Als de stadhouder Pilatus voorstelt, dan zegt hij: zie de Mens. Gegeseld, bespot, gehoond is Hij. Het is de vraag wat wij in Hem zien in deze lijdenstijd? Wekt het alleen medelijden met Hem op of zien we door het geloof dat Hij deze weg moest gaan om ons te bevrijden van zonde? Zie de Mens.
Johannes 19 vers 5b: ‘Zie de Mens’.
Zie de Mens
Gemeente van Christus, stadhouder Pontius Pilatus regeerde gewoonlijk vanuit Cesarera. Maar rond het Paasfeest verbleef hij in Jeruzalem. Joden brengen Jezus in de vroege morgen bij Pilatus. Maar wel op afstand. In het huis van een heiden zou een Jood zich verontreinigen en dan vier weken niet het paaslam slachten. Niet bij een ander komen om niet onrein te worden maar dan wel een Ander bij hem te brengen om ter dood te brengen.
Pilatus moet maar doen wat de Joden van hem vragen. Als je dat leest. Aanklacht in het midden blijft. Als het geen misdadiger was, dan zouden we Hem niet brengen. Zint Paulus niks. Doe het zelf maar. Kon ook. Romeinen hadden de rechtspraak. Hogepriester stond aan het hoofd. Stadhouder greep alleen in bij onrust. Sanhedrin jullie zijn zelf bevoegd om recht te spreken, ook met het doodvonnis.
Weerwoord naar Pilatus: het is ons niet geoorloofd iemand te doden. Misschien durfde ze het ook wel niet. Met al die pelgrims in de stad. Je weet nooit wat er van komt. Die rechtspraak. Zoeken naar wat is waarheid. Nou die waarheid is Jezus. En daar loopt Pilatus voor weg. De keuze maken tussen Jezus en die ene man. Misschien ziet hij ook wel op zijn eigen macht. Misschien keken anderen wel op hem neer. Daar in dat gebied. Hij had de macht. Misschien wel dat grijze midden.
Misschien ook wel voor ons. Als het gaat om geloven. Wat is geloven? Misschien wel graag in dat grijze midden blijven. Pilatus wil er niet aan. Pilatus in zijn ondervraging, Jezus is Hij nou schuldig? Nee. Geeft Hem over aan soldaten. Jezus speelbal van soldaten.
Je krijgt er een beeld bij. Pilatus aan de kant staat, gaat het wel goed. En daar in het midden Jezus en ziet dat ontvlammen tussen Joden en Jezus. De soldaten weten er wel raad mee. Koning een kroon. Doornenkroon. En een kleed aan, koning een jas aan. Spottend en honend. Ook de Joden krijgen hoon en spot: als ware Hij hun koning is.
Hij had het nog gezegd: Mijn macht is niet hier, Mijn koninkrijk is niet van hier. Pilatus probeert het weer duidelijk te maken. Maar hij doet niet wat hij moet doen. Recht spreken. Zet Jezus buiten met kleed om en rietstok. Zie de Mens. Misschien hoopte hij dat de geseling wel genoeg was.
Kijk naar deze man. Die verwondingen. Dat kan toch niet je Koning zijn?! Pilatus heeft werkelijk geen idee wie hij voor zich heeft. Hoe ziet onze samenleving 2023 deze Jezus staan? Misschien wel jij, jongeren. Wat is je blik van Jezus als je dit schauw spel voor je ziet.
Zie de Mens. Spottend? Jezus met de ogen van onze wereld hoe zij Hem beleven. The Passion. Mensen iets vinden van hoe Hij wordt uitgebeeld. Hoe zie jij Hem? Pilatus wikt en weegt. Pilatus die dan aan Jezus duidelijk maakt wat zijn macht is. En dan zijn schouders ophaalt.
Menigte die Barabbas kiest. Staat voor de duisternis. Jesaja 53. Verachte. Man van smarten. Zien we erin dat het is om ons? Om u, om jou, om mij? Zien we daar de mens Jezus staan? Hij veracht omdat wij Hem niet hebben geacht? Hoe zien wij Hem? Geschiedenis zo vaak gehoord. Pilatus zegt: zie de Mens. Ja, daar staat Hij. Geslagen en bespot.
Doorzien we wie Hij is? De Heere Jezus die de straf op Zich heeft genomen. Die je hart kent, je schuld tegenover de ander. Die ziet dat die agape liefde er niet is. Wel die eros, nemende liefde. Wat ik vind. Some zo schouderophalend aan Hem voorbij gaat. Vanmiddag gehoord en straks naar huis gaat. Met je neus erop gedrukt.
Jezus met die doornenkroon op Zijn hoofd. Zichtbaar wordt die Koning van David. Zittend op de troon. Toch hier voor Pilatus als een spotkoning wordt neergezet. Zien we wat ons hier wordt voorgehouden? Niet iets van 2000 jaar geleden?
Maar u en mij raken. Ziet u als die doornenkroon op Zijn hoofd wordt gedrukt. Met kracht. Rietstaf slaan. Misschien wel op Zijn hoofd ook. Tot bloedens toe. Ziet u wat er gebeurt? Niet om medelijden. Moet toch wel ontzettend pijn doen. Wat mensen elkaar aandoen. Dat doe je toch niet. Soldaten zonder geweten.
Dat beseffen: die doornen waren er niet in het paradijs. Hoor maar. U mag niet eten van die boom. Doornen en distels zal Hij laten opkomen. Ziet u het, dat het geen meelijden met Hem. Dat die doorns in Zijn hoofd gedrukt zijn uw en mijn handen. Jijzelf doet dit Jezus aan.
Ziet u daar Jezus die de kroon draagt. De vervloeking Zelf op Zich geladen. Dat het zo erg is met ons. Dat God Zijn eniggeborene Zoon heeft overgegeven. Omdat God toornt over de zonden. Wij die met onze vader Adam verkocht onder de zonden. Maar zie de Mens.
Zo deed Hij Zijn mond niet open. Hij droeg het voor mij. Wij mensen dragen dat lijden niet. Hij is de door gestorven. Wel wil het zijn tot zegen. En het gaat zien in brood en wijn, ook vanmiddag in brood en wijn, dat onze zonden niet in de dood drukken maar vergeven kunnen worden. Hij heeft het uitgesproken. Maar Pilatus heeft het niet begrepen.
Zijn Koninkrijk was nog niet begonnen en werd al verzocht. Voor de duivel door de knieën te gaan en ik zal U alles geven. Koning zijn is telkens weer bespot geweest. Hij naar het kruis gegaan. Zie de Mens. Zie in Hem wie je bent. Hij onschuldig ter dood veroordeeld opdat wij vrijgesproken zullen worden. Gelooft u het? Geloof je het?
Wij krijgen dat lijden dat Hij doorgemaakt heeft niet klein. Wij hebben soms te maken met lijden. Sommige moeten zelf haast ondraaglijk lijden ondergaan. Maar zit iets passiefs in, ondergaan. Maar bij Jezus niet.
Maar wij wel als een parel aan Zijn middelaarskroon te hechten. Zo is het zo schrijft Johannes niet in extase maar bij Jezus alleen.
Als u mag weten eenmaal een mantel wordt omkleed. Wel dat witte kleed. Johannes: grote schare met witte klederen. Dan klinkt dat lied van overwinning. Dan zingen wij dat loflied tot eer van Hem. Omdat Hij het heeft gedaan. Hij die knieval niet maakte. Niet die macht gebruikte om al die mensen door engelen omver te laten vallen.
Pilatus haalt zijn schouders op. Als hij daarin volhard en de waarheid in Christus negeert, dan gaat hij naar de eeuwige dood. Naar die eeuwige doodlopende weg. En u, en jij? Je kunt je zo maar ergeren aan die woorden van zonden en schuld. Liever wegkijkt. Dan kun je zomaar deel worden van hen die Hem gebruikte als een speelbal.
Maar de roep klinkt vanmiddag. In Hem zien we Gods reddend handelen. Vanmiddag is Hij gekomen tot ons door het Woord en zichtbaar door het brood en wijn. En het leven nu al ontvangt. Vrij mag zijn van de machten op de wereld. Vrij mag zijn in Hem. Geliefd mag weten door de hemelse Vader. De avond in te trekken en de nieuwe week in. Om staande te blijven.
Want het was Zijn wil volkomen gehoorzaam te zijn aan de Vader. Ontbinden opdat wij ontbonden zouden zijn. Hij veroordeeld, wij vrijgesproken. Hij het toeliet om spotkoning te zijn. Wie Hij is in zie de Mens. Dan zie je dat de lijdensperiode niet maar een sombere periode is tot het licht doorbreekt met Pasen.
Ook iets mag zien van Zijn schitterende heerlijkheid. Ziet van die Mens Jezus. ‘Leer ons, Heer, vrijmoedig spreken over uw verlossend werk; geef dat niet die woorden breken op de daden van uw kerk, maar dat wij geheiligd leven op de plaats door U gegeven, en U volgen onder ’t kruis op de smalle weg naar huis.’
Amen.
Zesde lijdenszondag 26 maart 2023 – Nieuwe Westerkerk Cappelle aan den IJssel – ds. G.J. Anker – Schriftlezing Jesaja 53 vers 1-7 en Johannes 19 vers 1-16 – bediening van het Woord en nabetrachting op het Heilig Avondmaal