Paulus schrijft aan de gemeente te Galatië dat Christus gestorven is voor onze zonden. Dat betekent niet voor de zonden van iedereen, maar alleen van hen die in geloof tot Hem gekomen zijn. Het gaat erom dat we hebben ingezien dat het niet gaat om de grootte van onze zonden (want die kunnen wij niet inzien), maar weten dat het enige offer en middel de kruisdood van Christus is. Als we komen tot Hem hoeven en kunnen we niets meenemen. 

  1. Hoe groot zijn onze zonden?
  2. Hoe groot is Christus liefde?
  3. Hoe spreekt het geloof ?

Gemeente, in de meeste brieven die Paulus geschreven heeft, begint hij met een hartelijk woord. Hij begroet de mensen op broederlijke wijze. En dankt God dat hij de genadegaven van God mag zien. In deze brief is dat niet zo. Hij is nogal kortaf en afgemeten. Nauwelijks een hartelijk woord. Begint met gebruikelijke groet. En meteen daarna stoot hij door naar de kerk. Wat is er gaande? Wat gebeurt er daar in die gemeente in Galatië?

Nou gemeente, hij had er zelf gepreekt. Geweest. Weggegaan. Paulus schrijft dit in Rome. Bereiken hem berichten dat er andere dominees gekomen zijn. Ook evangelie brengen. Over Jezus Christus preken. Maar toch anders. Hebben kritiek op Paulus. Hij is geen echte apostel. En hij is te radicaal. Hij heeft nooit de Heere Jezus gezien. En te radicaal, wel waar is het dat Jezus Christus het Woord gebracht heeft, maar daarmee nog niet alles van het OT weggooien. Het is waar dat ook de heidenen nu eenvoudig kunnen komen tot het volk van God. Nu is de drempel laag. Alleen de besnijdenis is nog maar nodig. Dan treed je toe. Christus zaligheid verdient, maar mens moet wel iets aan toevoegen, door besnijdenis.

Paulus hoort het en schrijft niet: accentverschillen. Hebben wij het nog wel eens over. Kent Paulus niet: dit is een ander evangelie. En die is vervloekt. Schrijft dit aan mensen die kind van God zijn. Kan dat mens in begin zuiverder zicht heeft, dan later.  Meegevoerd. Gaan geloven dat ze iets mee moeten dragen. Paulus hoort het en schrijft onze brief.

Vers 4, nog de groet, maar komt al tot de zaak zelf. Jezus Christus die zichzelf gegeven heeft. Met Jezus Christus begonnen. Straks zo de brief afsluiten. Allerlaatste eind. Verre van mij dat ik zou roemen anders dan in het kruis van Jezus Christus. Over deze woorden gaan we vanavond nadenken. Niet de hele tekst nemen, dat zou teveel zijn, maar de eerste woorden van 4. Die zichzelf gegeven heeft voor onze zonden.

Onze eerste vraag. Hoe groot zijn onze zonden? Ik denk we allemaal weten dat er 3 stukken zijn. Weten de kinderen ook. 3 stukken, 2 wegen, 1 naam. Ellende, verlossen, dankbaarheid. Brede weg, smalle weg. Een naam. Geen andere naam onder de hemel gegeven. Naam van Christus. 3 stukken. Eerste stuk is: hoe groot mijn zonden en ellenden zijn. Is eerste gedachte van vanavond. U zult die vraag wel eens gesteld hebben. Week van voorbereiding. Hoeveel zondekennis moet ik hebben? Wanneer voldoende? Wanneer, ja wanneer ken ik genoeg van mijn ellende. Misschien bedoelt de catechismus dat?! Maar gemeente, het gaat niet over voldoende. Niet: nu heb ik voldoende zondekennis. Wat betekent dat dan wel? Hoe groot mijn zonden en ellenden zijn?

Gemeente, ik geef een voorbeeld. Stel dat ik een oud boek leen van iemand. Oud boek uit 17e eeuw. Ik leen dat boek, kostbaar boek, en helaas ik raak het kwijt. Ga terug naar die persoon. Zeg: dat boek van jou, is weg. Nieuw boek, dan naar winkel of besteld nieuw exemplaar. Maar oud boek is, naar die persoon ga en zeg: ik heb erover gedacht, het is 50 euro waard, alsjeblieft, de zaak is weer rond. Dat kan natuurlijk niet. Zeldzaam boek, met emotionele waarde. Moet ik aan die ander vragen: zeg jij mij wat ik jou schuldig ben. Die ander mag de vergoeding bepalen. Dat is eerlijk. Mag ik niet bepalen.

Gemeente, als we dat eens overbrengen naar het geestelijke. Wij maken fouten. Omgang tussen mensen. Zonde. Noemt de bijbel dat. Ten opzichte van God. Als wij iets van wat van God gekregen hebben, kwijt maken. Dan bepaalt God welke voldoening nodig is. Wij zijn beeld van God kwijtgeraakt. God ons gegeven heeft, bij Schepping. Kwijtgeraakt. Wie bepaalt hoe groot onze schuld is?! Kunt u zelf bepalen hoe groot uw schuld is ten opzichte van God? Hoe groot zijn onze zonden? Dat antwoord vindt u niet in uzelf. Zoeken in uw leven naar een antwoord. Voel ik zonde wel voldoende? Soms gedaan, denk je: is dat nou zo ernstig. Ander moment: zonde is te groot dan dat ze vergeven kan worden. Is niet duidelijk. Wij mogen niet in onszelf naar het antwoord zoeken. Vraag dat aan God! Wij hebben gezondigd ten opzichte van God. God bepaalt hoe groot de schade is. Hoe groot onze zonden zijn. Hoe groot zijn ze? Psalm 90. Staat daar: stelt onze ongerechtigheden voor zich. Voor zichzelf. Alsof God onze zonden bekijkt. Stelt heimelijke zonden in licht van Zijn aanschijn. Psalm 90 spreekt ook over ons mensen: wie kent de sterkte van Uw toorn? Antwoord is: niemand.

Hoe groot zijn onze zonden? Gemeente, dat kunnen wij vanuit onszelf niet peilen. Komen we niet uit. Dit wordt wel duidelijk: veel en veel groter dan wij kunnen denken. Wij onderscheid maken tussen kleine en grote zondes. Maar Bijbel zegt: wederspannigheid is een zonde der toverij. Wederspanningheid is, modern woord, koppigheid. Eigenwijzigheid. Zondigt net zoveel als toverij. Wederstreven, tegenwerpen, is afgoderij en beeldendienst. Mensen die Gods oproep in het evangelie tegenstaan, is afgoderij, beeldendienst. Wie de hele wet zou houden, maar in een van die zou struikelen, is schuldig aan alle geboden. Vervloekt is een ieder die niet blijft in hetgeen geschreven is. God bepaalt hoe groot onze zonden zijn. Zonden verdienen de eeuwige dood.

Hoe weten wij dat? Dat staat in onze tekst. Die zichzelf gegeven heeft voor onze zonden. Er was maar een middel nodig dat voldoende was om te betalen. Dood van Christus. Zo groot is de toorn van God, zegt het avondmaalsformulier. Eer Hij ze ongestraft liet blijven, aan Zijn eigen Zoon gestraft heeft. Zo groot zijn onze zonden, gemeente. Geen ander middel in staat, genoeg was om te betalen.

Hoe groot zijn onze zonden? Vraagteken. Laten we dat maar weglaten. Uitroepteken. Hoe groot zijn onze zonden! Zo onnoemelijk groot. Alleen de dood van Christus een voldoende betaling. Christus zou Zijn leven niet hebben gegeven als er een ander middel van betaling mogelijk zou zijn geweest. Vervloekte kruisdood ondergaan. Ander middel genoegzaam? Hoe groot zijn onze zonden! Die zichzelf gegeven heeft voor onze zonden. Luther zegt in zijn verklaring: in deze tekst wordt macht en kracht van de zonde aangetoond. Wij minachten de zonden. Zelfs als ons geweten gaat knagen denken we het goed te kunnen maken met een goed werkje. Die zichzelf gegeven heeft.

Te weten hoe groot mijn zonden en ellenden zijn. Niet stapelen: nu genoeg zondenkennis. Weet u wat betekent? Dat u belijdt: er is geen ander middel genoeg voor mijn zonden dan de dood van Christus. Als u dat belijdt, dat erkent, dan hebt u Bijbelse zondekennis. U zegt: er is geen ander middel genoegzaam voor de vergeving, dan het bloed van Christus. Erskine heeft gezegd: wanneer hebben we voldoende zondenkennis? Als we het niet meer kunnen uithouden buiten Christus.

Vraag vervangen door een andere vraag. Laten we die elkaar stellen. Waar zijn onze zonden? Waar zijn onze zonden? Draagt u ze zelf of draagt Christus ze voor u. Bezig met vragen: heb ik wel genoeg dit, dat, maar vergeten de vraag te stellen, waar zijn mijn zonden? Liggen ze op Christus? Dat is de vraag waar wij voor Gods aangezicht een antwoord op moeten geven. U denkt toch niet dat God u zachtzinniger zal behandelen als Hij Zijn Zoon heeft behandeld?! Hij heeft Zijn eigen Zoon niet gespaard! Waar zijn uw zonden? Kent u iets van de noodzaak van de dood van Christus? Enige betaalmiddel voor Uw zonden.

  1. Hoe groot is Christus liefde?

Meteen maar vraagteken weglaten. Uitroepteken. Hoe groot is Christus liefde! Stierf niet voor vrienden en goede mensen, maar voor vijanden en goddelozen. Voor hoofdman over honderd. Geen greintje medelijden had. Stierf voor Simon van Cyrene, die knarsentandend het kruis moest dragen. Voor Petrus, die Hem verloochend had. Ik ken Hem niet. Paulus in Romeinen 5: God bevestigt Zijn liefde jegens ons dat Christus gestorven is als wij nog zondaars waren. Gegeven voor zondaren. Tekst zegt: voor onze zonden.

Die leraars zeiden ook: ja, we zijn zondaars. Maar we hebben ook nog goeds. En dat was nodig om voor God te komen. Paulus zegt in zijn groet: Christus gekomen niet voor onze goede werken, maar zichzelf gegeven voor onze zonden. Een zondaar, daar kan nog wat goeds in zitten? In zonde niets. Zonde is volkomen verkeerd. Voor zonden heeft Christus zich gegeven. Voor die zondige gedachten van David, overspelige gedachten. Die man naar Gods hart… Gegeven voor de zonden van David! Moorddadigheid van Paulus, welbehagen in dood van Stefanus. Leugens van Petrus. Luther zegt: ik heb helemaal niets dan zonden, echte en zware zonden, niet onbetekenende zonden. Dan somt hij ze op, die grote reformator: mijn ongelovige natuur, twijfel, wanhoop, verachten van God, mijn haat, lasteren, ondankbaarheid, misbruiken van de Naam. Ik ben een overtreder van al Gods geboden. Dus omdat mijn zonden zo erg zijn, niet te overwinnen, daar om is Jezus Christus in de dood gegeven om ze weg te doen en allen die geloven te redden.

Die zichzelf gegeven heeft voor onze zonden. Wat gaf Hij dan gemeente? Van zichzelf? Van zijn rijkdom? Ja, inderdaad. Was rijk. Arm geworden. Gaf Zijn rijkdom, eerbiedwaardigheid weg. Gaf Zijn gezondheid weg. Was een man van smarten, verzocht in krankheid. Gestalte van God losgelaten. Hij had geen gedaante. Hij gaf Zijn opperkleed. Hing in schamele naaktheid aan het kruis. Meer dan van zichzelf. Die zichzelf gegeven heeft. Hij gaf zichzelf. Zijn leven, Zijn bloed, Zijn ziel. Gezegd tegen discipelen: Ik leg het leven af. Hij gaf zichzelf. Zijn leven. En Hij gaf, zegt de kanttekening, in de dood. De dood, de tijdelijke, geestelijke, eeuwige dood. De Heere Jezus heeft de tijdelijke dood ondergaan. Scheiding lichaam en ziel. Meer dan dat. Ook de geestelijke dood. Wij zeggen wel eens: geestelijke dood, iemand die onbekeerd is. Was Hij dan onbekeerd? Nee, dat kunnen we niet zeggen. Maar die godverlatenheid. Leven buiten de gunst van God. Zelfs iets gekend van die eeuwige dood. Niet letterlijk, maar toch, mensen die in de verdoemenis komen. Calvijn zegt: Hij heeft de angst en wanhoop van een verdoemd mens gevoeld. Dat is wat! Voelen zoals de mensen zich in de hel voelen. Volkomen wanhoop en verlatenheid. Gaf zichzelf, in de dood.

Hoe groot is Christus liefde, gemeente? Voor onze zonden! In de dood. En voor wie deed Hij dat? Tekst zegt: voor onze zonden. Wie zijn die ‘ons’? Wie aan het woord? Zijn dat alle mensen, of alle kerkgangers? Gemeente, zou ik vanavond tegen u mogen of moeten zeggen: Jezus is voor Uw zonden gestorven. Zijn mensen geweest die dat gezegd hebben, zeker niet de minste. Toch, wat langer over doordenken. Ik denk niet dat dat de bedoeling is. Niet in algemeenheid geldt voor ons. Voor onze zonden gestorven. Laat mij uitleggen waarom.

Tijdje geleden op catechisatie, zondag 7. Worden alle mensen zalig? Nee. Alleen zij die door een waar geloof worden ingelijfd. Worden alle mensen in Christus zalig? Antwoord: ja. Dan was de catechisatie naar 5 minuten afgelopen. Verdoemd, allemaal behouden, kun je naar huis gaan. Als dat nu waar is, catechisatie nu waar is, wat zou je gaan doen, die jongen was eerlijk: naar cafetaria. Zei ik, tegen de groep, zeg ik vanavond ook: als dat nu zo was, dat Christus voor alle mensen zou sterven, als dat mijn boodschap was, met eerbied gesproken, dan zou Jezus zelf protesteren. Is Zijn bloed te kostbaar voor. Eigen leven gaan leiden? Daarvoor heeft Christus zijn leven niet gegeven. Maar voor degenen die in Hem geloven. Ik kom daar straks op terug in 3e gedachte. Waarom belangrijk? Gaat over de grootte van Christus liefde. Als het zo algemeen was, Christus was voor u gestorven, en vervolgens zouden er mensen uit ons midden verloren gaan, dan zou Zijn liefde toch niet zo sterk zijn geweest. Hoe groot is Zijn liefde! Degenen die Hij liefheeft, houdt Hij vast. Tegen macht van de dood en de hel. Niets zal ons scheiden van de liefde Gods, in Jezus Christus.

En daarom deze woorden: wie is hier aan het woord? Gemeente, dat zijn de ware gelovigen. Paulus verzette zich tegen valse evangelie. Daar tegenover plaatst Hij ware evangelie. Dat zegt: gegeven voor onze zonden. Valse evangelie zegt: zichzelf gegeven voor mijn goede werken. Nee, voor mijn zonden. Die zichzelf gegeven heeft. Ik hoef niets te geven. niets mee te brengen. Hij geeft. Ik ontvang. Hij geeft zichzelf. Die tegenstelling, dat is het ware en valse evangelie. Ware geloof en schijngeloof. Ware geloof richt zich op ware evangelie. Ware geloof zegt: zichzelf gegeven heeft voor onze zonden. In onze tekst valt niet alleen scheidslijn ware en valse evangelie, maar ook ware geloof en schijngeloof, ongeloof. Verschil en verdeeldheid onder kinderen van God, maar hierin zijn ze een. Voor onze zonden.

  1. Hoe spreekt het geloof?

We hebben gezien, hoe groot zijn onze zonden en hoe groot is Christus liefde. Nu 3e gedachte: hoe spreekt het geloof. Wat is geloven? Hoe moet ik geloven? Dordtse leerregels zeggen: er is een bevel van geloven. Hoe moet dat? Wat bedoelt de bijbel als de Schrift oproept tot geloof? Ware geloof richt zich op ware evangelie. Gekruisigde Christus voor onze zonden. Wat is geloven? In een zin. Geloven is… deze woorden van de tekst uw eigen woorden laten zijn. Die zichzelf gegeven heeft voor onze zonden. Die zichzelf gegeven heeft voor mijn zonden. Dat is geloven. Deze woorden van de tekst uw eigen woorden laten zijn.

Laten we het nog eens langslopen om te zien dat het inderdaad het evangelie is. Geloof erkent dat ik niets hoef te geven. Niets hoef mee te brengen. Geen tranen, bevinding, zondebesef. Ik kom met niks. Ik ontvang alleen. Hij geeft. Zichzelf. Niet alleen dat, Hij heeft zichzelf gegeven. Voltooide tijd. Dat erkent het geloof ook. Wat Jezus zei, aan het kruis, laatste adem: het is volbracht. Hij heeft zichzelf gegeven. Is volbracht. Bekende klanken. We weten het. Dat is het evangelie. Dat Hij zichzelf gegeven heeft. Offer is er. Verzoening is aangebracht. Verzoend toen wij nog zondaren waren. Liefdewerk. Zoon gegeven. Voor de zonden van anderen? Nee. Voor onze zonden. Is dat het ware geloof, voor de zonden van Petrus, en Paulus, Mozes, Maria. Nee. Het geloof is een vast vertrouwen wat de Geest werkt, dat niet alleen anderen maar ook mij, vergeving, gerechtigheid van God geschonken is om verdiensten van Christus. Niet alleen anderen, maar ook mij.

Luther nog een keer aanhalen. Overweeg de afzonderlijke woorden van Paulus, zegt hij. Let op dat woordje ‘onze’. Al het gezaghebbende ligt daarin. Mijn en onze. Op zichzelf betrekt. U kunt gemakkelijk geloven en zeggen dat Christus gestorven is voor Paulus, Petrus en Maria. Om God te prijzen. Lof aan te heffen voor Hem. Zonder dat woordje onze… Dat willen we nog wel. Maar zodra het eropaan komt, om onze te zeggen, dan deinzen we terug. Willen we met God niets te maken hebben. Onze natuur deinst daarvoor terug. Dat woordje onze passen we dan toch niet op onszelf maar op anderen toe. Poosje wachten, tot we waardig zijn en ervoor geschikt zijn. Herkenbaar, vindt u niet? Wie zichzelf leert kennen, die zegt tot niet zomaar: gegeven voor mijn, onze zonden? Laat ik nog maar poosje wachten. Luther zegt er bij (was een gunnende dominee): als u niet gevonden wordt onder degenen die zeggen voor onze zonden, dan is het met uw zaligheid volledig gedaan. Dan is geloven, die zichzelf gegeven heeft, voor mijn zonden. Voor onze zonden. Het geloof, zeggen we dan, is toeëigend van aard. Hoe spreekt het geloof? Laten we hier ook maar het vraagteken weglaten. Luther zegt: het geloof heeft niet alleen ootmoed vanwege zondekennis, maar ook overmoed. Hoe spreekt het geloof! Hoe is het mogelijk. Ondanks alle zonden zegt: die zichzelf gegeven heeft voor mijn zonden. Zo spreekt het geloof.

En gemeente, dat hebben wij niet van onszelf. Die overmoed. Is gave van de Heilige Geest. Onze natuur deinst terug. Wil alleen maar gaan als wij iets hebben mee te brengen. Zichzelf gegeven heeft voor onze zonden. Catechismus: Heilige Geest werkt dat in mijn hart. Door het evangelie.

Gaan we mee afronden. Evangelie wordt vanavond verkondigd. Dat is het evangelie: dat Jezus Christus zichzelf gegeven heeft. Daardoor werkt de Heilige Geest in uw hart. Er is een vrije toegang. Voor wie? Wie zijn die ons? Niet zomaar alle mensen in het algemeen. Boston zegt: ik kan u niet verkondigen dat Christus voor u gestorven is. Maar ik kan wel zeggen dat er een gestorven Christus voor u is. Nodiging gaat vanavond uit. Laatste adem uitblies, armen uitgestrekt. Zo de dood ingegaan, in alle ruimte. Er is geen beperking in de genade en liefde van God en Christus. Hoe komt het dat er zovelen zijn in ons midden die Christus niet kennen? Ligt dat aan God? Gemeente, ligt het niet hieraan: Christus zegt: ik wil verlossen van de zonde. Maar wij zeggen: ik wil de zonde niet kwijt. Is dat niet ons probleem? Zonde te lief hebben. Dat wij die ene zonde die ons zo dierbaar is, niet kwijt willen. Evangelie is: Jezus Christus die zichzelf gegeven heeft.

Daarom zegt Paulus aan het einde van de brief: het zij verre van mij dat ik zou roemen in iets anders dan in het kruis. Geloven betekent dat de spijkers in de wereld gaan. U kruisigt de wereld. In Zijn kruis. Mensen dit ongehoorzaam zijn? Ligt dat aan de liefde van Christus? Zo groot is Zijn liefde, zichzelf gegeven heeft… Voor onze zonden! Ieder die tot Hem gaat en dit woord eigen maakt, is gered. Dat is de taal van mijn hart? Daar wil ik van leven? Voor mijn zonden! Wie tot Hem komt, zal Hij geenszins uitwerpen. Wie niet komt, niet gelooft, die draagt zijn eigen zonden. Waar zijn uw zonden? Op Christus? Of draagt u ze zelf? Dan blijft er geen offer. Er is maar een offer, middel om de toorn te ontgaan. Wie niet gaat, dan zal God de straf op u leggen. Kostte Zijn Zoon het leven. Waar zijn uw zonden? Christus die zichzelf gegeven heeft. Er is een vrije toegang tot Hem voor een ieder die verlost wil worden. Zeg eens eerlijk: wilt u van uw zonden verlost worden? Is dat uw verlangen? Hij verlost van uw zonden. Hij heeft zichzelf gegeven voor onze zonden. Zie dan het Lam Gods dat de zonden der wereld wegneemt. Amen.

Preek via app 365 preken (1 februari 2018), tevens hier te beluisteren: http://downloadpreken.nl/preken/sprekers_nl/Brink,G.A._van_den/3.