dubbelheid niet in zijn leven? Ook na ontvangen genade.
David, is er wat aan te doen? Jazeker. Wat dan? Jezelf aanpakken? Je mouwen opstropen? In therapie gaan? Nee. David niet. Schep mij een rein hart, o God. Ik vraag u dat woordje straks het woordje scheppen te onderstrepen. Herinnert aan het begin. Duisternis lag op de vloed. God grijpt radicaal in. Er zijn licht. En er was licht.
David bidt om dat radicale ingrijpen van de schepping. Met minder kan David niet meer toe. Hij is zichzelf zo tegengekomen in het leven. Niet uithuilen en opnieuw beginnen. Dat is absoluut onvoldoende. Er moet een nieuw begin komen, dan moet de Heere er aan te pas komen. Dat je bij de Heere God altijd weer een nieuwe kans krijgt, zei iemand over het evangelie. Hoe zeer je het ook verprutst hebt? Maar voor David is het te weinig. Hij is gigantisch onder uit gegaan. De Heere moet zelf een nieuw begin maken. Niet: dat je opnieuw mag beginnen. Maar dat je je tegenstrijdige hart in de machtige handen van God mag leggen. Vernieuw in mijn binnenste een vaste geest.
Vanuit dat vernieuwde ingrijpen, vanuit dat geschenk, mag je dan een nieuwe start maken. Niet uit eigen kracht, maar de Heere brengt dat op gang. God schiep een nieuwe aarde uit de chaos. En Hij schept een rein hart en vaste geest.
Hoe doet God dat? De aarde werd geboren omdat de Geest er boven zweefde. De Geest grijpt vernieuwend in. Hij is uitgestort. Hij geeft aan mensen die daarom bidden een rein hart en vaste geest. Vertrouwensvol wachten. Dat Hij ingrijpt. Wedergeboorte zal scheppen.
God schept in ons in antwoord op ons gebed een rein hart. Wat is dat? Nou, vertaalt u het woordje rein maar met ongedeeld. Waarin die dubbelheid is overwonnen. Dat ik de Heere weer mag liefhebben met heel mijn hart. Dat mijn geest houvast heeft gevonden, buiten zichzelf. In vaste koers van de geboden gaan, achter Christus aan.
In vers 5 is dat trefzeker berijmd. Een versregel die je uit je hoofd mag leren en dichtbij je hart mag dragen. ‘Schep in mij, God, een hart dat leeft in ’t licht, geef mij een vaste geest, die diep van binnen zonder onzekerheid U blijft beminnen.’ Iemand die buiten zichzelf houvast heeft gevonden. In overgave aan Hem. Ik word aanvaard als kind van God. In het neerknielen bij het kruis komt mijn onrustige hart tot rust. Daar ontvang ik een rein hart en een rustige geest.
Vandaar ook dat Jezus de reinen van hart zalig prijst. Feliciteert. Zij zullen God zien. Dat staat in Openbaring 22.
David verlangt naar een rein hart. Waarom verlang je daarnaar? Omdat jij je zo geweldig schaamt? En wil voorkomen dat je nog een keer uit de bocht vliegt. Ja. Dat speelt met mij mee. Ik hoop dat dit me nooit meer overkomt. Maar weet je, dat is niet mijn voornaamste reden.
Die staat in vers 15. Dat ongedeelde hart en die vaste geest, dan zal hij de overtreders op God wijzen. Verlangen proef je daar. Van daaruit iets betekenen voor mensen in zijn omgeving die God nog niet kennen. Voor mensen die God de rug hebben toegekeerd. Leiden hun leven van God los. David verheft zich niet boven deze mensen. Hij gaat naast de staan. Hij is net zo’n zondaar. Hij wil graag iets voor hen betekenen.
Ik moet eerlijk zeggen dat ik met enige verbazing naar deze woorden heb zitten kijken. Zo gigantisch onderuit gegaan! Moeten die mensen door Davids getuigenis tot bekering komen?! Sorry David, kijk naar je zelf. Je hebt boter op je hoofd. Maar er is ook mogelijk, dat die zondaren zullen inzien dat David echt tot verandering is gekomen. Dat verhaal over David, dat is geen sprookje. Het is afgelopen met zijn amoureuze avonturen – nooit heeft hij het meer gedaan. David is écht veranderd. Hij is een mens geworden die innerlijk houvast gevonden heeft. De God van David is in staat mensen echt te veranderen. De God van David leeft echt! Hij doet wat Hij beloofd.
Op deze Tweede Pinksterdag bidden we of de Geest een nieuw begin wil scheppen. Zonder onzekerheid de Heere beminnen. Maar ook missionair gezien ook iets mogen betekenen voor anderen. We leven in een zapp-cultuur. Internet, televisie, nieuws. Wat geeft je nou echt houvast. Hoe kom je aan een vaste gang? Misschien kent u iemand die zo’n vaste gang gaat. Aurelius Augustinus, Calvijn, William Booth, Dietrich Bonhoeffer, moeder Theresa. Of dichterbij. Je opa, moeder. Mensen die weten wat er te koop is in de wereld. Maar ze worden niet saai of star maar ze laten zich niet meeslepen. Zou je zelf zo iemand willen zijn. Iemand die uitstraalt dat God de rustplaats is in deze turbulente wereld? Ook u en jij en ik kunnen zo’n mens worden.
Ik wil er kort 5 dingetjes over zeggen. Geen stappenplan. Maar hoe kan je zo’n mens worden?
- Dat je je realiseert en bewust wordt dat je geen haar beter bent dan je tijdgenoten die achter alles aanrennen. WK voetbal, dan daar weer achter aan rennen. Ik ben geen haar anders en beter. Word je dat bewust. Ga ernaar staan.
- Besef dat je jouw innerlijke onrust nooit zelf kunt overwinnen. Die onzekerheid word je niet in eigen krachten te baas. Onvermogen! Je kunt je niet aan je eigen haren uit het moeras trekken.
- Gemeente, realiseert u dat het Pinksteren is vandaag. De Geest is geschonken. Wij zijn door de doop ingelijfd in de gemeente. Delen in het geweldige geschenk. De Geest van Jezus Christus is ook mij geschonken! De Geest van Jezus Christus is ook mij geschonken! Eigent u dat toe in geloof en overgave.
- Vol vertrouwen de Geest aanroepen, je knieën buigt en bidt: ‘Schep in mij, God, een hart dat leeft in ’t licht, geef mij een vaste geest, die diep van binnen zonder onzekerheid U blijft beminnen.’
- Dat je deze Geest volop de ruimte en gelegenheid biedt om in en aan jou te werken. Stilvallen, achteruit gaan en de Geest de ruimte geven. Om te schaven, beitelen. Opdat je naar het evenbeeld van Jezus omgevormd mag worden. In een levenslang, pijnlijk vernieuwingsproces.
Tot slot nog dit. Ik ken vaders en moeders die, zodra hun kinderen kunnen praten, hun kinderen leren bidden om een nieuw hartje. Dat is prima. Als je je kinderen maar duidelijk maakt en voorleeft dat het Pinksteren is geweest. En dat de Geest ook aan je kinderen gegeven is. Hij wil het nieuwe hart zeker zal geven. Anders manoeuvreer je ze in een klem van innerlijke onzekerheid. Dat hoeft niet. De Geest is uitgestort. Geschonken aan de wereldwijde kerk en ook aan de christelijke gemeente van Reeuwijk. Praise the Lord. Amen.
Schep in mij, God, een hart dat leeft in ’t licht,
geef mij een vaste geest, die diep van binnen
zonder onzekerheid U blijft beminnen,
verwerp mij niet van voor uw aangezicht.
Ontneem mij niet uw heilge Geest, o God,
laat in uw heil mijn hart zich nu verblijden,
en richt geheel mijn wil op uw gebod,
dan zal ik zondaars op uw wegen leiden.
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Ichthuskerk, maandag 10 juni 2019 (Tweede Pinksterdag), 9:30 uur. Schriftlezing Psalm 51 en Mattheus 5:1-12. Belijdenis van het geloof met de geloofsbelijdenis van Nicea.