Jezus is gekomen om af te rekenen met de machten van het kwaad. Macht zonder liefde is duivels. We kunnen teveel bezig zijn met demonie, maar ook te weinig. Jezus is sterker, Hij gaat op de sterke af en bevrijdt mensen uit de machten van de boze.

Gemeente van Christus, Jezus is sterker. Johannes de Doper heeft gezegd: na mij komt Iemand die sterker is. Kwade machten moeten verdwijnen. Hij gaat op de boze af. Zijn familie vindt dat Hij te ver gaat.

Vorig weekend las ik het verhaal van een techondernemer. Hij begon zich zorgen te maken over AI, ChatGPT. Hij deelde met zijn familie zijn zorgen. Lege supermarkten, rellen, chaos. Eigenaars van grote techbedrijven zijn pessimistisch. Joep dacht: ik moet in opstand komen. Hij is gaan demonstreren tegen deze demonische werkelijkheid. Zijn familie maakte zich zorgen. Dit is niet jouw probleem, Joep. Hij is uiteindelijk wat rustiger aan gaan doen en zei: ik geef mijn eigen comfort prioriteit boven dat van de rest van de wereld.

Wie van ons gaat de strijd aan? Tegen computerprogramma’s of dingen waardoor mensen ontmenselijkt worden? Waar werken we voor? Om de strijd aan te gaan toch, tegen wat ontmenselijkend is.

Jezus ging het huis van de sterke in. Om de sterke te binden. Ik was met deze preek bezig toen Navalny werd vermoord. Hij ging het huis binnen van de meedogenloze tiran. Het heeft zijn leven gekost.

Jezus gaat het huis van de sterke binnen. Hij is niet af en toe een uurtje een gelijkenisje te vertellen. Nee, Hij is hard bezig. Mensen redden.

Als snel komt Zijn kruisweg in beeld. In Markus 3 al. En aan het begin van dit gedeelte staat dat Zijn verwanten Hem willen grijpen. Hetzelfde woord als in Markus 14: als die soldaten komen om Hem te overmeesteren.

Jezus gaat de strijd aan. Hij gaat de weg naar het kruis. Om te winnen voor ons.

Zijn familie houdt Hem tegen. Hij is buiten zichzelf, zeggen ze. De NBV vertaalt: Hij heeft Zijn verstand verloren. Maar Jezus heeft Zijn verstand niet verloren. Hoe kan de satan de satan uitdrijven, zegt Hij heel scherp. Jullie zouden daar ook blij mee moeten zijn? Jullie als mannen van God willen toch dat het rijk van de duisternis instort? Ze zijn niet blij. Het rijk van de duisternis interesseert hen niet zo. Met Zijn heldere en scherpe woorden onthult Jezus dat. Ze zien niet hoe Jezus mensen vrij maakt. Ze plakken een label op Hem maar zien niet hoe Hij mensen bevrijdt.

Demonen, wat ze zijn, daar hebben we het zo over. Markus 5, daar zie je dat. Dominee Schroten heeft daarover gepreekt. Een man, helemaal alleen. Zonder kleden. Schreeuwen van angst. Praat niet normaal. Hij zoekt de dood. Hij wordt vastgebonden. Een verscheurd mens. Nauwelijks meer een mens. Als Jezus komt, wordt hij aangekleed. Dan kan hij weer leven en praten.

Jezus verjaagt ontmenselijkende krachten. Dat kan de Schriftgeleerden niet zoveel schelen. Jezus bevrijdt mensen! Waarom doen die schriftgeleerden dat, Jezus beschuldiging? Iets van het demonische is in hen ingeslopen. Ze zijn afgedaald. Zij zitten in de stad van God. Zij regeren over de kerk van God. Het woord in handen. Ze dalen af om er iets van te vinden. Om hun oordeel te vellen over die Jezus.

Robbert Sutton, een hoogleraar bij Stanford in Amerika, heeft een vrij bekend boek geschreven. Het gaat erover dat als je een gezond bedrijf of kerk wilt hebben, dat het belangrijk is dat de mensen die leiding geven no assholes zijn. Mensen die het wel prettig vinden om macht te hebben. Mensen die lachen als iemand wat zegt wat ze dom vinden. Mensen die neerkijken op anderen. Anderen vernederen. Genieten van macht. Power needs satans. Macht brengt duivels voort.

Een interessant experiment heeft hij gedaan. Een van de drie mensen moet een oordeel vellen. Er zijn vijf koekjes; wat blijkt: mensen die macht hebben denken dat ze twee koekjes mogen, dat ze met hun mond open mogen eten, mogen kruimelen. Wat als je aan macht gewend raakt? Dan kan dat demonische gaan groeien. Macht zonder liefde: dat is de kortste definitie van de duivel voor mij. Je kunt met het woord in je handen een duivel worden. De macht moet gevuld worden met liefde. Macht moet zich laten kruisigen. Dat is de enige weg tot bevrijding.

Wat is dat demonische precies? Het gevaar is dat het er teveel over gaat. Zijn ze er nog? Waar dan, hoe dan? C.S. Lewis zegt: er zijn twee gevaren als het om de duivel gaat, (1) je denkt dat hij niet bestaat of (2) je hebt teveel ongezonde aandacht voor hem. Dingen waar ze vroeger van zeiden dat het duivels was, daar hebben we nu medicijnen voor. Maar demonie is de binnenkant van machtshonger, van ongehoorzaamheid tegen God. Kijk ook uit voor ongezonde belangstelling. Video’s over hoe de demonen je hart binnen kunnen komen. Voor je het weet gaan ze bij je naar binnen. Ze lopen blijkbaar overal rond.

De Heere is God, mensen! We zijn Zijn schepselen. We zijn van Hem. De demonen bestaan. Soms laten ze zich zien. Niet zoals in Netflix. Soms zoals in Markus 5. Meestal is het subtieler. Ze bestaan werkelijk. Jezus drijft ze uit.

Twee dingen zijn kenmerkend, denk ik, voor het demonische:

  • Het ontmenselijkend. Ook in AI, macht, structuren.
  • Het wanhopige. Demonisch is wanhopig. Je denkt: er is geen hoop meer. Je denkt: het komt niet meer goed. Als je iets gedaan hebt, een stem die van binnen zegt: het komt niet meer goed. Wat jij hebt gedaan, is te erg.

Dat zijn brandende pijlen van de boze.

Het woord van Jezus geeft hoop. Vers 28. Voorwaar! Belangrijk dus. Ik zeg u dat alle zonden de mensenkinderen vergeven zullen worden. Ook de lasteringen tegen God. Er wordt vaak doorgelezen naar de zonde tegen de Heilige Geest. Maar lees eerst dit eens!

Jezus is gekomen om alles te dragen: ontrouw, verraad, lastering. Alles, alles, alles wil Hij vergeven.

Maar dan die zonde tegen de Heilige Geest. Er staat: lasteren tegen de Geest. Dat is iets heel bewust. Heel bewust er tegen in gaan. Die is schuldig aan het eeuwige oordeel. Ze zeiden: Hij heeft een onreine geest. Als je zegt: Jezus is uit de duivel. Dan snijd je de weg naar redding af.

Stel je bent ernstig ziek. Je moet een levensreddende operatie ondergaan. Stel je gaat de chirurg zien als een sadistische moordenaar. Dan laat je je niet opereren. Dan blijf je ziek en sterf je.

Kijk eens naar Jezus. De mensen mogen binnenkomen in Zijn huis. Hij zit in het midden. Als je naar boven kijkt, zie je dat gat nog, van die man. Van alle kanten mogen ze binnenkomen.

Zie Mijn moeder en broers! zegt Hij. Een ieder die de wil van God doet, is Mijn moeder en broer. Familie die altijd je familie blijft. De wil van God doen: niet de wil om te doen wat Hij wil, maar geloven dat Jezus door Hem gezonden is. Aan de voeten van Jezus zitten.

Kijk Hem aan, in het Woord. Misschien straks als je langs de staties loopt. Ogen die met liefde naar je kijken. Ogen van je moeder of zuster. Hij is niet duivels. Hij is je Redder!

Sommigen hebben zulke rare gedachten. Mensen die psychotisch zijn hebben soms zulke rare gedachten, ook over God. Lieve broeder, zuster, zie Hem! Kijk Hem aan. Vertrouw Hem maar. Hij is jouw grote sterke Broer. Hij is de Zoon van God, die ons redt.

Amen.

Protestantse Gemeente Gouda, St. Janskerk, zondag 25 februari 2024, 10 uur. Schriftlezing Palm 31:1-9 en Markus 3:20-35.