Jezus is onderweg naar Jeruzalem. Het komt aan op navolging, achter Hem aan. Hij gaat voorop. Doelgericht. Zijn weg is de weg van kruis en dood – iets dat wij liever (net als de rijke jongeling, Petrus, Johannes en Jacobus) uit de weg gaan. Jezus’ redding komt echter tot stand door Zijn kruislijden. Zonder Goede Vrijdag wordt het geen Pasen.
Wie kan dan zalig worden? Dat vragen de discipelen naar aanleiding van wat we ook nog lazen, de geschiedenis van Jezus met de rijke jongeling. Petrus zegt, wij hebben toch alles achter gelaten. Die rijke jongeling, ja, wij hebben alles opgegeven. Wij zullen er wel komen… Dat zit eigenlijk achter die vraag.
Jezus zegt, je krijgt het honderdvoudig terug wat je achterliet, maar ook krijg je vervolgingen. Het zal niet altijd gemakkelijk zijn. Zo gaan ze verder onderweg. Onderweg naar Jeruzalem. Het centrum van de macht. Daar waar de Romeinen waren. Centrum van het geestelijk leven. De tempel, overpriesters. Daar zijn ze naar onderweg.
De discipelen, ja de vorige geschiedenis, speelt in hun hoofd. Ze zijn bang. Onzeker. Verbaasd, staat er. Ze weten het niet meer. Ze zijn ongerust. Dat zal je toch ook zijn als tegen je is gezegd dat er vervolgingen zullen zijn. Nee, ze zijn niet vol vertrouwen. Hoe volgen wij de Heere Jezus? Met angst in het hart? Je bent onderweg in het leven. Hoe is je hart?
Jezus zegt niet dat die ongerustheid en angst fout is. Hij gaat er met ze over praten. Het gaat er in de eerste plaats wel om dat ze Hem volgen. Die rijke man was afgehaakt. Hij ging weg. De discipelen, ze blijven Jezus volgen. Hoe hun gemoed ook is. Wat er ook in hun hart is.
Op het moment dat je stopt met Jezus volgen, dan stopt het. Dan stop jij. Jezus en de Geest zijn machtig ons er weer bij te trekken. Bij Markus is Jezus veel onderweg. Het gaat er wel om dat we mee blijven lopen. Niet mee, maar achter. Daar begint bij Markus het geloof mee. Het is de navolging van Jezus. Niet stoppen, maar achter Hem aan. Hoe je gedachten en gevoelens ook zijn. Blijven volgen. Want we zijn van Hem afhankelijk.
Als je nu wilt zalig worden, dat is bij de mens onmogelijk. Maar bij God is het mogelijk. Dus moet je Hem volgen. In die navolging blijven!
Zo gaan de discipelen achter Hem aan. Er staat bij; Jezus gaat voorop. Jezus heeft verteld over de vervolging. En dat Hij zal lijden en sterven (hier voor de derde keer). Zijn tocht naar Jeruzalem is de tocht waarop Hij zal sterven. Dan ga je toch niet voorop? Dan ga je toch uitstellen? Wij stellen vervelende dingen uit. Dat komt nog wel… Misschien hebt u er geen last van, mijn vrouw weet dat precies, ik houd niet van kerkbode schrijven, ik schuif dat voor me uit. Mijn vrouw kan dan alles aan me vragen, maar dat niet.
Jezus gaat niet vertragen. Hij gaat voorop. Heel doelgericht. Hij is doelgericht bezig. Doelgericht naar Jeruzalem. Voorop. Je ziet het voor je. Blik gericht op Jeruzalem. Vaste tred. Gaan! Die discipelen volgen. Ze praten met elkaar. Een beetje van, ja, maar ze gaan! Jezus gaat voorop. Hij weet wat Hij gaat doen.
In dat voorop gaan zit geen twijfel. Hij is onderweg om dat te doen waarvoor Hij kwam. Redden!
En dan neemt Hij de twaalf apart. Hij zegt tegen hen wat er gaat gebeuren. Wat Hem gaat overkomen. Ik voorop, jullie erachter aan. Als een Herder die voor de schapen loopt. De Zoon des Mensen zal worden overgeleverd aan de overpriesters en schriftgeleerden. De Zoon des Mensen. Daarvan kunnen zij weten dat het de Messias is, ze zullen Hem niet herkennen. Nee. Overleveren. Ter dood veroordelen. Ze zullen niet kiezen voor het leven. Maar voor de dood.
Die rijke jongeman vroeg, wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven? Hier wordt gekozen voor de dood. Dan beërf je het leven zeker niet.
Ze zullen Hem overleveren aan de heiden. De Romeinen in dit geval. Ze zullen zelf hun handen er niet vuil aan maken. Hem veroordelen, maar verder hun handen niet vuil maken. Het niet navolgen is dat. Het je er van af maken. Veroordelen en dan weg. Uit het oog. Laat die Romeinen dat maar doen.
De geschiedenis van Jezus naar Jeruzalem is er ook een van vraag en keuze die mensen maken. En die wij maken. Een jongeman die niet volgde. Hij maakte een keuze. Schriftgeleerden en overpriesters die een keuze maken door te blijven zitten en te veroordelen, terwijl Hij het leven is. De Romeinen bespotten, bespuwen en geselen Hem. Het is niet zozeer dat ze het vonnis zullen voltrekken, maar de manier waarop… Door Hem te vernederen. Pijn te doen. Niet te eren als Messias, Zoon van God. Het tegenovergestelde, Hem belachelijk maken. Slaan, bespuwen, doden.
En Jezus … Hij loopt voorop. Vastbesloten en doelgericht. Naar Jeruzalem. Dat hou je toch niet voor mogelijk. Zo groot is Zijn liefde en trouw. Hij gaat. Hij gaat voorop. En dat de discipelen mogen volgen. Met hun vragen. Met alles wat hen bezig houdt. Ze volgen Hem op de weg die hun het leven zal brengen. Dat doen ze niet zelf. Dat doet Hij. Ze volgen.
Dan toch, er kwamen een paar vragen. Ze nemen Jezus apart. Ze zeggen, mogen wij U wat vragen? Wat wilt u dat Ik doe? Mogen wij aan Uw linkerhand en rechterhand zitten in Uw heerlijkheid? Jezus had ook over de heerlijkheid gesproken. Sterven is niet het einde. Er komt een opstanding. Een eeuwig leven. Wat moet ik doen om het te beërven? Jezus vertelt hierover. Als U daar dan bent, mag een van ons links en de ander rechts zitten?
Een verrassende vraag, zou je zeggen, als vervolg op de lijdensaankondiging. Hoe zou je reageren? Als Jezus het heeft gehad over de heerlijkheid. Als dat allemaal gebeurd is, mag ik dan links en mijn broer rechts. Een vreemd vervolg…?! Alsof ze als het ware wat Jezus over Zijn lijden en sterven even terzijde schuiven. Het alleen maar willen hebben over de heerlijkheid. Na het sterven is de heerlijkheid. Ja, daarin willen ze delen. Een voorname rol en plaats.
Hoe kan ik het eeuwige leven beërven? Die vraag uit de vorige geschiedenis echoot nog na. Links en rechts, zeggen zij, zij gaan nog verder.
Jezus zegt tegen ze: het lijden, de beker, de dood…! Misschien schuiven wij het terzijde. Mensen willen snel voorbij Goede Vrijdag. Het gaat toch om Pasen? Ja. Maar Pasen is er niet zonder Goede Vrijdag. Als Goede Vrijdag er niet was geweest, dan ook geen Pasen. Geen redding zonder het lijden. Dan was er geen heerlijkheid waar we zouden zitten of staan. De mens wil voorbij aan het lijden.
Wie kan dan zalig worden? Je wilt je redding toch niet krijgen door de dood? Dat het zo erg met ons gesteld is….? We willen toch zelf een bijdrage geven? Zoals die rijke jongeman, door de wet te houden. Met Petrus, door alles op te geven. Zelf bijdragen. We willen niet horen van het lijden dat nodig was.
Jacobus en Johannes slaan het lijden over. Als wij de kans krijgen, doen we het ook. Delen in Uw glorie… Ja, wij links en rechts van U. U bent de belangrijkste. Ja, wij doen ook mee! Kan je de beker drinken? Kan je met de doop gedoopt worden? Jazeker, dat kunnen we. Is dat overschatting? Jezus gaat er niet op in.
Jacobus is vermoord. Johannes is de enige apostel die een natuurlijke dood is gestorven, maar hij zat niet voor zijn plezier op Patmos. Je krijgt het honderdvoudige, maar met vervolging. Je zult de beker drinken. Maar… Wie naast Mij zal zitten, dat is voor degene voor wie het bestemd is. Niet voor jullie, misschien wel. Waarom zegt Hij dat? Om hen en ons iets duidelijk te maken.
Leven in heerlijkheid, leven in dat eeuwig leven, van ‘wie kan dan zalig worden’: dat wordt gegeven door God. Jij niet. Nee. Hij! Je redding is niet omdat jij… En vul maar in. Denken aan iets wat ons zal redden? Houden van de wet, geld, noem eens andere dingen.
Nee, wat bij de mens onmogelijk is, is mogelijk bij God. Die mogelijkheid komt er niet omdat wij dat doen. Maar omdat Jezus de weg van het kruis gaat. De weg van lijden en dood. Wij leven uit genade. Wij leven uit wat we krijgen. Niet wat we zelf verdienen. Niet: wij hebben daar recht op. Wij vinden dat we links en rechts mogen zitten. Dat is fatsoen?! Tuurlijk, U doet het, maar wij hebben er recht op.
Jezus zegt: nee. Dat recht heb je niet. Claimen is niet aan jou. Je leeft uit genade. Je leeft uit wat Ik je geef. En dat is genoeg om uit te leven. Wat wij moeten afleren, u en ik, is dat er zouden denken dat wij…. Nee: Hij! Het is genade. Genade alleen. Niets anders.
Maar dat is ook genoeg. Hoe kan ik het eeuwige leven beërven? Wie kan dan zalig worden? In Uw heerlijkheid…. Dat is achter Jezus blijven aan gaan. Waarin Hij als een Herder ons leidt en brengt. In het nieuwe Jeruzalem. Niet zelf, maar dat is Hij. Hij alleen. Niet doen als de rijke jongeling, niet als Petrus, niet als Jacobus of Johannes – wij zijn ook zo. Het enige wat overblijft: Jezus Christus. Paulus zegt later: ik heb me voorgenomen niets te weten dan Jezus Christus en die gekruisigd. Leven uit genade en het kruis. Leven uit dood en opstanding. Niet claimen maar omdat we het krijgen uit genade. Niet omdat we het recht hebben, maar omdat Hij liefdevol is. Niet omdat we het ernaar gemaakt hebben, maar omdat Hij trouw is. Zo mogen we achter Hem aan. Hij doelgericht onderweg. Achter Hem aan. Naar Zijn heerlijkheid en toekomst. Hem volgen.
Amen.
(Psalm 135 vers 3 en 12, berijming 1773)
Hervormde Gemeente Reeuwijk, Dorpskerk, zondag 5 maart 2023, 18.45 uur. Schriftlezing Markus 10:26-40. Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel.